Morgunblaðið - 02.02.1974, Blaðsíða 23

23
Karl Guðmundsson
— Minningarorð
F. 21/5. 1947.
D. 5/12. 1974.
MIG setti hljóðan, þegar mér
barst sú harmafregn, að æsku-
vinur minn, Kalli, hefði
drukknað, er bátnum, sem hann
var á, hvolfdi og hann sökk f
óveðrinu, sem gekk yfir Norð-
fjörð 5. desember síðastliðinn.
Hann var ungur maður, þegar
þetta hörmulega slys varð. Karl
var sonur hjónanna Ólafiu Karls-
dóttur og Guðmundar Björns-
sonar, næstelztur sjö systkina.
Foreldrar hans fluttust að Þor-
láksstöðum í Kjós 1958, þá
byrjuðu okkar kynni og við
urðum mjög góðir vinir upp frá
þvi. Hann var mjög kátur og
góður félagi, alltaf í góðu skapi og
mjög lifsglaður.
Hann var aðeins sautján ára,
þegar hann trúlofaðist Ingibjörgu
Guðmundsdóttur. Þau eignuðust
tvö börn, OLafíu 8 ára og Björn
Gunnar 7 ára. Sambiið þeirra varð
örlát á yndisleg börn, en mjög
skammvinn. Þau slitu sambúð
eftir þrjú ár.
1967 gekk hann að eiga eftir-
lifandi eiginkonu sína, Birnu
Lárusdóttur frá Hafnarfirði.
Eignuðust þau tvo syni, Axel, 4
ára, og Lárus Steinar, 3 ára.
1971 fluttust þau austur til
Norðfjarðar, þar sem Birna
stundaði hjúkrunarkonustarf.
Snemma byrjaði Kalli að stunda
sjómennsku, því þar var hugur
hans, eins og fleiri röskra manna.
Var hann búinn að eignast eigin
trillu, sem hann gerði út á
sumrin, en honum fannst ekki
nóg að vera bara á sjönum þann
stutta tíma, svo hann réð sig á
m/b Hafrúnu frá Norðfirði. Við
skyldustörfin þar kom allt í einu
kallið, sem allir þurfa að hlýða,
óvænt og miskunnarlaust, að mér
finnst, en vegir Guðs eru órann-
sakanlegir.
Ég £>akka þér Kalli minn fyrir
allar ' ógleymanlegu samveru-
stundirnar, sem við áttum saman,
frá þvi að við vorum 11 ára
gamlir.
Ég hef þá trú, að faðir þinn,
sem þér og hinum systkinum
þínum þótti sérstaklega vænt um,
hafi staðið á ströndinni og tekið á
móti þér, þvi að mannlegum
mætti var það ekki viðráðanlegt.
Ég votta öllum aðstandendum
þínum mína dýpstu samúð.
Kári Jakobsson
frá Möðruvöllum í Kjós.
ÞAÐ hefur dregizt lengur en ég
ætlaði að minnast með nokkrum
orðum þessa kæra vinar míns,
sem var einhver ágætasti maður,
sem ég hef kynnzt um ævina.
Fæddur 11. febrúar 1947.
Látinn 19. janúar 1974.
Smæð sína og takmörkun hlýt-
ur sérhver maður að finna, þegar
hann leitar lausnar gátunnar
miklu og stórbrotnu um eðli og
tilgang hins jarðneska lífs ... lífs,
sem blómstrar um dag, en fölnar,
visnar og deyr að morgni hins
næsta. Áleitnar spurningar
hrannast upp, hrópa á svar, krefj-
ast svara, en allt er hljótt . . .
hljótt nema tifið f gömlu vegg-
klukkunni, sem æ skærar hljóm-
ar, hraðar og trylltar ómar.
