Morgunblaðið - 02.03.1976, Blaðsíða 30

34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. MARZ 1976
Nixon kominn
inn í kuldann
San Clemente, 1. marz —
Reuter.
RICHARD Nixon, fyrrum Banda-
rikjaforseti, dró sig enn á ný í hlé
Teng sagður
endanlega
leik
ur
Peking 1. marz — Reuter
HIN hatramma barátta sem
gosið hefur upp í Kína gegn
„kapítalískum hlaupastrák-
um“ barst i dag í fyrsta sinn til
stærstu höfuðborgarinnar,
Peking. A veggspjöldum er
ráðist á kapitalista almennt en
Teng Hsiao-ping varaforsætis-
ráðherra sem kallaður hefur
verið .jnesti hlaupastrákur
kapítalismans í Kína“ á vegg-
spjaldi í Pekingháskóla, er
ekki nefndur með nafni. Á
einu spjaldanna sem hengd
voru upp á götum Peking er
talað um „skuggalega áætlun
um að endurvekja kapítalis-
mann“.
Hingað til hefur baráttunni
gegn hægri sinnum verið
haldið i skefjum og sér-
fræðingar í kínverskum
máiefnum hafa'velt því fyrir
sér hvort veggspjaldaáróður-
inn hafi nokkurn tima hlotið
blessun flokksforystunnar. En
að sögn áreiðanlegra heimilda
hefur háttsettur kínverskur
embættismaður sagt að Teng,
sem talið var að yrði eftir-
maður Chou En-lais í embætti
forsætisráðherra, eigi sér ekki
lengur neinnar viðreisnar von.
„Teng átti eitt sinn möguleika
á því, en það á hann ekki
lengur,“ á embættismaðurinn
að hafa sagt erlendri sendí-
nefnd.
á heimili sinu i San Clemente
eftir að hann kom heim úr hinni
umdeildu ferð sinni til Kína, en í
þeirri ferð var honum tekið eins
og fyrirmenni. Þetta var í fyrsta
skipti sem Nixon fer opinberlega
í langferð af þessu tagi eftir að
hann var hrakinn úr embætti
vegna Watergatehneykslisins. Er
Nixon og kona hans komu til Los
Angeles í gærkvöldi með flugvél
þeirri sem Kínverjar settu undir
hann voru móttökurnar ekki eins
glæsilegar og í Kína. Aðeins fáir
vinir þeirra tóku á móti þeim og
þau hröðuðu sér beint til San
Clemente.
P’erð Nixons olli miklum deilum
í Bandaríkjunum. Henry Kiss-
inger utanríkisráðherra lagði t.d.
á það þunga áherzlu í fyrri viku
að hann myndi ekki ræða per-
sónulega við Nixon um ferðina,
Ford forseti sagði að ferð Nixons
hefði sennilega skaðað sig í for-
kosningunum í New Hampshire
og flokksbróðir Nixons, Barry
Goldwater öldungadeildarþing-
maður, lét að því liggja að Nixon
gerði þjóð sinni mest gagn með
því að vera áfram í Kína.

MPLA heldur inn í Huamho — Skriðdrekar af sovézkri gerð, mannaðir kúbönsk-
um hermönnum, á einni af aðalgötum bæjarins Huambo í Angóla eftir að sveitir
MPLA-frelsishreyfingarinnar tóku bæinn í fyrra mánuði. Hann var lengst af í
höndum Unita-hreyfingarinnar og bar áður heitið Nova Lisboa.
Stjórnlaust
vígbúnaðar-
kapphlaup
Washington, 1. marz — NTB.
A SIÐASTA ári var 270 milljörð-
um dollara varið til vígbúnaðar
um heim allan, að þvi er tölfræði-
legar upplýsingar frá 132 löndum
sýna sem birtar eru í skýrslu um
útgjöld til hernaðar- og félags-
mála. Skýrslan, sem er 32 bls. að
lengd, er skrifuð af hagfræðingn-
um Ruth L. Sivard. Þar kemur
m.a. fram að Sovétríkin og Banda-
ríkin eiga í sameiningu 60% af
heildarútgjöldum til hernaðar-
mála í heiminum.
