Morgunblaðið - 15.05.1976, Qupperneq 17

Morgunblaðið - 15.05.1976, Qupperneq 17
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. MAt 1976 17 Island er flotanum, það sem írland er landhernum arins haldi áfram, nema til komi styrkir, sem er óæskileg þróun". í lok leiðarans spyr blaðið hvort það sé álit stjórnarinnar að umrætt ástand sé millibils- ástand, sem muni sjálfkrafa lagast er hlutfaliið milli útgerð- arkostnaðar og fiskverðs lagist, eða hvort stjórnin sé þeirrar skoðunar að blautfiskiðnaður- J inn geti ekki lagað markað sinn Brezk freigáta á Islandsmiðum. The Times í forystugreinum: Veik aðstaða brezku stjórn- arinnar gagnvart fiskveiði- samningum við EBE THE London Times fjall- aði tvisvar um landhelgis mál í leiðurum f sfðustu viku. í fyrra skiptið um landhelgismál Breta og daginn eftir um aukna vernd brezka flotans á ís- landsmiðum. Fyrirsögn- in á fyrri leiðaranum er: „Hverra fiskimið verða þau“. Þar segir m.a.: 1 sameiginlegri fiskveiði- stefnu EBE, sem frá var gengið skömmu áður en Bretar gerðust aðili að Rómarsáttmálanum, er eitt af grundvallaratriðunum, að allir fiskimenn aðildaríkj- anna skuli eiga jafnan rétt á veiðum á miðum rfkjanna. Að kröfu Breta var gerð undan- tekning, sem tryggir okkur einkarétt fram til ársins 1982 til veiða innan 6 mílna og sum- staðar innan 12 mílna. Ljóst er að endurskoða verður þetta ákvæði fyrir 1982, en þróunin f hafréttarmálum rekur nú æ meir á eftir slíkri endurskoðun. Það kann að vera að hafréttar- ráðstefna Sameinuðu þjóð- anna eigi eftir að ákveða al- þjóða 200 mflna efnahagslög- sögu, en jafnvel þótt hún kunni að dragast á langinn eða nái ekki samkomulagi mun það ekki koma í veg fyrir almenna 200 mílna efna- hagslögsögu innan tíðar. Þá fjallar blaðið um tillögur EBE til endurskoðunar, þar sem gert er ráð fyrir 200 mflna efnahagslögsögu með 12 mílna einkalögsögu ríkjanna, en segir sfðan: ,,Á þriðjudag sl. gerði Roy Hattersley aðstoðarutan- rfkisráðherra starfsbræðrum sfnum hjá EBE grein fyrir fyrstu viðbrögðum Breta við þessum tillögum. Brezki fisk- iðnaðurinn krafðist þess að Bretum yrði tryggð 100 milna einkalögsaga, en brezka stjórn- in vfsaði þeirri kröfu á bug á þjeirri forsendu að ógerningur væri að ná því markmiði og hugsanlega er það rétt hjá hon- um, þar sem írar eru þeir einu, sem styðja okkur f þessu máli. Hattersley lýsti því yfir að stjórnin væri tilbúin að semja um einkalögsögu milli 12 og 50 mílna, en hann hefur sagt að öll mikilvægustu veiði og uppeldis- svæðin væru innan 50 mfln- anna. Þessi afstaða er ekki sterk, jafnvel þótt Hattersley hafi lýst þvi yfir til að þóknast fréttamönnum, að þessi afstaða brezku stjórnarinnar væri ekki fyrsta boð í samningum. 1 þeirri miklu uppskiptingu fiskimiða heims, sem þegar er byrjað á, verða fiskverndunar- sjónarmiðin að hafa forgang. Fiskimið Atlantshafsins og mið- in undan ströndum N-Evrópu eru mjög verðmæt forðabúr, sem endurnýja sig sjálf, ef þau eru ekki ofveidd eða eyðilögö með mengun. Hver sá sem að- hyllist fiskverndunarsjónar- miðið sem forgangsatriði hlýtur að fylgja þeirri stefnu, að hvert ríki fái sem stærst yfirráða- svæði. Strandríkin, sem mestra hagsmuna hafa að gæta og eru bezt búin