Morgunblaðið - 23.01.1976, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JANÚAR 1976
31
STUÐNINGUR VIÐ ÍSLAND
Á ÞINGINU í ARGENTÍNU
Einkaskeyti til Mbl.
Buenos Aires, 21. jan. AP.
ÞINGMAÐUR úr liði stjórnarandstöðunnar t Argentínu hefur lagt
fram frumvarp í neðri deild þingsins þar sem hvatt er til stuðnings við
Islendinga í landhelgismálinu. Hins vegar er talið ósennilegt að
frumvarpið nái fram að ganga.
Flutningsmaður frumvarpsins
er Adolfo Cass úr flokknum URC
(Róttæka borgarasambandinu),
sem stendur vinstra megin við
miðju og er stærsti stjórnarand-
stöðuflokkurinn í Argentinu.
Tveir aðrir þingmenn hafa lagt
fram frumvörp á þingi þar sem
hvatt er til þess að Argentína slíti
stjórnmálasambandi við Breta og
geri allar brezkar eignir upptæk-
ar en ekki er heldur talið líklegt
að þau frumvörp verði samþykkt.
I frumvarpi Cass er þingið
hvatt til þess að „láta í ljós sam-
stöðu sína“ með Islendingum
vegna hótunar þeirra um að slíta
stjórnmálasambandinu við Breta.
Andúð Argentínumanna á Bret-
um stafar af deilunni um Falk-
landseyjar sem harðnaði fyrir
þremur vikum þegar Bretar
sendu nefnd til eyjanna til að
kynna sér ástandið í atvinnumál-
um eyjaskeggja. Argentínustjórn
hefur kallað heim sendiherra
sinn i London og lagði til að
brezki sendiherrann yrði einnig
kallaður heim. Brezki sendiherr-
ann fór frá Argentínu í síðustu
viku.
Dómsúrskurður:
r
Utgerðarmenn þurfa
ekki að greiða afla-
gjald vegna Norglobal
NÝLEGA var kveðinn upp í
borgardómi dómur í máli, sem
Landssamband ísl. útvegsmanna
höfðaði gegn Seyðisfjarðarkaup-
stað vegna Hafnarsjóðs Seyðis-
fjarðar í því skyni að hrinda
kröfu Hafnarsjóðsins um að út-
gerðarmönnum 79 loðnuveiði-
skipa, sem lönduðu loðnu f
bræðsluskipið Norglobal á loðnu-
vertíðinni 1975, væri skylt að
greiða 1% aflagjald i sjóðinn.
Tók dómurinn til greina dóm-
kröfu stefnanda, Landssambands
ísl. útvegsmanna.
Seyðisfjarðarkaupstaður
byggði sýknukröfu sína í þessu
máli á þvi, að samgönguráðherra
hefði úrskurðað, að aflagjald
skyldi greitt af lönduðum afla í
Norglobal til Hafnarsjóðs Seyðis-
fjarðar. Hafnarsjóðurinn hefði
stefnt leigutökum Norglobal til
innheimtu skuldarinnar. Aðrar
ástæður voru einnig tilgreindar,
t.d. að rekstrarleyfi fyrir Nor-
global hefði verið bundið því skil-
yrði, að aflagjald yrði greitt til
Hafnarsjóðs Seyðisfjarðar af öll-
um lönduðum afla í skipið. Yrði
að telja, að þetta skilyrði næði til
viðskiptavina Norglobals, þar sem
þeir hefðu vitað eða mátt vita, að
með umræddu leyfi hefði ekki
verið ætlunin að mismuna mönn-
um, heldur hefði það verið
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT Is-
lands heldur fjölskyldutónleika i
Háskólabíói nk. laugardag og
hefjast þeir kl. 14. Kynnir á tón-
leikunum verður Atli Heimir
Sveinsson, verðlaunahafi Norður-
landaráðs og sem getið hefur sér
gott orð fyrir líflegar tónlistar-
kynningar í útvarpi.
A efnisskránni verður m.a.
Ameriean Salute eftir Morton
Gould, Sinfónía í C-dúr, 1. þáttur
eftir Bizet, flautukynning eftir
hugsunin og grundvallarfor-
senda, að viðskiptavinir Nor-
globals hefðu öll þau sömu kjör
og greiddu öll þau sömu gjöld og
ef þeir lönduðu hjá verksmiðju í
landi, enda hefði tilkoma skipsins
ekki verið sízt til hagsbóta fyrir
útgerðarmenn. Væri það föst
venja að fiskverksmiðjur sæju
um innheimtu á aflagjöldum hjá
útgerðarmönnum vegna hinna
ýmsu hafnarsjóða.