I skýrslunni segir að ef þessar
fjárveitingar til hernaðarmála
yrðu skornar niður um 5% fengj-
ust þar með 15 milljarðar dollara
til heilbrigðismála t.d. eða bar-
áttu gegn ólæsi um allan heim.
Sivard segir ennfremur að núver-
andi útgjöld til hernaðar beri
vitni stjórnlausu vigbúnaðar-
kapphlaupi, þar eð ekki sé um að
ræða stórfelld hernaðarátök i
heiminum í dag.
Forkosningar í
Massachusetts í dag
Boston 1. marz — Reuter.
ENGINN hinna átta frambjóð-
enda demókrata í forkosning-
unum í Massachusetts á morgun,
þriðjudag er talinn eiga sigurinn
vfsan, en barátta Jimmy Carters,
fyrrum rikisstjóra í Georgíu,
fyrir útnefningu sem frambjóð-
andi flokksins i forsetakosn-
ingum hefur hins vegar fengið
nýja sprautu eftir að skoðana-
könnun NBC-sjónvarpsins sýndi
að hann nýtur fylgis 17% demó-
krata en helzti keppinautur hans,
George Wallace, ríkisstjóri Ala-
bama, 16%. Mesta fylgi hefur
hins vegar Hubert Humphrey,
eða 21%, en hann er þó ekki í
framboði í neinum hinna forkosn-
inganna sem fram fara i 31 rfki.
Humphrey hefur sagt að hann
mundi hins vegar taka útnefn-
ingu á flokksþinginu ef hann vrði
almennt beðinn um það.
Forkosningarnar í Massa-
chusetts eru aðrar forkosningarn-
ar sem fram fara fyrir forseta-
kosningarnar. Allt er á huldu um
útkomuna í kosningunum hvað
frambjóðendur repúblíkana varð-
ar, því hvorki Ford forseti né
helzti keppinautur hans Ronald
Reagan hafa háð kosningabaráttu
í ríkinu. Þess er þó vænzt að Ford
sigri.
Keppinautar Carters um út-
nefningu demókrata hafa mjög
beint spjótum sinum að honum
undanfarna daga, að því er virðist
af ótta við að ópólitísk framganga
hans í baráttunni og frítt andlit
kunni að laða að sér kjósendur.
Demókrataframbjóðendurnir
fjórir sem mjög þurfa á að halda
þokkalegri útkomu í forkosn-
ingum á morgun til að heitast
ekki úr lestinni eru Sargent
Shriver, Fred Harris, Mílton
Shapp og Birch Bayh.
w
Italskir kommúnistar
vilia breytingar á
Atlantshafssáttmálanum
Róm — 1. marz — Reuter.
MÁLGAGN ítalskra kommúnista,
Unita, birtir í dag grein, þar sem
segir, að kommúnistar muni
krefjast grundvallarbreytinga á
Atlantshafssáttmálanum, fái þeir
aðild að ríkisst jórn á ltalíu.
I greininni er áréttað það
sjónarmið kommúnista, sem áður
er fram komið, að þeir muni ekki
krefjast þess að ítalia gangi úr
NATO, en „það er óhugsandi að
ítalskir kommúnistar geti viður-
kennt Atlantshafssáttmálann í
núverandi mynd, — sérstaklega
þar sem hann er eitt helzta verk-
færi Bandarikjanna til íhlutunar
í stjórnmál og efnahagsmál á
Italiu og í Vestur-Evrópu," segir
Unita.
Italir eiga fastafulltrúa i nefnd
þeirra innan Atlantshafsbanda-
lagsins, sem fjallar um kjarnorku-
vopn.
80 pólitískir fang-
ar í hungurverkfalli
— á meðan flokksþingið 1 Moskvu stendur yfir
Moskvu, 1. marz—Reuter.
MEIR en 80 pólitiskir fangar i
Sovétríkjunum eru í hungurverk-
falli á meðan þing kommúnista-
flokksins stendur vfir í Moskvu
til þess að vekja athvgli á kröfum
um betri aðbúnað og að hætt
verði að brjóta niður hvers konar
andóf, að því er fram kemur í
skjölum sem smyglað hefur verið
til Moskvu frá viðkomandi
fangelsum, I skjölum þessum
segir að 32 fangar í Vladimir-
fangelsinu austur af Moskvu
væru í hungurverkfalli og meir
en 50 í vinnubúðum í (Jralfjöllum
og Mordóvíu.
