Morgunblaðið - 01.04.1976, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 1. APRlL 1976
19
Aðalfundur Verzlunarbankans:
vonazt var til, sölutregða var á
ýmsum afurðum og verðfall.
Versnandi gjaldeyrisstaða
hefur því verið bætt með er-
lendum lántökum, og er nú svo
komið, að lengra verður varla
komizt á þeirri braut. Þrátt
fyrir mikinn samdrátt á flest-
um eða nær öllum sviðum efna-
hagslífsins hefur teljandi at-
vinnuleysi ekki gert vart við sig
hér- á landi, gagnstætt því, sem
víðast hefur orðið í nálægum
löndum. Með minnkandi eftir-
spurn vinnuafls styttist dag-
legur vinnutími.
Til mótvægis þessu hefur
ríkissjóður fjármagnað ýmsar
framkvæmdir með auknum
greiðsluhalla. Slík stefna er í
ósamræmi við þá meginstefnu
stjórnvalda að draga úr verð-
bólgu og koma á jafnvægi við
útlönd. Hins vegar hefur þetta
62,7% útlána fara til verzlunar
Aðalfundur Verzlunarbank-
ans var haldinn í Kristalsal
hótels Loftleiða laugardaginn
27. þ.m.
Fundarstjóri var kjörinn
Hjörtur Hjartarson, forstjóri,
en fundarritarar þeir Gunn-
laugur J. Briem, verzlunar-
maður, og Jón I. Bjarnason, rit-
stjóri.
Þorvaldur Guðmundsson, for-
stjóri, formaður bankaráðs,
gerði grein fyrir starfsemi
bankans á árinu og f jallaði ftar-
lega um þróun og framvindu
efnahagsmála og sagði svo um
þau atriði I ræðu hans m.a.:
„Eðlilegt er að fara nokkrum
orðum um ytri aðstæður og að-
draganda þeirra, er móta á ýms-
an hátt starfsemi bankans.
Eftir mjög öra og samfellda"
efnahagsþenslu og framleiðslu-
aukningu í heiminum á ár-
unum 1972—1973, samfara
meiri og viðtækari verðbólgu
en dæmi voru til áður, snerist
þessi þróun við á árinu 1974.
Stjórendur efnahagsmála víða
um heim töldu verðbólguþróun
geigvænlega og stefna í voða
efnahagskerfinu. Víðast hvar
var verðbólgan þó mun minni
en sú, sem við tslendingar
höfum lengst af búið við síð-
ustu áratugi.
í kjölfar aðgerða til að draga
úr eftirspurn og hemja verð-
bólgu, þannig að koma mætti á
æskilegu jafnvægi, fylgdi hin
minnisstæða olíuverðshækkun,
sem bætti mjög við samdráttar-
áhrif aðgerðanna. Samdráttur
efnahagslífsins varð allt annar,
meiri, víðtækari og erfiðari við-
fangs en til var ætlazt. Veru-
lega dró úr neyzlu og fjárfest-
ingu og atvinnuleysi varð vlða
geigvænlegt. Jafn háðir og is-
lendingar eru utanríkisvið-
skiptum varð ekki komizt hjá
að flytja inn ýmsa þætti þessa
vanda. Allt frá árinu 1969 fóru
viðskiptakjör tslendinga mjög
batnandi fram á árið 1973.
Jafnhliða þessum hagstæðu
ytri aðstæðum var framleiðslu-
aukning þjóðarbúsins yfirleitt
mjög ör þannig að á fjögurra
ára tímabili, sem endaði 1973
varð þriðjungs aukning raun-
tekna á mann. Draga tók úr
þessari hagstæðu þróun seint á
árinu 1973 og á árinu 1974
snerist hagsældin i andstreymi,
þ.e. verulega tók að draga úr
aukningu þjóðarframleiðslu og
viðskiptakjör fóru versnandi,
verð útflutningsvara fór lækk-
andi en innfluttar vörur hækk-
uðu stöðugt I verði. Á s.l. ári
náði meðalverðhækkun vöru og
þjónustu um 50%. Eftir að
farið var að spyrna við fótum
hefur meginstefna stjórnvalda
I efnahagsmálum verið að
draga úr greiðsluhalla við út-
lönd, tryggja útflutningsat-
vinnuvegunum þolanlega af-
komu og koma I veg fyrir at-
vinnuleysi. Ætla má að gengis-
breyting I febrúar 1975 svo og
tíð gengissig á árinu hafi bætt
hag útflutningsatvinnuvega.