Stefnandi telur hins vegar að
úrskurður sjávarútvegsráðherra,
sem nefndur er, sé með öllu ólög-
mætur og ekki bindandi fyrir
stefnanda, og gerir þá kröfu að
leigutakar Norglobals greiði
Hafnarsjóði Seyðisfjarðar ekki
andvirði 1% aflagjalds, en sú
fjárhæð nemur samtals
1.711.655.00 kr.
I niðurstöðum dómsins kemur
fram, að aflagjald, sem hér um
ræðir, sé skattur en hvorki endur-
gjald fyrir aðstöðu né þjónustu.
Slíkan skatt megi ekki leggja á
nema með lögum. Lagaheimild
bresti til slíkrar skattheimtu enda
eigi ákvæði hafnarlaga hér ekki
við, þar sem loðnuaflinn hafi ekki
verið lagður á land á hafnarsvæði
Seyðisfjarðar. Ekki verði skatt-
heimtan heldur byggð á löggjöf-
um frá téðu lagaákvæði, og því
síður skilyrðum þeim, sem upp
Mozart, sem Manuela Wiesler
flytur með hljómsveitinni, Tobbi
Túba eftir Kleinsinger og ein-
leikari á túbu er Bjarni
Guðmundsson en Guðrún
Stephensen annast framsögn, og
loks er að geta rússnesks dans
eftir Stravinský.
Myndin var tekin á æfingu ný-
lega, og sjást þau þar Bjarni túbu-
leikari, Guðrún og Páll P. Páls-
son, stjórnandi.
eru talin í leyfi sjávarútvegsráðu-
neytisins til leigu á bræðsluskip-
inu Norglobal né túlkun sam-
gönguráðuneytisins á því leyfi.
Samkvæmt þessu eru dóm-
kröfur stefnanda teknar til greina
og eru dómsorð á þá lund, að
Seyðisfjarðarkaupstað vegna
hafnarsjóðsins er gert að greiða
stefnanda, LlU, kr. 258.000 kr. í
málskostnað en málskostnaður
falli niður gagnvart réttargæzlu-
stefndu, Hafsíld hf. og Isbirn-
inum, þ.e.a.s. leigutökum Nor-
globals. Magnús Thoroddsen,
borgardómari, kvað upp dóm
þennan.
Dagný aflaði vel
Siglufirði — 22. janúar.
NU LIGGJA fyrir tölur um veiðar
togarans Dagnýjar héðan frá
Siglufirði. Heildarafli togarans á
sl. ári var samtals 2664,9 lestir og
er verðmæti aflans um 139,7
milljónir króna. Heildarskipta-
verðið var 102,3 milljónir króna
og er meðalskiptaverðið miðað
við hvert kíló 38,40 krónur en
meðalheildarverð hvers kílós
52,43 kr. Skipið fór alls 28 sjó-
ferðir og voru fimm landanir er-
lendis. — mj.
— Skellinöðru
Framhald af bls. 2.
að missa hjólið og eru það tilmæli
rannsóknarlögreglunnar í
Reykjavík að allir þeir sem ein-
hverjar upplýsingar geta gefið
hafi samband við hana í sima
21100.
— Friðrik
Framhald af bls. 32
skák þeirra Browne frá Banda-
ríkjunum og Anderson frá Svíþjóð
fór í bið öðru sinni
í samtali, sem Barry Withuis átti
við Friðrik i gærkvöldi, kemur fram,
að Hollendingar hafa átt það til að
striða Friðrik dálltið á „striði þjóðar
hans við Breta '. Friðrik hefur tekið
grininu en með alvöru þó „Við
skulum hafa eitt á hreinu,” er haft
eftir honum. „Ég er íslendingur og
vil að herskipin fari út úr landhelg-
inni okkar Ekki veiðum við á
Thames-ánni þeirra." Og þegar
honum bárust síðustu tíðindi úr
þorskastrlðinu, að freigáturnar væru
farnar út fyrir, sagði hann, eins og
kemur fram I upphafi: „Mjög gott
En ég á enn eftir að vinna skák "
Samt segist hann vera tiltölulega
ánægður með taflmennsku sína I
samtalinu við Withuis. „Ég tefldi
ekki mikið á síðasta ári. En ég finn
að ég er ekki veikari ,en and-
stæðingar mínir, og úr þvi svo er
hlýtur að vera möguleiki á því að
vinna einhverjar skákir. Hinir þátt-
takendurnir gera lika jafntefli. Ég
býst við, að það stafi af þvi, að þetta
mót er ákaflega sterkt og menn eru
hræddir við að þeir tapi
í samtalinu fór Friðrik lofsam-
legum orðum um Hollendinga sem
skákþjóð en bætti við að það yrðu
íslendingar einnig að teljast Á ís-
landi búa aðeins 200 þúsund
manns og þegar þess er gætt, að við
eigum tvo stórmeistara og einn al-
þjóðlegan meistara hljóta menn að
gera sér grein fyrir þvi að við eigum
ekki aðeins hrausta fiskimenn
heldur sterka skákmenn einnig "
Næsta umferð verður tefld á
laugardag Staðan nú er sú, að
Ljubojevic er efstur með 4 vinninga
og eina biðskák, landi hans Kurajica
er annar með 4 vinninga. þá
Sinfóníuhljómsveitin
með barnatónleika
Sosonko með 3 og Vi vinning en
síðan koma þeir Langeweg, Tal,
Smejkal og Friðrik allir með 3 vinn-
inga. í áttunda sæti er Browne með
2 og Vi vmning og 2 biðskákir, Ree
hefur 2 og Vi vinning, Anderson 2
og eina biðskák, Dvorecki er með 2
vinninga og síðastur er Böhm með 1
og Vi vinning
— 22 sm snjór
Framhald af bls. 2.
