Morgunblaðið - 19.12.1975, Síða 12

44
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. DESEMBER 1975
Þegar Dix og Trix voru orðin tvö ein 1 búrinu kom Kjarkurinn aftur, þau snæddu brauðið sitt f
rólegheitum og litu sjálfumglöð út á milli rimlanna, já jafnvel með hálfgerðri fyrirlitningu.
Þvottabirnirnir eru nýkomnir
til landsins — hafa verið 1
sóttkvf f Danmörku undan-
farið og eru enn das-
aðir og hræddir eftir
ferðalagið hingað
til lands. Þeir voru
þó sagðir allir að
hressast og hættir
að Ifta undan er
gestir vilja
skoða þá.
Ljósmyndarinn brá sér inn f búrið til simpans-
anna frænda okkar rétt til að taka af þeim eina
mynd. Hrokinn sem þau Dix og Trix höfðu áður
sýnt hvarf þá með öllu og þau hjúfruðu sig
hræðslulega hvort upp að öðru.
Þau voru komin í jólaskap dýrin I Sædýrasafninu er
MorgunblaSsmenn litu þar við í vikunni — svo sagði
að minnsta kosti starfsmaður safnsins. Vinsælasta
deildin ku vera sú þar sem Ijónin, aparnir og þvotta-
birnirnir dvelja og að sjálfsögðu heilsuðum við upp á
Ijónin Leó og Elsu, apana Dix og Trix og þvottabirnina
tvo. nafnlausa enn þá, en þeir eru gjöf frá Sápugerð-
inni Frigg — nema hvað?
Öll eru þessi dýr á svipuðu reki þó ólik séu að ætt
og uppruna, nefnilega tveggja ára. Ljónin eru fædd I
Hamborg. aparnir f Sierra Leone og þvottabirnirnir
koma frá Kaupmannahöfn. Reyndar fjölgaði I Ijóna-
fjölskyldunni á dögunum er Elsa eignaðist dætur tvær
og auðvitað fæddust þær á kvennafridaginn. Enn hafa
ungu dömurnar þó ekki verið sýndar i safninu nema
um helgar, þær dveljast i leikgrind heima hjá Jóni Kr.
Gunnarssyni, forstöðumanni safnsins, og braggast
bærilega.
Þrátt fyrir leiðinlega tið að undanförnu kvað Jón
Það er ekki „brezka ljónið“ sem sý-nir vígtenn-
urnar á þessari mynd heldur hann Leó 1 Sædýra-
safninu f Hafnarfirði. (Ljósm. ÓI.K.Mag.)
Sædýrasafnið vera sæmilega sótt og einkum þó um
helgar. Annars er Sædýrasafn engan veginn réttnefni
yfir þessa stofnun — sem betur fer.
Stefnt að land-
grunnsyfirráðum
utan 200 mílna með
alþjóðlegum ítökum
Viðtalið, sem hér fer á eftir átti Elfn Pálmadóttir við
Hans G. Andersen f aðalstöðvum Sameinuðu þjóðanna f
sfðustu viku:
EVENSEN-nefndin svokallaða
hefur verið á fundum um haf-
réttarmál I aðalstöðvum Sam-
einuðu þjóðanna 1.—12. des.
Fréttamaður Mbl. hafði tal af
Hans G. Andersen, fulltrúa Is-
lands, þegar ráðstefnunni lauk.
Sagði hann að á fundunum f New
York hefði verið farið yfir þá
kafla frumvarpsins að hafréttar-
sáttmála, sem lagt var fram f maf
f fyrra, sem fjalla um mengun og
afmörkun landgrunnsins. Tveir
fundir hafa verið um frumvarpið
f Evensen-nefndinni, sá fyrri f
Genf 25. ágúst til 5. september og
hinn f New York nú, og næsti
fundur verður um mánaðamót
janúar-febrúar.
Evensen-nefndin er sem kunn-
ugt er óformleg nefnd 25 manna,
sem valin var persónulega í sam-
ráði við forseta ráðstefnunnar til
að reyna að samræma sjónar-
miðin undir forustu Evensens,
hafréttarráðherra Noregs. —
Umræður eru mjög óformlegar en
fundir hafa verið haldnir reglu-
lega síðan hafréttarráðstefnan
hófst bæði milli ráðstefnufunda
og meðan þeir standa yfir, sagði
Hans. Málsmeðferðin hefur verið
sú, að leggja frumvarpið sjálft til
grundvallar; í umræðum geta all-
ir komið fram sínum sjónar-
miðum. Áherzla er lögð á að safna
sem mestu fylgi við frumvarps-
textann og formanni síðan falið
að búa til breytingartillögur f
ljósi umræðnanna, sem svo eru
ræddar á næsta fundi.
