Morgunblaðið - 06.07.1974, Síða 29
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JULI 1974
29
Skuggamynd i fjarska
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MARIU LANG,
PÝÐANDI: JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR,
48
þess skýrt og skorinort að hann
stæði við það loforð, sem hann
hafði gefið henni. Einmitt sú stað-
reynd, að Eva var mjög miður sín
bæði á laugardag og sunnudag
bendir til að mjög hafi slegið i
brýnu á milli þeirra, en á hinn
bóginn gefur náttklæðnaður Evu,
sem hún hafði keypt sér, það til
kynna, að hún vonaði þrátt fyrir
allt, að hann myndi koma og
heimsækja hana á laugardags-
kvöldið. Það gerði hann þó ekki
og við vitum nú, að þeirri nótt
eyddi hann með Görel og eftir þá
ævintýralegu reynslu virðist
hann hafa verið enn ráðnari í þvf
en áður að losa öll tengsl við Evu.
Ég held þó ekki, að morðið hafi
verið fyrirfram skipulagt. Þegar
hann kom til Evu, rétt eftir að
Görel var farinn, var það áreiðan-
lega til þess eins að reyna að
koma vitinu fyrir hana. . . og
kannski hefur eitthvað annað
vakað fyrir honum í og með. Eva
vissi ekki, að hans var von, hún
hafði afklæðzt og var að fara í bað
og þar sem hún hefur sjálfsagt
vonað, að hann yrði áfram yfir
nóttina, hefur hún ekki séð
ástæðu til að hætta við að fara í
baðið. Um það, sem síðan gerist
vitum við svo ekki. Kannski
kallaði hún fram til hans. . . og
sagði, að Görel hefði komið til sín
og hún hefði sagt henni allt af
létta. . . og þá hefur hann misst
gersamlega stjórn á sér og þotið
fram í baðherbergið. Kannski hef-
ur þetta gengið fyrir sig á allt
annan hátt. En innan fárra
mínútna var hún látin. Þá rankar
hann svo við sér og byrjar að
hugleiða hvernig hann geti kom-
izt hjá þvf, að grunur falli á hann.
Fram að þessu höfum við aðeins
kynnzt honum sem tiltölulega
léttúðugum og ábyrgðarlausum
kvennamanni með heitar og hams
lausar tilfinningar. En það er eins
gott við gerum okkur ljóst, að við
erum að fást við mann, sem hefur
heilasellurnar í góðu lagi. Hann
gerði strax tvennt.
Fyrst tekur hann til handar-
gagns lykla Evu að stúdentaheim-
ilinu til að hann gæti komist í
skattholið hennar og fundið þar
þær kvittanir, sem ella kæmu upp
um hann, svo og hugsanleg bréf,
sem hann hefur skrifað henni.
Aftur á móti fékk kvittun
Staffans Arnolds að vera í friði,
því að það kom vel heim og saman
við þær áætlanir, sem hann hafði
á prjónunum. En næsti leikur
hans sýnir enn meiri útsjónar-
semi.
Hann hafði eiginlega farið f
þeim erindagerðum að sækja eitt-
hvað af sfnum pappírum. En hon-
um skilst strax, að með því að
eyðileggja þessa pappfra þá bein-
ir hann grunsemdum öllum frá
sér og allir muni halda, að morðið
sé framið af einhverjum þeim,
sem ekki fellur við hann. Að
minnsta kosti mun enginn trúa
því, að hann hafi að yfirlögðu ráði
eyðilagt möguleika sína til að
ljúka við doktorsritgerð sína fyrir
ákveðinn tíma og bera þannig
sigurorð af helzta keppinaut sín-
um. En þó hann væri nægilega
slunginn til að skilja þetta, þá
hefur eitt farið framhjá okkur of
lengi: að menn hafa litla gleði af
doktorsvörn, ef þeir hafa skömmu
áður verið dæmdir í ævilangt
fangelsi fyrir morð.