mælist meira en 20 sm. Mest snjó-
þykkt mældist 48 sm árið 1952 og
35 sm í febrúar 1970. Báðar
þessar mælingar voru gerðar á
Reykjavíkurflugvelli og eru þetta
allfniklu hærri tölur en komu
fram í mælingum sem fram-
kvæmdar voru við Sjómannaskól-
ann. Vildi Adda Bára itreka að
snjómælingarnar væru mjög
erfiðar og allur samanburður
mælinga óhægur af ýmsum ástæð-
um, m.a. vegna þess að þær hafa
verið gerðar á mismunandi stöð-
um.
Adda Bára sagði að lokum, að
nú um mánaðartima hefði verið
alhvit jörð í Reykjavík og einhver
snjókoma flestalla daga.
— Spánn
og USA
Framhald af bls. 12
verið þar frá 1953. Yfirleitt hafa
samningarnir verið endurnýjaðir
á 5 ára fresti þar til nú, að gildis-
tíminn er4 ár.
Þá var frá því skýrt í Ankara,
að Sabri utanríkisráðherra Tyrk-
lands færi til Washington í næsta
mánuði til að ræða við bandaríska
ráðamenn um heimild fyrir
Bandaríkjamenn til að opna á ný
bandarísku herstöðvarnar í Tyrk-
landi, sem lokað var í sumar, er
Bandarikjaþing neitaði stjórn
Fords forseta um heimild til að
selja Tyrkjum vopn vegna afstöðu
Tyrklandsstjórnar í Kýpurdeil-
unni. Herstöðvar Bandarikjanna i
Tyrklandi eru taldar mjög mikil-
vægar, þvi að mjög fullkominn
hlustunarbúnaður er þar til að
safna upplýsingum frá Sovét-
ríkjunum.
— Níels
Framhald af bls. 12
Morgunblaðið sneri sér i gær til
Níels P. Sigurðssonar, sendi-
herra, og spurði hann, hvort
Reuters-fréttastofan hefði haft
ummæli hans rétt eftir. Níels
sagði að þetta væri ekki allskostar
rétt eftir haft. Sendiherrann
kvaðst í sambandi við tilboð það,
sem lýst hefur verið yfir, að væri
niður fallið, um 65 þúsund tonn,
hafa sagt, að útilokað væri að
auka aflamagn frá þessu fyrra
tilboði, sem dregið hefði verið til
baka, en það þyrfti að athuga
nánar, hvort um aðrar fiskteg-
undir gæti verið að ræða. Um þá
staðhæfingu fréttastofunnar, að
sendiherrann hefði talið hugsan-
legt að auka aflamagn Breta á
Islandsmiðum eftir tvö ár, sagði
Níels P. Sigurðsson, að hann
hefði sagt fréttamönnum, að ef
þorskstofninn fengi frið í tvö ár
mundi hann eflast á ný og þá yrði
það samkomulagsatriði á gagn-
kvæmum grundvelli, hvort og þá
hvað Bretar mættu veiða mikið að
þeim tíma liðnum. Loks kvaðst
sendiherrann hafa talað í þessu
viðtali við fréttamenn um hugsan-
lega samvinnu milli tslendinga og
Breta á ýmsum öðrum sviðum.
— Hermann
Jónasson, látinn
Framhald af bls. 1
I ráðuneyti Steingríms Stein-
þórssonar, sem sat að völdum frá
14. marz 1950 til 11. september
1953, fór Hermann Jónasson með
embætti landbúnaðarráðherra.
Þriðja ráðuneyti Hermanns
Jónassonar var myndað 24. júní
1956, þar sem hann fór með land-
búnaðar- og dómsmál, auk þess að
veita ríkisstjórninni forystu.
