Morgunblaðið - 25.09.1976, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1976
16

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
hf. Arvakur, Reykjavfk.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjorn Guðmundsson.
Bjórn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10100
Aðalstræti 6, sfmi 22480
Askriftargjald 1000,00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasolu 50,00 kr. eintakið.
að er ómaksins vert að
gera samanburð á mis-
munandi afstöðu Alþýðu-
bandalagsins til einstakra
mála, eftir því hvort það
hefur átt aðild að rikis-
stjórn eða verið í stjórnar-
andstöðu. Eitt skýrasta
dæmið um tvískinnungs-
hátt þessa tækifærisflokks
er afstaða hans til skamm-
tíma veiðisamninga við
Breta: annars vegar 1973,
er hann átti aðild að ríkis-
stjórn, og hins vegar 1976,
er hann stóð utan ríkis-
stjórnar. Bæði íslenzkir
fiskifræðingar og Norð-
austur-
atlantshafs-fiskveiðiráðið
töldu veiðisókn í þorsk-
stofninn á þessu hafsvæði,
íslandsmið meðtalin, helm-
ingi meiri en þol hans
leyfði þegar á árinu 1972
og kunngjörðu sjávarút-
vagsráðherra Alþýðu-
bandalagsins þessa skoðun
sína. Engu að síður stóð
þessi sjávarútvegsráð-
herra og þinglið Alþýðu-
bandalagsins allt að veiði-
samningi við Breta, sem
þolir engan samanburð við
þann skammtíma samning,
er gerður var á þessu ári og
rennur út 1. desember nk.
Samningurinn 1973 náði
til 139 brezkra togara, sem
þýddi, að um 70 togarar
gátu verið að veiðum í einu
dag hvern sem samningur-
inn gilti. Núverandi samn-
ingur gerir ráð fyrir 24 tog-
urum að veiðum að meðal-
tali á dag. Samningurinn
frá 1973 gilti til tveggja ára
en samningurinn nú til að-
eins 6 mánaða. Samningur-
inn 1973 gerði ráð fyrir
130.000 tonna ársafla Bret-
um til handa eða 260.000
tonna afla á samningstíma-
bilinu. Samningurinn nú
getur naumast þýtt meir
en 30.000 tonna heildarafla
þeirra. Samkvæmt samn-
ingnum 1973 máttu Bretar
veiða upp að 12 mílna
mörkum, nú hvergi nær en
að 20 mílna mörkum og á
verulegum svæðum aðeins
að 30 mílna mörkum. Að
auki virða Bretar sam-
kvæmt nýrri samningnum
mun stærri alfriðuð svæði.
Samkvæmt samningnum
frá 1973 vóru 9000 fkm haf-
svæðis okkar lokaðir Bret-
um, nú 52.000 fkm eða
fimmfalt stærra svæði.
Samningurinn 1973 fól
ekki í sér neins konar
viðurkenningu á útfærsl-
unni í 50 sjómílur 1972, en
núgildandi samningur fól í
sér tvímælalausa viður-
kenningu Breta á útfærslu
okkar í 200 mílur. Fyrri
samningurinn fól ekki í sér
neins konar skilyrt ákvæði
um, hvað við tæki að hon-
um loknum, sem reyndist
nýtt þorskastríð, en núgild-
andi samningur útilokar að
Bretar geti nokkru sinni
beitt viðlíka bolabrögðum
sem herskipaíhlutun á ís-
landsmiðum. Þá fól samn-
ingur Alþýðubandalagsins
við Breta ekki í sér þau
tollfríðindi, samkvæmt
bókun sex, sem núgildandi
samningur hefur tryggt
okkur á EBE-mörkuðum.
Eina afsökunin, sem Al-
þýðubandalagið hefur teflt
fram fyrir þessari mismun-
andi afstöðu sinni, er sú, að
það hafi í raun verið and-
vígt samningum, sem þing-
menn þess og sjávarút-
vegsráðherra studdu með
atkvæði sínu á Alþingi, en
þessi afstaða hafi verið
nauðsynleg til að tryggja
áframhaldandi stjórnarað-
ild þess. Það var sum sé
mikilvægara en sannfær-
ing þingmanna þess og
verndun ofveiddra fisk-
stofna. Slík afstaða er
máske mannleg en stór-
mannleg er hún ekki.
