Morgunblaðið - 26.11.1975, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. NOVEMBER 1975
13
Viðbrögð í Bretlandi við flotaíhlutuninni
Austin Laing:
„Það er eins og við séum að eilífu
dæmd til að endurtaka söguna”
MORGUNBLAÐIÐ sneri
sér í gær til Austen
Laings, sem er formaður
samtaka togaraeigenda í
Bretlandi og spurði hann
álits á þvf að brezki flot-
inn færi á tslandsmið:
— Við Togaraeigendur eru
því auðvitað fegnir, að brezkir
togar skuli fá viðhlítandi vernd
fyrir áreitni íslenzkra varð-
skipa. Þessi tilfinning er þó að
sjálfsögðu blandin trega vegna
þess, áð aðstæður skuli hafa
orðið þannig, að flotinn þyrfti
að hafa afskipti af málinu.
Þessi staða er Islendingum að
kenna og því verða íslendingar
að taka á sig ábyrgðina.
— Hleypir þetta ekki málinu
I hnút, þannig að erfiðara verð-
ur að setjast að samningaborði
á ný?
— Það má vel vera, en að-
gerðum íslenzku varðskipanna
er ekki síður að kenna hvernig
komið er. Raunverulega er
lausnin á þessu máli ofur ein-
föld: Brezki flotinn hverfur um
leið og aðgerðum gegn brezkum
togurum verður hætt. Enginn
yrði ánægðari en við með það
að samningaviðræður yrðu
teknar upp að nýju. Þessi deila
hlýtur að taka endi — fyrr eða
síðar — með samningum. Það
er svo heimskulegt, að engu tali
tekur, að tvær siðmenntaðar
þjóðir skuli haga sér svona.
— Vinna Bretar þetta þorska-
strfð?
— Ég vil ekki tala um sigur
eða ósigur í þessu sambandi.
Það, sem við viljum fá, eru
samningar.
— Hvert er álit yðar á atburð-
unum f Neskaupstað I dag?
— Mér þóttu þetta ótíðindi.
Það er hryggilegt, að svona
skuli hitna í kolunum þegar
særður maður er fluttur I land.
En svona atburðir gerast — það
Sjómannskonur
fegnar flotavernd
VIÐ ræddum við frú Mussels,
sem búsett er f Cleethorpes, en
maður hennar er skipstjóri á
togaranum Crystal Palace.
Hann var skipstjóri á togar-
anum Everton þegar skipið
lenti f sögufrægum átökum við
varðskipið Arvakur hér um
árið.
Tlu* Lomlon limt's í lcitVira í ‘ia*r:
Stjórnin reyni að
semja áður en
hún sendir flotann
1 I.EIÐARA brezka stórblaðsins The London Times í gær
kemur fram sú skoðun, að Bretar eigi að gera frekari tilraun-
ir til samninga við Islendinga áður en þ'éir sendi flotann á
miðin. Þá segir, að enda þótt flotaíhlutun teljist í grund-
vallaratrfðum réttmæt afstaða þá sé slfk ráðstöfun óhyggileg
af tveimur meginástæðum: Hafréttarráðstefna Sameinuðu
þjóðanna f mar/. muni að flestra dómi koma sér saman um 200
mflna auðlindalögsögu, sem muni fela í sér 200 mílna fisk-
veiðilögsögu. Slfk niðurstaða muni að vísu ekki afsaka að-
gerðir tslendinga nú. Þetta mundi st.vrkja samningsaðstöðu
Breta þar sem þarna va>fi einnig um að ræöa 200 mílur við
Bretlandsstrendur. I þessu sambandi skiptu síldveiðihags-
munir Islendinga máli og yrðu þeir til þess að þrýsta á
tslendinga, þannig að þeir yrðu samningslipurri.
Ilina ásta-ðuna telur blaðið vera þá, að deilan standi í raun
og veru um 25 þúsund tonna aflamagn. Þetta sé ekki óveru-
legt magn þegar um sé að ræða Iffshagsmuni manna, en gefi
þó ákveðna vfsbendihgu um, að hægt sé að koma sér saman
um lausn. Þess vegna eigi brezka stjórnin að gera tilraun til
að ná samkomulagi áður en flotinn verði sendur á vettvang.
Frú Mussels sagði:
— Ég er því ákaflega fegin,
að flotinn skuli fara á Islands-
mið. Við höfum verið að vonast
eftir þessu, — það er ekkert vit
í öðru en að togararnir séu
verndaðir þegar þeir eru á mið-
unum eins og komið er, sérstak-
lega þar sem vetur fer nú í
hönd, en þá eru mennirnir f svo
mikilli hættu þótt ekki bætist
við hætta vegna átaka. Maður-
inn minn kemur heim f þessari
viku og er þá búinn að vera í
burtu f 25 daga. Ég verð fegin
að sjá hann aftur, því að manni
líður hreint ekkert vel að vita
af honum á sjónum þegar hægt
er að búast við hverju sem er.
Aðrar konur, sem ég hef talað
við, eru sama sinnis."
er ekki hægt að ráða við það.
Þetta gæti eins hafa gerzt hefði
verið komið með íslenzkan sjó-
mann I brezka höfn. Þess vegna
held ég, að ráðlegast væri fyrir
islenzk skip að koma ekki í
brezkar hafnir í bráð. Það yrði
skilið sem ögrun.
— Þegar málin hafa tekið
þessa stefnu, hvaða áhrif hefur
það þá á kröfu aðila f brezkum
fiskiðnaði um 200 mflna fisk-
veiðilögsögu við Bretlands-
strendur?