Því miður oflék hann þetta
dálítið þegar hann brýzt inn hjá
Puck og Einari til að leita að
handritinu sfnu og þegar hann
setur „óvart“ skjölin í skúffu
Staffans Arnolds. Það var
kannski einum of áberandi að
hringja tvívegis heim til Evu um
kvöldið sem morðið er framið. Og
sfðast en ekki sízt — hvað viðkem-
ur Ingmar Grandstedt, þá mis-
skildi hann orð hans — og það
gerðu reyndar fleiri, þegar hann
heyrði hann lýsa þvf yfir, að „nú
loksins vissi hann hvað það var,
sem ekki kom heim og saman." Og
í ólýsanlegri skelfingu sinni gríp-
ur hann til þess ólyndisúrræðis að
fremja annað morð — morð, sem
var með öllu „óþarft“ ef svo má
segja.
Christer Wijk hafði talað án
þess að gera hlé á máli sfnu og
hann hafði látið augun reika
meðal fólksins á meðan. Þvf ég
veit ekki hvort það fór framhjá
honum, að Görel hafði hallast
ískyggilega fram, þegar fór að
lfða að lokum tali hans. Nú reis
hún skyndilega upp og örvænt-
ingaróp brauzt fram milli hvftra
vara hennar:
— Pelle!
Svo hneig hún f öngvit.
Einar stökk til og greip hana og
bar hana fram.
Pelle Bremmer hneig niður á
stólinn, sem Görel hafði setið á og
svipurinn á andliti hans bar ekki
vott um sérstaklega skarpa
greind, þegar hann mændi á
Christer. Og allt f einu kross-
bölvaði Christer.
Einar kom aftur í dyrnar og
hann sagði:
— Það líður sjálfsagt stund, þar
til hún kemur til sjálfrar sín. En
ég held ekki þú þurfir að bíða
eftir vitnisburði hennar. Ég hef
fylgzt með svipbrigðum hans síð-
an við komum inn og það hefur
gefið góðan árangur. Þú ert á
réttri leið, Crister og ég held, að
okkur sé nú loksins óhætt að
kveða upp úr með það, sem við
teljum sannleikann í þessu máli.
Þessi kynlegu orð þrengdu sér
inn f huga okkar af miklu afli. Ég
hugsaði með mér heldur sljólega,
að það yrði þá í þriðja skiptið í
kvöld, sem okkar var lofað, að við
fengjum að heyra sannleikann.
Christer hafði fært okkur skref
fyrir skref að markinu. Fyrst
Görel. Síðan Pelle. Og nú? Hvað
var í vændum nú?
Fyrst gerðist ekki annað en það,
að Christer sneri sér að Pelle
Bremmer. Hann sagði hálfafsak-
andi:
— Ég verð að biðja yður að
afsaka, Bremmer, að ég hef farið
svona vægðarlaust að ráði mfnu.
En ég vonaði, að ég gæti á þennan
hátt neytt ungfrú Fahlgren til að
nefna
— ALLT ANNAÐ NAFN. . .
Því næst sneri hann sé snöggt
að manninum, sem sat í gluggan-
um og þar sat hann, vinur minn
Jan Hede og hann var ákaflega
ungur og ákaflega einmana, hvar
hann sat þarna og augu mín fyllt-
ust tárum, þegar mér varð loksins
ljóst, að nú liði senn að því, að hin
einu sönnu svör fengjust við
spurningum okkar. . .
SAUTJÁNDI
KAFLI
Hann setti dreyrrauðan, eins og
ég hafði oft orðið vör við að gerð-
ist þessar síðustu vikur. Og hann
kveikti í nýrri sígarettu með
snöggum handahreyfingum. Þá
minntist ég þess líka, að ég hafði
aldrei séð hann reykja önnur eins
býsn og hann hafði gert síðustu
vikurnar og það hefði svo sem
Hér er okkur óhætt
komið að óvörum.
— hér getur sú gamla ekki
VELVAKANDI
Velvakandi svarar í síma 10-100
kl. 1 0.30 — 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags
0 Lognið á eftir
storminum
Það er óvenjuleg ládeyða, sem
nú rfkir í þjóðlífinu. Nú er allt
fyrir bf, sem haldið hefur lands-
lýðnum f spennu og hugaræsingi
sfðustu mánuði, og er þá nokk
sama, hvort um er að ræða ró-
lyndisfólk eða þá, sem voru hvað
uppteknastir af þjóðarheill og
kosningum eða fögum listum.