Alþýðubandalagið talar á
stundum digurbarkalega
um gengislækkanir, sölu-
skattshækkanir og tengsl
kaupgjalds og vísitölu
(verðlags). Engu að síður
var það vinstri stjórnin,
með aðild Alþýðubanda-
lagsins, sem rauf tengsl
kaupgjalds og vísitölu,
felldi gengið og hækkaði
söluskattinn. Það tjáði sig
jafnvel fúst til kaupbind-
ingar, ef verða mætti til að
lengja lífdaga vinstri
stjórnarinnar. Alþýðu-
bandalagið hefur og verið
hávært um skattamisrétti í
þjóðfélaginu, sem vissu-
lega er fyrir hendi, en um
hitt er þagað í Þjóðviljan-
um, að núverandi skatta-
lög, með göllum sínum og
kostum, er það sem kom út
úr endurskoðun vinstri
stjórnarinnar á þessari lög-
gjöf. Að vísu hafa í tíð nú-
verandi ríkisstjórnar verið
gerðar minni háttar breyt-
ingar á þessari löggjöf, sem
miðuðu að því að minnka
misréttið og frekari skatta-
lagabreytingar í þá átt eru
boðaðar, er þing kemur
saman í haust.
Enn má minna á
hástemmdar heitstreng-
ingar Alþýðubandalagsins
um úrsögn úr Nató og
brottför varnarliðsins.
Engu að síður undi flokk-
urinn hag sínum vel í
tveimur vinstri stjórnum,
innan Nato og með varnar-
liðið hið næsta sér. Kefla-
víkurgöngur vóru ekki
gerðir skórnir fyrr en að
ráðherrastólunum misst-
um.
Heilindi og hreinar linur
hafa ekki einkennt stjórn-
málaferil Alþýðubanda-
lagsins. Það hefur hagað
seglum eftir vindi og af-
staða þess til manna og
málefna einkum mótazt af
pólitiskum framamöguleik-
um foringja þess. Þess
vegna er falskur tónn í bar-
áttusöngvum þess í dag og
siðborin stefnuskrá flokks-
ins í ætt við lopa, sem
teygja má í allar áttir.
Vegir liggja til
allra átta
Sinfóníutónleikar
SINFONÍHHEJÓMSVEIT íslands hóf vetrarstarfið
með Ivennum tónleikum, þeim fyrri á miðvikudaginn,
þar sem strengjasveit hljómsveitarinnar flutti verk
eftir Mozart og Bach, ogþeim seinni, á fimmtudaginn,
þar sem blásarasveitin lék verk frá ýmsum tímum.
Þessir tónleikar voru framhald námskeiðs fyrir hljóm-
sveit arfélaga og sem kennarar voru fengnir György
I’auk fiðluleikari, en hann hefur áður komið til íslands
og lék þá með Sinfóníuhljómsveitinni fiðlukonsert
eftir Beethoven, og Per Brevig básúnuleikari. Nú til
dags eru námskeið haldin á fjölmörgum sviðum og
sérfræðingum þykir ekki lengur minnkun að því þó
þeim sé skipað á bekk með nemendum. Margt er þar til
umfjöllunar og ekki allt merkilegt fyrir þá sem fremst-
ir standa í flokki, en hefur oft orðið til þess að koma á
samstarfi milli einstaklinga og hópa og verið mikil
hjálp þeim er minna máttu sín. Þá hefur ekki síður
komið i ljós þörfin fyrir úrbætur og á hvaða hátt slík
námskeið gætu bætt þar um.
Tónlistarmenn, ekki síður en í öðrum starfsgreinum,
þurfa á því að halda að rjúfa þrúgandi forræði vanans,
sjá og heyra nýtt, endurnýja viðhorf sin til eldri
viðfangsefna og koma til starfs vel undirbúnir, fullir
áhuga og vilja til enn meiri afreka en áður.
