Morgunblaðið - 06.07.1974, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JÚLl 1974
7
Frá útjaðri Kara Kum eyðimerkurinnar I Turkmenistan, þar sem verið er að koma upp
áveitu og ræktun.
Verðlag á
eiginkonum
í „kosningabaráttunni"
fyrir kjör til Æðsta ráðs
Sovétrfkjanna, sem fram
fór f fyrra mánuði, gerðu
sovézku leiðtogarnir mikið
úr þeim miklu breytingum,
sem orðið hefðu þar í landi
frá byltingunni árið 1917.
Hvað sem leiðtogarnir
segja, þá hefur hitt miklu
meiri áhrif á gestkomand-
ann, hve gamlir siðir eru
lífseigir, og hve margt
hefur ekki breytzt. Sérstak-
lega á þetta við um héruð-
in, sem eru fjarri miðstöð
alræðisstjórnarinnar.
Tökum sem dæmi
Turkmenistan, eða Turkmeniu.
ÞaS er MiS-Asiu „lýBveldi", þar
sem MúhammeSstrúarmenn eru i
yfirgnæfandi meirihluta. HéraSiS
er á landamærum Afganistans og
frans, og ibúarnir aldir upp i trú á
Allah. HéraSiS er mjög áhrifamikiS
á efnahag Sovétrikjanna vegna
baSmullarræktar, þótt þar séu víS-
áttumiklar eySimerkur.
EySimörkin Kara Kum (Svarti
sandur) þekur um 80% héraSsins.
Samkvæmt hagskýrslum frá árinu
1970 var ibúafjöldinn 2.150.000.
Miklar breytingar hafa orSiS á
undanförnum 50 árum i
Turkmenistan. Umbætur hafa
orSiS i landbúnaSi. mikil þróun
hefur orSiS I vinnslu oliu og gass,
og ibúamir njóta mun betri
menntunar. Jafnvel konurnar
njóta aukinna réttinda. En einn
alda-gamall siSur hefur ekki
breytzt — kalym, eSa brúSarverS-
iS. Karlar, sem óska aS kvænast,
verSa aS „kaupa" brúSi sina af
foreldrum hennar. Kaupsamning-
amir taka jafnan langan tima, og
verSiS er oftast ekkert smáræSi.
AfstaSa karla I Turkmenistan til
kvenna markast áberandi af trúar-
brögSum þeirra. I gömlum munn-
mælum segir, aS ef kona riSi
hrossi, sé heimsendir i nánd. Og I
grundvallaratriSum hefur þessi
skoSun ekki tekiS neinum breyt-
ingum, þrátt fyrir menntun og
breytta tima. ÞaS hafa heldur ekki
umgengnisvenjurnar gert. sem
enn stjórnast af adat, eSa laga-
setningum MúhammeSstrúar-
innar, frekar en lögum Sovétrikj-
anna.
Fyrir nokkm gaf vikuritiS Litera-
turnaya Gazeta athyglisverSa
mynd af þeirri hefSbundnu venju I
Turkmenistan aS kaupa eigin-
konur. A8 sögn timaritsins getur
brúSarverSiS fariS allt upp f
20.000 rúblur, eSa rúmlega 2'/i
milljón króna. Þvi efnaSri sem fjöl-
t 7 ------
THE OBSERVER
____. • i \
Eftir
Dev
Murarka

t
V
ksfck THE OBSERVER
-—' 1
skyldan er, þeim mun hærra er
verSiS á brúSinni. En fleira kemur
til greina viS verSákvörSunina.
Hæst verS fæst fyrir stúlkur, sem
eru fallegar og hafa gengiS i
bamaskóla, en ekki meir. TaliS er
aS konur, sem eru vel menntaSar.
verSi slæmar eiginkonur, og láti
ekki jafn vel aS stjórn eiginmann-
anna. Eiginkonurnar sjálfar lita á
brúSarverSiS sem stöSutákn.
Þær, sem keyptar hafa veriS
fyrir gott verS, lita á sjálfar sig
sem æSri þeim, sem fariS hafa
ódýrt.
Algengt brúSarverS er
5.000—10.000 rúblur (um
650.000—1.300 000). Auk þess
verSur aS reikna meS talsverSum
útgjöldum I sambandi viS brúS-
kaupiS sjálft. Ætlazt er til aS brúS-
kaupsgestunum sé skemmt I
marga daga, og fylgir þvi mikill
kostnaSur. Algengt er aS 30—40
leigubílar séu fastráSnir í tvo til
þrjá daga til aS sinna þörfum
veizlugesta. Þá ber þess aS gæta
aS i sumum tilfellum eru eigin-
mennirnir aS kaupa sér eiginkonur
númer tvö eSa jafnvel þrjú, þótt
þaS eigi aSeins viS um þá efn-
uSustu.
Stúlkurnar sjálfar eiga engrar
undankomu auSiS. Ef þær vilja
hlaupast á brott meS elskhugum
sinum, verSa þær aS komast þaS
langt, aS ekki sé unnt aS finna
þær aftur, og hjónin verSa aS fara
huldu höfSi. KomiS hefur fyrir, og
kemur sennilega enn, aS elsk-
endur hafa týnzt á Kara Kum eySi-
mörkinni og boriS þar sin bein.
Venjan er, aS ef stúlkan næst
þegar hún er aS reyna aS strjúka
meS elskhuga sinum. þá er hún
grýtt til dauSa. og móSir hennar
varpar fyrsta steininum. Hvort
þessi grimmilegi siSur tlSkast enn
er ekki vitaS meS vissu. f af-
skekktum þorpum, sem liggja
fjarri allri lögsögu, er þaS ekki
óhugsandi, þótt umheimurinn fái
litt um þaS aS vita.
