Morgunblaðið - 15.08.1976, Blaðsíða 34

MORGUNBLAÐIÐ. SUNNUDAGUR 15. AGÚST 1976
Birgir:
Voóalega
áberandi
stöðnun í
bransanum
Islenzki poppiAnaðurinn - 6. grein
Atvinnumaður — og þó!
á horfurnar en svo, að hann
stundar hljóðfærainnflutning og
sölu jafnhliða hljómlistinni.
— Treystirðu þér ekki til að lif a
eingöngu af tekjum atvinnu-
hljómlistarmanns?
Ég reyni að ná í þau hljóðfæri
fyrir hljómlistarmenn, sem þeir
fá ekki hér. Eftir dvölina erlendis
með Change voru menn komnir f
dágóðar skuldir hérna heima. Við
vorum í Englandi í tvö ár og höfð-
um þar bara fyrir lifibrauði. Ég
sá, að ég gæti ekki staðið undir
þessu eingöngu með tekjum af
spilamennsku eins og þær eru í
dag. Og eftir að ég var búinn að
vera úti og sja ýmsa hluti sem
aðrir þekkja ekki hér, þá fannst
mér það siðferðileg skylda mín að
vera í þessum innflutningi sjálf-
um mér og öðrum til gagns og
UM StOUSTU helgi ræddi Slag-
brandur við tvo hljómlistarmenn
sem lifa eingöngu á þvf að skapa
og spila tónlist, eru atvinnumenn.
En það er ákaflega erfiður llnu-
dans að reyna að lifa sæmilega
góðu lffi af þeim tekjum, sem
slfkt starf býður upp á, og hinir
eru fleiri, sem ekki taka þá
áhættu, heldur reyna að vinna
annað starf með, að hafa aðrar
tekjur en bara af spilamennsku.
1 dag ræðir Slagbrandur við
einn slfkan, Birgi Hrafnsson, sem
hefur komið sér upp aukastarfi,
en þó innan poppiðnaðarins.
Hann flvtur inn hljóðfæri og sel-
ur. Starfið er þess eðlis, að hann
getur ráðið vinnutfmanum sjálf-
ur og samræmt hann vinnutfma
hljómlistarmannsins. Sú leið sem
Birgir hefur valið sér, er sjálfsagt
hagstæð fyrir popptónlistarmann.
en ekki geta allir stundað hljóð-
færasölu. 1 næstu grein verður
spjallað við hljómlistarmenn sem
neyðast til að vinna utan poppiðn-
aðarins til að geta séð fyrir sér og
sfnum.
—sh.
BIRGIR HRAFNSSON er nýlega
kominn í sviðsljósið í íslenzkum
poppiðnaði á ný, eftir alllanga
dvöl I Englandi, þar sem hann
leitaði gæfunnar ásamt félögum
sínum í hljómsveitinni Change.
Hann á að baki 10—11 ár í hljóm-
listinni, lék fyrst með Pops í
nokkur ár, síðan með Ævintýri,
þá Svanfríði og Change og nú er
hann í hljómsveitinni*Celcius við'
fimmta mann.
Birgir hefur verið atvinnumað-
ur f hljómlistinni í ein 7 ár og veit
þvf hvernig það er að reyna að
lifa af laununum í því starfi. Nú,
þegar hann er kominn heim frá
útlandinu, lízt honum ekki betur
— En hinir I Celcius eru allir
atvinnuhljómlistarmenn?
Já, við erum allir atvinnuhljóm-
listarmenn. En við skiptum verk-
um með okkur. Við tökum þetta
yfirleitt þannig, að við notum allt-
af morgnana og fram eftir degi
hver fyrir sig. Menn byggja upp
efni og búa sig undir æfingar.
Síðan notum við seinnipart dags-
ins og kvöldin til æfinga frá svona
4—5 til 12—1 á nóttunni. Það er
verið að vinna á meðan menn eru
vakandi. Áður fyrr reyndu menn
að haga æfingum þannig að þeir
ættu alltaf frí á kvöldin. Nú æfum
við flest kvöld, en sinnum öðrum
verkum á morgnana og fram eftir
degi á meðan allir aðrir eru vak-
andi og starfandi. Það þýðir ekk-
ert að æfa frá níu til fimm og ætla
svo að fara að útrétta á kvöldin.
