Morgunblaðið - 12.09.1975, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1975
Úr íslenzkum fornsögum:
Auðunar þáttur
vestfirzka
Þá gekk Auðunn fram og féll til fóta
konungi og varla kenndi konungur hann.
Og þegar er konungur veit, hver hann er,
tók konungur í hönd Auðuni og bað hann
vel kominn — ,,og hefur þú mikið skip-
azt,“ segir hann, „sfðan við sáumst,“ —
leiðir hann eftir sér inn.
Og er hirðin sá hann, hlógu þeir að
honum, en konungur sagði: „Eigi þurfið
þér að honum að hlæja, því að betur
hefur hann séð fyrir sinni sál heldur en
þér.“
Þá lét konungur gera honum laug og
gaf honum síðan klæði, og er hann nú
með honum.
3
Það er nú sagt einhverju sinni um
vorið, að konungur býður Auðuni að vera
með sér álengdar og kveðst mundu gera
hann skutulsvein sinn og leggja til hans’
góða virðing.
Auðunn segir: „Guð þakki yður, herra,
/^COSPER------------------\
V_______________________/
sóma þann allan, er þér viljið til mín
leggja, en hitt er mér f skapi, að fara út
til íslands."
Konungur segir: „Þetta sýnist mér
undarlega kosið.“
Auðunn mælti: „Eigi má ég það vita,
herra,“ segir hann, „að ég hafi hér
mikinn sóma með yður, en móðir mín
troði stafkarls stíg úti á íslandi því að nú
er lokið björg þeirri, er ég lagði til, áður
ég færi af íslandi.“
Konungur svarar: „Vel er mælt,“ segir
hann, „og mannlega, og muntu verða
giftumaður; Sjá einn er sá hluturinn, að
mér myndi eigi mislíka, að þú færir í
braut héðan, og ver nú með mér, þar til
er skip búast.“ Hann gerir svo.
Einn dag, er á leið vorið, gekk Sveinn
konungur ofan á bryggjur, og voru
menn þá að búa skip til ýmissa landa, í
Austurveg eða Saxland, til Svíþjóðar eða
Noregs. Þá koma þeir Auðunn að einu
skipi fögru, og voru menn að búa skipið.
Þá spurði konungur: „Hversu lézt þér,
Auðunn, á þetta skip?“
Hann svarar: „Vel, herra.“
Konungur mælti: „Þetta skip vil ég þér
gefa og launa bjarndýrið." Hann þakkar
gjöfina eftir sinni kunnustu.
Og er leið stund og skipið var albúið, þá
mælti Sveinn konungur við Auðun: „Þó
viltu nú á braut, þá mun ég nú ekki letja
þig, en það hef ég spurt, að illt er til
hafna fyrir landi yðar, og eru víða öræfi
og hætt skipum. Nú brýtur þú og týnir
skipinu og fénu. Lítt sér það þá á, að þú
hafir fundið Svein konung og gefið
honum gersemi.“ Síðan seldi konungur
honum leðurhosu fulla af silfri, — „og
ertu þá enn eigi félaus með öllu, þótt þú
brjótir skipið, ef þú færð haldið þessu.
Verða má svo enn,“ segir konungur, „að
þú týnir þessu fé; lítt nýtur þú þá þess er
þú fannst Svein konung og gafst honum
gersemi.“ Síðan dró konungur hring af
hendi sér og gaf Auðuni og mælti: „Þó að
svo illa verði, að þú brjótir skipið og týnir
fénu, eigi ertu félaus, ef þú kemst á land,
því að margir menn hafa gull á sér í
skipsbrotum, og sér þá, að þú hefur
fundið Svein konung, ef þú heldur
hringnum. En það vil ég ráða þér,“ segir
hann, „að þú gefir eigi hringinn nema þú
þykist eiga svo mikið gott að launa
nokkrum göfugum manni, þá gef þeim
hringinn, því að tignum mönnum sómir
að þiggja. Og far nú heill.“
Þegar hann heyrði um uppmæl-
ingataxtann, varð hann alveg
óstöðvandi.
Kvikmyndahandrit aö moröi
Eftir Lillian
O'Donnell
Þýðandi Jóhanna
Kristjónsdóttir.
44
skugga um það. Ég kynnti mór
einnig hagi prófessorsins sem
hún hifti á hókasafninu. Og
komst að því að hann var mesti
sómamaður.
Já, hugsaði Davíd. Pick hfaut að
hafa verið alvarlega hrifinn af
Mariettu.
— Hvað eigið þér við, að þau
hafi kvnnzt á hókasafninu?
— Tja ... ég held að það hafi
verið gagnkvæm hrifning. Þelta
var á aðalhókasafninu, en þar
vann hann að rannsóknum til
undirbúnings ritgerð um Karl I.
og Cromwell. Einn dag var hann á
leiðinni niður og stoppaði á
annarri hæð þar sem stóð yfir
Shakespearesýning og hún var að
skoða hana. Þannig hittust þau
fyrst. Það var ekkert nema fallegt
við þeirra kynni.