til að tryggja vernd fiskimiðanna, hljóta að leysa það starf betur af hendi en nokkurt anpað sameiginlegt stjórnunarkerfi. Auk þess er þessi opnunaraf- staða brezku stjórnarinnar gagnvart EBE ákaflega veik, ef það er stefna ríkisstjórnar- innar að viðhalda veiðigetu flotans eins og hún er í dag, því að þá verður að tryggja honum stærri hlut af afla heimamið- anna í ljósi stöðugt takmark- aðri aðgangs að fjarlægum mið- um. En spurningin er hvort þetta sé vilji rikisstjórnarinnar því að ef hið óhagstæða hlutfall milli kostnaðar við veiðarnar og verðsins á hafnarbakkanum heldur áfram fer ekki hjá því að hnignunin innan fiskiðnað- að nútímaaðstæðum. Hvert svo sem svarið sé, sé það ljóst, að skortur á grundvallarstefnu í fiskveiðimálum, eins og sé í landbúnaðarmálum, veiki mjög stöðu brezku samningamann- anna I Brlissel. Seinni leiðarinn I Times fjall- ar um atburðina á tslandsmið- um undir fyrirsögninni: „Að- ferðir til verndunar fiskiskip- um.“ Þar segir: Ákvörðun ríkis- stjórnarinnar um að senda fleiri freigátur í þorskastríðið kemur ekki á óvart i ljósi vax- andi óánægju brezkra fiski- manna á tslandsmiðum. Aðeins timinn getur skorið úr um hver árangurinn og diplómatiskar afleiðingar verða, en atburðir undanfarinna daga vekja upp spurningar um verndun fiski- skipanna án tillits til síðustu atburða. Þessi aukna vernd leggur það mikið á brezka flotann að erfið- leikum veldur. Hann hefur nú yfir að ráða um 70 freigátum, en um fjórðungur þeirra er að jafnaði i höfn í reglubundnu eftirliti og til að hvíla áhafnirn- ar. 6 freigátur á íslandsmiðum hverju sinni þýðir að 18 freigát- ur verða bundnar þorskastrið- inu, þar.sem skipin eru stöðugt á siglingu til og frá íslandi er hálfsmánaðarútivist þeirra lýk- ur. ísland er brezka flotanum það sem N-írland er landhern- um. Það er hægt að hafa vald á ástandinu um tima án þess að erfiðleikum valdi, en eftir þvi sem deilan dregst á langinn verður það erfiðara og þeir tim- ar geta runnið upp að deilan hafi alvarleg áhrif á aðrar varnaskyldur. Roy Hattersley tilkynnti í vikunni, að Bretar hygðust krefjast 50 milna einkalögsögu. Það er hugsanlegt að þegar brezku herskipin snúa heim af Islandsmiðum þurfi þau að taka sér nýtt hlutverk, sama hlutverk og Islenzku varðskipin hafa, að bægja veiðiþjófum frá miðunum. Það er ljóst, að freigáturnar eru ekki heppilegustu skipin til þessara starfa. Þær henta ekki vel á íslandsmiðum, því að þóað þær séu hraðskreiðar, stöðugar og láti vel að stjórn, þá eru þær ekki eins sterkar og varðskipin með sín styrktu stefni og bóga. Á heimamiðum henta freigát- urnar jafnvel enn verr og þvi er kominn tími til að rikisstjórnin hækki spurninguna um aukinn skipakost til landhelgisgæzlu um 1—2 sæti á varnarmálalista sinum. Einkum þegar á það er litið að brezku landhelginnar er nú gætt af 9 tundurdUfla- slæðurum, sem breytt hefur verið til þessara starfa. „Siguróp Islendinga aðeins innantóm orð” Sagt frá þorskastríðaumræðum í brezka þinginu BREZKA blaðið The Times birti í sl. viku frá- sögn af umræðum í neðri málstofu brezka þings- ins, er Fredrick Peart sjávarútvegsráðherra skýrði frá því að tvær freigátur til viðbðtar yrðu sendar á fslandsmið til verndar