Morgunblaðið - 11.10.1975, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. OKTOBER 1975
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
Einar Þoi láksson vfð eitt verkanna á sýningunni.

Einar Þorláksson, sem nú sýnir
í sýningarsölum Norræna húss-
ins, er enginn nýgræðingur i ís-
lenzkri myndlist, enda hefur
hann að baki nokkrar sýningar í
Reykjavík, sem athygli hafa vak-
ið, auk þess sem hann hefur átt
myndir á samsýningum heima og
erlendis þar sem úrval mynd-
verka hefur verið kynnt. Okkur,
sem með þessum málum
fylgjumst, er í fersku minni ágæt
sýning á pastelmyndum í Unu-
húsi við Veghúsastíg 1967, og
mikil sýning á málverkum og
pastelmyndum í Casa Nova,
viðbyggingu Menntaskólans
gamla árið 1971. Beztu myndir
hans á þessum sýningum báru
ágætum hæfileikamanni vitni, en
þó var það svo, að líkast var sem
herzlumuninn skorti á úrskerandi
heildartilþrif.
Á þessum tímum vann Einar
einangrað að sinni myndsköpun,
en svo gerist það, að hann er
kosinn í sýningarnefnd F.Í.M. og
því starfi fylgja að sjálfsögðu
margvísleg kynni við starfsbræð-
ur f myndsköpun og vangaveltur
um svið og tilgang myndlistar,
auk náinna kynna af framtaki
annarra á þeim vettvangi. Verður
slíkt ósjálfrátt til þess að hafa
áhrif á hugsunarhátt og viðhorf
viðkomandi til myndlistar og
þeirrar starfsemi, sem að baki
býr. Svipað gerist er málari þarf
að skrifa um starfsbræður sina,
að þá breytast viðhorf vegna þess
að sá hinn sami verður að vega og
meta aðstæður og mismunandi af-
stöðu til myndlistar. Þessu er hér
slegið fram vegna þess, að svo
virðist sem afskipti Einars
Þorlákssonar af félagsmálum hafi
gefið list hans aukna dýpt, og að
ný viðhorf hafi fengið æskilegan
farveg. Allavega virðist sem þau
samskipti sem Einar hefur haft
við félaga sína hafi haft úrslita-
áhrif varðandi framhaldandi
vinnu hans að listinni. Sýning
hans nú í sölum Norræna hússins
er f einu orði sagt sú bezta og
fjörlegasta sem frá hans hendi
hefur komið, og ber þess glöggan
vott hve kynni við listbræður geta
haft mikið gildi þótt engin bein
áhrif séu merkjanleg.
Að þessu sinni sýnir Einar 59
myndir gerðar í oliu og pastel og
eru þetta allt nýleg verk, sem
ekki hafa komið fyrir sjónir
almennings áður. Er þetta mjög
samstæð _ sýning með greinilegu
höfundarmarki þótt fjölbreytnin
sé mikil i form- og litavali. Pastel-
myndirnar eru hverri annarri
betri og er athyglisvert hve hann
nær sannfærandi árangri í þeim
myndum, er bera vitni djúpsæi,
og það í þeirri greiíl myndlistar,
sem er mjög vandmeðfarin og á
fárra meðfæri til mikilla afreka.
Pastelmyndir þessa listamanns,
svo sem myndir nr. 23, 26, 34, 35,
og 37, bera vitni margslungnum
vinnubrögðum, sem eru ekki
einungis sannfærandi, heldur
bera þær einnig vitni um hið
næma skyn listamannsins gagn-
vart þessari sérstæðu tækni og
athyglisvert er hvernig hann fær
litina til að ljóma og njóta sín út i
yztu æsar.
