Morgunblaðið - 23.07.1974, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. JULI 1974
31
málum og má þar þá einkum
nefna mælsku hans. Hann kunni
að flytja mál sitt svo, að allir, sem
hlýddu á, hrifust af. 1 máli sinu
var Kristján röksnjall, orðhagur;
áherzla og flutningur ræðunnar
voru með ágætum.
En alvara lifsins kallar og það
er hugsað um framtíðina. Nokkru
eftir 1940 hefur Kristján nám i
trésmíði hjá Kristjáni Ölafssyni,
sem síðar varð tengdafaðir hans.
Var hann jafnframt i Iðnskóla
Selfoss. Hagur var Kristján í
bezta lagi og ekki var að spyrja að
dugnaði hans. —
Þetta leiðir svo til þess, að
Kristján ílendist á Selfossi og þar
stofnar hann svo til hjúskapar
1945, kvænist eftirlifandi konu
sinni Sigríði Kristjánsdóttur frá
Bár i Flóa. Með þeim verður mikil
hamingja og ást. Ekki skal látið
hjá líða að geta þess, að Kristján
hefur verið veill til heilsunnar
um langan tíma og átti miklar
þrautastundir síðustu tvo mánuð-
ina, en kona hans stóð ætíð við
hlið hans, hjúkraði honum inni-
lega og dvaldist langdvölum á
spítalanum við rúm hans. Á svona
stundum reynir á ást og tryggð og
mikil og sterk eru böndin þau.
Þeim hjónum fæðast tvö börn,
Ragnheiður, f. 1945, og Pétur, f.
1946. Ragnheiður er gift Páli Ims-
land menntaskólakennara og eiga
þau eina dóttur barna. Pétur er
vélstjóri í Búrfellsvirkjun og
kvæntur Guðrúnu Árnadóttur,
eru börn þeirra tvö. Mikla gleði
hafa barnabörnin veitt afa sínum,
en nú er hjá þeim sorg fyrir dyr-
um.
Eftir að Kristján hafði lokið tré-
smíðanámi sínu stundaði hann at-
vinnu sína af miklum dugnaði og
eru þau ærið mörg húsin, sem
Kristján hefur reist á Selfossi.
En 1962 verður Kristján verk-
stjóri Selfosshrepps. Var hann
það allt til dauðadags. Þar komu
hæfileikar hans að góðum notum.
Mun vandfundinn sá verkstjóri,
sem þar gekk um götur og öllum
var hlýtt til, allir virtu, þvf að
hann vann verk sín af alúð, elju
og hagsýni.
Margir, sem aka um Selfoss,
hafa veitt eftirtekt hinum mikla
vegi, sem liggur í gegnum bæinn,
en af framkvæmd þessa verks bar
Kristján hita og þunga.
Áður er minnzt á hús þeirra
hjóna að Reynivöllum 6. Eftir að
Kristján lauk byggingu þess átti
hann þar heima. Segja má að mað-
urinn sé ei nema hálfur ef hann
hefur ekki sitt hús eða sinn garð.
Þar hafa þau hjón lagt gjörva
hönd að verki og hefur þar verið
sælt að koma, í gott hús hjá því
fólki, þar sem ætíð hefur andað
góðu. Þökk flyt ég fyrir allar sam-
verustundirnar.
Konu, börnum, barnabörnum,
tengdafólki og skyldfólki flyt ég
innilegustu hluttekningarkveðj-
ur.
Vinur.
Sljóleiki vanans hvelfist yfir
okkur. Við göngum á jörðinni og
teljum flest sjálfsagt, sem þar er.
En okkur gleymist oft, að það,
sem er, verður ekki ætfð með okk-
ur. Og þá fyrst — og ekki fyrr —
hvarflar sú hugsun að okkur, að
við hefðum getað rækt verk okkar
betur, þegar tími var til, en hið
glataða kemur aldrei aftur.
Slíkar urðu hugleiðingarnar við
lát bróður mfns, Kristjáns Finn-
bogasonar, hinn 17. þ.m.