brezkum tog- urum. Hér á eftir fer bein þýðing á þessum umræðum, sem fðru fram í fyrirspurnatíma. Það var þingmaður fhaldsmanna, Neville Trotter frá Tynemouth, sem hóf umræðurnar með því að spyrja hvort það væri stefna ríkis- stjórnarinnar að vernda hagsmuni brezka fisk- iðnaðarins og hvort fækkun togara á veiðum frá því í marz 1974 væri í samræmi við stefnu stjórnarinnar. Peart: Enginn vafi hefur leikið á um stefnu stjórnarinn- ar. Aðstæður fiskiðnaðarins hafa brey.tzt og ekki hægt að gera ráð fyrir að uppbyggingin haldist óbreytt. Hvað rikjandi ástand á miðunum varðar, sem ég hef rætt við forystumenn fiskiðnaðarins, þá hefur verið tekin ákvörðun um að auka verndaraðgerðir á miðunum með því að senda þangað tvær freigátur til viðbótar þannig að mánudaginn 10. verða þær orðnar sex, auk þess sem varna- málaráðuneytið mun leigja annað óvopnað verndarskip. James Johnson Verka- mannafl. Hull: Ég fagna þeirri ákvörðun að konunglegi flotinn hefur ákveðið að auka vernd sína. Sú ákvörðun sýnir að sig- uróp íslendinga hafa verið ótímabær. Þar sem skip okkar hafa snúið aftur til veiða, en tap er á veiðunum, ætti ráð- herrann að íhuga fjárhagslega aðstoð þannig að skipin geti haldið áfram veiðum. Peart: Forystumenn fisk- iðnaðarins hafa fagnað ákvörð- un okkar, en hvað fjárhagsað- stoð viðvíkur, þá er það mál, sem ég verð að íhuga. Enoch Powell: Hvernig getur ráðherrann tekið að sér að tryggja og styðja hagsmuni fiskiðnaðarins á sama tima og starfsbróðir hans í utanrikis- ráðuneytinu, Roy Hattersley, hefur iagt fram tillögur i fisk- veiðimálum Breta, sem eru al- gerlega ófullnægjandi og lagt þær fram á þann hátt að ljóst er að jafnvel þeim tillögum verður ekki fylgt eftir? Peart: Þetta get ég ekki við- urkennt. Utanríkisráðuneytið mun gefa út yfirlýsingu um þetta og ég er ekki I vafa um að Powell verður andsnúinn henni, en ég hef aðeins eitt áhugamál, að tryggja hag fiski- manna okkar eins og bezt verð- ur á kosið. Francis Pym talsmaður stjórnarandstöðunnar i sjávar- útvegsmálum: Við fögnum þessari yfirlýsingu um aukna vernd, en er ráðherrann viss um að hún muni reynast nægi- leg. Hvað snertir undirboð á erlendum fiski á okkar markaði og tap á útgerð togara okkar nú viljum við spyrja ráðherrann hve lengi hann telji að hægt verði að halda áfram útgerð á skipum okkar? Peart: Ég hef átt viðræður við forystumenn fiskiðnaðarins í gær og dag og sagt þeim að ég teldi mig geta gert eitthvað og tilkynningin um aukna vernd- un er árangurinn. Hvað undir- boð snertir verður fyrirspyrj- andi að gefa nánari skýringu. Það er mjög mikilvægt, að ákveðin lágmarksverð séu í gildi og norska stjórn og EBE hafa fallizt á og ákveðið lág- marksverð. Sé hins vegar um einhver ákveðin dæmi um undirboð að ræða er ég reiðu- búinn að taka slík mál upp við viðkomandi ríkisstjórnir. Douglas Jay, ihaldsflokk- urinn: Ráðherrann minntist á Norðmenn. Telur hann að þeir muni taka sér 200 milna efna- hagslögsögu? Peart: Fundi hafréttrráð- stefnunnar lýkur brátt. Ég geri ráð fyrir að við munum fá 200 mílna efnahagslögsögu. Engin ákvörðun hefur verið tekin, en við stefnum að 200 mílna efna- hagslögsögu.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.