Morgunblaðið - 12.12.1975, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 1975
Geir Hallgrímsson, forsætisráðherra:
Ofbeldi Breta lýsir
yirðingarleysi þeirra
fyrir lögum og rétti
Geir Hallgrimsson, for-
sætisráðherra, sagói í gær,
er dráttarbátarnir þrír
höfðu ráðizt á varðskipið
Þór:
„HÉR er um óvenjulega alvarleg-
an atburð að ræða og er þá mikið
sagt, þegar haft er í huga fram-
ferði Breta hér við land. Það er
ótvfrætt að dráttarbátarnir voru
yfirráðasvæðis. Þetta sýnir með
hvflíku offorsi og ofbeldi Bretar
reka mál sitt og virðingarleysi
þeirra fyrir lögum og rétti. Það
fer ekki hjá því, að slík framkoma
sé túlkuð sem örvæntingarfull til-
raun manna, sem hafa rangan
málstað að verja.
Þegar við slíkan andstæðing er
að etja, þá er ljóst eins og ég hef
áður bent á, að miklar hættur
geta verið samfara vörn fiskveiði-
lögsögunnar og mannslif geta
hvenær sem er verið í veði. Við
þökkum varðskipsmönnum vask-
lega framgöngu þeirra og
ákveðni, sem er þeim til sóma.
Þjóðin styður þá og málstað sinn
bezt með þessum sömu eiginleik-
um.“
Þá spurði Morgunblaðið Ólaf
Jóhannesson, dómsmálaráðherra,
um atvikið í Seyðisfjarðarmynni.
Ólafur sagðist líta mjög alvarleg-
um augum á atburðinn, en hann
kvaðst að öðru leyti vísa til um-
mæla sinna á Alþingi í gær, en
þau birtast á öðrum stað í blaðinu
f dag.
Símamynd AP
Á RÁÐHERRAFUNDI NATO — Einar Ágústsson, utan-
ríkisráóherra sést hér ræða við A.J. Fosterwoll, varnar-
málaráðherra Noregs, á ráðherrafundi Atlantshafs-
bandalagsins í Brússel. Á milli þeirra stendur Tómas
Tómasson, sendiherra íslands hjá NATO.
innan fjögurra mflna landhelgi
tslands, þar sem tslendingar hafa
óvefengjanlega lögsögu og Bretar
geta ekki borið fyrir sig, að þeir
viðurkenni ekki þessi alþjóðalög.
Bretar hafa því ótvírætt framið
ásiglingar sínar og ofbeldi gagn-
vart gæzluskipi innan íslenzks
„Mótmæltum hvor við
annan
11 — rætt við Einar
Ágústsson í Briissel
Lögreglan
kallaði út
aukið lið
LÖGREGLAN f Reykjavfk kallaði
eftir hádegi f gær út aukið lið og
var þetta gert vegna atburðanna á
miðunum. Hélt lögreglan vörð
um sendiráð og sendiherrabústað
Breta auk þess sem hluti liðsins
beið átekta f nágrenninu. Ekki
kom þó til þess að til neinna
tfðinda drægi. Að undanförnu
hefur lögreglan haft sérstakt
eftirlit með sendiráðinu og sendi-
herrabústaðnum og verður svo
áfram.
Bátur brennur
á Hvammstanga
Hvammstanga, 11. des.
UM KL. 7 árdegis f morgun urðu
skipverjar á Glað HU 67 varir við
að reyk Iagði upp úr mb. Fróða
HU 10, þar sem hann lá við
bryggju á Hvammstanga. Við
nánari eftirgrennslan kom í Ijós
að eldur var laus f vélarrúmi báts-
ins og var slökkvilið staðarins
kallað út. Endanlega hafði tekizt
að ráða niðurlögum eldsins, sem
einungis var neðan þilja, á tólfta
tfmanum en við slökkvistarfið var
beitt froðu og vatni.