Er til almætti og þá líf eftir
dauðann? Lifum við til þess eins
að lifa lifinu, viðhalda mannkyn-
inu, en hverfa svo til moldar að
loknu dagsverki? Slikum spurn-
ingum, hversu mjög sem við ann-
ars reynum, verður aldrei svarað
með sönnunaraðferðum tengdum
hinum efnislega, jarðneska
heimi. Hlutlægt svar við einni
hinna ótal spurninga um ráðn-
ingu lífsferilsins leiðir jafnan af
sér aðra gátu enn flóknari og
margbrotnari.
Eg minnist þess nú, sem ég sit
Mig setti hljóðan, er ég heyrði
þau sorgartíðindi, að Karl vinur
minn hefði hlotið þau örlög að
drukkna, slysið bar að þann 5.
des. síðastliðinn.
Karl fæddist þann 25. mai 1947,
hann ólst upp i Kópavogi til tiu
ára aldurs, en þá fluttist hann að
Þorláksstöðum í Kjós, og þar
hófust kynni okkar, sem urðu
mjög náin, og gagnkvæm vinátta.
Karl heitinn var búinn að vinna
nokkur ár við bifvélavirkjun, en
alltaf var i honum sama útþráin
til hafsins. Sjómennskan virtist
hafa verið honum i blóð borin,
þar var áhuginn og starfs-
löngunin mest.
Karl var geðugur maður og
ávann sér hylli allra, sem hann
starfaði með, því að hann var
aldrei hálfur f átarfi, gekk að
hverju verki með áhuga og
vöndun.
Fyrir nokkrum árum kvæntist
Karl eftirlifandi konu sinni,
Birnu Lárusdóttur úr Hafnar-
firði.
Þau fluttust til Neskaupstaðar
og þar áttu þau orðið hlýlegt og
snoturt heimili og tvö elskuleg
börn. Það fylgir því undarlegur
söknuður og tómleiki, þegar
maður fréttir, að einhver sam-
ferðamanna hafi horfið skyndi-
lega, en þegar það er góður vinur
og æskufélagi, grípur mann sár
söknuður, ekki sizt þegar það eru
menn á bezta aldri, sem manni
finnast lífið hafa brosað við, en
skyndilega er öllu kollvarpað á
snöggu augabragði, maður skilur
svo litið í örlagaþráðum lífsins í
þessum fallvalta heimi.
Ég óska þess heitt, að vinur
minn Karl hafi tekið umskipt-
unum vel, er hann kom yfir
móðuna miklu.
Eftirlifandi konu hans og börn-
um óska ég blessunar Guðs í
þeirra stóra harmi.
Kristján Harðarson.
MIG langar til að kveðja vín
minn, Karl Þorstein Guðmunds-
son, með nokkrum orðum, en
hann drukknaði sem kunnugt er
inni á höfn á Neskaupstað eftir að
hafa barizt á leið til lands, marga
klukkutima í ofsaveðri i desem-
bermánuði síðastliðnum.
Ekki ætla ég að fara að tala um
hina órannsakanlegu vegi Guðs,
eins og svo algent er i svona til-
vikum; þó að Karl hafi efalaust
hugsað um það með sjálfum sér,
þá var hann ekki sú manngerð,
sem lét slikt uppi. Heldur reyndi
hann að brjóta sér, konu sinni og
börnum sinum eigin veg. Hann
var hörkuduglegur við það, sem
hér og læt hugann svífa á vit
endurminninganna . . . samveru-
stundanna með vini mfnum og
skólabróður, Jóni Ásgeirssyni,
hve mjög við rökræddum okkar á
milli um þessi mál. Jón, vinur
minn, trúði heitt og 'ákaft á lif
eftir dauðann . . . og að tilvera
mannsins á jarðriki væri einungis
undirbúningur og skóli fyrir
annað líf, er væri betra, fegurra
'W
hann tók sér fyrir hendur, og veit
ég, að sá trúnaður, sem fyrrum
vinnuveitandi okkar beggja sýndi
honum, var ekki að ástæðulausu.