— Eru launin góð hjá ykkur
sem atvinnuhljómlistarmönnum?
Nei. Ég er að vlsu að byrja að
spila núna og spilaði hér síðast
fyrir ári síðan með Change. En ég
er sannfærður um að launin eru
ekki nándar nærri nógu góð. Ég
heyri alveg sömu tölurnar nefnd-
ar fyrir spilamennskuna og í
fyrra, þótt allt annað hafi hækk-
að.
— Þið fáið launin greidd
óreglulega.
Já, maður fær bara greitt fyrir
hvert kvöld sem maður spilar.
Þegar maður fær 10—20 þúsund
krónur í einu af og til, þá þarf
maður að vera þeim mun varkár-
ari ef maður ætlar að nýta þetta
eitthvað. Það væri annað ef mað-
ur fengi 100—200 þúsund krónur
I einu eins og fastakaupsmenn.
Annars eru þessi laun kafli út af
fyrir sig. Hljómsveit sem heldur
ball borgar yfir 60% I alls konar
kostnað, leigu, akatta og gjöld.
Það sem er eftir handa hljóm-
sveitinni er bara fulgaskítur.
Þannig þarf til dæmis hljómsveit
sem spilar bara frumsamið efni
að borga stóra fúlgu til STEF. Svo
er tekinn skemmtanaskattur,
söluskattur, laun til löggæzlu-
manna og allra annarra. Þetta er
svo hlægilegt, að það er engu lagi
lfkt. Yfirleitt sér hljómsveitin
minnst, allt niður í ekki neitt, og
þó er það hljómsveitin sem skap-
ar öliu þessu fólki vinnuna. Nei,
allir hinir vilja fá greitt I topp,
hver sem aðsóknin er. Þetta hefur
verið niðurdrepandi fyrir móral-
inn i hljómsveitunum.
— Hve oft ætlið þið ykkur að
spila að jafnaði i mánuði?
Við erum með ráðagerðir um að
taka landið á svona 2—3 mánuð-
um og sjá svo bara til. Við viljum
finna rök fyrir því að fara að spila
aftur á þessum eða hinum staðn-
um. Svo tökum við kannski 1—2
mánuði í stúdíó og síðan 2 mánaða
frí til að fá hugmyndir að nýju
efni. Við viljum ekki lenda f því
að vera alltaf I sömu hringrásinni
á sömu stöðunum f sama hjakkinu
allt árið. Það býður bara upp á
stöðnun og það mega engar hljóm-
sveitir hér við meiri stöðnun en
þegar er orðin. En við erum að
byrja núna og við verðum að spila
dálitið stift í svona þrjá mánuði.
Við erum með mikið af hljóðfær-
um sem þarf að borga.
— En er ekki hætta á að þið
neyðist til að þiggja hvaða at-
vinnutilboð sem er og jafnvel að
lækka verðið til að fá vinnu og
aura?
Jú, þetta er alltaf yfirvofandi
hætta. En það eina sem Við getum
sagt og gert er að reyna að haga
spilamennskunni þannig, að það
verði að vera sterk rök fyrir því
að spila á þessum eða hinum
staðnum, að þetta verði gott ball.
Við erum allir búnir að ganga í
gegnum hitt að verða að þiggja
hvað sem er.
— Fer ekki mikið af tekjunum i
útgerðina aftur?
Jú, það fer drjúgt i þetta. Það er
fullt af hlutum sem maður þarf
alltaf að hafa tilbúna. Og ef
hljómsveitin ætlar að vera góð og
áhugaverð, þá þurfa liðsmenn
hennar að vera tilbúnir að verzla
og kaupa ný tæki. Svo eru það
viðgerðirnar. í Húsafelli fengum
við 180 volta spennu i staðinn
fyrir 220 volt og þetta var næstum
þvi búið að eyðileggja hljóðbland-
ara sem kostar 700 þúsund. Það
fara 20—40 þúsund í viðgerðina á
honum. Það er allt svo dýrt í
þessari grein, skinn, strengir,
snúrur ... og ekki borga húsin
þetta.
— Er tsland ekki of litill
markaður til þess að það sé hægt
að lifa sæmilegu lífi af atvinnu-
mennsku í hljómlistinni?