Báturinn er verulega skemmd-
ur og óvíst hvort hann fer aftur á
veiðar. Eldurinn var einungis í
vélarrúmi bátsins og brann vélar-
rúmið að innan en eldsupptök eru
ókunn. Einn maður svaf frammi í
bátnum, þegar eldurinn kom upp,
en hann sakaði ekki. Fjórir bátar
hafa að undanförnu stundað
Aðilar vinnu-
markaðarins
ræða við for-
sætisráðherra
SAMNINGANEFNDIR aðila
vinnumarkaðarins ganga í dag á
fund forsætisráðherra, Geirs
Hallgrímssonar, og ræða við hann
um stöðu kjaramálanna én eins og
kunnugt er héldu samninga-
nefndir ASl og vinnuveitenda
sinn fyrsta fund undir stjórn
sáttasemjara rfkisins sl. miðviku-
dag. Samninganefnd ASÍ gengur
á fund forsætisráðherra klukkan
9 árdegis en samninganefnd
Vinnuveitendasambands Islands
kl. 10.30. Gera má ráð fyrir að
ályktun Kjaramálaráðstefnu ASl,
sem haldin var nýlega, verði m.a.
til umræðu á þessum fundum en f
ályktuninni eru settar fram tillög-
ur um ýmsar aðrar aðgerðir en
beinar kauphækkanir. Á laugar-
dag klukkan 10 árdégis koma
samninganefndirnar saman til
sameiginlegs fundar undir stjórn
sáttasemjara og er það annar
fundurinn undir hans stjórn.
„EG GET nú varla sagt að nokkuð
raunhæft hafi komið út úr fundi
okkar Callaghans,“ sagði Einar
Agústsson, sem staddur er f
Briissel, f samtali við Morgun-
blaðið f gærkvöldi, þegar hann
var spurður um fund hans með
brezka utanrfkisráðherranum
James Callaghan. „Enda fór ég
ekki til að semja um neitt og
hann kom ekki fram með neinar
nýjar tillögur."
„Ég verð nú að segja samt,“
sagði Einar, „að ég er nú kannski
svolítið betur að mér f því hvað
brezka stjórnin vill í raun og veru
í þessum málum.“ Hann vildi ekki
segja nánar um hvernig
Callaghan hefði skýrt út sjónar-
mið brezku stjórnarinnar.
Utanríkisráðherra sagði, að
þeir hefðu borið fram mótmæli
hvor við annan vegna atburðanna
við mynni Seyðisfjarðar í gær.
Callaghan hefði mótmælt því að
Þór hefði skotið á. brezkt skip og
hann sjálfur hefði harðlega mót-
mælt ásiglingum á íslenzkt varð-
skip fyrir innan 4 sjómílna Iand-
helgi Islands.
Um fund sinn með Joseph
Luns, aðalframkvæmdastjóra At-
lantshafsbandalagsins, sagði
Einar, að Luns hefði sýnt mikinn
skilning á afstöðu íslendinga og
hvað útfærsla fiskveiðilögsög-
unnar væri okkur mikið lífs-
nauðsynjamál.
11. desember, frá Mike Smart
Fréttaritara Mbl. í Hull.
ATBURÐIRNIR við mynni
Seyðisfjarðar hafa vakið mikla at-
hygli hér í Bretlandi. Austin
Laing, framkvæmdastjóri brezka
togaraeigenda, kallaði þá flónsku
og glannaskap af hálfu skipherra
Þórs og HuII-þingmaðurinn
James Johnson segist ætla að taka
málið upp f þinginu. Fara um-
„Annars þurfti lftið að skýra
málið fyrir honum, því hann
þekkir það vel. Við töluðum því
aðallega um hvernig við gætum
komið málinu að á fundinum
mæli þriggja manna hér á eftir.
Austen Laing sagði um atburð-
ina: ,,Sú tilfinning hneykslunar
sem vakin ef af þvf er vopnað
íslenzkt varðskip andstætt öllum
mannúðarsjónarmiðum skýtur að
óvopnuðu brezku skipi sem er f
vari frá nfu vindstiga roki og
framfylgir réttindum, sem óum-
deilanleg eru, er ekki eins mikil
og sú ótrúlega flónska íslenzku
rækjuveiðar frá Hvammstanga og
var Fróði einn þeirra. Rækjuveiði
hefur gengið fremur illa og hjálp-
ast þar að ógæftú og lélegri veiði
heldur en verið hefur undanfarin
ár.
ríkisstjórnarinnar að leyfa varð-
skipi að haga sér enn einu sinni
með svo hættulegum og ögrandi
glannaskap. Þau áróðursbrögð
sem íslendingar beita nú munu
ekki standast. Varðskip getur
auðveldlega komizt undan olíu-
pallaskipunum eins og togara-
skipstjórar okkar kvarta svo oft
yfir.“
Framhald á bls. 31.