I stórum hópi systkina, margra
bræðra og einnar systur, ólst
hann upp í Hítardal, fögrum
f jalladal, þar sem landið og víðátt-
an kalla á kraft, áræði og þraut-
seigju f daglegri önn. En hraustur
og heilbrigður maður krefst oln-
bogarýmis og því hlaut Kristján
að leggja út á lífsins fley og
marka sér þar stöðu í fremstu
línu.
Á þessum árum kynnist hann
eftirlifandi konu sinni, Sigrfði
Kristjánsdóttur frá Bár í Flóa.
Með þeim verður mikil hamingja
og ást. Menn finna tilgang í lffinu
með ýmsum hætti, en líklega er
það dýpst og stærst að vera öðrum
það, sem maður vildi vera sjálfum
sér. Þá er maðurinn frjáls og
óbundinn.
Einn var sá þáttur í fari og eðli
Kristjáns, sem allir hlutu að taka
eftir, sem honum kynntust, en
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Hvers vegna talaði Jesús f dæmisögum við lærisveina sfna?
Það er eins og hann hafi ekki viljað að þeir þekktu sannleik-
ann, en þvf get ég ekki trúað.
Jesús notaði ekki dæmisögur til þess að fela sann-
leikann, heldur til þess að leiða hann betur í ljós.
Hann sagði: „Þess vegna tala ég til þeirra í dæmisög-
um, aó sjáandi sjá þeir ekki og heyrandi heyra þeir
ekki né skilja.“
Hann notaði dæmisöguna, sem var einföld saga, til
þess að útskýra enn betur hin andlegu sannindi, sem
hann leitaðist við að kenna fólkinu. En þá voru menn
tregir til að skilja sannleikann og veita honum
viðtöku, rétt eins og núna.
Hvernig víkur þessu við? Fyrst er þess að gæta, að
náttúrulegum manni er erfitt aö veita því viðtöku,
sem er af Guði, af því aó heyrn hans er ,,stillt“ á
önnur mál. Það er eins og Jesaja sagði: „Hlýðið
grandgæfilega til, þér skuluð þó ekkert skilja; horfið
á vandlega, þér skuluð þó einskis visir verða“
(Jesaja 6,9). Maðurinn er skilinn frá Guði. Þess
vegna skynjar hann það, sem seður eigingirni hans.
Ég heyrði söngvara einn vera að æfa sig nýlega.
Hann söng: „Mín, mín, mín mín.“ Þetta voru einu
orðin í söngnum hans og þannig er mörgum okkar
háttað.
í öðru lagi ber okkur að athuga, að Drottinn
verður að snerta dauf eyru okkar, áður en við getum
heyrt eins og ber og séð það, sem Guð vill, að við
sjáum. Hann sagði við lærisveina sina: „Sæl eru
augu yðar, af því að þau sjá, og eyru yðar, af því að
þau heyra.“ Hann hafði breytt „stillingu'* þeirra, svo
að þeir skildu tungumál himinsins. Hann gerir þetta
fyrir alla þá, sem beiðast þess.
það var félagsmálaáhugi hans,
umbóta- og nýjungaáhugi. Slík
áhugamál lýsa manninum oftast
bezt. Sá, sem starfar á þessum
vettvangi, finnur skjótt, hversu
mikill kostur það er að vera góður
ræðumaður. En því er þessa getið,
að þeir eru margir, sem mega
vitna um ræðumennsku
Kristjáns. Þar fór saman rökfimi,
bygging, stíll og flutningur ræð-
unnar, svo að unun var á að hlýða.
Á Selfossi reistu þau hjón sér
hús að Reynivöllum 6. Þar hafa
þau átt heima og þar hafa þau
ræktað sinn garð segja má i
tvenns konar skilningi, hið ytra
má sjá tré, runna og blóm f
fegursta skrúða, en að baki slíku
starfi býr sál manns, sem finnur
líf og tilgang þess f ræktun —
bæði þess, sem lifir og vex í
moldu og hins, sem hrærist i
kviku sálar. — Það eitt gerir
manninn góðan að skilja vöxt lffs-
ins, finna andardrátt þess, sem
lifir, og veita því alúð og um-
hyggju.