Fangarnir í Vladimirfangelsinu
vilja fyrst og fremst aukinn og
betri mat og að hætt verði að
skera niður matarskammta í refs-
ingarskyni fyrir agabrot. Þeir
segjast ávarpa flokksþingið í mót-
mælaskyni þó að fangelsisstjórn-
in hafi sagt þeim að til þess hefðu
þeir engan rétt. Meðal þeirra sem
undirrita skjalið eru Vladimír
Bukovsky, Gavriel Superfin,
fyrrum samstarfsmaður Alex-
ander Solzhenitsyns, og ukrainski
sagnfræðingurinn Valentin
Moroz. Fangarnir 32 segja að dag-
legur kalóríuskammtur í
Vladimirfangelsinu sé 1900
kalóríur en í refsikiefum sé
hann 1300 kalóríur og 800-900
kalóríur til skiptis. Segja þeir að
stríðsglæparétturinn i Nurnberg
hafi kveðið svo á að matar-
skammtur sem væri innan við
2000 kalóríur á dag væri glæpur
frá mannúðarsjónarmiði.
Fangarnir í Uralfjöllum og
Mordóvíu sem ekki voru nefndir
á nafn sögðu að þeir væru að
mótmæla ofsóknum á hendur
andófsmönnum, hörðum dómum,
slæmum aðbúnaði í búðunum og
ofsóknum á hendur ættmennum
fanga og fyrrverandi fanga.
ERLENT
— Atla Heimi og
Ólafi Jóhanni
afhent
verðlaunin
Framhald af bls. 36
ins. Miklum fjölda gesta var
boðið til athafnarinnar og hófs í
boði borgarstjórnar Kaupmanna-
hafnar. Börge Schmidt, varaborg-
arstjóri, bauð gesti velkomna og
siðan flutti Engaard stutt ávarp.
Tónlistarverðlaunin voru
afhent fyrst. Svíinn Hans
Astrand, sem situr í úthlutunar-
nefndinni, kynnti Atla Heimi og
verk hans, en verðlaunin hlaut
hann fyrir verk sitt „Konsert
fyrir flautu og hljómsveit". Tón-
skáldið flutti síðan þakkarræðu
sína. Þá var leikið verk Atla
Heimis, „Xanties", og voru flytj-
endur Manuela Wiesler, Snorri
Birgisson og Peder Steen.
Við afhendingu bókmennta-
verðlaunanna kynnti Norðmaður-
inn Arne Hannevik dr. phil Olaf
Jóhann Sigurðsson og verk hans,
cn hann hlýtur verðlaunin fyrir
ljóðabækurnar ,Að laufferjum"
og „Að brunnum" sem nefnast
„Du minns en brunn“ í sænskri
þýðingu eftir Inge Knutsson.
Ölafur Jóhann er þriðja ljóð-
skáldið sem hlýtur bókmennta-
verðlaunin. Hinir eru sænsku
skáldin Gunnar Ekelöf og Karl
Vennberg. Bókmenntaverðlaunin
voru nú veitt i 15. sinn en tón-
listarverðlaunin i 6. sinn.
— Callaghan
Framhald af bls. 1
þeirri hugmynd. Hann lýsti sig
fylgjandi því, að framkvæmda-
nefnd Efnahagsbandalagsins leit-
aði sátta í fiskveiðideilunni og
sagði Breta samþykka milligöngu
í málinu.
— Gylfi
Framhald af bls. 1
varðandi fiskveiðideiluna
sagði Gylfi Þ. Gíslason:
„Norðurlandaþjóðirnar
njóta mikillar virðingar i Bret-
landi og staðfesting á því að
við eigum samúð þessara þjóða
hefur tvímælalaust áhrif á
brezku þjóðina."
— Loðnubátar
tvíhlóðu
Framhald af bls. 36
Vörður 230 tonn, Dagfari 2/
Helga Guðmundsdóttir 350, Fl<
200, Hákon 400, Flosi 280, Ná
fari 250, Helga Guðmundsdótl
460, Hilmir 480, Skógey 2£
Vörður 220, Albert 250, Dagfí
240, Grindvikingur 550 og Ársa
Sigurðsson 180.