Morgunblaðið - 11.10.1975, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
232. tbl. 62. árg.
LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
London:
Enn manntjón
1 sprengingu
London 10. okt. Reuter AP.
lRSKIK hrydjuverkamenn eru
taldir bera ábyrgð á sprenging-
unni sem varð f West End f Lond-
on sl. nótt, en þar lét einn maður
Frelimo-
flokkur
réðst inn
í Ródesíu
HERFLOKKAR frá Mósambik
réðust í kvöld inn í Ródesiu og sló
f brýnu milli þeirra og öryggis-
varða frá Ródesíu, að þvi er sagði
í opinberri tilkynningu frá Salis-
bury f kvöld. Einn hvftur, óbreytt-
ur borgari beið bana og annar
særðist og einn innrásarmanna
mun hafa látið lffið og tveir særzt.
Þetta gerðist í Vumbafjallahéruð-
um í austurhluta Iandsins. Talið
er að innrásarflokkurinn hafi
verið úr Frelimosamtökunum,
sem er ráðandi afl í Mosambik
eftir að það fékk sjálfstæði.
Eftir fréttum að dæma virðist
herflokkurinn hafa hörfað
braut eftir nokkur átök.
a
Iffið og 20 slösuðust. Sprengjunni
hafði verið komið fyrir við inn-
gang að neðanjarðarlest og var
hún gífurlega öflug og þeyttust
málmhlutar og glerbrot langar
leiðir. Gffurleg skelfing greip um
sig meðal vegfarenda, sem
reyndu að forða sér hver sem
betur gat.
Talsmaður lögreglunnar sagði í
dag að flest benti til að sömu
aðilar stæðu að þessu hryðjuverki
og þeim sem framin hafa verið á
svipaðan máta víða i London upp
á siðkastið. Er talið að klofnings-
hópur innan IRA, sem hefur
hafnað vopnahléinu, standi að
baki allra tilræðanna. Vopnahléið
hefur staðið í átta mánuði, en það
hefur verið mjög ótryggt og f gær
lézt hermaður er sprengja sprakk
þar sem hann var á eftirlitsferð.
AP-símamynd
LOKSINS FÉKKST HÍJN — Þetta er myndin af Nóbelshafanum Andrei Sakharov,
sem boðuð var í fyrrakvöld, eftir að Sakharov hafði verið tilkynnt um verðlaunin.
Hann sést hér glaður i bragði í hópi fréttamanna. Síðar kom i ljós, að bann var lagt
á myndir af Sakharov og voru engar myndir sendar af honum til útlanda fyrr en í
gær.
TASS lætur í sér heyra:
„Gegn lögmáli friðar að veita and-
stæðingi eigin þjóðar verðlaun
Moskva, Stokkhólmi,
Kaupmannahöfn 10. okt.
Reuter. AP
ir TASS-fréttastofan sovézka
fordæmdi f dag Nóbelsverðlauna-
Yfirlýsing Sakharovs:
„Vona þetta verði
föngum til góðs ”
HÉR FER á eftir lausleg þýð-
ing á yfirlýsingu dr. Andrei
Sakharovs eftir að honum voru
veitt friðarverðlaun Nóbels.
Ég vona, að þetta verði póli-
tískum föngum i landi okkar til
góðs. Ég vona, að þetta styrki
baráttuna fyrir mannréttind-
um, sem ég tók þátt í. Ég tel, að
þessi veiting sé ekki aðeins
virðingarvottur við mig og það
sem ég hef gert, heldur alla þá
sem berjast fyrir mannréttind-
um, útgáfufrelsi, frelsi til að
hafa eigin sannfæringu og sér-
staklega þá, sem hafa orðið að
færa miklar fórnir eins og
Framhaid á bls. 31
hafann Andrei Sakharov og sagði
að hann væri „andstæðingur
sinnar eigin þjóðar“ og sú ákvörð-
un að veita honum friðarverðlaun
Nóbels hlyti að brjóta gegn iög-
málum friðarins. Sá dómadags-
gauragangur sem fréttamiðlar
„borgarapressunnar“ hefðu f
frammi vegna veitingarinnar
sýndi greinilega andsovézkan
hug.
if Andrei Sakharov sagði
aðspurður við fréttamenn í dag að
hann hefði ekki fengið formlega
tilkynningu Nóbelsnefndarinnar
í hendur. Hann kvaðst mundu
sækja um leyfi til að fara og taka
á móti verðlaununum, en liti
hann raunhæft á málið fengi
hann ekki séð að slfkt leyfi yrði
veitt.
Sakharov sagði er hann var
spurður álits á ummælum Tass að
„hann harmaðu þau, en ég hlaut
að búast við þeim. Þetta er fráleit
afstaða og viðbrögðin órökrétt. Ég
Carreiro, formaður alþýðudemókrata:
Costa Gomes víki sem yfir-
maður herafla Portúgals
Lissabon 10. okt. Reuter.