Megi auðna ráða ferðum eftir-
lifandi konu, barna og barna-
barna.
Gunnar Finnbogason..
— Loftur Bjamason
Framhald af bls. 29
Ég þekkti Loft löngu áður en
hann kynntist mér, en þar sem ég
er nokkru yngri, skal það skýrt
nánar. Feður okkar, Bjarni
Loftsson og Samúel Pálsson, sem
báðir voru kaupmenn á Bfldudal,
voru aldarvinir og mjög sam-
rýmdir. Þegar ég komst til vits og
ára, varð mér ljóst, að þessi nána
vinátta feðra okkar stafaði m.a. af
uppruna þeirra. Báðir voru Sunn-
lendingar í hópi góðra Vest-
firðinga, báðir fæddir og uppaldir
í Borgarfjarðarsýslu, Bjarni á
Hvalfjarðarströnd, en Samúel í
Borgarhreppi. Loftur var farinn
að heiman er ég tók að stálpast.
Við leikfélagarnir vorum fljótir
að kynnast honum af afspurn.
Sama var hvað við gerðum af
okkurj engum fannst neitt um
okkar uppátæki, en vana við-
kvæðið hjá gömlu mönnunum
var, að lítið kvæði að þessu, en við
hefðum átt að sjá, hvað hann Loft-
ur hefði fundið upp á. Hann var
þvf óneitanlega foringi okkar,
þótt horfinn væri úr plássinu.
Lýsir það bezt athafnaþrá og
dugnaði, sem einkenndi öll störf
Lofts alla ævi. Eins var það, að
allt eldra fólk á Bíldudal bar sér-
staklega hlýhug til hans og ekki
féll um hann hnjótsyrði, þótt
margt hefði hann brallað í upp-
vexti eins og sæmir fjörugum
unglingi. Af þeirri mynd sem
festist í huga mínum í æsku af
Lofti hlaut hann að vera stór og
stæðilegur. Fyrsti fundur okkar
var á Bíldudalsbryggju laust eftir
1920, að eitt Eimskipafélagsskip-
anna lagðist þar að. Hvatlegur
einkennisklæddur maður vatt sér
að föður mfnum og heilsaði. Var
þar kominn Loftur Bjarnason.
Engum hefi ég sagt fyrr en nú,
hvað ég hugsaði, að hann skyldi
ekki vera hærri vexti.
Hann ólst upp á vestfirzka vísu
og byrjaði sjóróðra 12 ára gamall.
Hann hlaut þá miklu raun að
flytja móður sína, Gíslfnu Þórðar-
dóttur, veika á Landakotsspítala
árið 1916 en þar lézt hún af ill-
kynja sjúkdómi. Sama ár
innritaðist hann f Stýrimanna-
skólann. — Hann réðist til Eim-
skipafélagsins 1918 en hætti þeim
störfum 1926, að hann stofnaði
ásamt öðrum útgerðarfyrirtæki
og á þeim vettvangi er Loftur
fyrir löngu þjóðkunnur. Læt ég
mér færari menn um að skrá út-
gerðarsögu hans, sem sannarlega
hefir gert manninn og garðinn
frægan.
Loftur mun þó kunnastur á s.l.
tæpum áratugum fyrir afskipti
sín af hvalveiðum íslendinga.
Hann var einn aðalhvatamaður að
stofnun hlutafélagsins Hvals h.f.,
enda verið þar lengst af formaður
og framkvæmdastjóri alla tíð.
Loftur var maður sem tekið var
eftir. Framkoman mótaðist af
festu, góðvild og gáfum. Hann var
snar í fasi og svörum, grannholda
alla tfð, enni hátt og hvelft, augun
fjörleg og snör, nefið beint og
munndrættir ákveðnir. Hann var
það unglegur, að ætla mætti útlit
hans einum til tveim áratugum
yngri en svarandi til ævialdurs.
Persónuleikinn mótaðist af
öryggi, festu og góðgirni, sem
gagntók alla sem kynntust hon-
um, enda hafa þær lyndiseipk-
unnir hans ekki átt minnstan þátt
í, að hann hlaut mikil og marg-
þætt trúnaðarstörf i þjóðfélagi
okkar.