Málverk Einars bera einnig vott
um athyglisverða sókn í þeirri
grein myndlistar, hvort heldur
rætt er um sterk litasambönd eða
hluti i grátónum, svo sem
myndirnar „Úr Eyjum“ 1 og 11,
eða hinsvegar myndir í sterkum
litatónum líkt og nr. 11 „öldur-
hús“ og nr. 31 „Næturferð". Ég
vil sérstaklega nefna þá mynd er
hreif mig einna mest og sem mér
fannst ein áhrifamesta mynd
sýningarinnar, en hún er í sér-
kennilegum, grænum tónum og
nefnist „Nótt í Dyflinni", og i
annan stað mynd nr. 16 „Japanskt
ævintýri", sem er létt og leikandi
máluð, og er ein margslungnasta
mynd sýningarinnar, full af djúp-
um áhrifum frá austurlenzkri
verund.
Við skulum staldra við á sýn-
ingu Einars Þorlákssonar, sem er
eitt fjörlegasta framlag málara á
þessu sviði um langt skeið.
Bragi Asgeirsson.
FERMING Á MORGUN
Fermingarbörn f Grensás-
kirkju sunnudaginn 12. október
kl. 10.30. Prestur sr. Haildór S.
Gröndal.
Anna María Sveinbjörnsdóttir,
Safamýri 73
Arnþór Halldórsson,
Háaleitisbraut 30
Guðrún Þórðardóttir,
Furugerði 10
Helgi Þór Ölafsson,
Melabraut 36, Seltjarnarnesi
Hjalti Þórarinsson,
Hjarðarhaga 36
Kristbjörg Þórarinsdóttir,
Hjarðarhaga 36
Ólafur Rúnar Ólafsson,
Melabraut 36, Seltjarnarnesi
Sigurður Lyngberg Sigurðsson,
Stóragerði 3
Þór Thorarensen Gunnlaugsson,
Stóragerði 22
Örn Þórðarson,
Furugerði 10.
Fermingarbörn í Langholts-
kirkju sunnudaginn 12. okt. kl.
13.30. Séra Sig. Ilaukur Guðjóns-
son.
Elín Hildur Ástráðsdóttir,
Ljósheimum 12
Margrét Friðriksdóttir,
Torfufelli 50
Pálín Ósk Einarsdóttir,
Sogavegi 101
Steinunn Steingrímsdóttir,
Langholtsvegi 167
Björn Davíð Kristjánsson,
Barðavogi 13
Helgi Briem Magnússon,
Sólheimum 23
Hjörtur Arnar Óskarsson,
Grýtubakka 4.
Fermingarbörn í Langholts-
kirkju, sunnudaginn 12. okt. kl.
10.30. Séra Árelíus Nfelsson.
Guðfinna Helga Gunnarsdóttir
Kleifarvegi 6
Jóhanna Þórey Jónsdóttir
Langholtsv. 192
Ragnheiður Helga Jónsdóttir
Langholtsv. 192
Ragnhildur M. Goethe,
Sundlaugavegi 22
Sigurlaug Erla Hauksdóttir
Langholtsv. 99.
Altarisganga verður miðviku-
daginn 15. okt. kl. 20.30.
Ferming f Kópavogskirkju
sunnudaginn 12. okt. kl. 14. Prest-
ar sr. Þorbergur Kristjánsson.
Stúlkur:
Auður Kristjánsdóttir,
Kjarrhólma 20
Fanný María Agústsdóttir,
Selbrekku 9
Svanfríður Helga Ástvaldsdóttir
Löngubrekku 45
Vigdís Silja Þórisdóttir
Digranesvegi 109
Drengir:
Haraldur Arason,
Fögrubrekku 27
Ingibjörn Gunnar Hafsteinsson
Hlaðbrekku 2
Marteinn Karlsson
Vatnsendabletti 272
Þorkell Agústsson
Selbrekku 9.
Herdís Hermóðsdóttir:
Opið bréf
frá Eskifirði
Hér hefur verið heitt í kolunum
undanfarna daga. Bæjarstjórnin
hafði tekið ákvörðun um að leggja
á svonefnt gatnagerðargjald.
