Morgunblaðið - 06.07.1974, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JULI 1974
31
Nýja og gamla safnhúsið f Görðum á Akranesi.
Viku hátíðarhöld á Akranesi
Landnámshátfð Akraness var
sett fimmtudaginn 4. júlf kl. 8.30
sd. með vfgslu nýja byggðasafns-
ins f Görðum. Viðstaddir voru, f
bezta veðri, fjöldi Akurnesinga,
auk annarra gesta; þeirra á meðal
voru forseti tslands, hr. Kristján
Eldjárn, frú Halldóra Eldjárn og
þjóðminjavörður Þór Magnússon.
— Sr. Jón M. Guðjónsson
sóknarprestur, sem á allan veg og
vanda að safninu hóf Landnáms-
hátíðina og vígslu safnsins með
helgistund. Þá flutti form. þjóð-
hátíðarnefndar Þorvaldur Þor-
valdsson ræðu. Hann minnti m.a.
á landnám kristinna Ira á Akra-
nesi, þeirra Þormóðs og Ketils
Bresasona, Bekans, Kalmanns,
Jörundar hins kristna ofl. I þessu
sambandi gat Þorvaldur þess, að
Irar myndu færa Akurnesingum
og Islendingum að gjöf áritaðan
stein til minjar um hið írska land-
nám. Steininum hefur verið val-
inn staður í Görðum. Á minnis-
varðanum verður m.a. tilvitnun
úr Hávamálum, en fræðimenn
telja Hávamál vera af írskum
uppruna. Þá rakti Þorvaldur sögu
Akraness í stórum dráttum frá
landnámi, m.a. þátt Sturlunga, út-
gerð Brynjólfs biskups á Skipa-
skaga og stjórn menningar- og
þjóðfrelsismála á dögum Stephen-
sen-ættarinnar, en veldi þeirra,
sem var nær algert í þá tíð, var að
mestu stjórnað frá Akranesi og
nágrannabyggðum, Leirá, Innra-
Hólmi, Viðey og Görðum. — Næst
flutti Sverrir Sverrisson form.
byggðasafnsstjórnar ávarp, lýsti
aðdraganda og stofnun safnsins,
þætti sr. Jóns M. Guðjónssonar í
uppgangi þess, og að lokum lýsti
hann hinu nýja glæsilega byggða-
safni, sem er teiknað af arki-
tektunum Ormari Þór Guðmunds-
syni og Örnólfi Hall. Þá fluttu
stutt ávörp Daníel Agústínusson,
forseti bæjarstjórnar, Sig.
Sigurðsson frá Stóra-Lambhaga
og Þór Magnússon þjóðminjavörð-
ur. Að lokum flutti forseti Islands
ræðu. A milli lék lúðrasveit
Akraness undir stjórn Þóris
Þórissonar og kirkjukór Akraness
söng undir stjórn Hauks
Guðlaugssonar. Þá opnaði sr. Jón
safnið og bauð gesti velkomna, en
þeir voru fjölmargir. Skátar stóðu
heiðursvörð við gamla safnhúsið,
sem er elzta steinsteypta húsið á
Islandi. Fánar Akraness, þjóð-
hátíðarinnar, Irlands og tslands
blöktu í golunni, en Akrafjall
skartaði sínu fegursta f bak-
grunni.
Kútter „Sigurfari“ lagður af stað
til heimahafnar.
Varðskipið Ægir lagði af stað á
föstudagsmorgun frá Neskaup-
stað með Kútter „Sigurfara" í
togi. Ferðinni er heitið til
Akraness á þjóðhátíðina, sem þar
stendur. Skipin eru væntanleg kl.
8.30 á sunnudagskvöld.
A.
Oddi ÍA
brann í sjó
Patreksfirði 5. júlí.
SEINNI partinn í gær, þegar vél-
báturinn Oddi IA 304, sem er lítill
5 lesta dekkbátur, var á hand-
færaveiðum suður af Blakk, kom
upp eldur í vélarrúmi bátsins.
