Morgunblaðið - 11.10.1975, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. OKTÖBER 1975
31
Síld til
Fáskrúðs-
fjarðar
Fáskrúðsfirði 10. okt.
VÉLSKIPIÐ Hilmir SU 171 kom
hér f gærkvöidi með 55—60 tonn
af sfld, sem báturinn hefði fengið
suður við Ingólfshöfða. Hún var
söltuð f söltunarstöðinni Hilmi sf.
f gærkvöldi og f dag og að sögn
Jóhanns Antonfussonar fram-
kvæmdastjóra Hilmis fengust úr
þessu um 400 tunnur. Hann tjáði
mér einnig, að sfidin væri mjög
góð en blönduð.
Stærsta síldin er söltuð á venju-
legan máta, millisfldin kryddsölt-
uð og smásíldin er heilsöltuð. Lið-
in eru mörg ár síðan sfðast var
söltuð síld hér á Fáskrúðsfirði, en
þá kom einmitt Hilmir SU með
síld frá Norðursjávarmiðum.
Skipstjóri á Hilmi er Þorsteinn
Erlingsson.
Skuttogarinn Ljósafell landaði
hér í gær og í dag 80 tonnum af
fiski eftir viku útivist. Aflinn var
að meginhluta til þorskur. Heldur
tregt hefur verið hjá skuttogur-
um að undanförnu.
Tveir stórir bátar eru gerðir
hér út. Sólborg SU er gerð út á
troll og hefur fiskað heldur treg-
lega og Þorri ÞH, sem nýbýrjaður
er að róa með línu. Afli hjá hon-
um hefur sömuleiðis verið frekar
tregur. Mest hefur hann komizt f
5 lestir í róðri. —Albert.
— Flensborg
Framhald af bls. 32
I fyrrakvöld hófst fundur
samninganefndar ríkisins og
Félags menntaskólakennara og
stóð hann fram á nótt. Urðu aðilar
ásáttir um eftirfarandi yfir-
lýsingu, sem var undirrituð með
fyrirvara um samþykki viðkom-
andi aðila. Yfirlýsingin var svo-
hljóðandi:
„Fjármálaráðuneytið og Félag
menntaskólakennara hafa átt við-
ræður um þá deilu sem risið
hefur milli kennara Flensborgar-
skólans og ráðuneytisins. Þessi
deila snýst um það hvaða kjara-
samningar skuli gilda um kjör
þeirra kennara sem starfa við
fjölbrautarskóla. Aðilar eru sam-
mála um að deilu þessa beri að
leysa í samræmi við ákvæði 29.
greinar laga nr. 46 1973. Þar sem
kennarar við fjölbrautarskólann í
Flensborg hafa nú ákveðið að
taka upp vinnu á ný, hefur ráðu-
neytið eftir atvikum ákveðið að
þar til samningur eða úrskurður í
deilu þessari liggur fyrir, skuli
kennarar við fjölbrautarskóla
taka laun samkvæmt gildandi
kjarasamningi FM frá og með 1.
september 1975. Aðilar hafa
þegar tekið upp viðræður sín á
milli um framtíðarkjör þeirra
félagsmanna FM sem starfa við
fjölbrautarskóla og er að því
stefnt að niðurstaða þeirra við-
ræðna liggi fyrir eigi siðar en 30.
nóvember n.k. Laun þeirra kenn-
ara sem eigi mættu til kennslu
þann 7., 8. og 9. október s.l. skulu
vera 20/23 þeirra launa sem þeir
ella hefðu fengið greidd í októ-
bermánuði.“
A fundi síðdegis í gær ræddu
kennarar við Flensborg þessa yf-
irlýsingu og urðu henni samþykk-
ir nema hvað þeir vildu að setn-
ingin „Aðilar eru sammála um að
deilu þessa beri að leysa f sam-
ræmi við ákvæði 29. greinar laga
nr. 46 frá 1973“ yrði felld niður.