Hækkandi verð, aðallega á inn-
fluttum vörum án sjálfvirkrar
hækkunar kaupgjalds hefur
leitt til verulega minnkandi
kaupmáttar á liðnu ári og því
um leið minnkandi eftirspurn-
ar gjaldeyris.
Engu að siður var halli
þjóðarbúsins gagnvart útlönd-
um mikill, framleiðsla útflutn-
ingsatvinnuvega varð minni en
VERZLUNARLANASJÓÐUR
Ur stofnlánadeild bankans
voru á árinu veitt lán að upp-
hæð 112.1 millj. kr. og nam upp-
hæð útistandandi lána I árslok
276.0 millj. kr. Lán stofnlána-
deildar eru að mestum hluta
endurlánað fé og var á árinu
gengið frá lántökum hjá Líf-
eyrissjóði verzlunarmanna að
upphæð 80 millj. kr. og Fram-
kvæpidasjóði að upphæð 25
millj. kr. Sú breyting varð á
útlánakjörum að við stofnlána-
deild var bætt nýjum flokki
verðtryggðra lána og er viðmið-
un verðtryggingar sú breyting
sem verða kann á byggingar-
visitölu á lánstímanum.
STAÐANGAGNVART
SEÐLABANKA
Innstæður bankans I Seðla-
bankanum námu I árslok 507.1
millj. kr. og höfðu aukist á ár-
inu um 88.5 millj. kr. Lán bank-
ans hjá Seðlabankanum i árslok
voru 88.9 millj. kr, þar af 38.9
millj. kr. endurseld lán.
mönnum láti eftir sér bíða enn
um stund. Ekki dyljast mönn-
um, sem við rekstur fást, hin
óheillavænlegu áhrif slíkrar
óðaverðbólgu, sem hér hefur
verið. Veltufjármunir rýrna ör-
ar en orð fá lýst. Afkomu fyrir-
tækja er stefnt i hreinan voða.
Stöðugt hækkandi ■ rekstrar-
gjöld án tilsvarandi tekjuaukn-
ingar vegna minnkandi kaup-
máttar, úreltra verðlagsákvæða
og takmarkaðri lánamöguleika
gera nú kaupsýslustörf miður
eftirsóknarverð. Fjárhagsbygg-
ing stöðugt fleiri fyrirtækja
breytist þannig að innlánsstofn-
anir sjá sér ekki fært að fjár-
magna frekari rekstur, afkom-
an og eiginfjárstaðan réttlætir
slíkt ekki. Við þessar aðstæður
leita stjórnendur fyrirtækja
mjög ákveðið eftir lánsfjár-
magni hjá innlánsstofnunum til
reksturs. Innlánsstofnanir hafa
takmarkað fé til útlána. Til
þess hafa þær fyrst og fremst
Fjölmenni var á aðalfundi Verzlunarbankans
sín áhrif á atvinnulíf og að
hluta það verð sem greiða þarf
fyrir fulla atvinnu við þessar
aðstæður. Lengri tíma tekur að
jafna metin við útlönd.
A síðari hluta s.l. árs tók
verulega að draga úr verðbólgu
hér á landi, og gætti þar efna-
hagsaðgerða stjórnvalda en
eijtnig dró verulega úr er-
lendum verðbólguáhrifum
vegna jafnvægis, sem víðast
hvar var stefnt að.
Ösagt skal látið hér hver
framvinda þessarar þróunar
verður. Þróun viðskiptakjara
skiptir okkur höfuðmáli svo og
stefna í kaupgjaldsmálum.
Óvarlegt er talið að reikna með
nokkrum umtalsverðum bata
þar á fyrst um sinn. Sá bati,
sem kann að verða, hlýtur óhjá-
kvæmilega að ganga að veru-
legu leyti til þess að bæta stöðu
þjóðarbúsins út á við. Gera má
því ráð fyrir, að raunhæfar
kjarabætur til handa lands-
innstæður viðskiptavina sinna,
með ákveðnum takmörkunum,
en aukning þeirra hefur ekki
haldið í við verðbólguna undan-
farið, og að auki lánast eigið fé
þeirra, sem eins og annað fé
rýrnar á verðbólgubálinu. Vísa
ber til föðurhúsanna fullyrð-
ingum um að rekstur hagnist á
verðbólgu."
