Morgunblaðið - 24.11.1973, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. NÖVEMBER 1973
29
GRUNURINN
Framhaldssagan
eftir: FRIEDRICH DURRENMATT
i þýðingu
Jóhönnu Kristjónsdóttur____
1
í byrjun nóvember árið 1948
hafði Barlach veriðlagður inn á
Salemsjúkrahúsið í Bern. Þaðan
er útsýni yfir gamla bæjarhlut-
ann og ráðhúsið. Vegna skyndi-
legs hjartaáfalls varð að fresta
uppskurðinum i 2 vikur. Upp-
skurðurinn tókst mætavel, en í
ljós kom, að lögregluforinginn
var haldinn ólæknandi sjúkdómi,
eins og óttazt hafði verið. Líðan
lögregluforingjans var afleit. Tvi-
vegis hafði yfirmaður hans, Lutz
rannsóknardómarí, reynt að sætta
sig við þá tilhugsun, að Barlach
væri dauðans matur, en tvisvar
hafði von hans glæðzt á nýjan
leik, þegar Barlach tók að sýna
nokkur batamerki rétt fyrir jólin.
Um jólin lá gamli maðurinn
reyndar lengst af í móki, en þann
27. desember, sem bar upp á
mánudag, var hann vakandi og
vel fyrir kallaður og blaðaði í
gömlum eintökum af bandaríska
tímaritinu „Life“ frá árinu 1945.
Þeir voru eins og dýr, Samúel,
sagði hann, þegar dr. Hunger-
tobel vitjaði hans um kvöldið. —
Þeir voru eins og dýr, endurtók
hann og rétti honum blaðið. —
Þú ert læknir og getur myndað
þér skoðun á þessu. Lfttu á mynd-
ina úr fangabúðunum Stutthof!
Fangabúðalæknirinn Nehle gerir
— deyfingarlaust — magaupp-
skurð á fanga og mynd er tekin af
honum, meðan á þvi stendur.
— Það gerðu nasistar iðulega,
sagði læknirinn og skoðaði mynd-
ina. Svo fölnaði hann upp og lagði
blaðið frá sér.
— Hvað amar að þér? spurði
gamli maðurinn undrandi.
Hungertobel svaraði ekki að
bragði. Hann lagði blaðið frá sér
á rúm Barlachs, stakk höndinni
niðúr í hægra brjóstvasann á
hvita sloppnum sínum og dró upp
vegleg hornspangargleraugu.
Lögregluforingínn veitti þvl eft-
irtekt, að hendur Hungertobels
skulfu, hann kom gleraugunum
fyrir á nefinu og leit einu sinni
enn á myndina.
Hvers vegna er hann svona
óstyrkur? hugsað i Barlach.
Þvættingur og vitleysa, sagði
Hungertobel gremjulega og lagði
blaðið á borðið hjá hinum blöðun-
um.
— Réttu mér höndina. Eg ætla að
mæla púlsinn.
Þeir þögðu í eina mínútu. Þá
sleppti læknirinn hönd vinar síns
og leit á töfluna, sem hékk yfir
rúminu.
— Þetta er á réttri leið, Hans.
— Árí viðbót? spurði Barlach.
Hungertobel varð vandræðaleg
ur.
— Við tölum ekki um það núna.
Þú verður að fara vel með þig og
láta rannsaka þig aftur.
Gamli maðurinn tautaði, að
hann færi alltaf vel með sig.
— Þá er allt eins og það á að vera,
sagði Hungertobel og bjó sig til að
fara.
— Viltu gera svo vel og rétta mér
„Life“ aftur, sagði Barlach og
gerði sér upp kæruleysistón.
Hungertobel tók eitt blaðanna,
sem lágu á borðinu við rúmið.
— Nei ekki þetta,' sagði lögreglu
foringinn og leit á lækninn með
stríðnislegu brosi. Eg vil fá blað-
ið, sem ég lét þig fá. Ég slepp ekki
svona auðveldlega úr fangabúð-
unum.
liungertobel hikaði ögn, setti
dreyrrauðan þegar hann fann
rannsakandi augnaráð Bárlachs
hvíla á sér, og rétti honum því
næst blaðið. Svo gekk hann hröð-
um skrefum ut úr sjúkrastof-
unni, eins og honum væri órótt í
geði. Hjúkrunarkonan kom inn.
Bárlach lét hana taka hin blöðin.