Það er alveg hægt að lifa af
laununum, en þetta eru engar töl-
ur hérna miðað við það sem gerist
erlendis. Við getum skipulagt
okkar starf nokkuð vel, vitum
hvað við getum fengið, en það er
útilokað að komast upp fyrir þau
mörk. Það er engin samstaða með
hljómsveitunum hérna. Það er
búið að reyna að hafa samvinnu
um að raða stóru hljómsveitunum
á staðina um helgar, þannig að
þær dragi ekki úr aðsókn hver hjá
annarri. Þessi samvinna stóð í
1—2 skipti, en síðan fokkaðist
þetta allt upp. Bitinn er svo litill,
að það reynir hver að grípa sitt án
þess að hugsa um hina.
— Nú hefur þú verið erlendis
og reynt að komast áfram þar sem
atvinnuhljómlistarmaður. Er það
möguleiki, sem raunhæft er að
reikna með fyrir íslenzka hljóm-
listarmenn, að komast áfram
erlendis?
Málið hjá okkur í Change var
það, að við vorum ekki í nógu
góðum höndum. Við vorum ekki
meðhöndlaðir rétt. En helzta
ástæðan fyrir því að hljómsveitin
gafst upp var sú, að menn voru
orðnir sjúkir í að fá að spila opin-
berlega. Það er frumskilyrði fyrir
því að hljóðfæraleikari geti þrosk-
ast, að hann fái að spila opinber-
lega. Við vorum búnir að vera að
æfa í l‘A—2 ár, en fyrir hvað?
Plötur? Fyrir hvaða plötur? Við
vissum svo lítið af hverju við vor-
um að gera þessa hluti. — En
þetta getur alveg verið möguleiki,
að komast áfram erlendis. En eft-
ir því sem ég hef heyrt í hljóm-
sveitunum hérna núna — og ég
hef reynt að hlusta á þær hlut-
laust — þá vantar helvíti mikið
upp á til að það væri skynsamlegt
fyrir þær að reyna fyrir sér til
dæmis I Bretlandi, með því að
finna umboðsmann og láta hann
fá upptöku og reyna að selja
hljómsveitina. Það er voðalega
áberandi stöðnun f bransanum
hér og mér finnst þetta vera með
lélegra móti. Mér finnst vanta
mikið á að hljómsveitirnar séu í
þvi formi sem þær gætu verið og
ættu að vera.
Einstefna Megasar
# MEGAS hefur nýlega lokið við
hljóðritun á þriðju breiðskífu
sinni sem nefnd verður „Fram og
aftur einstefnugötuna". Honum
til aðstoðar við hljóðfæraleikinn
voru Pálmi Gunnarsson (bassi),
Sigurður Karlsson (trommur),
Þorsteinn Magnússon (gítar),
Birgir Guðmundsson (gítar), Lár-
us Grimsson (píanó, orgel,
flauta), Þorleifur Gislason (saxó-
fónn) og Aagot Vigdfs Óskars-
dóttir (píanó). Sjálfur syngur
Megas öll lögin og leikur með á
munnhörpu.
• SLAGBRANDUR heyrði hluta
af upptökunni hér á dögunum og
samkvæmt þvi úrtaki fannst hon-
um allt benda til að hér væri á
ferðinni það besta sem Megas hef-
ur sent frá sér fram til þessa.
Bæði þóttu Slagbrandi lögin betri
svo og hljóðfæraleikur, tóngæði
plötunnar og útsetningar enda
fellur undirleikur mun betur að
lögum Megasar á þessari plötu en
á sfðustu plötu hans, Millilend-
ingu. Textagerð Megasar hefur þó
ekkert breyst enda eru ljóðin ort
á svipuðum tfma og hin fyrri er
komið hafa út á plötum. Þar er
Megas samur við sig, — segir
meiningu sína umbúðalaust og er
ekkert að skafa utan af hlutunum
frekar en fyrri daginn. „Fram og
aftur einstefnugötuna" er
væntanleg á markað um næstu
mánaðamót.
Meðfylgjandi mynd var tekin f
upptökusal Hljóðrita h/f í
Hafnarfirði og sýnir Megas og
píanóleikarann Lárus Grfmsson
yfirfara útsetningu á einu lag-
anna.