Samþykkti fjármálaráðuneytið
það fyrir sitt leyti. Þá var bætt
inn eftirfarandi setningu á eftir
„1. september 1975“. „Þessar
greiðslur eru óafturkræfar og
skulu inntar af hendi eigi siðar en
1. nóvember 1975.“
— Gegn lögmáli
Framhald af bls. 1
rikisráðherra Bandarikjanna og
Eisaku Sato, fyrrv. forsætisráð-
herra Japans hefðu fengið verð-
launin. „Sakharov er merkur
maður, en friðarverðlaun Nóbels
á ekki að veita sem umbun til
andófsmanna í kommúnistalönd-
um.“
„Sannari vinur Sovétrfkjanna en
margir sem tala í þeirra nafni“
Brezk blöð fagna í dag Andrei
Sakharov sem ákaflega
maklegum hafa friðarverðlauna
Nóbels, en Times benti á að veit-
ingin væri einnig tvíbent. I for-
ystugrein segir: „Að ýmsu leyti er
hann miklu sannari vinur Sovét-
fikjanna en margir sem tala í
nafni þeirra. Enda þótt hann hafi
ekki gengið frá friðarsamningum
eða leitt styrjaldir til lykta hefur
hann unnið af meiri alhug og
fórnfýsi f þágu friðar en margir
stjórnmálamenn. Times bendir á
að hann hafi hvatt Vesturlönd
og Austurlönd til að virða
gildi einstaklingsins og draga
úr áhrifum hernaðar á stjórn-
málalíf, en þar sem hann búi
í Sovétrikjunum hafi hann
aðallega beitt sér að breytingum
þar. Hann hefur unnið að því að
færa austrið og vestrið nær hvort
öðru og það er öllu meira fyrir
framlag hans til friðar hugsjóna,
sem hann er heiðraður en sem
andstæðingur sovézka stjórnar-
farsins.
Guardian segir: „Ef Sovétríkin
leyfa Sakharov að sækja verðlaun
sin og einnig að hverfa heim aftur
hafa þau staðið við Helsinkisátt-
málann á þann veg að „detente"
mætti jafnvel nefna í sama orði
og frið.“
I Danmörku og Noregi hefur
úthlutuninni verið fagnað mjög
og Politikken segir í forystugrein
að Nóbelsnefndin hafi tekið
djarfa og rétta ákvörðun. Norskir
stjórnmálamenn og blöð hafa og
fagnað ákvörðuninni, en ýmsir
láta þó i Ijós áhyggjur af þeim
pólitisku afleiðingum, sem veit-
ingin kunni að hafa á samskipti
Noregs og Sovétríkjanna. Dag-
bladet i Ósló sagði að Nóbels-
nefndin hefði stungið hendinni
inn í vespuhreiður og hljóti
ákvörðunin að vekja upp mikil
ramakvein í Kreml. Ekki sé vafi á
að nefndin muni verða harðlega
gagnrýnd en hún muni taka gagn-
rýni frá Kreml af stillingu vegna
þeirrar bjargföstu sannfæringar
að Sakharov sé verðugur laun-
anna. I öllum blöðum er látin í
ljós sú eindregna von að Sovét-
stjórnin leyfi Sakharov að koma
til Óslóar og taka við verðlaunun-
um, annað væri pólitísk þröng-
sýni. Þó koma yfirleitt fram efa-
semdir um að Sakharov fái þetta
leyfi. Bandarisk stórblöð taka
mörg í sama streng og New York
Times segir: „Verðlaunaveiting
friðarverðlauna til Andrei Sakh-
arovs mun hljóta alþjóðafögnuð
utan Sovétríkjanna, ekki hvað sízt
í Bandaríkjunum. Nóbelsnefndin
hefði ekki fundið annan mann svo
maklegan sem dr. Sakharov."
Talsmaður Páfagarðs fagnaði í
dag þeirri ákvörðun að úthluta
Sakharov verðlaunum og sagði
að „Andrei Sakharov hefði beitt
vopnum friðarins" f baráttu sinni
fyrir frelsi. „Sakharov er ekki að-
eins gagnrj ninn á rangar leiðir
sem farnar eru i átt til friðar.
Hann hefur barizt fyrir hugsjón-
um, réttlæti öllum til handa og
haldið uppi vörnum fyrir frelsi
einstaklingsins og manngildi.“
Vladimir Maximov, náinn vinur
Sakharovs, sem settist að i París
fyrir hálfu öðru ári, sagði að
sovézkir útflytjendur væru ekki
aðeins hamingjusamir vegna
þessa heldur einníg þakklátir.
„Það er varla fyrr en nú eftir að
hafa búið á Vesturlöndum í tvö
ár, að við getum skilið til
fullnustu hversu mikinn kjark
það útheimtir að gera það sem
Sakharov gerir." Maximov
hringdi samstundis til Flórens,
þar sem eiginkona Sakharovs,
Elena, býr. Frú Sakharov sagði:
„Það lá við að ég ylti um koll, mér
fundust fæturnir ekki geta borið
mig.“ Natalya Solzhenitsyn sagði
að eiginmaður hennar liti á verð-
launaveitinguna sem mikinn sig-
ur. Ummæla Solzhenitsyns var
getið i blaðinu í gær. Natalya
sagði að eiginmaður sinn væri
ekki bjartsýnn á að verðlaunin
myndu verða til þess sem
Sakharov vonaði og bæta skilyrði
mannréttindamanna i Sovét-
rikjunum. Hún sagði einnig frá
þvi að Igor Shaferevich prófessor
og vinur Solzhenitsyns og einn af
stofnendum Mannréttindasam-
takanna hefði fyrir nokkrum dög-
um verið sviptur leyfi til að halda
áfram kennslu við Moskvu-
háskóla.
