Morgunblaðið - 06.07.1974, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JULI 1974
3
Eins og fram hefur komið í fréttum, er nú
staddur hérlendis hópur 200 Vestur-íslend-
inga, sem hér mun dveljast fram yfir þjóð-
hátfð. Mbl. fór á stúfana og hitti að máli
nokkra úr hópnum.
Eins og
að koma
r
Rabbað við Vestur-Islendinga
Vestur-lslenzki hópurinn fyrir framan Umferðarmiðstödina í gær, áðuk en haldið var I móttöku
forseta tslands á Bcssastöðum.
Jóhannes Þórðarson
Þetta land
togar okkur
til sín . . .
JÖHANNES Þórðarson er reffi-
legur, roskinn fyrrverandi bóndi í
Geysisbyggð í Nýja Islandi. Hann
er orðinn 77 ára og dvelur nú á
Gimli. Foreldrar hans fluttu
vestur um haf og bjuggu þar ára-
tugum saman, og Jóhannes kom
ekki til íslands, fyrr en 1971, en
síðan hefur hann komið árlega.
Hann talar íslenzku reiprennandi
og vottar ekki fyrir erlendum
hreim.
— Ég hafði loðskinnarækt, og
svo var fiskerfið, segir hann. —
En nú er ég setztur í helgan stein.
Konan mín lézt árið 1970, hún var
fædd á Surtsstöðum í Norður
Múlasýslu, en fluttist ung vestur.
Við eignuðumst þrjú börn, sem
búa öll í Kanada og öll tala þau
góða íslenzku.
— Áður en foreldrar mínir
fluttu, bjuggu þau á Klængshóli
og þar býr nú hálfbróðir minn.
Hann hitti ég í fyrsta skiptið,
þegar ég kom til tslands fyrir
þremur árum. Ég vænti þess, að
ég verði megnið af þessum tíma
hér fyrir norðan, á Akureyri og
síðan hjá bróður mínum. Mér þyk-
ir eins og sjálfsagt öllum í þessum
stóra hópi gleðilegt að vera kom-
inn hingað. Það er einkennilegt,
hvað þetta land togar f okkur,
enda þótt fæst okkar hafi það
augum litið fyrr en á efri árum.
Og meðal þeirra, sem nú eru
horfnir af landnemakynslóðinni,
minnist ég þess djúpa saknaðar,
sem fólkið bar í brjósti og mér er
einnig eftirminnileg sú tryggð við
tsland, sem allar stundir var í
huga þessa fólks, sem ól allan
sinn aldur vestra eftir að héðan
var farið og sá aldrei Island aftur.
Gaman að
heyra börnin
tala íslenzku
Fararstjóri f heimsókn
Vestur-lslendinganna er Stefán
Stefánsson, sem hér er nú f
annað sinn ásamt konu sinni,
Ólaffa og Stefán
Föðurfólk Ölafíu var úr Þing-
eyjarsýslum, en henni hefur
ekki tekizt að hafa upp á nein-
um ættingja þar og segist
halda, að margt af föðurfólkinu
hafi flutzt til Brasilfu og
Kanada.
Ólafía og Stefán hafa verið
virk í félagssamtökum
tslendinga vestan hafs, og
Stefán er félagi f 7 Islendinga-
félögum. t Gimli er öflug deild
úr Þjóðræknisfélaginu, og
sagði Stefán, að sennilega væru
allir félagar þar af íslenzkum
ættum. Starfsemi deildarinnar
beinist einkum að því að halda
við íslenzkri menningu með því
m.a. að kenna íslenzku f barna-
skólanum og lögð er áherzla á
að varðveita menjar um frum-
byggjana. Sagði Stefán að
unnið hefði verið að stofnun
forngripasafns Islendinga í
Vesturheimi og yrði þvf komið
fyrir í Gimli.
— Okkur hefur undanfarið
gengið vel að fá unga fólkið til
að starfa með okkur, sagði
Stefán. Það gengur betur núna
en áður, og við verðum að sætta
okkur við, að ekki tali allir
islenzku, enda þarf menningin
ekki að glatast fyrir það. Okkar
kynslóð er sú seinasta, sem
alveg getur talað íslenzku.
— Við eigum fimm börn,
sagði Ólafía, og tvö þau elztu
tala dálítið í íslenzku, en ekki
þau yngri. Það, sem mér finnst
kannski mest gaman a6, þegar
ég kem hingað, er að heyra öll
börnin tala íslenzku. Við
Stefánsson.
„Reykjavík nýtízku-
leg borg”
— ÞETTA er f fjórða sinn, sem
ég kem hingað, sagði frú Ingi-
björg Goodrich, og veðrið hefur
aldrei verið jafn yndislegt og
núna. Mér finnst borgin hafa
talsvert breytzt frá þvf ég var
hér sfðast, 1968, og hún er orðin
nýtfzkulegri. Kannski er mest
áberandi að turn er kominn á
Hallgrfmskirkju.
Ingibjörg er hér á ferð með
vinkonu sinni, bróður og mág-
konu, en hún er fædd í Winni-
peg, þar sem faðir hennar sett-
ist að. Móðir hennar var aftur á
móti fædd fyrir vestan haf, því
hennar fólk var í flutningunum
miklu 1876. Ingibjörg á ættfólk
á Snæfellsnesi og í Norður-
Múlasýslu og hefur áður farið á
þessa staði og hitt frændfólk
sitt.