Við höfðum mikið samband, og
sagði hann mér oft, að á Neskaup-
stað, þar sem hann bjó siðast, liði
sér vel.
I þeirri trú, að honum líði vel á
þeim stað, þar sem við öll lendum
fyrr eða siðar, vil ég votta konu
hans, Birnu Lárusdóttur, og börn-
um, móður hans og allri fjöl-
Stefanía Ölafsdóttir frá Hofi á
Höfðaströnd, sem andaðist 27.
f.m., verður kvödd í Fossvogs-
kirkju i dag kl. 10:30, en síðan
jarðsett á Hofi.
Stefanía var fædd að Lónskoti í
Sléttuhlíð, Skagafirði, 14. ágúst
1878 og var því á 96. aldursári,
þegar hún lézt. Foreldrar hennar
voru Guðrún Magnúsdóttir og
Ölafur Stefánsson, ógift vinnuhjú
í Málmey. Hún ólst upp með föður
sínum, sem var í vinnumennsku á
ýmsum bæjum í Skagafirði, en
hann dó er hún var á 9. aldursári.
Eftir það var hún hjá vandalaus-
um til fermingaraldurs og átti
misjafnt atlæti. Að vinna svangur
og kaldur var hlutskipti umkomu-
lausra barna og unglinga á þess-
um árum. Um skólagöngu var
ekki að ræða. Aðeins var kennt að
lesa, en þarflitið talið að kenna
stúlkubarni aðskrifa.
Um fermingaraldur fór
Stefanía til móður sinnar, sem þá
var vinnukona hjá Birni Bjarna-
syni, bónda i Brekku f Seylu-
hreppi og voru þær siðan samvist-
um meðan móðir hennar lifði.
Björn var ekkjumaður og átti
Andrés skáld og Sigurbjörgu f
Deildartungu. Stefanía giftist
og fullkomnara. Hann trúði á
ævarandi tilvist sálarinnar og
flutaing hennar á æðra stig til-
veru að lokinni dvöl i mennskum,
jarðneskum likama.
Hugmyndir sínar og sterka trú
á gildi mannkærleikans og full-
komnun almættisins tel ég Jón,
vin minn, tvimælalaust hafa
fengið í föðurhúsum, en þar bjó
amma hans, Brynhildur, fjölvitur
kona og spök. Margar stundirnar
mér um alla tíð ógleymanlegar
hlýddum við Jón á gömlu konuna
segja frá dulrænni reýnslu sinni,
auk þess sem hún miðlaði okkur
af sínum mikla þekkingarforða
um dulspeki og trúmál.
Hvort sem við sessunautarnir
sátum á skólabekk, sigldum
saman á togara, glöddumst yfir
höfgum veigum á gleðinnar
stundum, eða á annan hátt deild-
um súru sem sætu, voru það
mannkostir, greind og fjölþætt
kímni Jóns Ásgeirssonar, sem
gæddu stundir þessar litrikum
heillandi áhrifum. Margar á ég
minningarnar um traustan og
tryggan vin minn, Jón Ásgeirs-
son, er segja ég vildi, en slikt yrði
efni i annað og meira en rúmast
hér i fátæklegum yfirgrips-
kenndum ,,minningarorðum“ um
mér nú horfinn vin.
Jón Asgeirsson átti frá barn-
æsku við að stríða veikindi, sem
voru afleiðing slyss, höfuðhöggs.
Ég minnist þess nú, að þessi náni
skyldu, mina innilegustu samúð
og f jölskyldu minnar.
Þinn vinur,
Kristján Hermannsson.
SlMINN hringir. Kunnugleg
rödd, en samt svo annarleg. Illur
grunur sezt að.
Að simtalinu loknu er allt orðið
breytt. Grundvellinum hefur
verið kippt undan tilveru þriggja
manneskja, sem okkur þykir vænt
um.
