Morgunblaðið - 02.02.1974, Blaðsíða 1

32 SIÐUR
27. tbl. 61. árg.
LAUGARDAGUR 2. FEBRUAR 1974
PrentsmiSja Morgunblaðsins
Pólveriarn-
ir vilja til
ýmissa landa
Hamborg, Kaupmannahöfn, 1.
febrúar, NTB.
PÓLVERJARNIR 81, sem flúðu
nnnimTTm
Pólska farþegaskipið
Stefan Batory í höfn-
inni í Hamborg.
Brezku verkalýðsfélögin:
Samþykkja nýjan samninga-
fund en vilja ekki neinu lofa
London, 1. febrúar, NTB.
NÁMUVERKAMENN
hafa nú allir greitt atkvæði
um hvort þeir vilji fara í
allsherjarverkfall eða ekki
en niðurstöðurnar verða
ekki birtar fyrr en á mánu-
dag. Það er hins vegar talið
fullvíst, að verkfall hafi
verið samþykkt með yfir-
gnæfandi meirihluta og er
þá hafin milli verkalýðsins
og ríkisstjórnarinnar svo
stórfelld barátta, að annað
eins hefur ekki sézt síðan í
allsherjarverkföllunum
1926.
Edward Heath forsætisráð-
herra sendi í dag áskorun til
verkamannanna um að láta skyn-
semina ráða í þessari deilu í
brezku atvinnulífi. Einasta vonin
um lausn er nú nýr samninga-
fundur, sem forsætisráðherrann
bað um á elleftu stundu.
Brezku verkalýðssamtökin til-
kynntu í dag (föstudag), að þau
hefðu fallizt á að mæta til nýs
fundar en tóku skýrt fram, að þau
vildu ekki lofa neinu fyrirfram
um árangurinn. Kolanámuverka-
menn halda því fram, að starf
þeirra sé svo erfitt, óþrifalegt og
hættulegt og kolin svo mikilvæg
efnahag landsins, að þeir eigi
skilið að bera meira úr býtum i
þessum nýjustu kjarasamningum
en aðrar stéttir. Stjórnin hefur
sett lög um hámarkshækkun
launa og er það liður í baráttu
hennar við verðbólgu í landinu.
Atvinnulíf i Bretlandi er nú að
miklu leyti lamað vegna yfir-
vinnubannsins, sem námumenn-
irnir hafa verið í undanfarna
mánuði og ef þeir fara nú í algert
verkfall mun skapast algert
neyðarástand á skömmum tíma.
Engar aukabirgðir af kolum eru
til i landinu og atvinnufyrirtæki
hafa að undanförnu þurft að
þrauka með þriggja daga vinnu-
viku. Atvinnuleysi eykst auðvitað
stöðugt þvi mörg fyrirtæki hafa
orðið að segja upp starfsfólki
af farþegaskipinu Stefan Batory,
hafa flestir beðizt hælis sem póli-
tískir flóttamenn. Það hefur kom-
ið f ljós, að þeir hafa hugsað sér
að setjast að í ýmsum löndum,
sumir vilja til Vestur-Þýzkalands,
sumir til Kanada, sumir til Ástra-
lfu og nokkrir vilja vera á Norð-
urlöndum.
Einn þeirra, sem flúðu i Ósló, er
verkfræðingur að nafni Nowak og
sagði hann, að verkalýðurinn í
Póllandi væri ekkert ánægðari
með kjör sfn en menntafólk en
það væri aðeins menntafólkið,
sem gæti skrapað saman þær upp-
hæðir, sem þyrfti, til að fara með
skemmtiferðaskipum. Flestir
þeirra, sem flúðu, eru háskóla-
borgarar.
Nowak kvaðst hamingjusamur
yfir að vera i Noregi. Hann tók
sérstaklega eftir þvi, að úti á göt-
um var hann stöðvaður af ýmsu
fólki, sem rak áróður annaðhvort
trúariegs eða pólitisks eðlis.
„Þetta gæti eldrei gerzt heima í
Póllandi."
Þá sagði hann, að það væri mik-
il nýjung að sjá verzlanir fullar af
alls kyns vörum og sagði, að verð-
lagið væri ótrúlega lágt miðað við
það, sem hann ætti að venjast
heima.
Olíumálin:
VILJA EKKI AÐ VERÐ
Á OLÍU VERÐI LÆKKAÐ
7—8% atvinnuleysi í
Bandaríkjunum í ár?

Christina
trúlofast
Stokkhólmi, 1. febrúar, NTB.
TILKYNNT var í sænsku kon-
ungshöllinni í dag, að Christina
prinsessa hefði trúlofazt Tord
Magnuson framkvæmdastjóra.
Magnuson er 32 ára gamall og
lagði stund á hagfræði og þjóðfé-
lagsfræði við háskólann í Stokk-
hólmi en starfar nú við bygginga-
fyrirtæki, sem hann á ásamt bróð-
ur sínum.