Tvennar kosningar eru að baki,
svo og listahátfð, makalaust þing-
rof með tilheyrandi ýfingum, svö
eitthvað sé nefnt.
Og nú getur fólkið í landinu
snúið sér að því að njóta sólar og
sumars, án þess að láta truflast af
pólitík og menningu.
Það er annars merkilegt, hvað
stórviðburðir á borð við þá, sem á
undan voru taldir, hafa víðtæk
áhrif í þjóðlffinu, a.m.k minn-
umst við þess ekki að hafa talað
við nokkurn mann í háa herrans
tíð, sem ekki hefur minnzt á
stjórnmálin eða listahátfð, en nú
eru allir farnir að tala um bless-
aða blfðuna, vonandi að hún haldi
sem allra lengst.
0 Ferðamenn
Hér er nú margt ferðamanna,
sem komnir eru um langan veg til
að skoða land og þjóð, og öfugt við
það, sem var fyrir nokkrum árum,
er eins og innfæddir séu nú hætt-
ir að vera uppnæmir fyrir þessu
fyrirbæri.
Við vorum á gangi á fjölfarinni
götu hér I borginni um daginn og
gerðum okkur það til gamans að
reyna að sjá á fólki hvort það væri
aðkomufólk eða íslendingar. Og
einhvern veginn var það svo, að
við töldum okkur geta vinzað þá
fyrrtöldu úr með nokkurri vissu.
En hvað er það þá, sem gerir
ferðamennina frábrugðna þeim,
sem fyrir eru?
Flestir ferðamenn gætu allt
eins verið bornir og barnfæddir
landar hvað viðkemur útliti og
klæðaburði. Langflestir klæðast
þjóðbúningi okkar, — gallabux-
um og peysu, margir eru þeir ljós-
ir yfirlitum, en samt er það eitt-
hvað, sem „kemur upp um þá.“
Við komumst að þeirri nið-
urstöðu, að það hlyti að vera
fasið. Ferðamenn ganga gjarn-
an um með góðlátlegt bros á
vör, skimandi f allar áttir,
— eru til dæmis mikið fyrir
það að virða fyrir sér byggingarn-
ar, allt frá kjallara upp í mæni,
með mikilli eftirtekt, meðan land-
inn brunar áfram með kæru-
leysissvip, sjáandi lftið, en vitandi
allt, að því er virðist.
Ferðamennirnir eru Ifka marg-
ir allt að því umkomuleysislegir á
svipinn, — eins og hálfafsakandi
að þeir séu hingað komnir og
gangandi um á annarra manna
landi.
En svo eru „túristarnir“ alls
staðar í heiminum, enda til þess
komnir að forvitnast og kynnast
nýjum löndum og fólkinu, sem
þau byggir.
0 Vestur-
Islendingar
Og svo eru það blessaðir Vestur-
Islendingarnir, sem hingað koma
f hópum árlega til að heimsækja
ættlandið.
Það hefur stundum hvarflað að
okkur, hvernig áhrif tsland raun-
veruleikans og nútfmans hefur á
það fólk, sem vissulega er upp-
runnið hér, en hefur ekki kynnzt
landinu nema af afspurn. Skyldi
það ekki vera búið að gera sér
háleitar hugmyndir um okkur
heimamenn? Og hvernig skyldi
það svo vera að koma til „fyrir-
heitna landsins" eftir tilhlökkun
og eftirvæntingu margra ára?
Auðvitað er ísland fallegra en
flest lönd önnur, — það vita þeir,
sem einhverntíma hafa heyrt þess
getið, — en hvað með fólkið í
þessu fallega landi? Skyldi það
vera eins og við er búizt?
# Hið talaöa orð
Margar sögur eru til af Vestur-
Islendingum, sem tala islenzku
þannig, að ekki er hægt að heyra
á máli þeirra, að þeir hafi nokk-
urn tfma átt heima annars staðar
en hér, án þess að þeir hafi þó
komið hingað áður.