Glaðværð og glatt bros hans
gleymist seint, og enginn var
meiri hrókur alls fagnaðar f vina-
hópi en hann, þegar hann hélt
sínar smellnu ræður.
Loftur var gæddur miklu
trúnaðartrausti. Hann var trú-
maður mikill og forlagatrúar eins
og góðum sjómanni sæmir. Hann
sýndi það líka í verkum með mikl-
um gjöfum til Saurbæjarkirkju á
Hvalfjarðarströnd. Hann ákvað
lfka að eiga hinzta hvfldarstað í
faðmi Hvalfjarðarfjalla.
Loftur markaði djúp spor með
störfum sínum í útvegsmálum.
Hann var því forvfgismaður
þeirra um áratugaskeið bæði sem
stjórnarmaður og formaður
Landssambands íslenzkra útvegs-
manna, stjórnarmaður og for-
maður f Félagi íslenzkra botn-
vörpuskipaeigenda og í stjórn
Sambands íslenzkra fiskfram-
leiðenda. I stjórn Hafrannsókna-
stofnunarinnar var hann frá 1965.
Hann var bæjarfulltrúi f Hafnar-
firði á árunum 1934—1950. Hann
var sæmdur Riddarakrossi Fálka-
orðunnar 1960 og stórriddara-
krossi 1973.
Loftur giftist 1939, eftirlifandi
konu sinni Sólveigu Svein-
bjarnardóttur. Við sem notið höf-
um vináttu þeirra og gestrisni f
hinum fögru og vistlegu heim-
kynnum, getum bezt um borið,
hve húsbændur voru samhentir
að laða að sér fólk og gjöra því allt
til hæfis.
Loftur var mikill lánsmaður f
einkalífi sfnu. Eiginkonu sfna mai
hann að verðleikum, enda prýdd
þeirri skaphöfn og háttum sem
allir dáðst að, sem kynnast.
Andrúmsloft heimilisins bar þess
ríkan vott.
Þau hjónin eignuðust tvö mann-
vænleg börn, Kristján, sem er
framkvæmdarstjóri Hvals h.f. og
Birnu, gifta Gísla Torfsyni,
endurskoðanda í Hafnarfirði.
Þegar Loftur, góðvinur okkar,
er genginn á vit feðra sinna,
þökkum við honum langa og góða
samfylgd og færum ástvinum
hans djúpa samúð.
Sig. Samúelsson.
Með Lofti Bjarnasyni, sem
verður jarðsettur í dag, er fallinn
frá maður, sem verður eftirminni-
legur öllum, sem honum kynnt-
ust. Afskipti Lofts af atvinnu-
málum þjóðarinnar voru með
þeim hætti, að starf hans markar
djúp spor í atvinnusögu þjóð-
arinnar. Um langt skeið var hann
forvígismaður f togaraútgerð,
bæði sem driffjöður f útgerðar-
félögum og sem virkur þátttak-
andi í samtökum útgerðarmanna.
Hann gerðist frumkvöðull að
stofnun hvalveiðifélags og hefur
um aldarfjórðungs skeið veitt því
fyrirtæki forstöðu af alkunnum
myndarskap.
Kynni okkar Lofts hófust árið
1936, þegar hann bauð mér að
gerast þátttakandi í stofnun Fisk-
veiðahlutafélagsins Venusar í
Hafnarfirði og skipstjóri á sam-
nefndum togara þess. Loftur átti
á þeim árum hlut að stofnun fleiri
hlutafélaga með eignaraðild skip-
stjóra. Mér varð fljótt ljóst, að
Loftur bjó yfir miklum forystu-
hæfileikum og mannkostum. Á
skipsstjórnarárum mínum féll
það 1 Lofts hlut að sjá um alla
aðdrætti til skips, útvega lönd-
unarleyfi og fleira. Sjálfur var ég
mjög kröfuharður, en öll sín störf
rækti Loftur af einstakri kost-
gæfni og harðfylgi. Fyrstu ár fé-
lagsskapar okkar meðan Loftur
var ókvæntur, brást ekki, að
Loftur flutti mig til skips og sótti
mig frá skipu eftir hverja veiði-
ferð. Hann annaðist um alla per-
sónulega fyrirbreiðslu fyrir mig
til að gera mér starf mitt sem
auðveldast.