Á árinu opnaði bankinn úti-
bú að Arnarbakka 2 í Breiðholti
og útibú bankans í Keflavík var
flutt í eigið húsnæði að Vatns-
nesvegi 14. Þá var unnið
að undirbúningi við Hús
verzlunarinnar í fyrirhugðum
nýjum miðbæ Reykjavikur, en
bankinn er aðili að þvi. Er gert
ráð fyrir að framkvæmdir hefj-
ist á þessu ári. Verzlunarbank-
inn rekur í dag 3 útibú, í Kefla-
vík, að Laugavegi 172 og Arnar-
bakka 2, auk afgreiðslu í Um-
ferðarmiðstöðinni. Hér á eftir
verða rakin helztu atriði úr
reikningum bankans, en þeir
voru lagðir fram af Höskuldi
Ölafssyni, bankastjóra.
millj. kr. eða 18.1%. Veltiinn-
lán námu 542.9 millj. kr. og
höfðu á árinu hækkað um 156.6
millj. kr. eða 40.5%. Innláns-
aukning ársins varð hlutfalls-
lega betri en árið á undan en þá
varð hún 19.5%. Spariinnlán
bankans eru 78% heildarinn-
lána, en veltiinnlán 22%.
ÚTLAN:
Útistandandi lán námu í árs-
lok 2065.2 millj. kr. og höfðu á
árinu aukizt um 358.7 millj. kr.
eða 21%. Meginhluti lána bank-
ans eru vixillán eða 63.2%, yfir-
dráttarlán eru 19.9% og skulda-
bréfalán 16.9%.
Utlánaskipting bankans eftir
atvinnuvegum og starfsgrein-
um er þannig, að til verzlunar
fara 62.7% af lánum bankans,
iðnaðar 6.1%, þjónustustarf-
semi 5.3% opinberra aðila
HAGUR BANKANS
Til varasjóðs bankans var
varið 26 millj. kr. og er hann í
árslok 112 millj. kr. en óráðstaf-
að af tekjuafgangi ársins voru
7.0 millj. kr. Innborgað hlutafé
nam í lok síðasta árs 55.4 millj.
kr. og hafði á árinu hækkað um
12.7 millj. kr. Eigið fé bankans
var alls 174.4 millj. kr. og hafði
á árinu aukizt um 40.4 millj. kr.
Aðalfundur samþykkti að
greiða hluthöfum 13% arð af
innborguðu hlutafé.
STJÓRNARKJÖR
Úr bankaráði áttu að ganga
að þessu sinni þeir Þorvaldur
Guðmundsson, forstjóri, Pétur
Ö. Nikulásson, stórkaupmaður,
og Vilhjálmur H. Vilhjálmsson,
stórkaupmaður, og voru þeir
allir endurkjörnir. Fyrir áttu
sæti i bankaráðinu þeir Leifur
ísleifsson, kaupmaður og Guð-
mundur H. Garðarsson, við-
skiptafræðingur.
Formaður bankaráðs er Þor-
valdur Guðmundsson, forstjóri,
en varaformaður Pétur Ó.
Nikulásson, stórkaupmaður.
Höskuldur Ólafsson, bankastjóri, gerir grein fyrir reikningum
bankans. Frá v. Kristján Oddsson, bankastjóri, Hjörtur Hjartarson,
fundarstjóri, Þorvaldur Guðmundsson. formaður bankaráðs, Pétur
Ó. Nikulásson, varaformaður bankaráðs, og bankaráðsmenn, Leifur
lsleifsson og Vilhjálmur H. Vilhjálmsson.
INNLAN:
Heildarinnlán bankans námu
i árslok 2465,7 millj. kr. og
höfðu á árinu aukizt um 452,2
millj. kr. eða 22.4%. Spariinn-
lán námu 1922.8 millj. kr. og
höfðu á árinu aukizt um 295.5
7.3%, einstaklinga 16.3% og til
ýmissa annarra greina 2.3%.
Samkomulag var gert milli
Seðlabankans og viðskipta-
bankanna um útlánastefnu og
tókst I megindráttum að fylgja
þeim markmiðum sem sett
voru.
Innlánsaukn-
ing nam 22,4%