Hann Kalli er farinn í sjóinn.
Við spyrjum ráðþrota. Hvers
vegna? Hvers vegna einmitt þau?
Núna, loksins þegar allt var farið
að ganga svo vel. Eh hversu oft
hefur ekki mannveran staðið ráð-
þrota og spyrjandi gagnvart
almættinu? En það hlýtur að vera
tilgangur. Við verðum að trúa því
til að geta haldið áfram.
Minningarnar koma, ein af
annarri. Sumar bjartar, aðrar
dimmari.
Það er sólbjartur sumardagur.
Stór vörubill stanzar fyrir utan.
Ökumaðurinn býður litlum
þriggja ára dreng upp á það ævin-
týri að aka með sér það sem eftir
er dagsins. Litill drengur með
bíladellu fær að sitja i stórum
vörubil, sem ekur með möl, sem
mokað er á af stórri alvörugröfu.
Birni um tvítugt og bjuggu þau
lengst af i Brekku, en siðar um
tíma að Reykjarhóli og Krossnesi
i sömu sveit.
Björn var frekar heilsutæpur
og hneigðari fyrir fræðimennsku
og lækningar en búskap. Þó
búnaðist þeim Stefaníu mæta vel.
Bústofninn var ekki mikill, en
dugnaður og hagsýni húsfreyj-
unnar óvenjuleg. Hún hafði yndi
af skepnum og gerði vel við þær,
þannig að arðsemi búsins var
mjög góð. Þau Björn og Stefania
eignuðust sex dætur, meðan þau
bjuggu í Brekku, en einkasonur
þeirra, Andrés Björnsson út-
varpsstjóri, er fæddur i Kross-
nesi. Öll eru þessi systkini kunn
að dugnaði og gáfum. Þrátt fyrir
barnafjöldann var afkoma
heimilisins i Brekku betri en víða
annars staðar og vakti það
athygli.
Öll umgengni innanhúss og
utan var til fyrirmyndar og
fatnaður dætranna bar myndar-
skap húsfreyjunnar fagurt vitni.
Árið 1921 brugðu Björn og
Stefanía búi og fluttust með
Sigurlinu dóttur sinni og Jóni
Jónssyní, tengdasyni sinum, að
Hofi á Höfðaströnd og þar andað-
vinur minn var oft frá lestri lang-
tlmum saman vegna kvala og sárs-
auka í höfði. Það var eigi fyrr en
Jón dvaldi við háskólanám í
Gautaborg c® sjúkdómur hans var
i algleymingi, að menn gerðu sér
fulla grein fyrir alvarleik sjúk-
dómsins. Það lá aldrei fyrir Jóni
að kvarta eða barma sér vegna
veikinda sinna, og því hugði
margur veikindi hans með öðrum
hætti en raun varð á.
Jón Ásgeirsson lézt á Borgar-
spítalanum laugardaginn 19.
janúar, blessuð sé minning hans.
Til mikillar gleði og upp-
örvunar ættingjum og vinum Jóns
Ásgeirssonar lætur hann eftir sig
tvö börn, sem í ríkum mæli hafa
erft hina fjölþættu og miklu
eiginleika föður sins. Ótal hendur
munu fúsar til að hjálpa og lið-
sinna börnum hans tveim og
konu, sem svo mjög mátti reyna
og fórna í veikindum manns sins.
Ég votta ykkur, börnum Jóns
vinar mins, konu, foreldrum,
tengdaforeldrum, ömmu hans,
Brynhildi, systkinum svo og öðr-
um ættingjum og vinum mína
dýpstu hluttekningu og vona, að
sú fagra mynd og þær ljúfu minn-
ingar, sem við öll höfum um
drenginn góða, Jón Ásgeirsson,
muni lækna sár saknaðarins og
vera okkur veganesti um ókomin
ár.
Róbert Arni.