Þetta er ný leið til fjáröflunar
fyrir hina sftómu bæjarsjóði. Svo-
kallaður nýr tekjustofn, sem þýð-
ir auðvitað ekkert annað en nýjar
álögur á bæjarbúa, sem sannar-
lega voru þó yfrið nóg skattlagðir
fyrir.
En þessi skattheimta er þó með
þeim endemum, að loksins var
skattgreiðandanum nóg boðið.
Þannig er málið vaxið, að
Byggðasjóður skyldar þau sveitar-
og bæjarfélög, sem sækja um lán
úr sjóðnum, til að láta aðeins hús-
eigendur greiða varanlega gatna-
gerð í byggðalögunum, á þann átt,
að svo og svo háa upphæð skal
greiða fyrír hvern fermetra lóðar
og rúmmetra íbúðarhúsnæðis
ásamt risi (háaloftum), kjöll-
urum og geymslum, allt eftir
reglum er Byggðasjóður setur.
Þannig er búinn til svo og svo hár
reikningur sem kallast gatna-
gerðargjöld-, frá 60.000 kr. upp í
600.000 kr. á heimili. Fólkið
getur, skiljanlega, ekki greitt
þessa reikninga, og er það þá
þvingað til að veðsetja eignir
sinar til lúkningar skuldinni, með
10% vöxtum. Þá kaupir Byggða-
sjóður skuldabréfin af sveitarfé-
lögunum fyrir allt að samsvarandi
fjárhæð og veðskuldabréfin nema
og tekur svo skuldabréfin að
handveði til tryggingar greiðslu.
(sbr. „Sveitarstjórnarmál", 3.
hefti 1975).
Þegar svo bæjarbúar voru
farnir að meðtaka reikninga
bæjarstjórnarinnar með áður-
greindum upphæðum, án tillits til
hvort i hlut áttu gamalmenni,
sjúklinga'-, barnmargir fjöl-
skyldumenn eða öryrkjar, var
boðað til borgarafundar föstudag-
inn 19. september.
Fundurinn var mjög f jölsóttur.
Fundarefni samkvæmt fundar-
boði var „Gatnagerðargjöld og
önnur mál“. Fundurinn hófst kl.
21 og lauk ekki fyrr en kl. 02.00.
Var sem vænta mátti mikið
rætt, en aðeins um gatnagerðar-
málin, eða öllu heldur gatna-
gerðargjöldin. Enda hljóta slíkar
aðfarir sem þessar að brjóta í
bága við alla réttlætiskennd
manna. Að það skuli vera hægt að
búa til stórkostlegar fjárkröfur á
hendur mönnum og knýja þá
síðan til að veðsetja eignir sínar
til lúkningar skuldinni, þegar
vitanlegt er, að þeir hafa ekkert
fjárhagslegt bolmagn til að borga
þvílíka reikninga. Þetta er bein
eignaupptaka og að mínum dómi
svívirðilegur gerningur, ekki sízt
gagnvart öldruðu fólki, sem í ára-
tugi hefur greitt í þessa sítómu
hít, sem bæjar- og sveitarsjóðir
nefnast.
En furðulegast af öllu er, að
félagsmálaráðuneytið skuli
heimila þvílíkar aðfarir.
Lög voru sett til þess að jafna
aðstöðu manna, svo réttur hins
sterka réði ekki einn f samskipt-
um manna á meðal, sem sagt, til
að vernda lítilmagnann. En hvar
á lítilmagninn að leita ásjár,
þegar stjórnvöld heimila slíkt
sem þetta? Varla mun það auka
virðingu manna fyrir lögunum.
En til að gera langt mál stutt,
samþykkti fundurinn svohljóð-
andi tillögu frá Valtý Guðmunds-
syni, sýsiumanni og bæjarfógeta.