— Þetta hefur raunverulega
engin áhrif á það mál. Við höf-
um lengi verið á sömu skoðun
og Islendingar hvað snertir 200
mílurnar. Við höfum aldrei
mótmælt því, að íslendingar
eigi að fá 200 mílna fiskveiði-
lögsögu en við höfum mótmælt
aðferðum þeirra við að ná
þessu takmarki. Við hefðum
viljað sjá íslendinga — og raun-
ar Breta lika — fara að dæmi
Norðmanna. Þeir hafa lýst yfir
áhuga sínum á 200 milna land-
helgi eins fljótt og auðið er.
Norskir ráðherrar hafa sett
fram þetta sjónarmið í höfuð-
borgum þeirra landa, sem eiga
beinan hlut að máli, vilja eiga
samvinnu um málið við þessar
þjóðir og hafa sagt að Norð-
menn muni hlita alþjóðalögum
og vilji ná samningum, án þess
að valda ósamkomulagi og efna-
hagslegum örðugleikum hjá
þeim, sem hafa byggt lífsaf-
Tom Nielsen í Hull:
Eðlilegt — fleiri en ís-
lendingar eiga hags-
muna að gæta á miðunum
MORGUNBLAÐIÐ hafði í gær
samband við Tom Nielsen, tals-
mann yfirmanna á brezkum
togurum, og spurði hann hvern-
ig tíðindunum um herskipa-
vernd á Islandsmiðum hefði
verið tekið meðal þeirra. Niel-
sen sagðist hafa orðið var við
ánægju og létti vegna þessarar
ráðstöfunar og sagði m.a. að
þetta væru eðlileg viðbrögð,
þar sem reynt hefði verið að
hindra veiðar togaranna á lög-
legum fiskimiðum Hann sagði
að eftir að samningurinn frá
Austin Laing.
komu sína á fiskveiðum um
langan aldur. Þessar leiðir vilj-
um við líka fara, — ná samning-
um án þess að valda öðrum
þjóðum of miklum skaða.
Mér finnst afar hryggilegt, að
hvorug þjóðin skuli hafa lært
nokkurn skapaðan hlut frá þvi i
síðustu fiskveiðideilu. Það er
eins og við séum að eilifu dæmd
til að endurtaka söguna, sagði
Austen Laing að lokum.
Fulltrúi háseta
og sjómanna
andvígur flota-
afskiptum
1973 rann út þá ættu Bretar
raunverulega rétt til að veiða
upp að 12 mílna landhelginni,
þar sem nýr samningur hefði
ekki verið gerður. Þá lét hann í
ljós þá skoðun sína, að Bretar
og Islendingar yrðu að komast
að samkomulagi, — Islendingar
yrðu að skilja það, að fiskveiðar
á miðunum við Island væri
hagsmunamál fleiri aðila en
þeirra einna, „en þetta getur
orðið langt þorskastrið", sagði
Tom Nielsen að lokum.
Jón Olgeirsson
ÞEGAR rætt var við Jón Ol
geirsson i Grimsby sagði hann
almenn viðbrögð við fréttinni
um að brezki flotinn færi á ts
landsmið vera almenna
ánægju. Þó kvaóst hann hafa
heyrt útvarpsviðtal við fulltrúa
háseta og sjómanna í dag. Sá
sagðist vera á móti þvi, að flot
inn færi á miðin — slíkt yrði
einungis til þess að ástandið
versnaði enn.
20 milljón kr. á viku
— er kostnaður við útgerð fjögurra
óvopnaðra verndarskipa
Bretar veiddu um-
fram kvóta sl. 2 ár
Hull 25. nóv. Frá Mike Smartt.
BIRTUR hefur verið
kostnaður sá sem brezka
ríkið ber af leigu og rekstri
fjögurra óvopnaðra skipa
sem hafa verið á Islands-
miðum upp á síðkastið. Það
eru þrjú birgðaskip og
dráttarbáturinn Lloyds-
man. Kostnaður er 59 þús-
und sterlingspund á viku,
eða um 20 milljónir króna.
Talsmaður fyrirtækisins
„Birds Eye Frozen Food
Company“ sem framleiðir
mest allra fyrirtækja í
Bretlandi af fiskstautum,
sagði I dag að hjá fyrir-
tækinu væri nú það miklar
birgðir af þessari vöru, að
skorts myndi naumast fara
að gæta fyrr en eftir
nýjárið.
Bretar
borga
brúsann
BRETAR verða sjálfir að bera
kostnaðinn af öllu tjóni sem
kann að verða á íslenzku varð-
skipunum af völdum brezkra
togara á miðunum.
Varðskipin eru að lang-
mestu leyti tryggð hjá hinu
kunna tryggingarfyrirtæki
Lloyds I London.
Starfsmenn Llovds munu
þvf fylgjast af óvenjulegum
áhuga ineð öilum atburðum á
tsiandsmiðum.
London 25. nóv. Reuter.
BREZKIR embættismenn
staðfestu í dag að frá því í
nóvember 1973 til jafn-
lengdar árs 1974 hefðu
brezkir togarar veitt 147
þúsund tonn af fiski á mið-
unum við ísland, eða 17
þúsund tonnum meira en
samningur landanna kvað
á um. Ekki liggja fyrir ná-
kvæmar tölur um tímabilið
nóv. 1974 — nóv. 1975, en
búizt er við að Bretar fari
einnig dálítið fram yfir 130
þúsund tonn. Þá sögðu
brezkir embættismenn að
fjöldi þeirra brezku togara
sem stunduðu veiðar á
þessum miðum væri nú á
milli 40 og 50. Tíu togarar
létu úr höfnum í Bretlandi
í gær áleiðis á Islandsmið
og fimm fóru til viðbótar í
dag.