Það sama hafði Ted Papas sagt
hugsaði David með sér.
— Töiuðuð þér nokkurn tíma
við hana. Piek?
— Eruð þér snarvitlaus! Þá
hefði verið ómögulegt að fylgjast
með henni, ef hún þekkti mig. Ég
sagði Ilagen heldur ekkert frá
kynnum hennar og Talmey —
mér fannst hún eiga rétt á sfnu
einkalffi, eruð þér ekki sammála
því? En ég sagði honum frá hús-
næðinu og starfinu sem hún hefði
og ég sæi ekki betur en hún væri
að komast á réttan kjöl að nýju.
Og þá komst sú skrið á Hagen.
Hann gaf mér ný fyrirmæli. Ég
átti að fylgjast með henni hvert
sem hún færi og ég mátti ekki
taka að mér önnur verkefni.
Ilann kom því svo fyrir að hún
gekk undir próf hjá litlum leik-
flokki og svo átti ég að gefa hon-
um skýrslu um hvernig henni
hefði gengið. Það átti ekki að
veita henni nein forrétfindi, held-
ur aðeins óskað eftir hví að henni
yrði sýnd fyllsta sanngirni. En
HÚN þurfti engin forréttindi. Ég
var sjálfur viðstaddur þegar hún
var prófuð og þegar hún hafði
farið með fyrstu tilsvörin vissi ég
að hún hafði sigrað. Þegar hún
hafði lokið því var svo þögult að
við hefðum getað heyrt saumnál
detta en svo brast á lófatak allra
viðstaddra og einnig frá leikkon-
um sem kepptu við hana um
hlutverkið.
Og ég skal segja yður nokkuð:
enginn þeirra þekkti hana, hvorki
meðleíkarar hennar né leikstjór-
inn, né heldur sérfræðingur sá
sem Hagen sendi á vettvang. Hún
fékk sannarlega engin forréttindi
út á nafnið Marietla Shaw heldur
stóð fullkomlega fyrir sínu með
hæfileikum og óbilandi dugnaði!
IMeiri ró hafði færzt yfir
þennan lágvaxna mann, en svo
hélt hann áfram áfjáður:
— Ég hefði átt að draga mig í
hlé þá ... láta vera að blanda mér
frekar f málið. Eins og ég hefði
ekki þegar fengið nóg!
David tókst með herkjum að
lcyna ákefð sinni. Nú hlaut að
koma að því, sem legið hafði á
samvizku einkalögreglumanns-
ins.
— En ég var kvíðinn fyrir
hennar hönd. Getið þér ekki
skilið það? Auðvitað veit ég að ég
hefði átt að hafa trú á henni. En
ég hafði þekkt svo marga alkóhól-
ista sem reyna að hætta að
drekka. Þeir standa sig með
mestu prýði, þar til einhverjir
erfiðleikar steðja að, þá leita þeir
á náðir flöskunnar aftur. Ég var
víss um að öll hcnnar vandamál
mætti rekja til bílsl.vssins ... þá
fór að halla undan fæti fyrir
henni. Þess vegna hað ég einn
kunningja minna að glugga
örlítið í lögregluskýrslurnar sem
teknar voru.
Vinur minn og ég vorum sann-
færðir um að ákæran á hcndur
henni hafði verið reist á fölskum
forsendum og ég taldi að það
hefði nagað hana allar götur
slðan. Kannski hefur hún sjálf
verið farin að trúa því aö hún
væri ábyrg fvrir dauða ungu
stúlkunnar. Ég hélt líka að hún
hefði sætt sig við orðinn hlut. En
ef ég gæti núlcitt að því gild rök
að hún væri saklaus af ákærunni,
myndi ég árciðanlcga létta
þungum steini af hjarta hennar.
Aðeins tvær manneskjur voru
flæktar f málið ef hún var saklaus
lá beint við að álykta að ungi
maðurinn væri sá seki, ekki rétt?
Þess vegna fékk ég vin minn til
að kynna sér aðstæður hans til
hins ftrasta.
Hann hafði verið við nám I
háskólanum í Los Angcles og
hafði orð á sér f.vrir óeirðu og
óreglu. Og hlustið nú á mig: Við
sögu koma tvær manneskjur, ung-
ur maður ábyrgðarlítill og laus á
kostunum, hinn aöilinn er virt
lcikkona sem auk þess er þekkt
fyrir það aö snerta aldrei áfengi.
Hljómar það ekki fráleitlega með
öllu að þau skipti allt í einu um
hlutverk? Að þessi ungi maður
sem var alltaf fullur verði skyndi-
lega ódrukkinn og hindindis-
manneskjan útúrfull? Þetta var
punktur númer eitt. Og númer
tvö. Það var aðeins vitnisburði
unga mannsins sem var hampað
hvernig sem á því stendur tóku
allir því, sem hann sagði eins og
smjöri og rjóma, kannski af
meöaumkun vegna dauða systur