Morgunblaðið - 14.08.1974, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. ÁGÚST 1974
Forsctaskiptin oins oj;
þau fóru fram í sondi-
rádi Bandaríkjanna i
Bonn.
krefjist þessa. Ég veit aö á þessu
mikilvæga sviði, utanríkismálum,
geti ég reitt mig á stuðning
ykkar". Ekki er víst, að þingið
verði í öllum atriðum og ávallt
sammála stefnu forsetans.
Afstaóan
til mannréttinda
„Sem varaforseti höfðaði ég til
réttar hvers og eins Bandaríkja-
manns á svíði einkalífs. I>að verða
engar ólöglegar símhleranir.
segulhamlshljóðritanir eða inn
hrot i minni stjórn. t'.erð verður
gangskör að þvi að l'ylgja eflir
ákveðnum liigum lil þess að lyrir
hyggja óliiglegar árásir á l'riðhelgi
einkalils h;eði hjá rikissljórnimu
og einstaklingum", sagði Kord i
einu skirskolun ræðu sinuar 1 iI
þess htieysklismáls, sem olli þvi.
að Nrxon sagði al' sér og hann
sjálfur tók við emhælti forsela.
1 lok r;eðu sinnar sagði Gerald
Kord: „Að svo miklu leyli sem
slyrkur miiin og gela leyl'ir. mtiii
ég verða forsefi svartra, hriinna.
rauðra og hvilra Bandarik.ia
iiianna. forseli gamalla og ungra.
forseli kveliréttiiidal'ólks og and
slæðinga þeirra og okkar hintia
sem eru þar ;i milli. forseli
fátækra og rikra. innfæddra og
iniifluttra. þeirra senl vinna i
siiiiðjum og þeirra sem vinna á
skrifslofum. náiinnn eða ökruni.
lorseti krisiinna inaiina.
iiuiliameðslriiarmanna. Inidda
trúarmamia. og guðleysingja, ef
einhverjir guðleysingjar eru lil
eftir það sem við höfum till gengið
i gegnum.
Samlandar ininir, að lokum
þella:
Kg vil verða góður forseli
Kg þarliiasl hjáipar y kkar.
Við þiirfnumst iill öruggrar leið
saguar guðs.
Með licnui getur ekkerl sliiðvað
Bandariki Norður-Amerikii."
Vorið er ekki bara
grænt gras
Ræða Gerald Fords forseta til þings og þjóðar:
„Hjálpið mér
Á vorin þegar náttúran vaknar til lífsins, grasið grænkar og gróðurinn
springur út, málum við utanhúss. Við málum til að prýða umhverfið og hressa
upp á útlitið með nýjum Kópal Dyrotex litum úr Kópal Dyrotex '74 litabókinni.
Veljum litina strax og málum svo einn góðan veðurdag.
Kópal Dyrotex er akryl-málning sérstaklega framleidd til málunar utanhúss
með viðurkennt veðrunarþol.
Kópal
Þaóermálning
-ro#
málninglf
að koma þessu
landi í gang
og af stað”
„GÓÐIR samlundar, okkar bfða
mikil vcrkefni. Gömlu sam-
starfsmenn, ykkar og mln bíða
mikil verkefni. Við skulum
hefjast handa."
• Þannig hóf Gerald Ford, hinn
nýi forseti Bandaríkjanna, ræðu
sfna sem hann flutti á sameigin-
legum fundi bandarísku fulltrúa-
og öldungadeildarinnar f fyrra
kvöld, en henni var einnig sjón-
varpað og útvarpað um öll Banda-
rfkin, og raunar vfðar. Þótt Ford
hafi ekki í ræðunni sett fram
neinar nákvæmar eða nýjar
stefnumótandi tillögur um
aðgerðir f bandarísku þjóðlffi í
stjórnartíð sinni, þá var henni
afar vel tekið af þingmönnum og
almenningi vfðast hvar. Hún var
blátt áfram, uppbyggileg og hann
Iagði áherzlu á, að menn leystu
aðkallandi vanda með samstarfs-
vilja og samhentu átaki. Ford var
gamansamur, og það var ef til vill
það, sem kom mest á óvart. „Ég er
ekki eins leiðinlegur og sumir
halda", sagði Ford, þegar frétta-
menn spurðu hann eftir á um
þessa óvæntu hlið á ræðu-
mennsku hans. „Mér þykir gaman
að góðum bröndurum". Hér fara á
eftir helztu atriðin f ræðu Fords.