Eigandinn, Þorsteinn Friðþjófs-
son, fékk ekki slökkt eldinn, en
nærstaddur bátur, sem Siggi
heitir, kom honum til aðstoðar.
Þeir réðu ekkert við eldinn, en
tóku bátinn f tog. Strandferða-
skipið Hekla kom þarna að og var
þá unnt að slökkva eldinn, en
einhvers staðar hefur leynzt
neisti, því að nokkru eftir að
Heklan var farin sína leið, gaus
eldurinn aftur upp svo magnaður,
að báturinn sökk skömmu síðar.
Eigandinn fór með Sigga til
hafnar.
— Páll.
„Músiserað” í Norræna húsinu um helgina:
16 hljóðfæraleikarar
á aldrinum 7—70 ára
UM HELGINA verða f Norræna
húsinu hljómleikar 16 hljóðfæra-
leikara undir stjórn Helgu
Kierchberg, flautukennara við
Barnamúsikskólann f Reykjavfk
og Tónskóla Sigursveins D.
Kristinssonar. Hljómlistar-
mennirnir eru á aldrinum 7—70
ára, samkennarar og nemendur
Helgu, sem tóku sér fyrir hendur
fyrir nokkrum vikum að safna
þessum hóp saman. Þarna munu
koma fram blokkflautukvartett,
söngkvartett, strengja- og blásara-
kvartett og einleikarar á ýmis
hljóðfæri. Efnisskráin er létt
klassisk, barokmúsik, sumar-
söngvar frá ýmsum löndum, mús-
ik frá Englandi, Sviþjóð, Þýzka-
landi og vfðar og farið verður með
fslenzk ljóð. Eru þessir hljóm:
leikar ekki sfður hugsaðir til
ánægju yngri hlustendum en
þeim eldri.
Helga Kierchberg fluttist hing-
að til tslands fyrir tæpum þremur
árum ásamt íslenzkum eigin-
manni sfnum, Njáli Sigurðssyni,
sem einnig er tónlistarkennari.
Hún sagði f stuttu samtali víð
Morgunblaðið, að sér hefði dottið
f hug fyrir nokkru að hóa saman
þessum hóp hljómlistarfólks og
nemenda sinna, sem ekki voru
ennþá farnir f sumarfrf til út-
landa eða út á land. „Það hefur
verið heldur Iftill tfmi til undir-
búnings og æfingar fáar“ sagði
Helga,„en við ætlum þó að áræða
að „músisera“ saman núna um
helgina f Norræna húsinu, áður
en hópurinn tvfstrazt f sumar-
leyfisferðirnar. A þessari sfð-
degisstund okkar f Norræna hús-
inu, sem verður kl. 16.30 á laugar-
dag og aftur kl. 17.30 á sunnudag
munum við flytja f jölbreytta dag-
skrá með léttri músik frá Evrópu-
löndum."
Það kom fram f samtali við
Helgu, að hún hefur áhuga á þvf
að skipuleggja sumarnámskeið
fyrir börn og unglinga út um
landið, helzt f samvinnu við aðra
aðila, t.d. fþróttakennara, með
það fyrir augum að tvinna saman
tónlistariðkun, fþróttaiðkun og
þjóðdansi, auk gönguferða og
annarrar dægrastyttingar. Þessi
hugmynd er skammt komin f
framkvæmd, en Helga kvaðst
vonast eftir að komast í samband
við einhverja aðila sem hefðu
áhuga á þessu sama.
Færðin á hálendinu
VIÐ HÖFÐUM samband við
Vegagerðina f gær og spurðum
um færðina inni á hálendinu.
Ekki er enn þá farið að hefla
veginn inn að Öskju, en þar er
farið með Jökulsá á Fjöllum.