Prinsessan er 30 ára gömul og
sfðastliðin tfu ár hefur hún mjög
viða ferðazt sem fulltrúi lands
sins. Síðan í haust hefur hún
starfað við sænska Rauða kross-
inn. Karl Gustaf konungur hefur
ákveðið, að eftir brúðkaupið skuli
hún kölluð Christina prinsessa,
frú Magnuson.
Washington, 1. febrúar AP.
FRA því var skýrt í Washington I
dag, að atvinnuleysi I janúar
hefði verið 5,2%, eða o,4%
aukning frá því í desember, sem
er mesta mánaðarleg aukning á
sl. 4 árum. Er áhrifum orkuskorts
á atvinnulífið kennt um þessa
miklu aukningu.
Um 370 þúsund verkamenn
misstu atvinnu í janúar, einkum
hjá flugvéla- og bílaverksmiðjum.
Sérfræðingar telja, að atvinnu-
leysi eigi enn eftir að aukast á
næstu mánuðum vegna oliu-
skortsins og almennar hnignunar
i efnahagslifinu. Telja sér-
fræðingarnir, að atvinnuleysi geti
farið allt upp i 7—8% um mitt
þetta ár, ef ekki rætist úr olíumál-
um fyrir þann tíma.
Eins og kunnugt, er skýrði
Nixon forseti frá því i ræðu sinni
til Bandaríkjaþings í fyrrinótt um
hag rikisins, að nokkrir Araba-
leiðtogar hefðu skýrt sér frá, að
um miðjan þennan mánuð yrði
haldinn fundur til að ræða afnám
oliusölubanns til Bandarikjanna.
Það kom þó fram, að forsetinn
hafði ekki fengið nein loforð um,
að svo yrði, þvi að hann gerði
Arabaleiðtogum ljóst í ræðu
sinni, að Bandaríkjamenn myndu
ekki láta Araba knésetja sig i
oliumálum.
Vín, 1. febrúar, NTB.
MEIRIHLUTI olíuframleiðslu-
landanna er á móti þeirri tillögu
Saudi-Arabíu að lækka verð á
olíu. Þau telja, að rétt sé að láta
verðlagið haldast eins og það er
núna. FuIItrúar frá oliufram-
leiðslurikjunum hafa setið á
fundum sfðan á mánudag til að
reyna að finna einhverjar leiðir
til að halda verðlagi á olíu stöð-
ugu.
Það var Yamani, oliumálaráð-
herra Saudi-Arabíu, sem kom
fram með tillögu um að lækka
verð á olíunni frá því, sem það er
í dag. Fiestir aðrir fulltrúar hafa
lýst sig andviga því að lækka
verðið. Hins vegar hafa þeir unn-
ið að því að finna einhverja lausn,
sem getur hindrað að efnahags-
Iegt hrun verði í neyzluríkjúnum
vegna of hás verðlags. Þeir hafa
Framhald á bls. 18
Ungur sagnfræðing-
ur ver Solzhenitsyn
Moskvu, 1. febrúar, NTB.
UNGUR, rússneskur sagn-
fræðingur, Vadim Boriev,
hefur risið upp til varnar rit-
höfundinum Alexander
Solzhenitsyn. I bréfi, sem hann
skrifaði vestrænum frétta-
mönnum i Moskvu, segir
Boriev, að þögull meirihluti í.
Sovétríkjunum haldi áfram að
lesa verk rithöfundarins, i
laumi. Hann segir ennfremur,
að það finnist áreiðanlega
þakklátir Rússar, sem frekar
vilji deila örlögum sinum með
Solzhenitsyn en að þegja eins
og þrælar.
Hinni opinberu herferð gegn
rithöfundinum er þó langt frá
því að vera lokið. Nýjasta árás-
in á hann er i blaði rithöfunda:
„Literaturnaja Gazeta" en þar
niðir rithöfundurinn Vladimir
Karpov Solzhenitsyn. Karpov
notar nafn rithöfundarins til að
svivirða hann í einhvers konar
orðaleik. Hann segir að
„Sholzhets“ í nafninu sé gamalt
rússneskt orð fyrir „lygari" og
að „nits“ sýni, að skáidið hafi
niðurlægt sig með því að
leggjast á kné fyrir fasista og
svikara, „vlasovittana".
Andstæðingar Solzhenitsyns
hafa oft kallað hann bók-
menntalegan Vlasovitt, eftir
sovézka hershöfðingjanum
Vlasov, sem gekk i þjónustu.
Þjóðverja eftir að hann var tek-
inn stríðsfangi i síðari heims-
styrjöldinni. Vlasov var tekinn
af lífi fyrir föðurlandssvik árið
1946. I nýjustu bók sinni Gulag-
eyjahafið, tekur Solzhenitsyn
þetta mál upp og reynir að sýna
fram á, að hershöfðinginn
kunni að hafa breytt eins og
hann gerði vegna aðstæðnanna
heimafyrir undir stjórn Stalins.
Solzhenitsyn reynir þó alls ekki
að verja föðurlandssvik
Vlasovs.