Morgunblaðið - 09.12.1976, Qupperneq 17

IVÍORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 1976
17
Síldveiðar við
tsland og
íNorðursjó
Síldveiðar okkar við tsland i
haust gengu mjög vel og alls
veiddust um 17 þús. lestir eða
nokkru meira, en ráð var fyrir
gert vegna þess hve rekneta-
veiðarnar gengu vel siðustu
dagana, sem veiðar voru leyfðar.
Allar reglur voru nú virtar af
viðkomandi aðilum og virðast
menn vera að sætta sig betur við
þær takmarkanir, sem settar hafa
verið. Utflutningsverðmæti
síldarinnar mun verða rúmir 2
milljarðar krona og aflaverðmæti
til skipanna um 1 milljarður
króna.
Uthlutun veiðileyfa olli miklum
deilum og er það eðlilegt, þegar
um svo takmörkuð réttindi er að
ræða og raun ber vitni. Stjórn
L.I.U. mun leggja fyrir þennan
fund tillögur um, hvernig veiði-
leyfum til nótaveiða verði úthlut-
að á næsta ári og er þár gert ráð
fyrir að þeir aðilar, sem ekki hafa
fengið leyfi 2 s.l. ár sitji fyrir
öðrum um leyfi á næsta ári.
Einnig mun stjórnin leggja fram
tillögur um breytingu á lögum um
fiskveiðilandhelgina til þess að
jafna aðstöðu hinna mismunandi
skipastærða og þá fyrst og fremst
að auka réttindi millistærðar af
bátum, sem mjög virðast hafa
verið afskiptir við setningu
núgildandi laga.
Síldveiðar í Norðursjó gengu
einnig vel og veiddist það magn,
sem okkur var veitt leyfi til að
veiða þar. Verðlag á síld var nú
mun hagstæóara en s.l. ár og var
heildarverðmæti síldarinnar tæp-
lega 1 milljarður króna. Við
höfðum ávallt gert okkur grein
fyrir, að þessum veiðum yrðum
við að hætta, þegar landhelgin
yrði færð út hjá þeim þjóðum sem
land eiga að Norðursjó. Um
áframhald þessara veiða fer því
eftir því hvort við sjáum okkur
hag i samningum um gagnkvæm
veiðiréttindi við Efnahagsbanda-
lag Evrópu sem eðlilegt virðist að
kanna til þrautar.
Loðnuverðar að
sumri og hausti
Loðnuveiðar að sumar- og
haustlagi virðast geta gjörbreytt
afkomu okkar stærri báta.
Reynsla sú, sem fengist hefur á
þessu ári, gefur nýjar vonir um að
þessir bátar hafi framtiðarverk-
efni við þessar veiðar. Mikilvægt
var í upphafi veiðanna í sumar, að
sjávarútvegsráðuneytið gaf
nokkrum bátum tryggingu fyrir
ákveðnu aflaverðmæti og varð
það tvlmælalaust til þess að stuðla
að þeirri tilraun, sem gerð var.
Hins vegar virðist gæta nokkurs
misskilnings um, að þessar veiðar
hafi dregið úr sókn í þorskstofn-
inn. Ég álit að enginn þeirra báta
sem loðnuveiðar stunduóu hefðu
stundað þorskveiðar og einnig að
loðnuveiðar hefðu ekki verið
stundaðar, ef við hefðum búið við
sambærilegt afurðaverð á loðnu
og á s.l. ári. Það, sem réð úrslit-
um, var hið háa verð á loðnuaf-
urðum og byggist áframhald
þessara veiða þvi á þvi að verðlag
haldist hátt og ísrek hamli ekki
veiðunum. Utflutningsverðmæti
sumar- og haustloðnuaflans er
áætlað um 1900 milljónir króna
og verðmæti til bátanna um 900
miiijÓRÍr króna.
Líkur benda til, að þátttaka I
loðnuveiðum muni vaxa á kom-
andi vetrarvertið vegna hækk-
andi verðlags og mun það valda
minni sókn í þorskstofninn. Ljóst
er, að tafm t^.^örkuðu mögu-
leikar til þess að landa afla I ver*-
smiðjur mun valda verulegri afla-
skerðingu miðað við veiðimögu-
leika flotans. Nú mun ljóst vera,
að bræðsluskipið Norglóbal kem-
ur ekki hingað til lands I vetur, og
er hætt við, að aflamagnið skerð-
ist um þær 60—70 þús. lestir, sem
unnar hafa verið í þvi, hvort und-
anfarinnatveggja ára.
Vanrækt
endurnýjun
verksmiðja
Má furðulegt telja, að engin
uppbygging skuli hafa átt sér stað
i verksmiðjum okkar og mjög tak-
markaðar endurbætur hafa verið
framkvæmdar. Stöndum við nú
nágrönnum okkar langt að baki í
þessari iðngrein.