Sprengisandur er enn þá viðsjár-
verður fyrir jeppa, en hvergi á
hálendinu er fólksbflafært og ber
'Sérstaklega að vekja athygli á þvf,
vegpa hættu á slfkum ferðum. A
Sprengisandsleiðinni er sérlega
erfitt fyrir jeppa f Mjóadalsá.
Að sunnan er búið að hefla
noröur í Tungnafellskot norðan
Sprengisands, en í fyrradag fór
vinnuflokkur að norðan til að laga
veginn frá Mýri í Barðadal suður
að Tungnafellsskála; einnig verð-
ur athugaður vegurinn norður
Gæsavatnsleið.
Um Kjalveg er fært jeppum, en
þó getur verið varhugavert að
fara um árnar, sérstaklega Sandá.
I Kerlingarfjöll er fært fyrir
jeppa að Hagavatni, í Jötun-
heima, Veiðivötn og til Land-
mannalauga, en ekki er fært
Fjallabaksleið nyðri vegna snjóa.
Þar er enn þá lokað í Jökuldölum,
en unnið verður að því um helg-
ina að opna þá leið. Fært er frá
Sigöldu í Landmannalaugar, en
ekki um Dómadal, að sögn Hjör-
leifs Ólafssonar hjá Vegagerð-
inni.
Leiðin f Lakagíga hefur ekki
verið athuguð, Kaldidalur er fær
öllum bílum og jeppafært er frá
Kalmanstungu í Surtshelli.
— Sofandi
Framhald af bls. 14
fylgi mefial fundarmanna, a8
svefnþörfin hafi þróazt með
dýrunum til að hindra óþarft og
hættulegt næturflakk. Dýr, sem
sjá vel I dagsljósi, eyða bara orku
sinni til ónýtis með næturgölti og
stofna þá llfi og limum I tilgangs-
lausa hættu. Svefnþörfin hefur vit
fyrir dýrunum og ber þau ofurliði
þegar rökkva tekur. Uglum, leður-
blökum og öðrum dýrum, sem
hafa gert nóttina að sárgrein
sinni, er aftur hollast að liggja og
hrjóta I fylgsni slnu meðan sól er á
lofti.
Þessi hugvitsamlega kenning
nær að sjálfssögðu einnig til
mannsskepnunnar. Einn fundar-
manna lét llka I veðri vaka, að hún
væri I fullu gildi enn þann dag I
dag — eða öllu heldur: enn þá
nótt I nótt. Það er nefnilega ein-
mitt á næturnar, sagði hann, sem
svo margir okkar gera afdrifa-
rlkustu glappaskot sln. I stað þess
að sofa svefni hinna ráttlátu.
— Ekkert
Framhald af bls. 2
bátinn og hins vegar á hverju kg,
sem kemur í frystihúsið, að þá er
ekki von á því björgulegu".
Birgir Indriðason fram-
kvæmdastjóri Bifreiðastöðvar
Vestmannaeyja sagði að mjög
hefðu aukizt greiðsluvandræði út-
gerðarinnar síðustu vikur og
mánuði, og bjóst hann við, að þess
yrði ekki langt að bíða, að þeir
yrðu að setja báta í stopp ef ekki
rættist úr.
— Minning
Hallfríður
Framhald af bls. 23
ýmissa sveitastarfa í Húnaþingi
með dætur sínar með sér.
Svo rofar til að nýju. í stríðs-
byrjun liggur leið þeirra mæðga
að Víðidalstungu, þar sem Hall-
frfður ræður sig í kaupavinnu.
Þar var þá bústjóri hjá móður
sinni Óskar Bergmann Teitsson
Teitssonar fyrrum bónda þar og
konu hans, Jóhönnu Björnsdótt-
ur, systur Guðmundar heitins
landlæknis. Þau Hallfríður og
Óskar felldu hugi saman, gengu
í hjónaband og tóku um leið við
forráðum hins aldna höfuðbóls af
Jóhönnu, sem dvaldist síðan á
heimili þeirra hjóna unz hún lézt í
hárri elli árið 1966.