Afstaðan til
þings og þjóðar
„Einkunnarorð mín til þingsins
eru: Samskipti, sáttfýsi, mála-
miðlun og samvinna". Og síðar
sagði hann: „Dyrnar á skrif-
stofunni minni hafa ávallt verið
opnar, og það verða þær einnig í
Hvita húsinu. Já, þingmenn eru
boðnir velkomnir, — ef þið komið
ekki of oft.“
Við þessi orð fyrrverandi sam-
þingsmanns sprakk allur þing-
heimur af hlátri. En þrátt fyrir
gamansama framsetningu þessara
orða drap Ford þarna á mál, sem
var verulegt vandamál í stjórnar-
tíð Nixons. Nixon var oft sakaður
um að vera of fjarlægur þinginu,
loka sig af með samstarfsmönnum
sínum í Hvíta húsinu. Þarna
boðaði Ford breytingu. Og í þessu
sambandi kom hann einnig inn á
þá togstreitu um valdsvið, sem
verið hafði milli forsetans og
þingsins, framkvæmdavalds og
löggjafarvalds frá stjórnartíð
Lyndon Johnsons, og ágerzt hafði
í tíð Nixons.
„Ég bið ekki um að eyða hveiti-
brauðsdögum með ykkur", sagði
Ford er hann hafði óskað eftir
sem nánastri samvinnu við þing-
menn um lausn á vandamálum
þjóðarinnar. „Ég bið um farsælt
hjónaband". Og hann vottaði
þinginu virðingu sína og skuld-
batt sig til að ganga ekki á rétt-
indi þess.
Ford, sem sjálfur var fyrir
skemmstu þingleiðtogi og á að
baki 25 ára setu i fulltrúadeild-
inni, hefur haft gott samband við
þingmenn beggja flokka, og í
ræðu sinni lagði hann áherzlu á,
að hann vildi að svo yrði áfram.
En hið farsæla hjónaband hans og
þingsins kann þó að reynast stirt
á köflum. Demókratar hafa þar
meirihluta, og er talið, að þeir
muni auka þann meirihluta að
mun í þingkosningunum i
nóvember.
„ ... Eg ætla einnig að hlusta á
þjóðina sjálfa, — alla þjóðina, —
eins og ég lofaði henni sl. föstu-
dag. Ég vil vera viss um, að við
hlustum öll á hina réttu rödd
Bandaríkjanna", sagði Ford.
„Nú bið ég ykkur um að hjálpa
mér til að koma þessu landi I gang
og af stað."
Afstaðan
til efnahags- og
innanríkismála
„Alveg eins og hraðhækkandi
útgjöld alríkisins i fjölda ára hafa
verið höfuðorsök hækkandi verð-
lags, kann það einnig að taka
nokkurn tíma að stöðva verðbólg-
una. En við verðum að byrja nú
þegar", sagði Ford og bætti við:
„Fyrsta verkefni mitt verður að
vinna með ykkur að því að stöðva
verðbólguna. Verðbólgan er
versti óvinur okkar innanlands."
Hann tók fram, að niðurskurður
útgjalda ríkisins ætti ekki að ná
til varnarmála. Hann lagði
áherzlu á, að mjög bráðlega yrði
tekin afstaða til þess, hvaða að-
ferðir yrðu notaðar til að hemja
verðbólguna og boðaði fund sér-
fræðinga um það mál.
Telja sumir stjórnmálaskýrend-
ur, að þessi íhaldssama
sparnaðarstefna, sem ekki á að ná
til varnarmála, muni tæpast duga
til að hefta verðbólguna í landinu.
Þá gat Ford þess, að þegar hann
undirritaði ný lög um unglinga-
kennslu innan fárra daga, yrði
hann að taka tillit til sparnaðar,
er varðar einstök framkvæmda-
atriði þeirra. Hann hvatti einnig
til þess, að þingið afgreiddi nýjar
aðgerðir í heilbrigðismálum, áður
en þvi verður slitið.
Afstaða
til utanríkismála
„Á síðastliðnu fimm og hálfu
ári sem þingmaður og sem vara-
forseti hef ég í einu og öllu stutt
hina frábæru utanríkisstefnu
Nixons forseta. Þessu ætla ég að
halda áfram." Hann sagði síðar:
„Það verður engin stefnu-
breyting, ekki minni að-
gætni. . .Við stöndum við skuld-
bindingar okkar og skjótumst
ekki undan ábyrgð gagnvart
formlegum bandalögum okkar,
gagnvart vináttu okkar og batn-
andi sambúð við hugsanlega and-
stæðinga".
Ford lýsti síðan skuldbinding-
um Bandarikjanna gagnvart ýms-
um ríkjum, Atlantshafsbanda-
lagsríkjunum, Japan, Sovét-
ríkjunum, Kína, Miðausturlönd-
um o.s.frv.
Á einum stað i ræðunni drap
Ford á atriði sem talið er hugsan-
legt að leiði til átaka við þingið:
„Á öllum stjórnmálaferli min-
um.. . hef ég stutt alla forseta
okkar þegar þeir töluðu fyrir
hönd þjóðarinnar til heimsins, Ég
lít svo á, að stjórnarskráin