Ráðuneytið fékk lausn 4. desem-
ber 1958, en gegndi störfum til 23.
desember sama ár. Hermann
Jónasson var formaður Fram-
sóknarflokksins á árunum frá
1944—62.
Hermann Jónasson hafði af-
skipti af borgarmálum Reykjavík-
ur um árabil, sat í bæjarstjórn
(eins og hún þá hét) á árunum
1930 til 1938 og í bæjarráði
1932—33.
Hann hafði um langan aldur
afskipti af margþættu stjórnmála-
starfi og var fulltrúi lands sins á
erlendum vettvangi, m.a. í
Evröpuráðinu og mannréttinda-
nefnd þess.
Hann tók um árabil virkan þátt
í íþróttastarfsemi og varð glímu-
kóngur Islands 1921.
Eftir hann liggur fjöldi stjórn-
málagreina, aðallega í Tímanum,
fræðiritgerðir s.s. um refsirétt og
refsiframkvæmdir, í Vökur I, og
rit um íslenzku glímuna, 1922.
Hermann Jónasson var kvænt-
ur (30. maí 1925) Vigdisi Odd-
nýju Steingrímsdóttur, trésmíða-
meistara i Reykjavík Guðmunds-
sonar, sem lifir mann sinn.
— Viðræður
Geirs og Wilsons
Framhald af bls. 1
fram á sveitasetri Wilsons,
Chequers, skammt fyrir utan
Lundúni. Herma heimildirnar, að
Geir Hallgrimsson muni verða í
London fram á mánudag að
minnsta kosti, áður en hann snýr
heim.
Heimildirnar segja að 6 islenzk-
ir stjórnmála- og embættismenn
verði í för með Geir Hallgrims-
syni, en ekki hafi verið ákveðið
hverjir verði Wilson til ráðuneyt-
is. Þá er hermt, að Geir hafi þegið
boð Wilsons eftir að brezka
stjórnin sendi freigátur sinar út
fyrir 200 mílurnar við ísland og
eftir sáttaumleitanir Josephs
Luns, framkvæmdastjóra Atlants-
hafsbandalagsins. Bretar höfðu
vonazt til að Luns tækist að fá
Islendinga til 'að lofa að láta
brezka togara i friði innan 200
mílnanna, er herskipin færu, en
Islendingar hafi ekki viljað gefa
slíkt loforð. Hins vegar hafði
Luns sagt við brezka ráðamenn,
að það væri sin skoðun, að íslenzk
varðskip myndu ekkert hafast að,
meðan viðræður færu fram.
Heimildir í brezka forsætisráðu-
neytinu vildu ekki skýra frá hvað
Wilson hefði i hyggju að gera á
fundinum, en sögðu að það væri
hans vani að fara á slíka fundi
með sveigjanleika i huga og heyra
hvað hinn aðilinn hefði fram að
færa. Heimildirnar sögðu að
brezka stjórnin vonaðist til að
hægt yrði á þessum fundi að ná
samkomulagi um þorskmagnið,
sem Bretar fengju að veiða á ts-
landsmiðum. Var sagt, að tækist
ekki samkomulag um aflamagnið,
vonuðust menn til að ráðherrarn-
ir gætu komið sér saman um við-
ræðugrundvöll, sem sérfræðingar
byggðu síðan samningsumleitanir
á. Slíkar viðræður myndu
væntanlega fjalla um hugsanleg
veiðisvæði og aflamagn.
Skv. samkomulagi Islendinga
og Breta frá þvi 1973 höfðu
Bretar heimild til að veiða allt að
130 þúsund lestir á ári, en nú
höfðu tslendingar boðið 65 þús-
und lestir, en Bretar 110 þúsund
lestir. Islendingar drógu sitt til-
boð til baka þegar slitnaði upp úr
viðræðum aðila I nóvember.
ALÞYÐUBANDALAGSMENN
EINIRGEGN ÞVl AÐ
GEIR FARI A
FUND WILSONS
Að ákvörðun ríkisstjórnarinnar
voru utanríkismálanefnd og land-
helgisnefnd kallaðar til sameigin-
legs fundar árdegis i gær, þar sem
til umræðu var boð brezku rikis-
stjórnarinnar til forsætisráðherra
um að koma til könnunarvið-
ræðna i Lundúnum á næstunni
vegna landhelgisdeilu þjóðanna.
Að sögn Þórarins Þórarins-
sonar, formanns beggja nefnd-
anna, voru fulltrúar allra stjórn-
málaflokka i báðum nefndunum
nema Alþýðubandalagsins sam-
mála um að forsætisráðherra ætti
að taka boðinu og fara utan til
viðræðna við Wilson, forsætisráð-
herra Bretlands, og aðra þarlenda
ráðamenn. Fulltrúar Alþýðu-
bandalagsins töldu hins vegar
ástæðulaust að þiggja þetta boð.