Ekki getur það talist hvatning
frá stjórnvöldum til endurbóta
eða endurnýjunar í þessari iðn-
grein, að greiða þarf allt að 80%
aðflutningsgjöld af hinum þörf-
ustu hlutum i verksmiðjurnar. I
þessu sambandi er einnig vert að
minnast þess, að kaupendum flök-
unar- og flatningsvéla er gert að
greiða 22% söluskatt I tolli af
þessum þörfu vélum, en á sama
tima áforma stjórnvöld að aflétta
þessum gjöldum með öllu af vél-
um til iðnaðar og svo dæmi séu
nefnd er það átt við vélar til sæl-
gætisiðnaðar og til blöndunar á
ávaxtasafa. Má með sanni segja,
að stjórnvöldum hafi þar tekist að
skilja hismið frá kjarnanum, eða
hitt þó heldur.
Athyglisverðar tilraunir hafa
verið gerðar á árinu við úthafs-
rækju- og kolmunnaveriðar, og
virðast rækjuveiðarnar lofa góðu,
en kolmunnaveriðar munu ráðast
af möguleikum til þess að selja
þennan fisk til manneldis, en á
því virðast enn vera verulegir erf-
iðleikar.
Humarafla reyndist unnt að
auka um 500 lestir í sumar vegna
fyrri friðunaraðgerða. Enn er
humarinn, sem veiðist hlutfalls-
lega of smár og verður því að fara
að öllu með gát i aukningu á þess-
um veiðum á næstunni.
Fiskveiðasjóður
Með breytingu á lögum um
Fiskveiðasjóð, sem samþykkt var
s.l. vor, var L.I.U. veitt aðild að
stjórn Fiskveaðasjóðs, auk sam-
taka sjómanna og fiskvinnslu-
stöðva. Hefur þar náð fram að
ganga gamalt baráttumál samtak-
anna. Einnig var þá samþykkt, að
heimila stjórn Fiskveiðasjóðs að
lána út á gamla báta við endur-
sölu, en það er mál, sem samtökin
hafa einnig lengi barist fyrir. I
hið vandasama starf I stjórn Fisk-
veiðastjóðs valdi stjórnin Björn
Guðmundsson, útgm., Vestmanna-
eyjum. Jafnhliða sjóðakerfis-
breytingunni s.l. vetur fékkst
samþykkt lækkun á vöxtum Fisk-
veiðastjóðs úr 11% i 8% vegna
lána með veði í fiskiskipum. Hafa
ber í huga, að lán Fiskveiðasjóðs
eru gengistryggð og verðtryggð
með visitölu að hluta og auk þess
greiðir útvegurinn um 630
milljónir króna til Fiskveiðasjóðs
i formi útflutningsgjalds
Lokaorð
Ég hefi hér rætt um þau helztu
mál, sem til meðferðar hafa verið
á liðnu ári og þá aðeins drepið á
þau þýðingarmestu.
Margvísleg vandamál virðast
vera framundan og ber þar hátt
boðaða hækkun á oliu, sem mun
valda útgerðinni miklum erfið-
leikum, ef af verður.
Brýna nauðsyn ber til að rétta
hag útgerðarinnar frá þvi, sem nú
er, og virðist það ekki auðgert við
ríkjandi aðstæður. Það fer ekki
hjá því, að það valdi oft vonbrigð-
um, að finna það skilningsleysi,
sem rikir á málefnum útvegsins,
þegar til þess er litið, að allir þeir
aðilar, sem útgerðin á viðskipti
við, blómstra, eins og blómi í eggi
og er þá sama hvort um er að
ræða oliufélög, tryggingarfélög,
skipaféiög, er flutja afurðirnar úr
landi, veiðarfærasölur, dráttar-
brautir eða viðgerðarverkstæði. I
þessu sambandi má einnig nefna,
að aldrei virðist hægt að fá sann-
gjörn skipti milli útgerðar- og
fiskvinnstuGgr::ít5erðinávallí
með skarðan hlut frá því borði. t
sambandi við fiskverðsákvarðanir
á útgerðin samleið með sjómönn-
um um leiðréttingu sinna mála.
Það er næsta torskilið, hvernig
það má vera, að útgerðin skuli
ávallt vera sú hornreka, sem raun
ber vitni.
Ég þakka samstarfsmönnum
minum í stjórn L.I.U. fyrir
ánægjulegt samstarf á liðnu ári
og starfsfólki L.I.U. færi ég beztu
þakkir fyrir vel unnin störf.
Að svo mæltu segi ég 37. aðal-
fund L.t.U. settan.
markadurinn

í Hallarmúla og allar Pennabúðirnar
opnar til kl. 6 í dag
HAFNARSTRÆTI 8, HALLARMÚLA 2, LAUGAVEGI 84.
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
■m
AltíLYSINGA-
SÍMINN KH:
22480