Morgunblaðið - 02.07.1976, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. JULl 1976
7
Verðmynd-
unarkerfi
Það gegnir mestu
furðu, hve fslenzkir
stjórnmálamenn hafa
lengi rfghaldið í úr sér
gengið verðmyndunar-
kerfi, sem allar þjððir á
svipuðu menningarstigi
hafa fyrir löngu horfið
frá. Sósfaldemókratar á
Norðurlöndum hafa
fyrir lifandi löngu
byggt upp stórum
frjálslegra kerfi f þess-
um efnum en hljóm-
grunnur hefur verið
fyrir hér á landi. Skýr-
ingin á fhaldssemi fs-
lenzkra stjórnmála-
manna f verðgæzlumál-
um á að Ifkum rætur f
þeirri röngu trú, að
verðlagsákvæðin séu
hemill á verðbólguna.
Reynsla okkar hefur
þvert á móti orðið sú, að
við eigum hvoru
tveggja: Evrópumet f
verðbólgu og kreddu-
festu f verðgæzlumál-
um, sem virðist f góðu
samhengi f þjóðlffinu.
Rætur verð-
bólguvandans
Rætur verðbólgu-
vandans liggja utan
þess kerfis, sem spann
ar fslenzkar álagningar-
reglur. Að vfsu hvetur
lögbundin prósentu-
álagning frekar til
ðhagstæðra innkaupa
en hagstæðra, þar sem
hærra innkaupsverð
skapar fleiri álagning-
arkrónur f hönd verzl-
unarinnar. Þann veg
þjónar núverandi verð-
lagskerfi gegn raun-
verulegum tilgangi
þeirra, er það settu, að
tryggja hag neytenda.
Hagur þeirra væri
fremur fólginn f regl-
um, er hvetja til hag-
stæðra innkaupa og
samkeppni um sölu-
verð.
Að þvf leyti, sem
verðbólga er af innlend-
um toga spunnin, er or-
saka að leita á öðrum
vettvangi en f verzlun-
arálagningu. Mótað-
gerðum okkar ber að
snúa gegn þessum or-
sökum verðbólgunnar
en ekki þeim afleiðing-
um einvörðungu, sem
verðlagshömlunum er
nú beint gegn. Um
langt árabil hafa fs-
lenzkir stjórnmála-
menn þverskallast gegn
nauðsynlegri aðhalds-
stefnu f rfkisfjármálum
og efnahagsmálum al-
mennt. Samtök laun-
þega og vinnuveitenda
hafa og með aðgerðum
sfnum ýtt undir verð-
bólguvöxtinn. Og alltof
margir tslendingar Ifta
beinlfnis á verðbólguna
sem lyftistöng f Iffs-
kjarakapphlaupinu. —
Sá hugsunarháttur er
máske helztur þrösk-
uldur í vegi fyrir ár-
angri f baráttunni fyrir
jafnvægi f efnahagslffi
þjóðarinnar, stöðug-
leika f atvinnureskstri,
verðlagi og kaupmætti
hinnar fslenzku krónu.
Fyrirheit í
stjórnar-
sáttmála
Núverandi rfkisstjórn
hefur vissulega haft f
mörg horn að Ifta þau
tæplega tvö ár, sem hún
hefur setið að völdum.
Engu að sfður er kom-
inn tfmi til að minna á,
að eitt af ákvæðum
stjórnarsáttmálans
fjallaði um endurskoð-
un verðmyndunarkerf-
isins. Það mál mun og
hafa verið til vandlegr-
ar skoðunar hjá við-
komandi stjórnvöldum.
Þess er því að vænta að
það verði heldur fyrr en
sfðar viðurkennt, að nú-
verandi verðlagskerfi
hefur fyrir löngu geng-
ið sér til húðar — og
megi missa sig.