— Ekki þetta? spurði hún og
benti á blaðið, sem lá á rúminu.
— Nei, ekki þetta blað, sagði
gamli maðurinn.
Þegar hjúkrunarkona var
farin, hélt hann áfram að virða
myndina fyrir sér. Læknirinn,
sem var að framkvæma þessa við-
urstyggilegu aðgerð, líktist dýr-
lingsmynd í upphafinni ró.
Grisjugrima huldi mest allt andlit
hans.
Lögregluforinginn siakk blað-
inu niður i náttborðsskúffuna og
spennti greipar fyrir aftan
hnakka. Hann horfði galopnum
augum út í náttmyrkrið, sem
fyllti sjúkraherbergið smátt og
smátt. Hann kveikti ekki.
Siðar kom hjúkrunarkonan með
kvöldmatinn. Hann var á matar-
kúr og fékk aðeins hafraseyði og
te, sem hann snerti ekki. Þegar
hann hafði sötrað i sig súpuna,
slökkti hann ljósið og hélt áfram
að stara út í myrkrið, sem um-
vafði hann æ þéttar.
Honum þótti gaman að horfa á
borgarljósin út um gluggann.
Þegar hjúkrunarkonn kom til
að búa lögregluforingjann undir
nóttina var hann fallinn i fastan
svefn.
Morguninn eftir klukkan tiu
kom Hungertobel.
Bárlach lá í rúminu með
hendur fyrir aftan knakka og
fyrir framan hann lá sama blaðið
og opið á sama stað. Iiann horfði
íhugull á lækninn. Hungertobel
sá, hvaða mynd gamli maðurinn
var enn að skoða.
— Hvað segirðu um að leiða mig í
allan sannleika um það, hvers
vegna þú náfölnaðir, þegar ég
sýndi þér þessa mynd i „Life“?
spurði Barlach.
Hungertobel gekk að rúminu,
tók töfluna niður og skoðaði hana
gaumgæfilegar en hans var vandi
og hengdi hana svo aftur á sinn
stað.
— Það var fáránlegur misgán-
ingur, Hans, sagði hann. — Á það
er ekki orðum eyðandi.
— Þú þekkir þennan Nehle?
rödd Bárlachs var ekki laus við
æsing.
— Nei, svaraði Hungertobel. —
Ég þekki hann ekki. Hann minnti
mig aðeins á mann, sem ég þekki.
Lögregluforinginn sagði, að það
hlyti að vera mjög sterkur svipur
með þeim.
— Svipurinn var sterkur, viður
kenndi læknirinn og leit rétt einu
sinni enn á myndina og Bárlaeh
sá, að hann ókyrrðist. — En
myndin sýnir aðeins hluta af
andliti mannsins. Allir læknar
eru eins, þegar þeir gera upp-
skurði.
__ A hvern minnir hann þig
þessi öfreskja? spurði gamli
maðurinn.
— Ilvaða máli skiptir það? svar-
aði Hungertobel. — Ég hef sagt,
að mér skjátlaðist.
— Og samt gætirðu svarið, að
þetta er sami? Er það ekki rétt,
Samúel?
— Tja, sagði læknirinn. Hann
myndi sverja það, ef hann vissi
ekki, að það gæti ekki verið sá,
sem honum datt í hug Og nú
var hyggilegast að láta þetta
leiðindamál vera gleymt og
grafið í eitt skipti fyrir öll. Það
var heldur ekki viturlegt að vera
að blaða í gömlu tímariti, þegar
maður hafði gengið undir stór-
hættulegan uppskurð. Læknirinn
þarna á myndinni, hélt hann á-
fram og starði eins og dáleiddur á
myndina, gat ekki verið maður-
inn, sem hann þekkta, vegna þess
að sá hafði verið i Chile á striðs-
árunum. Því var algerlega út í
hött að tala meira um þessa mynd
og þennan lækni, þetta lá allt í
augum uppi.
VELV/VKAIM
Valvakandi avarar ( iba 10-
100 kl. 10.30—11.30, frí
mánudagi til fðatudafls._
0 Hvenær verða
mótmælin tekin
til greina?
Pálina Sigurjónsdóttir
hjúkrunarkona hringdi vegna
Olgu Guðrúnar í morgunstund-
inni. Pálína sagðist vinna á
Heilsuverndarstöðinni, sem er
fjölmennur vinnústaður, og hefði
starfsfólki þar orðið tíðrætt um
„Morgunstund ba rnanna" að
undanförnu, en í þessum um-
ræöum hel'ði komið greinilega i
ljós, að fólkið væri sammála i
afstöðu sinni til þessa máls.