Einn son eignuðust þau hjón,
Ólaf Bergmann, sem nú hefir fyr-
ir nokkru tekið við búi í Viðidals-
tungu af föður sinum. Því miður
auðnaðist Hallfríði ekki að lifa sl.
sunnudag, er Ólafur var kjörinn
einn af varaþingmönnum Norður-
landskjördæmis vestra; það hefði
verið stolt móðir. Hún andaðist
daginn áður, södd áralangra veik-
inda.
Er nú er staldrað við, þá Hall-
fríður í Víðidalstungu er kvödd,
er efst í huga mér og konu minnar
þakklæti fyrir að hafa notið
kynna við mæta konu með stórt
hjarta; hjarta, sem hún þó bar
ekki á torg fyrir hvern, sem var.
Feðgunum, Óskari og Ólafi, og
dætrunum, Elínu og Birnu, vott-
um við hjónin okkar dýpstu
samúð. Við kveðjum öll góða
konu.
Tómas Agnar Tómasson.
— Hestamót
Framhald af bls. 2
ætlað að flýta fyrir og fjölga tæki-
færum hrossaeigenda til að fá
hrossin ættbókarfærð. Þá verða
þarna fjölbreyttar kappreiðar þar
sem mæta flestir þekktustu
kappreiðarhestar suðvesturlands,
enda eru greidd há peningaverð-
laun fyrir beztu afrekin, t.d. 15
þús. kr. fyrir beztan árangur í
skeið og 1500 m stökki. Þá eru
10. þús. kr. verðlaun í 800 m
hlaupi fyrir 1. sæti, í 350 m. stökki
6000 kr. verðlaun, i brokki og
folahlauui 4000 kr.
Á sunnudagsmorgunn kl. 10
eiga hryssueigendur ásamt dóm-
nefnd að vera mættir á vellinum,
en mótið hefst síðan kl. 2 eftir
hádegi með hópreið félagsmanna
inn á svæðið. Stefnt er að því að
mótinu verði lokið ekki sfðar en
kl. 6.
1 sambandi við mótið verða
dansleikir á Hvoli á laugardags-
kvöld og í hellubíói á sunnudags-
kvöldið, en á báðum stöðunum
mun hljómsveit Þorsteins Guð-
mundssonar leika.
— Minning
Kristín
Framhald af bls. 22
þeim árum, er sonur okkar var
þar tvö ár í sumardvöl.
Konan mín, Elísabet Árna-
dóttir, var eitt sumar á heimili
foreldra Kristínar, þegar þær
voru ungar. Þessi æskukynni
þeirra rofnuðu ekki, þó að árin
liðu og hafa orðið traustari hin
síðari ár. Og margra góðra stunda
minnumst við á heimili Kristínar
og Erlends og ánægjulegra sam-
funda með fjölskyldunum á
Vatnsleysu.
Við kveðjum hana með virðingu
og þökk og biðjum henni
blessunar, ástvinum hennar og
heimilum þeirra á komandi árum.
Margir hugsa heim að Vatns-
leysu í dag og munu lengi sakna
hinnar hógværu, hjartahlýju hús-
móður. Guð blessi minningu
hennar.
Óskar J. Þorláksson.
w
— V-Islendingar
Framhald af bls. 3.
skóla kom enskan í spilið og þá
vildi nú brenna við, að íslenzkan
gleymdist.
Jóhann var umsvifamikill í loð-
dýrarækt á yngri árum, hafði
þegar mest var 2 bú með um 6—7
þúsund dýrum. Hann segist nú
vera farinn að draga saman seglin
og hafa nú um 2 þúsund dýr.
— Eins og nærri má geta erum
við himinlifandi að vera komin
hingáð, sögðu þau. — Og höfum
lengi hlakkað til. Við ætlum að
fara til Akureyrar og um Suður-
land með hópnum og síðan langar
okkur að fara vestur á Skógar-
strönd, þar sem faðir Helgu er
borinn og barnfæddur.