1 önnum núverandi
rfkisstjórnar hefur hún
í raun verið eins konar
yfirverðlagsstjórn, sem
þjarkað hefur um ein-
stakar verðhækkanir,
sem undirnefndir hafa
fallizt á. t þessu efni
hefur verið gengið feti
lengra en góðu hófi
gegnir — þegar við önn-
ur og stærri mál þarf að
kljást. Væntanlegra
verður þvf senn horfið I
aðalatriðum að sams
konar verðmyndunar
kerfi og tfðkast nú orðið
f öllum nágrannalönd-
um.
Forneskju-
afstaða til
verzlunar
thaldssemin um af-
nám núverandi verð-
lagskerfis byggist á
forneskjuafstöðu til
verzlunarinnar sem at-
vinnugreinar. Fólk
horfir fram hjá þeirri
staðreynd, að verzlunin
er í dag ein af megin-
undirstöðum f þjóðar-
búskapnum. Hún er
óhjákvæmilegur hlekk-
ur milli framleiðenda
og neytenda — og stór
atvinnugjafi. Vel rekin
verzlun getur haft
mikla þýðingu fyrir
verðmætasköpun f þjóð-
félaginu og hún þjónar
stærstu hlutverki bæði f
innflutningi nauðsynja
og afsetningu útflutn-
ings okkar. Það gegnir
þvf furðu hve margir,
bæði stjórnmálamenn
og aðrir, vilja þrengja
hlut þessarar atvinnu-
greinar. Þessi löngu úr-
elta afstaða er þó, sem
betur fer, á undanhaldi
hjá öllum almenningi í
landinu í dag. Og breytt
afstaða stjórnmála-
manna kann að fylgja I
kjölfar breytts al-
mannaálits.
Vörumarkads verd
Libbvs’^s,
'bbV‘ "‘'"■'W®"' *'• !se.
n a99'-kartíiti 'O'nni l
£ra r*uSk4?flur»ús kr 140_
ra-raug^á '/} dós l ^ l2l —
Cll^Ottaefn. 31cg kr 657^
°Kar> Lvotta,fn. ;J J kr ?w
w!n°' *, „o."
«w.*, ,69
*, 90
e,a'M'cp.p„,v *, 269_
o:zi6n
c. SÓI9rjón g 9r kr. 3g 7
cc:rr 9f
Coapws k, ,e8_
kr 2Si_

KÍlVöm
Ke"ogs
Hco,
F,óruapp,
F,Óru onan
Hr!S9rjón
ur!s9rjón
Hr,S9rjón
~ Frön rrlÓ,kurk
^asa hrmke*
hr°kkbra
r1rr'rt'*ss-[s
BSta oldhúsrúli
K3uta"okk
?!?da"akk
%*>!”»» '
an9>kjöt
c>ta'
cofce
70
kvölcj
1 Iftrj kr 690.
Kr 120
y
mí/JML,
i
Víiil
GRÖDRARSTÖDIN

1
STJÖRNUGRÓF 18 SÍMI 84550
Nýr opnunartími
Mánudaga til laugardaga 9 —12 og 13 —19.
Á sunnudögum er lokað.
Trjáplöntur og fjölærar
plöntur í úrvali
Enn er tími til að gróðursetja.
Sendum um allt land.
Litir:
svart, gulbrúnt
Verð
kr. 3.750 —
^»iz>»izpKZ>»z>*z>»>z>:wz>:»z>»sz»rz*
ÍH Sumarskór úr leðri Ují
ríú P
Litir: fiU
brúnt, rauðbrúnt
Verð kr.
2.835— U|
■ !
;
lö
Q«
I
18
Ql
!
!
8
S
Qi
!
8
,
ln
►rr>*nz>míji
Litir: svart, brúnt, gulbrú
Verð
kr. 3.750 —
Qi
lö
Qi
m —...........
Laugavegi 69, simi 16850
Miðbæjarmarkaði, sími 19494.
*Z74*fCZS«KZ«CZ«*CZ5«
Jón Hannesson læknir
verður fjarverandi til 28. júlí.
Tímapantanir eftir 21. júlí, sími 1 9907.