Borgarafundur Eskfirðinga
haldinn í félagsheimilinu Valhöll
ályktar að beina eftirfarandi
atriðum til bæjarstjórnar:
1. Að gatnag.g. verði dreift
vaxtalaust á 5 ár, árið 1975 með-
talið.
2. Að ekki verði gengið eftir því
frá bæjarstjórn, að menn veðsetji
eignir sfnar fyrir gjöldunum.
3. Að það verði tryggt, að síð-
ustu 20% verði aldrei kræf fyrr
en gangstétt hefur verið lögð.
Svohljóðandi tillaga frá Skúla
Magnússyni var einnig samþykkt:
Almennur borgaraf. á Eskifirði
19/9 1975 skorar á þingmenn
kjördæmisins að beita sér fyrir
breytingum á skilyrðum Byggða-
sjóðs fyrir lánveitingu, sér-
staklega varðandi skuldabréfa-
kröfuna.
Nú vitum við öll, að við verðum
að greiða skatta til okkar sam-
eiginlegu þarfa. En það hljóta að
vera einhver takmörk fyrir því
hve nærri fólki er hægt að ganga í
skattheimtunni.
Enda stendur nú bæjarsjóður
frammi fyrir þeim vanda, sem
þetta hefur skapað.
Með þessu sendi ég kveðju
mína til Magnúsar E. Guðjóns-
sonar, með þökk fyrir svarið við
spurningu minni í Morgunbl. 5.
sept. sl. og þá líka: mér sýnist
fullyrðingin standast.
Ekki voru hin önnur málin
rædd á fundinum enda komið
fram yfir miðnætti. En þau voru
verðlagsmál, þá aðallega hinar
hrikalegu hækkanir á land-
búnaðarvörum. Þar er sannarlega
skammt látið stórra högga á milli.
Enda hygg ég engar samþvkktir
þurfa að gera um að hætta að
kaupa landbúnaðarvöru eins og
margar húsmæður hafa haft við
orð.
Nú er svo komið að margar hús-
mæður, sem ávallt hafa tekið
slátur á haustin, eru hættar því.
Ekki er það vegna þess, að þeim
þyki slátrið verra en fyrr, heldur
aðeins fyrir það, að ekki eru til
peningar til að borga það á því
okurverði, sem á því er. Það er
hart að slátur og lifur eru að
hverfa af borðum manna og
börnin hætta því að kunna að
meta þessar matvörur af sömu
orsökum. Hvað er svo gert við öll
sviðin sem fólk kaupir næstum að
segja aldrei af því verðinu er
haldið svo hátt að hinn almenni
verkamaður getur ekki keypt
þau?
Eða þykir betra að henda þessu
fyrir hund og hrafn en selja það á
viðráðanlegu verði hér í landinu?
Þessar spurningar eiga allar
rétt á sér. En því miður sýnir það
sig, að verkafólkið, hinn almenni
borgari, á engan forsvarsmann og
hvergi skjóls að leita, þrátt fyrir
A.S.I., sem virðist láta sér í léttu
rúmi liggja þó vitað sé, að mat-
vælaokrið er orðið slíkt, að um
hættuástand er að ræða, heilsu-
farslega séð.
. Það er vissulega orðið tímabært
að stofna til borgarafunda sem
víðast og neita að greiða land-
búnaðarvörurnar ofan í erlenda
neytendur og þá einnig að neita
að taka þátt í verkföllum sem
miða aðeins að því, að verkafólkið
fær nokkrum krónum meira í
sinn vasa, sem svo er búið að taka
aftur og meira til, áður en staðið
er upp fra samningaborðinu eins
og alvanalegt er orðið. Þvf
bændurnir hækka búvörurnar, án
þess að þeir hafi nokkuð fyrir því
haft annað en bíða eftir, að verka-
fólkið stæði í verkfallinu og fengi
nokkrum krónum meira til að
geta keypt þær fyrir. Á verk-
föllunum tapar enginn nema
verkafólkið! Og Alþýðusamband
Framhald á bls. 4.