Jón Asgeirsson
Minningarorð
Minning: ,
Stefanía Olafsdóttir
frá Hofi á Höfðaströnd
En dagurinn tekur enda og ævin-
týrið með. Það kemur kvöld og
dagurinn á morgun er bara venju-
legur.
Þeir, sem þekktu Kalla, muna
glaðlegan, vel gefinn og góðan
dreng, sem alltaf var boðinn og
búinn að hjálpa öllum þeim, sem
hjálpar þurftu með.
En við komumst ekki hjá þvi að
muna erfiðleikana, veikindin og
peningaleysið. Það, sem þurfti að
leggja á sig til að ná vissu settu
marki. En það er nú liðin tið, sem
vissulega hefur þó sett sitt mark á
sum okkar, en við vonuðum þó og
héldum að væri yfirstigin.
Siðast þegar við sáum Kalla,
hafði hann skroppið hingað suður
til að sækja bíl, sem hann hafði
keypt. Hann hafði aðeins nokkra
klukkutima til umráða í bænum,
en samt gaf hann sér tíma
til að heilsa upp á okkur öll,
meira að segja fara í heimsókn á
spftalann. Þetta er okkur svo
dýrmætt, nú þegar við sjáum
hann ekki framar.
Um leið og við kveðjum Kalla i
hinzta sinn, biðjum við algóðan
guð að styrkja konuna hans og
drengina smáu til að geta horft
óttalaus, saman, fram á veginn.
Sigga og Gisli.
ist Björn árið 1926. Siðan var
Stefanía alla tið á Hofi og vann
búi dóttur sinnar og tengdasonar
vel og dyggilega meðan heilsa og
kraftar entust. Það gladdi hana
mjög að búskapur á Hofi var með
myndarbrag og gestrisni i háveg-
um höfð og átti hún sinn þátt í
því.
Eftir fimmtiu ára dvöl á Hofi
fluttist hún með dóttur sinni til
Reykjavikur árið 1971, þá þrotin
að kröftum.
Með Stefaníu Ölafsdóttur er
óvenjuleg og merk kona gengin.
Hún var mjög vel gefin, víðlesin
og margfróð og hélt dagbók til
níræðisaldurs. Á unga aldri var
hún kvenna fríðust og hélt sér vel
alla tíð. Hún átti miklu barnaláni
að fagna og var sinnar eigin gæfu
smiður. Hún átti óvenju glaða og
létta lund, var jafnan full af
bjartsýni og elsku til manna og
dýra. Að vera glöð og gleðja aðra
var hennar aðall. Aldrei heyrðist
hún kvarta. Þvert á móti hlakkaði
hún til þess að vakna til að vinna
og fórna sér fyrir aðra. Aldrei féll
henni verk úr hendi meðan heilsa
enúst.
Aldrei kom barn eða unglingur
að Hofi svo að Stefania styngi
ekki upp i hann ,,mola“ eða gleddi
með einhverjum hætti. Hún mátti
aldrei neitt aumt sjá. Hún mátti
ekki heyra barn gráta, án þess að
hugga og þerra tár. Minnug æsku
sinnar hélt hún verndarhendi
yfir öllum, sem minnimáttar
voru, og var öllum góð og nær-
gætin.
Öllum börnum og unglingum,
sem dvöldu á Hofi, lengri eða
skemmri tíma, var hún einstak-
lega ástrik. Á móti hiaut hún i
ríkum mæli þakklæti og ást
þeirra og kölluðu þau hana
„ömmu Stefaniu", þó óskyld
væru. — Fáar ömmur hafa borið
ömmuheitið með meiri rétti en
hún. Nokkrum dögum áður en
hún lézt varð hún langa-langa-
langamma og voru 6ættliðir á lifi
samtimis, sem er mjög fátitt hér á
landi, ef ekki einsdæmi.
Stefania Ólafsdóttir var gæfu-
Framhald á bls. 18