Austin Laing:
Ötrúleg flónska
og glannaskapur
„Brezku hersJdpin gera lausn
erfiðari, - ef ekki ógerlega”
— sagði dr. Joseph Luns, framkvæmdastjóri NATO, í samtali við Morgunblaðið
„MÉR er það fullkomlega Ijóst,
að vera brezkra herskipa innan
200 mílna markanna gerir
Iausn deilunnar mun erfiðari
en ella, — ef ekki ógerlega,"
sagði dr. Joseph Luns, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins f samtali við
Morgunblaðið 1 gær. Dr. Luns
sagði, að hann og aðildarlönd
NATO hörmuðu þorskastrfðið
„og ég vona að takist að finna
lausn, sem Islendingar geta
fallizt á“. Hann sagði að James
Callaghan, utanríkisráðherra
Bretlands, hefði á ráðherra-
fundinum I dag viðhaft orð sem
fslenzki utanrfkisráðherrann
hefði talið mjög óhjálpleg", en
Einar Agústsson hefði gefið
mjög harðorða yfirlýsingu og
sagt að fslenzka rfkisstjórnin
gæti ekki undir neinum kring-
umstæðum setzt að samninga-
borði á meðan freigáturnar
væru innan 200 mflnanna. „Eg
átti mjög nytsamlegar viðræð-
ur við utanrfkisráðherra ykkar
þar sem ég ftrekaði þau orð
mfn, að ef ég get á einhvern
hátt sem framkvæmdastjóri
NATO orðið að gagni þá sé ég
reiðubúinn.“
Sfðan sagði dr. Luns: „Þessi
deila er mjög alvarleg fyrir
bandalagið, og mér er fullkom-
lega ljóst að vera brezkra her-
skipa innan 200 mílna mark-
anna gerir lausn deilunnar
mun erfiðari en ella, — ef ekki
ógerlega."
Að lokum sagðist
Luns vona, að þeir Einar
Ágústsson og James Callaghan
ættu með sér hreins<ilnislegar
viðræður þá um kvöidið eða á
föstudagsmorgun. Hann vonað-
ist til að koma einhvern tíma
fljótlega til Islands, — þó ekki
væri nema vegna náttúru-
fegurðarinnar. „Ég óska ykkur
alls hins bezta," sagði Joseph
Luns að endingu.
Joseph Luns
„GRIMMILEGT OG VILLI-
MANNLEGT"
James Johnson, þingmaður frá
Hull, kallaði aðgerðir varðskips-
ins grimmilegar og villimann-
legar. Hann sagðist mundu krefj-
ast þess að í Ijósi þessa gripi flot-
inn til þeirra ráða sem hann teldi
viðeigandi til að vernda brezka
þegna. Er hann var spurður að
því hvort þetta þýddi að herskipin
myndu endurgjalda skot svaraði
hann: „Það er rökrétt í ástandinu.
En það er auðvitað í höndum yfir-
manns flotans."
„SKELFILEGT“
Dave Hawley, ritari samtaka
togaraskipstjóra í Grimsby, sagði:
„Vissulega finnst mér þetta
skelfilegt. Og ég undrast að skip-
herrann á Þór skuli hafa misst
svo stjórn á sér að hann grípur til
byssunnar." Hawley bætti við, að
ef skipherrann hefði farið eftir
fyrirmælum ríkisstjórnar sinnar
væri það afar óhugnanleg tilhugs-
un. Hann sagði að brezkir togara-
skipstjórar yrðu nú að hafa á-
hyggjur af þeim möguleika að
varðskip hæfu skothríð á þá.