Pálína sagði, að við lestur Þjóð-
viljans og Alþýðublaðsins s.l.
fimmtudag hefði sér þó fyrst of-
boðið, en Alþýðublaðið hafði þá
viðtal við Olgu Guðrúnu og Þjóð-
viljinn gerir málinu rækileg skil.
Pálina sagðist hafa orðið forviða á
þeirri ósvífni, sem þarna hefði
komið fram, og spurði hversu
iengi þetta ætti að ganga svo til.
án þess að niark væri tekið á þeim
eindregnu mótmælum fjölda
fólks, sem fram héfðu komið i
þessu máli.
0 Hrifin af Olgu
Guðrúnu og
sögunni
A fimmtudaginn gerðist
það, að húsmóðir búsett við Jörfa-
bakka hringdi, og vildi hún lýsa
ánægju sinni nreð lestur Olgu
Guðninar. Fannst henni tími til
kominn, að flutt væri saga með
innihaldi eins og því, sem tekið er
til meðferðar i sögunni umdeildu.
Húsmóðirin við Jörfabakka sagði
ennfremur, að ýmis vandamál
t---------------------- 1
væru í þjóðfélaginu, og misrétti,
sem börn þyrftu að vita um.
Einnig hefðu þau gott af að vita
um aðferðir. sem notaðar eru til
að kúga þá. sem minna mega sín.
Hún sagðist sjálf eiga átta ára
döttur, og teldi hún, að telpan
hefði gott af að hlusta á lestur
Olgu, enda hefði hún gaman af
þessari skemmtilegu sögu.
0 30—40 strætis-
vagnar í gangi
um nætur
G ii ðm u n d u r M ag n ú sson,
verkstjöri, Laugarnesvegi 61,
kom að máli við Velvakanda.
Guðmundur á heima við norðan-
verða götuna, og um 10 metra frá
húsi hans er port S.V.R., en að
undanförnu liafa milli 30 og 40
strætisvagnar verið þar í gangi
alla nóttina. tbúar hverfisins una
þessu að vonurn mjög illa, þar
sem þeir hafa af þessum sökum
lítinn svefnfrið, og í annan stað
leggur svo mikla olíubrælu frá
vögnunum, að útilokað er að hafa
að gluggarúðurnar yrðu svartar á
nokkrum dögum. Hann langaði til
að fá úr þvi skorið. hvort ekki
væri áformað að bæta úr þessu
ástandi. og þá hvenær.
Velvakandi hafði samband við
Má Gunnarsson, skrifstofu-
stjóra hjá borgarverkfræðingi. og
kom þá i ljös, að vegna fram-
kvæmda við þann hluta lóðar
S.V.R., kem er nær sjönum, hefur
vögnunum verið lagt svo nálægt
íbúðarhúsunum við Laugarnes-
veg. Vegna þess hve olían á vögn-
unum þykknar mikað i köldu
veðri er hóhjákvæmilegt að
hafa þá í gangi á nóttunni,
eigi þeir að komast í gang
á morgnana. Már sagði
að nú væri framkvæmdum að
t....,____.....______________
Ijúka á þeim hluta lóðarinnar,
sem ætlaður er sem stæði fyrir
vagnana á nóttunni. Hann sagði
ennfremur. að búast mætti við
þessu öhagræði i fjóra daga til
viðbótar (þetta er skrifað á
fimmtudegi). þannig. að á mánu-
daginn ætti þessu hvimleiða
ástandi að vera lokið.
0 Löggæzla við
Reykjavíkur-
tjörn
Tvær stúlkur i Reykjavík.
sem hafa gaman af þvi að bregða
sér á skauta. hafa sent Velvak-
anda bréf. þar sem þær kvarta
undan ónógri löggæzlu við
tjörnina og segja þær m.a.. að
lögregla eigi alltaf að vera til
staðar. þar sem fjöldi safnisl
saman. og sé það ekki hvað sizt
nauðsynlegt við tjörnina. Meðan
hún sé ísilögð. sé oft margt fölk
úti á ísnum og á bökkunum i
kring, stundum í myrkri, og þarna
sé mikið um krakka. Annað kastið
komi strákar og jafnvel fulltfða
menn, að þvi er virðist. á hrað-
skreiðum skellinöðrum og mótor-
hjölum og bruni uni svellið innan
um skautafölk. krakka á sleðum
og hálfgerða óvita. sem séu þarna
oft vörzlu- og umhirðulitil í fylgd
með lítið eitt eldri systkinum.