Samstarf okkar Lofts í Fisk-
veiðahlutafélaginu Venusi hefur
staðið óslitið til andláts Lofts og
hefur aldrei borið skugga á. 1
öllum ákvörðunum sfnum var
Loftur gjörhugull og vandaður.
Flaustur var honum ógeðfellt. I
upphafi skyldi endirinn skoða,
hefði getað verið kjörorð Lofts, ef
hann hefði hirt um að dreifa
spakmælum, fremur en að láta
verkin tala. Hann leit með van-
þóknun á alla glæframennsku í
útgerð og þær mannanna að-
gerðir, sem svo oft hafa stefnt í
tvísýnu rekstri þeirrar atvinnu-
greinar, sem Loftur gerði að ævi-
starfi sínu að efla með ráðum og
dáð.
Kona mín og ég erum innilega
þakklát fyrir kynni okkar af Lofti
Bjarnasyni og fjölskyldu hans.
Við vottum eiginkonu Lofts, Sól-
veigu Sveinbjarnardóttur, og
börnum þeirra, Kristjáni og
Birnu, tengdasyni og barnabörn-
um samúð okkar. Blessuð sé
minning Lofts Bjarnasonar.
Vilhjálmur Árnason.
Miklar annir h j á
Air Viking
SEINNI þota Air Viking hefur
farið fyrstu áætlunarferð með
farþega fyrir Sunnu til Malaga á
Spáni. 1 samtali við Morgunblaðið
sagði Guðni Þórðarson f Sunnu,
að flugvéiin yrði á næstunni aðal-
lega f flutningum fyrir útlend-
inga en f ágúst og september yrði
hún mestmegnis f ferðum fyrir
Sunnu, enda væri þá flogið nærri
daglega á vegum ferðaskrif-
stofunnar.
Guðni var að þvf spurður
hvernig fyrirhugað væri að nýta
báðar þotur Air Viking í vetur og
svaraði hann því til, að nú væri
verið að byrja athuganir á því.
Mikill markaður virtist fyrir
leiguflug og næg verkefni ættu að
vera framundan, því að nærri
daglega bærust fyrirspurnir um
hugsanlega leigutöku erlendis
frá. Fyrirspurnirnar væru aðal-
lega frá ýmsum Evrópulöndum og
fyrirspyrjendur hefðu einkum
hug á því að leigja vélarnar til
ferða milli Evrópu annars vegar
og Asíu og Afríku hins vegar.
Guðni sagði ennfremur, að
ekkert hefði rofað til með
lendingarleyfi fyrir fslenzkar
leiguflugvélar f Danmörku og
yrði hann eftir sem áður að flytja
farþega sína, sem til Danmerkur
færu, fyrst til Hamborgar og aka
þeim þaðan til Danmerkur. Þetta
mæltist þó vel fyrir, auk þess sem
ferðirnar væru sameinaðar
sérstakri Rfnarlandaferð á vegum
Sunnu. Er flogið til Hamborgar á
hverjum sunnudegi.
Töluverðar annir verða því hjá
Air Viking um þessa helgi. Auk
Hamborgarflugs verður einnig
flogið með hóp Norðmanna frá
Islandi til Bergen og sóttur
verður stór hópur Svía til Gauta-
borgar. Er það flug á vegum nor-
ræna lýðháskólans, sem hyggst
halda nemendamót sitt á Stóru-
Tjörnum á næstunni. Þá eru tvær
ferðir til og frá Danmörku með
um 300 Dani, en dönsk flugmála-
yfirvöld veita fslenzkum leigu-
vélum lendingarleyfi er þær
flytja einungis danska farþega til
og frá landinu en ekki er þær
flytja íslendinga. Sagði Guðni, að
með þessu væru dönsk flugmála-
yfirvöld að undirstrika kröfu sfna
um gagnkvæmni í leiguflugi milli
landanna.