Blaðið Le Monde í Parfs sagði
að réttur Sakharovs til verðlaun-
anna væri óvefengjanlegur og út-
hlutun þeirra nú endurreisti
sóma verðlaunanna eftir nokkrar
mjög vafasamar úthlutanir á ár-
um áður.
Heinrich Böll Nóbelsverðlauna-
hafi í bókmenntum sem hefur
haft mikil samskipti við sovézka
andófsmenn, meðal annars
Solzhenitsyn, sagði i dag að verð-
launaveitingin til Sakharovs væri
„heiður til handa hinum sýnilegu
og ósýnilegu andstöðuöflum f
Sovétríkjunum." I sjónvarpsvið-
tali sagði Böll að verðlaunaveit-
ingin myndi án efa verða til að
þyngja álagið á Sakharov. „Ég
held ekki hann sé í beinni lifs-
hættu. En að vinna slík verðlaun,
einangraður í slíku landi, leggur á
hann ólýsanlegar byrðar." Böll
sagði að það væri svívirða hin
mesta ef hann fengi ekki leyfi til
að fara til Óslóar til að taka við
verðlaununum.
— Nýtt
hjálpartæki
Framhald af bls. 3
útvarpinu. Þetta væri ekki
hægt til lengdar, því kvöldin
væru oft löng á sjónum. — Og
ekki myndi ég reka neinn, þótt
skipverjar réðu sér nektardans-
mær, sagði Pétur aðspurður.
Einnig sagði hann, að reynt
yrði að vanda mjög til tækja í
hinni nýju vél Landhelgisgæzl-
unnar, sem nú er i pöntun.
Sjálf kostaði vélin 435 millj.
kr„ en ef öll hugsanleg hjálpar-
tæki yrðu tekin um borð kost-
aði hún 700 millj. kr.
Þann dag, sem fiskveiðilög-
sagan verður færð út, verða öll-
varðskipin úti nema Óðinn, sem
er í viðgerð og breytingu í Dan-
mörku. Þegar hann kemur
heim, munu stóru varðskipin
fjögur, þ.e. Týr, Ægir, Þór og
Óðinn gegna eftirlitsstörfum
við landið.
I Danmörku verður vélarúmi
Óðins skipt í tvennt.'bógskrúfa
verður sett á skipið, stafns-
bakki verður hækkaður turn-
mastur verður sett á skipið og
akkeri færð inn í skipsbóginn.
Þá verður skorsteini breytt
þannig, að nú verða tveir og
þyrluskýli á milli þeirra. Áætl-
að er að breytingarnar á Óðni
kosti 160 millj. kr. og þar inni-
falin er 16 ára flokkunarvið-
gerð.
— Vona
Framhald af bls. 1
frelsi sitt. Ég vona, að á tima
slökunarstefnu verði ekki litið
svo á, að veiting friðarverð-
launa til manns, sem styður
ekki fullkomlega hina opinberu
afstöðu, sé ögrun við hina opin-
beru stefnu, heldur að þetta
verði talið til marks um anda
umburðarlyndis og viðsýni,
sem hlýtur að vera undirstöðu-
þáttur friðsamlegrar þróunar.
TJt frá þessu sjónarmiði hef ég
oft hvatt til þess að undanförn-
um mánuðum, að pólitískir
fangar verði náðaðir, og nú þeg-
ar mér hefur verið sagt frá
verðlaununum, ætla ég að end-
urtaka þessa áskorun ennþá
einu sinni. Og að sjálfsögðu er
ég innilega þakklátur norska
þinginu.
— Kvennafrí
Framhaid af bls. 2
hringt og vilji gjarnan koma á
útifundinn, sem að likindum
verður eftir hádegið, þó þær geri
eitthvað lika heima hjá sér. En
hægt er að hafa samband við
framkvæmdanefndina í sima
18156.
Þá hafa mörg félög i Reykjavík,
bæði stéttarfélög og kvenfélög,
ákveðið að hafa opið hús i sinum
miðstöðvum og gætu þá veitt
utanbæjarkonum viðtöku þennan
dag.