Þetta er út af fyrir sig ákaflega
merkilegt, og svo sem ekki undar-
legt, þótt ýmsum finnist skömm
að þvf, hversu margs konar kæru-
leysi um íslenzka tungu virðist
geta viðgengist „nú til dags.“ Þeir
hafa býsna hátt stundum, sem
halda því fram, að okkur sé að
fara aftur hvað þetta snertir, og
er þá helzt að skilja, að áður fyrr
hafi verið töluð hrein og ómenguð
íslenzka í hverju kima hér á landi.
En auðvitað er þetta ekki annað
en óraunsæ óskhyggja. Vitaskuld
hefur fólk á öllum tímum haft
mismunandi mikla og næma til-
finningu fyrir málinu, og áreiðan-
lega hafa þeir verið margir áður
fyrr, jafnt sem nú, sem hafa látið
sér um munn fara margs konar
málleysur og annað af þeim toga.
# Málvöndun
Hitt er svo aftur ánægjuefni,
hversu almennt það er að láta sér
annt um ástkæra, ylhýra málið, og
enda þótt mörgum finnist nál-
vöndunarfólkið vera allaðgangs-
hart og jafnvel smámunasamt á
stundum, er víst, að aldrei verður
of mikið að gert f þessu efni.
íslenzkukennsla i skólum lands-
ins hefur að undanförnu legið
undir réttmætri gagnrýni fyrir
það, að þar sé ekki lögð nægilega
mikil áherzla á að þjálfa talmálið,
heldur fari allur tfminn f mál-
fræðistagl og stílagerð. Vissulega
er þetta rétt, enda þótt góð mál-
fræðikunnátta og það að geta
skrifað íslenzku svo vel fari, sé
góðra gjalda vert og beinlínis
nauðsynlegt. En vonandi verður
ráðin bót á þessu, því að það er
góðs viti, þegar farið er að gagn-
rýna hlutina.
Messur
á morgun
Dómkirkjan
Messa kl. 11.00. Séra Þórir
Stephensen.
Neskirkja
Guðsþjónusta kl. 11.00. f.h. Séra
Jóhann S. Hlíðar.
Háteigskirkja
Messa kl. 11.00. Séra Arngrímur
Jónsson. Kvöldbænir eru í kirkj-
unni virka daga kl. 6.00 s.d.
EHiheimilið Grund
Messa kl. 14.00. Séra Lárus Hall-
dórsson.
Arbæjarprestakall
Guðsþjónusta í Árbæjarkirkju kl.
11.00. Séra Jónas Gfslason
messar. Sóknarprestur.
Kapella St. Jósepsspftala, Landa-
koti
Lágmessa kl. 8.00 f .h. Hámessa kl.
10.30 f .h. Lágmessa kl. 2.00 e.h.
Frfkirkjan Reykjavfk
Messa kl. 11.00 f.h. Þorsteinn
Björnsson.
Hallgrfmskirkja
Guðsþjónusta kl. 11.00 f.h. Dr.
Jakob Jónsson.
Bústaðakirkja
Guðsþjónusta kl. 11.00. Séra
Jakob Agúst Hjálmarsson prédik-
ar. Séra Ölafur Skúlason.
Kópavogskirkja
Guðsþjónusta kl. 11.00. Séra Þor-
bergur Kristjánsson.
Haf narf j arðarkirk j a
Messa kl. 11.00. Bragi
Friðriksson.
Mosfellskirkja
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00.
Bjarni Sigurðsson.
Brautarholtskirkja
Barnaguðsþjónusta kl. 2.00.
Bjarni Sigurðsson.
Eyrarbakkakirk j a
Guðsþjónusta kl. 10.30, (ath.
breyttan messutíma). Sóknar-
prestur.
Ffladelffa Reykjavfk
Safnaðarguðsþjónusta kl. 14.00.
Almenn guðsþjónusta kl. 20.00.
Einar Gfslason.
NÝTT
— ódýrt
Jane’sB
shampo
color
JaneHellen
O
;
Suðurlandsbraut 10.
simi R5080 ,
I
jHovmmliIníníi
margfaldar
markað göar