CARREIRO, forystumaður al-
þýðudemókrata í Portúgal, en_
þeir eiga aðild að rfkisstjórn
landsins, hvatti f dag forsetann
Costa Gomes til að láta af starfi
sem yfirmaður alls herafla lands-
ins. Hann sagði að það gæti orðið
til að hjálpa ríkisstjórninni að
fryggja sig f sessi. Carreiro hélt
blaðamannafund f dag, þar sem
hann lagði áherzlu á hið alvarlega
ástand sem rfkti í landinu. Hann
sagði að sú hætta væri fyrir hendi
að agaleysið innan hersins gæti
fellt stjórnina úr sessi og við
myndi þá blasa borgarastyrjöld.
Stuðningsmenn PPD, alþýðu-
demókrata, voru skotnir fyrir
tveimur dögum á mótmælafundi
úti fyrir hermannabækistöð i
Oporto. Þar hafa hreiðrað um sig
hermenn sem eru hlynntir komm-
únistum og hafa haft sig-mjög i
frammi eins og fram hefur komið
í fréttum.
Um svipað leyti og Carreiro
sagði að hyggilegra væri fyrir
Costa Gomes að láta af starfi, þar
sem hann væri einnig forseti, var
haldinn fundur hjá æðsta bylting-
arráðinu til að ræða ráðstafanir
til úrbóta vegna upplausnar-
ástandsins sem er innan hersins.
Carreiro sagði að hann liti svo á
— og fleiri væru þeirrar skoðunar
— að Costa Gomes væri snjallari
stjórnmálamaður en herforingi.
Framhald á bls. 31
Harma þessi ummæli,
en við þeim var að bú-
ast, segir Sakharov
er hryggur yfir þessum ummæl-
um, þar sem ég lít svo á að verð-
launin hafi ekki verið veitt mér
fyrir andsovézkan áróður.“’
Sakharov sagði við fréttamann
að skoðanir hans og sovézkra
stjórnvalda færu ekki oft saman
en hann hefði staðið i þeirri trú
að „detente“ þýddi einfaldlega að
stjórnir viðurkenndu og sættu sig
við þann möguleika að mismun-
■andi sjónarmið væru til.
Á heimili Sakharovs i dag komu
meðal annars fulltrúar norska
sendiherrans i Moskvu og skýrðu
þeir Sakharov frá þvi að sendiráð-
ið byði fram aðstoð varðandi för
til Óslóar að taka við verðlaunun-
um í desembermánuði.
Verðlaunaveitingunni hefur
yfirleitt verið fagnað mjög ein-
dregið, nema í blöðum í Svíþjóð
og sömuleiðis var hún gagnrýnd i
malgagni italska kommúnista-
flokksins. Sænsk blöð virðast sér-
staklega einróma í því að gagn-
rýna úthlutun verðlaunanna. í
Danmörku og Noregi og víða í
Evrópu, svo og í Bandaríkjunum
hafa viðbrögð öll verið á eina
lund og mjög jákvæð. Frá Austur
Evrópu hafði ekki frétzt af við-
brögðum í kvöld.
„Ruddaleg hentistefna“ —
viðbrögð Dagens Nyheter
Dagens Nyheter i Svíþjóð
ásakar norsku Nóbelsnefndina
um að sýna „ruddalega hehti-
stefnu“ og bætir við: „Það er
varla heiður nú að verða friðar-
verðlaunahafi Nóbels. Það kemur
einkennilega fyrir sjónir að
maður, sem er kallaður faðir
sovézku vetnissprengjunnar og
hefur borið ábyrgð á vígbúnaðar-
kapphlaupi, skuli vera valinn til
að fá friðarverðlaunin. Og
Svenska dagbladet segir: „Alfred
Nobel hlýtur vissulega að hafa
trúað þvi að verðlaunin rynnu til
manna, sem berjast fyrir friði
milli landa og frá þvi sjónarhorni
séð er veitingin í ár gersamlega
óskiljanieg". Aftonbladet segir að
ógerningur sé lengur að taka
verðlaunaveitinguna alvarlega,
eftir að Henry Kissinger utan-
Framhald á bls. 31
Hittast Karpov
og Fischer
20. októher?
Belgrad 10 okt. Reuter
HEIMSMEISTARINN I skák,
Anatoli Karpov, og Bobby
Fischer munu ef til viil hittast
til einkaviðræðna I Júgóslavfu
f þessum mánuði, að þvf er
áreiðanlegar heimildir f
Belgrad hermdu í kvöld. Stór-
meistararnir eru sagðir ætla
að hittast f Sarajevo
þann 20. október f til-
efni útgáfu bókar um
Fischer. Bókin er sú fvrsta
af tóif bókum, sem á að gefa út
um mestu skákmeistara sög-
unnar. Höfundur er Dimitrie
Bijelica. Hefur bókin inni að
halda 130 skákir sem Fischer
hefur teflt og með lýsingum
ýmissa stórmeistara.
Karpov hefur fallizt á að
koma til Sarajevo þann 20.
október en Fischer er að íhuga
boðið, en haft er fyrir satt að
hann sé heldur jákvæður eftir
að honum var tjáð að Karpov
hefði mikinn áhuga á að þeir
hittust og ræddu saman undir
f jögur augu.