— Ég hef farið hringinn í
kringum landið og ætla núna að
sýna ferðafélögum mínum
landið því ég er afar hrifin af
landinu og held, að þau verði
það líka. Svo geri ég ráð fyrir,
að við förum til Kaupmanna-
hafnar í nokkra daga.
Ingibjörg talar mjög góða
íslenzku og segir, að á heimili
sínu hafi hún alltaf verið töluð.
Eitt sinn dvaldist Ingibjörg
hérlendis í ár og kenndi þá
ensku f Gagnfræðaskóla
Austurbæjar, en hún er
kennari að mennt. Ingibjörg
sagði, að nú virtist sem áhugi á
íslenzku máli færi vaxandi
meðal unga fólksins og væri
það mjög ánægjuleg þróun.
„Tölum pínu-
litla íslenzku”
I HÓPI yngra fólksins f förinni
eru þær systur, Kathy og Krist-
fn Árnason, 20 og 17 ára dætur
Marjorie og Theodore Arnason.
Þær búa með foreldrum sfnum
f Winnipeg, en bjuggu áður f
Gimli f Manitobafylki. Þetta
er önnur heimsókn Kathyar
hingað; hún kom hér fyrst
1970, en Kristfn er nú hér f
fyrsta sinn. Kathy er skauta-
kennari að atvinnu og keppti
áður f þeirri grein, en Kristfn
er enn f gagnfræðaskóla.
Við spurðum þær, hvort þær
hefðu lært íslenzku í skóla og
þær sögðu svo vera, en það nám
hefði smám saman dottið upp
fyrir, þannig að nú töluðu þær
aðeins „pínulitla“ íslenzku,
eins og þær sögðu sjálfar á dá-
góðri íslenzku. Foreldrar þeirra
tala báðir prýðilega fslenzku.
Það fylgir því sterk tilfinning
að koma hingað, sagði Kathy,
því hér eigum við svo marga
ættingja, sem við höfum ekki
hitt áður. Manni finnst eins og
maður þekki alla, bætti Krfstín
við, ættingjarnir taka sérstak-
lega vel á móti okkur og troða í
mann góðgerðum. Maður þyrfti
að ná af sér 5 kílóum áður en
hingað er komið, þvf hér þyng-
ist maður um annað eins.
Systurnar sögðust vera yfir
sig hrifnar af landinu, sérstak-
lega því, hve loftið er tært og
fjöllin litrík. Þær sögðust held-
ur betur ætla að nota tímann,
Kathy fer f Kerlingarfjöll á
skfði, en Kristín ætlar til
Grímseyjar í heimsókn. Þær
sögðust að lokum vera staðráðn-
ar í þvf að koma hingað aftur.
Þið takið sannar-
lega vel á
móti okkur
— HINGAÐ er indælt að koma.
loftið svo tært og glampandi sól-
skin. Þið takið sannarlega vel á
móti okkur, sagði Helga
Sigurðsson frá Lundum f Cold-
well, en hún er hér ásamt eigin-
manni sfnum Jóhanni Sigurðs-
syni, oddvita þar.
Jóhann er fæddur í Manitoba,
en faðir hans var fæddur á Is-
landi. Móðir hans er af íslenzkum
ættum, en fædd ytra. Þau Jóhann
og Helga, sem einnig á til ís-
lenzkra að telja í báðar ættir, tala
prýðilega fslenzku og segjast
vona, að þau hafi náð enn betri
tökum á málinu að þeim mánuði
liðnum, sem þau ætla að dvelja
hér. Jóhann hefur komið tvisvar
áður, fyrst 1967 og þá kom Helga
með honum.
Aðspurð um, hvernig þau hafi
haldið málinu svona ágæta vel
við, segir Jóhann, að jafnan hafi
verið töluð íslenzka á bernsku-
heimilum beggja.
— Síðan ætluðum við að reyna
að kenna börnum okkar fslenzku
og það gekk allsæmilega með þau
tvö eldri, en þegar þau byrjuðu i
Framhald á bls. 31
Kalhy og Kristin Árnason.
Ólafíu. Stefán er varafógeti
fyrir Manitobafylki og rekur
jafnframt búskap með öldruð-
um föður sfnum f Gimli. Þeir
feðgar talast alltaf við á
fslenzku og Ólaffa talar einnig
fslenzku framúrskarandi vel.
Bæði hjónin hafa verið í
Gimli alla ævi, en foreldar
Stefáns fæddust fyrir vestan og
sömuleiðis móðir Ólafíu. Faðir
hennar fluttist til Kanada með
fjölskyldu sinni á barnsaldri.
Er aðdáunarvert hve vel þau
hjón tala fslenzkt mál. Ólafía
kom hingað á árinu 1964 og
hjónin svo saman 1968. Stefán á
ættingja í Skagafirði og í Dala-
sýslu, en Ólafía í Eyjafirði.
komust næstum því við, þegar
við heyrum það og svo finnst
mér börnin vera svo fróð og
tala við hvern sem er úti á götu.
— Við höfum att alveg sér-
stakri gestrisni að mæta
hérlendis, sagði Stefán, bæði í
fyrri heimsóknum og nú. Við
búum hjá hjónunum Fjólu og
Guðmundi Ágústssyni og erum
þakklát fyrir móttökurnar. Við
vonumst til, að sem flestir
íslendingar geti komið í hóp-
ferð næsta ár á hátíð okkar,
þegar við minnumst 100 ára
afmælis fslenzkrar búsetu í
Vesturheimi svo að hópurinn
geti launað gestrisnina að ein-
hverju leyti.
Ingibjörg Goodrich, Pearl Johnson og Snjólaug Sigurðsson.