Skellinöðrustrákarnir hafa
gaman af þvi að aka hratt á milli
fölksins og „skrensa" sitt á hvað.
Þarna sé mikil hætta á ferðum.
Þá sé holdur ekki laust við, að
sumir eldri strákanna (ekki endi-
lega þeir á vélhjólunum) séu full-
harðhentir i viðskiptum sínuin
við hina minnimáttar. en þeir
niyndu kannski leggja það af.
vissu þeir af lögregluþjónum f
grennd. Eins sé ljótt að sjá.
hvernig krakkarnir rifi og slíti
upp trjágróðurinn á bökkunum,
án þess að nokkur ónáði þá i því
verki. sem oft sé langt og erfitt.
0 Símaþjónusta
í stjórnarráðinu
„Akiireyringur" skrifar:
„Kæri Velvakandi."
Oft hefur verið fundið að síma-
þjónustu hjá hinum ýmsu fyrir-
tækjum, og þá ekki sízt hinum
opinberu. Þetta er einmitt það,
sem ég ætla nú að gera.
Þannig er mál með vetti. að
stjórnarráðið hefur sameiginlegt
símanúmer fyrir öll ráðuneytin.
þ.e.a.s. 25000. Um daginn átti
ég erindi við ákveðinn mann i
ákveðnu ráðuneyti. hringdi í
þetta simanúmer og bað um sam-
band við manninn. Simastúlkan
sagði þá. að „það væri á tali". og
spurði hvort ég vildi bíða. Það
vildi ég. og beið nú í símanum
góða stund. Þá kom önnurstúlka i
símann og svaraði: „Fjármála-
ráðuneytið“. Þá sagðist ég vera
búinn að biðja um þennan til-
tekna mann áður. Fékk ég nú
sama svarið og ég hafði fengið
áður hjá hinni stúlkunni, sem
sagt, „að það væri á tali“ hjá
manninum. Hófst nú bið nr. tvö.
Samband við blessaðan manninn
fékk ég svo seint um síðir.
Eg get ekki annað séð en að
þessi tilhögun sé ákaflega
óhentug fyrir alla aðila. Þess má
geta. að ég lieið i simanuin alls um
fimm minútur. Samtalið við
manninn sjálfan var afgreitt með
örfáum setningum.
Ef skiptiborð stjörnarráðsins er
þannig innréttað. að ekki sé hægl
að gefa beint samband frá því við
hina ýmsu starfsmenn. þá verður
ekki annað séð en nauðsynlegt sé.
að hvert ráðuneyti fái sitt sínta-
núiiier.
Stærðir 14 — 20. Extra
small og small, medium
og large. Póstsendum.
Siggabúð, Skólavörðu-
stíg 20.
Sími 1441 5.
Bók, sem vekur athygli og umtal.
Bók, sem hefur komiS út í mörgum
útgáfum í yfir 30 löndum, og viða
verið metsölubók. Bók, sem fjallar
um hatur, þjáningu og vald hins illa i
heiminum. . . Bók, sem svarar meðal
annars eftirfarandi spruningum:
Hver er Jesús? Hvað er kirkja?
Tiðkast trúarofsóknir á 20.
öld. . Bókin er kröftugur vitnisburð-
ur manns, sem var fangi
kommúnista i 14 ár.
Ichthys bókafélagið,
pósthólf 330,
Akureyri.
Amerlskar
kuldaúlpur
Tiivann jöiaglöl
RICHARD WURMBRAND
Neðan-
jarðar
kirkjan
Séra
Magnus Runolfsson
þýddi
Innlnnsriðskipti loið
dil lnnsviðskipta
BÚNAÐARBANKI
ÍSLANDS
RYSUNGE
H0JSKOLE
5856 RYSLINGE. FYN
TELEFON (091 67T0TO.
Nýr og endurbyggður.
Margar greinar, t.d. bókm.,
félagsfr., uppeldisfr. sálarfr.,
tungum., stærðfr., eðlis- og
efnafr., kvikmyndun, heimspeki.
Aukafög: leikrit, tónlist, leikfimi.
Aðrar greinar eru valgreinar.
Sendum bækling.
I