Ok brúSarverSsins — eSa
kalym — leggst þungt á fjölskyld-
urnar. Svo vel vill til, aS tekjur
almennings eru góSar i Turk-
menistan vegna góSs verSlags á
baSmull. Oft verSa fjölskyldurnar
hinsvegar aS spara i mörg ár til aS
eiga fyrir kalym og búa viS fátækt
allan timann. Fjölskyldur meS
fleiri en einn son — og venjulega
eru fjölskyldur MúhammeSstrúar-
manna stórar — eiga viS mikla
erfiSleika aS etja. Oft verSur aS
semja um aS greiSa kalym meS
afborgunum. Þegar þaS gerist fer
fram hjónavigslan, en eftir hveiti-
brauSsdagana flytur brúSurin
heim til foreldra sinna, og brúS-
guminn fær hvorki aS tala viS
hana né sjá, fyrr en greiSslum er
aS fullu lokiS.
Þessi gamli siSur er ekki ein-
göngu i hávegum hafSur I af-
skekktum þorpum. Hann er alveg
jafn rikjandi i borgunum, og
margir menntamenn, sem afneita
kalym I orSi, þiggja greiSslur fyrir
dætur sinar engu aS siSur. Venju-
lega afsaka þeir sig meS þvi, aS
þeir vilji ekki móSga foreldra sina.
ítök þessara gömlu hefSbundnu
siSa hafa ekki minnkaS i Sovét-
rikjunum þrátt fyrir stofnun „jafn-
réttisþjóSfélags" þar i landi. Og
vafasar t er, aS úr þeim itökum
dragi á æstunni.
Keflavík. Til solu rúmgóð 4ra herb. ibúð við Suðurgötu. Fasteignasala Vilhjálms og Guðfinns, Vatnesvegi 20, Keflavík, símar 1263 — 2890. Herbergi óskast Gott herb. óskast i Vesturb. með aðgang að baði og eldhúsi. Greiðsla að hluta með barnagæzlu og/eða húshjálp. Tilboð merkt: „Reglusöm — 1466" sendist afgr. Mbl.
Chevrolet Vega '73 2ja dyra sportbíll, keyrður 21 þús. km. til sölu. Samkomulag með greiðslu. Skipti á ódýrari bíl koma til greina. Sími 1 6289. Óskum eftir að taka húsnæði á leigu á Stokks- eyri eða Eyrarbakka. Þeir, sem geta sinnt þessu, leggi tilboð sin inn á afgr. Mbl. fyrir 10. júli merkt: „1467".
Wagoneer '72 óskast Upplýsingar i sima 82923. Á sama stað er til sölu Taunus 67 station. Alphina '70 fallegur einkabíll, lítið keyrður til sölu. Samkomulag með greiðslu. Sími 22086.
4ra — 5 herb. íbúð til leigu. 3 svefnherb., stofa og sjónvarpShol. íbúðin er fullbúin með allri búslóð og rafmagnstækj- um. Tilboð merkt: „1037" sendist afgr. Mbl. Til sölu Volvo p 21 0 station árgerð 1 969 i sérflokki. Uppl. i sima 33114.
Enskur hðskólastúdent sem stundar nám i norrænum mál- um, óskar eftir að komast sem au pair stúlka á íslenzkt heimili frá 8. ág. til 8. okt. í haust. Uppl. i sima 26269. Tvær stúlkur með einhverja reynslu í mat- reiðslu, óskast til vinnu út á land, nú þegar. Uppl. í síma 95-5265.
Akureyri (búð til sölu sem er neðri hæð ásamt bilskúr, Eiðsvallagötu 1 3. Sími 21 1 86. Akranes 3ja herb. ibúð við Jaðarsbraut til sölu, losnar fljótlega. Upplýsingar í sima 2084.
Trésmíði Til sölu barnaskrifborðssett. Smið- um einnig eftir pöntunum, sól- bekki, fataskápa o.fl. Smíðastofan, Hringbraut 41, heimasimi 1 651 7 eftir kl. 1 8. Mold Gróðurmold til sölu. Heimkeyrð. Upplýsingar i síma 51468 og 50973.
Verzlunar- og iðnaðarhúsn. óskast til leigu (kaup koma til greina), fyrir hreinlegan og léttan iðnað. Helzt i miðbæ eða vestur- bæ. Tilb. sendist Mbl. f. 10./7.' merkt: Hreinlegur og léttur iðnað- ur 1043. Ytri Njarðvík Til sölu 5 herb. ibúðir, tilbúnar undir tréverk. Einnig 5 herb. ris- ibúðir. Fasteignasala Vilhjálms og Guð- finns. Vatnsnesvegi 20. Keflavík simi 1263 og 2890.
Vörubíll til sölu 8 tonn Man, árg. '65, litið ekinn. Uppl. i sima 93-1 401. <4* JHorðunblatij^ f •mnRGFnLDRR I mnRKRÐ VORR
Verzlunar- og
iðnaðarhúsnæði
óskast til leigu (kaup koma til greina), fyrir
hreinlegan og léttan iðnað. Helzt í miðbænum
eða vesturbæ.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 10/7 merkt: Hrein-
legur og léttur iðnaður 1043.
TOPPTtZEAH
Snyrtivöruverzlun
Aðalstræti 9
sími 13760.
Eiginmerm
Unnustar
Elskhugar
Gefið henni
Avon-Moonwind
í staðinn fyrir Spánarferð
— Póstsendum —