Björg sagði, að unnið væri af
kappi að undirbúningnum, bæði i
framkvæmdanefnd og starfshóp-
um, sem starfa að sérstökum
verkefnum I sambandi við
kvennafriið. Eru um 80 konur i
starfi við það. T.d. er von á merki,
sem farið verður að dreifa um
helgina. Kvenréttindafélagið
hefur léð framkvæmdanefndinni
og starfshópunum húsnæði i
húsakynnum sinum á Hallveigar-
stöðum og er það ómetanlegt
framlag, að því er Björg sagði.
Einnig hafa mörg félög og hópar á
vinnustöðum óskað eftir að ein-
hver kæmi og kynnti málið og
svaraði fyrirspurnum. Eru bæði
framkvæmdanefndarkonur og
konurnar i starfshópunum reíðu-
búnar að verða við sliku.
— Nautakjöt
Framhald af bls. 2
dagsins í dag um 165 milljónum
króna en á þessu ári var ákveðið
að hámarks bætur á hvert kíló
yrðu 190 krónur og-frá því á vori
hefur landbúnaðarráðuneytið
ekki heimilað útflutning á nauta-
kjöti. Eins og áður sagði hefur
fengizt lágt verð fyrir þetta kjöt
og skv. yfirliti yfir útfluttar vörur
í síðasta hefti Hagtfðinda var
meðalverð fyrir hvert kíló árið
1974 um 72 krónur en á þessu ári
hefur verðið lækkað verulega og
lætur nærri að meðalverð hvers
kílós sé um 45 krónur en dæmi
eru til þess að verðið hafi farið
niður í um 30 krónur í einstaka
sendingum. Verð kjötsins er mis-
jafnt eftir til hvaða Ianda það er
selt t.d. hefur fengizt hagstætt
verð fyrir það kjöt, sem flutt hef-
ur verið til Færeyja.
— Portúgal
Framhald af bls. 1
Hann sagðist ekki vilja nefna
hvern hann hefði í huga, ef Costa
Gomes léti af þessu starfi. Af orð-
um hans mátti þó skilja að hann
teldi hvorki Otelo Carvalho né
Carlos Fabiao hæfa til að taka að
sér yfirstjórn heraflans. Mjög
hljótt hefur verið um Carvalho
síðustu vikur. Hann sagði í viötali
sem var birt í dag að svo gæti
farið að „einn daginn gerði hann
skyssu og yrði að víkja úr valda-
sessi".
I kvöld hafa Sósíalistaflokkur-
inn og MDP, sem er öfgaflokkur
talinn til vinstri við kommúnista-
flokk Cunhals, boðað til fundar í
Oporto, á sama tíma og mjög ná-
lægt hvor öðrum. Mario Soares
mun ávarpa fund sósfalistanna og
fara fyrir göngu frá aðaltorgi
borgarinnar að bækistöðvum
hersins til að sýna samstöðu með
viðleitni yfirmanns hersins þar.
I Rio de Janeiro lét Spinola
fyrrverandi forseti Portúgals frá
sér heyra i dag og hvatti leiðtoga
um víða veröld til að frelsa Portú-
gal og Angola úr „klóm alræðis-
ins". Hann fordæmdi einnig
„þjóðarmorð, pyndingar, mannát
og svívirðilega spillingu" sem við-
gengist í Angola og væri svo
hryllileg að þvf yrði ekki með
orðum lýst. Hann sagði, að það
væri skylda þjóða heims að taka
höndum saman og stöðva þá öfug-
þróun sem hefði orðið þar í landi,
og reyndar einnig í Guineu og
Mósambik.
Portúgalska stjórnin gaf í dag
út yfirlýsingu þar sem hörð hríð
er gerð að vinstriöfgasinnum. Eft-
ir þriggja klukkustunda ríkis-
stjórnarfund var birt gagnrýni
þar sem fordæmdar eru ofbeldis-
aðgerðir ýmissa minnihlutahópa
og lýst yfir að stjórnin muni beita
mjög skeleggum aðgerðum gegn
þeim sem ábyrgðina beri. Verði
haft samráð við byltingarráðið til
að finna réttar leiðir til að tryggja
ró og spekt í landinu. Var sagt að
ríkisstjórnin, sem nú hefur starf-
að i þrjár vikur, hefði sætt mál-
efnalausri gagnrýni og skipulögð-
um andróðri sem hefði miðað að
þvi að draga úr trausti almenn-
ings á henni. Þá var ráðizt harka-
Iega á þá fjölmiðla, sem enn eru
undir stjórn kommúnista. Yfirlýs-
ing þessi var birt fáeinum stund-
um eftir að kommúniskir her-
menn höfðu gengið um miðborg
Coimbra og veifað rauðum fánum
og heimtað hreinsanir meðal her-
foringja sem væru „endurskoðun-
arsinnar".