Strengleikar
Elnisskrá:
M«/art Adagioog fúga
Kach Kiúlukonscrt ( a-moll
Bach Eiúlukonscrt í d-moll
Stjúrnandi of> cinlcikari
György Pauk
Adagio <>k fúga cr ckki að bla*
nij<>>: Mozart-lcR cnda cr fúgan
ckki það form er „vínar-
klassikcrarnir" lögúu áherzlu á
og voru þeir reyndar ásakaðir
fyrir kunnáttuleysi í meðferð
þess. Þær fáu fúgur, sem eftir
þá liggja. þykja ofhlaðnar og
meira hljómrænar en „kontra-
punktískar" enda eru þær ekki
mjög þekktar utan þessi Bach
György Pauk
fúga Mozarts. Það var auðheyrt
að György Pauk hafði æft vel
því hljómur sveitarinnar var
víða mjög góður. Fúgan var þó
bæði of hröð og mikið til án
þeirra litbirgða sem nauðsyn-
lega þarf að undirstrika í
þessum viðamikla tónhálki.
Hvað svo sem réð vali verk-
efna hefði mátt að skaðlausu
sleppa t.d. seinni konsertinum
og láta strengjasveitina leika
verk frá öðru stíltimabili.
György Pauk er mjög fær og
einstaklega líflegur fiðlu-
leikari. Leikgleði hans stakk
svolftið í stúf við hlutlaust og
svipbrigðalítið atferli hljóm-
sveitarmannanna. Því hefur
verið haldið fram, að hlutlaus
likamssatða hamli eða stafi af
skorti á innlifun og þar sem
hljóðfæraleikur sé leikræn
tjáning, nokkurs konar „leik-
hús“, hljóti túkun tilfinninga-
legra fyrirbæra að koma fram í
atferli, nema þá að flytjandi
skilji þau ekki.
Horna-
blástur
Efnisskrá:
Stravinsky Sinfónía (f einum
þætti)
Dvorak Sercnada op. 44
Orlando di Lasso Provide
Dominum
Giovanne Gabrieli Sonata
octavitoni
Strauss Sercnadaop. 7
WalterRoss The Exorcism
Stjórnandi: Per Brevig.
Það er ekki ofmælt, að öðrum
ólöstuðum, að blásurum sin-
fóníuhljómsveitarinnar hefur á
undanförnum árum farið mjög
mikið fram og má fullyrða að
tónleikarnir s.l. fimmtudag
hefðu vart verið mögulegir fyr-
ir svo sem 10 árum. 1 heild voru
tónleikarnir mjög skemmtileg-
ir, þó undirrituðum þætti mest
til koma flutningsins á verkum
Orlando di Lasso og Giovanni
Tónllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSS0N
Per Brevig
Gabrieli, ekki vegna þess að
þau séu tæknilega frábrugðin
öðrum verkum tónleikanna,
heldur vegna þeirrar fegurðar
og gögfi sem tónlist þessara
tónhöfunda býr yfir. Sinfónfan
eftir Stravinsky var vel flutt og
sömuleiðis serenöðurnar eftir
Dvorak og Strauss, þó Dvorak
hefði mátt vera hraðari á köfl-
um. Særingaþulan eftir Ross
var þægileg og skemmtileg
áheyrnar og án þess að vekja
með manni nokkurn grun um
djöfullegan innblástur.
Þó Per Brevig sé mætur tón-
listarmaður var stjórn hans
helzt til of „akademisk" og án
tilþrifa.
Að lokum má geta þess, að
mjög fáir virtust hafa tlma til
að hlusta á hljómsveitina og
einhvern veginn var að tónleik-
um staðið með sérstæðu áhuga-
leysi af útvarpsins hálfu, bæði
varðandi gerð efnisskrár og
auglýsingar á þessum tónleik-
um.
Jón Asgeirsson