— Aðalmálið á þessum fundi
var afmörkun á landgrunninu,
sagði Hans G. Andersen. Þar hafa
ríkin aðallega skipst i 2 hópa.
Annars vegar eru þeir, sem vilja
að ríkin hafi yfirráð yfir land-
grunsbotninum innan 200 mílna
lögsögunnar, en að svæðin þar
fyrir utan séu hluti af aiþjóðahaf-
svæði, sem nýta beri í þágu mann-
kynsins. Hins vegar eru þau riki,
sem hafa landgrunn, er nær út
fyrir 200 mílur og telja sig hafa
alian rétt yfir þeim hluta líka.
Unnið er að því að ná þeirri mála-
miðlun, að viðurkenndur sé yfir-
ráðaréttur strandríkis yfir land-
grunninu utan 200 mflnanna líka,
en þó þannig að arðskipting eigi
sér stað milli strandríkis og al-
þjóða hafsbotnsstofnunarinnar.
Island hefur verið fylgjandi
þessari viðmiðun, sagði Hans, og á
fundunum í New York kemur
fram vaxandi fylgi við þessa leið.
— í umræðunum um
mengunarmálin hafa alltaf verið
2 andstæð sjónarmið, sagði Hans.
Annars vegar þeir sem vilja að
strandríkið hafi öll yfirráð og rétt
til að setja þær reglur, sem því
sýnist og framfylgja þeim. Þeir
sem lengst vilja ganga i hina átt-
ina Vilja að höfuðáherzla sé lögð á
frjálsar siglingar og skipaferðir
sem minnst heftar. Agreiningur-
inn er aðallega um þetta. En allir
eru sammála um að koma í veg
fyrir mengun frá landi. Aðal-
atriðið er annars vegar hvaða rétt
strandríki skuli hafa til að setja
reglur, hins vegar hver hafi rétt
til að framfylgja þeim. Sú leið
hefur verið farin í frumvarpinu
að ákveða að reglur beri að setja
með alþjóðlegu samkomulagi,
þannig að hvert ríki geti ekki sett
þær reglur, sem því sýnist. Þá
mundu gilda mismunandi reglur
á hinum ýmsu svæðum, sem skip
sigla um. Málið á því að leysa með
því að setja reglur, t.d. um stærð
skipa og gerð og um það snúast
umræður á fundunum.
Um framkvæmdina hafa verið
mikil átök milli þeirra, sem vilja
að heimaríki skipsins sjái um
framkvæmd á reglum og viðurlög
við broti á þeim, sagði Hans. Þær
viðræður, sem nú hafa farið fram
í New York, benda til þess að
lausn á þessum atriðum sé
skammt undan og verði þannig að
sanngjarnt jafnvægi sé tryggt.
— Að sjálfsögðu eru engar
ákvarðanir teknar á þessum fund-
Hans G. Andersen.
um, enda ekki mættir nema
fulltrúar 70 rfkja hér í New York
af meira en 140. En þar er um að
ræða formenn sendinefnda frá
öllum heimshlutum, svo allar
skoðanir koma fram. öllum kem-
ur saman um að nefndin gegni
mjög þýðingarmiklu hlutverki,
sagði Hans G. Andersen að lokum.
Bréf frá
lesanda...
Hr. ritstjóri.
Morgunblaðið ræðir í dag við
Tómas Guðmundsson um „Stjörn-
ur vorsins" og hefur eftir honum,
að Þjóðvfsa hafi fyrst komið á
prenti i Dvöl, „sem Guðlaugur
Rósinkranz var þá ritstjóri fyrir
og ég man að prófarkalesturinn
var ekki betri en svo að það féll
niður eitt erindið“.
Hér hefur hitt og annað farið
milli mála:
1. Guðlaugur var aldrei ritstjóri
Dvalar.
2. Af kvæðunum í „Stjörnum
vorsins" höfðu tvö komið f Dvöl.
Hvorugt þeirra var Þjóðvísa, og af
samanburði við bókina verður
ekki séð að erindi úr þeim hafi
fallið niður. Nokkrar breytingar
gerði skáldið á báðum þessum
kvæðum eftir að þau birtust í
Dvöl, einnig á nöfnum þeirra.
Morgunn við Afrikuströnd hét í
tímaritinu Morgunn við Afríku og
Blómljóð hét Blómhjörtu.
Prentarar og prófarkalesarar
Dvalar í þann tíð voru að vísu
flestir bærilega hagmæltir, en við
lögðum ekki í vana okkar að
breyta kvæðum þjóðskálda.
16. des. 1975.
Þórarinn Guðnason.