— Verðlagsstjóri
Framhald af bls. 5
yrði hinn rangi útreikningur
leiðréttur. Þessari beiðni var ekki
sinnt og rannsókn málsins haldið
áfram.
3. Sá skilningur Gunnars
Björnssonar, sem fram kemur í
umræddu blaðaviðtali, að það
réttlæti brot meistarasambands-
ins, hve langan tíma hefur tekið
að upplýsa brotið, kemur mjög á
óvart.
Georg Ólafsson.
Verðlagsstjóri.
— Alþingi
Framhald af bls. 14
herðar. Þið hafið boðið ykkur
fram og verið kjörnir til forystu-
starfa með íslenzku þjóðinni.
Ykkur hefur verið sýnt mikið
traust og falið vald, sem rík
ábyrgð fylgir.
Vandamál íslenzks þjóðfélags
eru mörg og margvísleg. Ég ætltí*
mér ekki þá du! að þykjast búa
yfir einhverri einfaldri lausn
þeirra. Ég kann engin töfraráð
við þeim öðrum frekar. Það er
hlutverk ykkar að reyna að brjóta
vandamálin til mergjar og leita
þeirra lausna, sem sannfæring
ykkar og samvizka telja leiða til
heilla fyrir þjóðarheildina.
Þess er vænzt af ykkur, að þið
sýnið heiðarleika í starfi, fylgið
sannfæringu ykkar við úrlausn
mála og hafið djörfung og þor til
þess að benda á og ákveða þær
lausnir, sem þið sjálfir sannfærist
um, að séu hinar beztu, án alls
tillits til þess, hvort sú afstaða er
líkleg til þess að afla ykkur
stundarvinsælda eða ekki.
Þess er vænzt af ykkur, að þið
séuð hreinskilnir. Varizt að reyna
að varpa ryki i augu þjóðarinnar
eða reyna að blekkja með því að
fela fyrir henni óþægilegar stað-
reyndir. Þjóðin á jafnan heimt-
ingu á því að fá að vita sannleik-
ann.
En ég minni jafnframt á þá
augljósu staðreynd, að or.ðin ein
duga harla skammt, ef hugur fylg-
ir ekki máli. Kristur segir i fjall-s
ræðunni: „Allt sem þér viljið, að
aðrir menn gjöri yður, það skuluð
þér og þeim gjöra.“ Þessi orð
halda enn sínu fulla gildi.
Við óbreyttir borgarar hljótum
ætíð að vænta meira af ykkur
alþingismönnum en öðrum.
Gleymið þvi ekki, að enginn hefur
leyfi til þess að krefjast af þjóð-
inni þeirra fórna, sem
hann er ekki sjálfur reiðu-
búinn að gangast undir.
Við getum þá fyrst heimtað
af öðrum hófsemi í kröfugjörð, er
við göngum sjálfir á undan með
góðu fordæmi og stigum fyrstu
skrefin á eigin kostnað.
Orðin ein sannfæra engan
mann, — leysa engan vanda. At-
höfn verður að fylgja. Það hefur
aldrei reynzt áhrifamikið að
benda öðrum á að ganga hinn
rétta veg, ef við erum ekki sjálfir
reiðubúnir að ganga hann.
Þessi orð mín eru hvorki mælt
af dómsýki né hroka, heldur ein
lægum vilja til þess, að heill og
farsæld fylgi störfum Alþingis, er
nú sezt á rökstóla. Oft er talað um
stjórnmálaþreytu meðal almenn-
ings, ekki aðeins hé.r á landi, held-
ur I lýðræðislöndum hins vest-
ræna heims. Gæti hún ekki að
talsverðú leyti stafað af því, að
menn séu vantrúaðir á, að þeir
sem málum stjórna, séu sjálfir
reiðubúnir að gangast undir þær
kröfur, sem þeir gjöra til ann-
arra? - .
Ég bið Alþingi blessunar Guðs á
nýju starfsári. Heill og gifta fylgi
störfum þess. Guð gefi ykkur, al-
þingismenn, visdóm og þrek til
þess að takast á við aðsteðjandi
vanda. Og umfram allt: Gleymið
aldrei Guði, þegar rætt er uni
vandamálin. Leitið fyrst ríkis
hans og réttlætis, og þá mun allt'
hið annað veitast yður að auki.
Algóður Guð blessi störf Al-
þingis. Guð blessi ykkur, íslenzkir
alþingismenn. Guð blessi og
verndi íslenzka þjóð i nútið og
framtíð.
Þess bið ég í nafni Drottins
Jesú Krists.
Atnen.