Morgunblaðið - 10.12.1976, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 1976
27
Islenzkt skáldatal
Síðara bindi komið út
KOMIÐ er út Islenzkt skáldatal
M-ö eftir Hannes Pétursson og
Helga Sæmundsson, en útgefandi
er Bókaútgáfa Menningarsjóós.
Rit þetta er áttunda bindi í Al-
fræðum Menningarsjóðs og síðari
hluti skáldatalsins, en hinn fyrri
kom út 1973. Rakin eru meginatr-
iði æviferils helztu skálda, sem
ort hafa á íslenzkri tungu frá upp-
hafi til vorra daga, en að auki
tilgreind rit þeirra og sér í Iagi
skáldverk, sem flokkast ennfrem-
ur í leikrit, ljóð, smásögur og
skáldsögur. Loks er vitnað til
veigamestu heimilda um skáld-
skap þeirra, er við sögu koma.
Verkefni höfundanna tveggja
skiptist þannig, að Helgi
Sæmundsson fjallar um skáld,
sem fædd eru eftir 1874, en Hann-
es Pétursson um önnur. Ritaskrá
skáldanna lýkur 1. september
1976.
Aftast f skáldatalinu eru skrár
um helzti) heimildarit og íslenzk-
ar sýnisbækur, sem skálskap
flytja. tslenzkt skáldatal er prýtt
fjölda mynda af skáldum og rit-
handasýnishornum þeirra, svo og
kápum og titilsfðum bóka.
Fúsakver um Leirulækjar-Fúsa
FÚSAKVER heitir nýútkomin
bók hjá Bókaútgáfu Leturs, en
þar er um að ræða kveðskap eftir
Leirulækjar-Fúsa. Sveinbjörn
Beinteinsson hefur safnað visun-
um, en Hringur Jóhannsson hefur
myndskreytt bókina. Leirulækj-
ar-Fúsi, eða Vigfús Jónsson stud.
theol. frá Kvennabrekku, eins og
segir í nafnaregistri við Höfuð-
greinabók, sem prentuð var á Hól-
um 1772. 1 Fúskveri ritar Svein-
björn formála um þetta þjóð-
sagnakennda skáld. Fátt fer af
uppvaxtarárum hans, en sagnir
um brellur hans og tiltektir hafa
verið langlífar.
— Þéttbýli
og iðnaður . . .
Framhald af bls. 28
iðnaði i nágrenni og jfanframt
ferjuhöfn til fjarlægra landa.
Góðvegirnir þurfa að ná til
Þorlákshafnar úr mörgum áttum.
Frá Svínahrauni um Þrengslin,
en þar liggur nýlegur vegur, sam
á vatar bundið slitlag, frá Hvera-
gerði, frá Selfossi og Eyrarbakka
um brú yfir ölfusárósa og einnig
með suðurströndinni frá Grinda-
vik. Siðastnefndi vegurinn er
mikilvægur vegna fiskflutninga
milli útgerðarstaðanna, en gæti
eannig komið að góðum notum, ef
fjölbreytileg sjóefnavinnsla yrði
á Reykjanesi.
Til norðurs þarf að fullgera
veginn fyrir Hvalfjörð, siðan út á
Akranes og um Borgarnes og upp
í Borgarf jörð.
Járnblendiverksmiðju hefur
verið valinn staður á Hvalfjarðar-
strönd og fleiri verksmiðjur eru
liklegar til að verða þar í framtið-
inni, svo sem perlusteinsvinna og
framleiðsla tengd henni. Þar væri
líklega ákjósanlegur staður fyrir
nýja álverksmiðju, ef henni
verður hafnað á Norðurlandi. (Og
þangað er litlu lengra að leggja
rafmagn frá Blönduvirkjun, en til
Eyjafjarðar, ef mönnum sýnist
svo.) Höfuðborgarsvæðið væri þá
ekki lengur eitt um mestu þensl-
una, og jafnframt væri tekið mið
af þvi öryggi, er felst i meiri
dreifingu mannvirkja og farið
væri að þróa jarðfræðilega kyrr-
látt svæði. Auk þess virðist Leir-
ársveitin, í nágrenni Hvalfjarðar,
sérlega hentug til íbúðabyggðar,
með heitt vatn Borgarfjarðar ekki
fjarri og útivistarsvæði I Svinadal
og Skorradal I næsta nágrenni.
Stækkun Akraness, þéttbýli í
Leirársveit og verulegur atvinnu-
rekstur á Hvalfjarðarströnd
mundi væntanlega leiða til þess
að jarðgöng fyrir bíla yrðu lögð
undir Hvalfjörð (liklega sem
„rör“ grafin niður i bortnlagió).
Þegar svo væri komið yrði álíka
langt frá Reykjavik upp i Leir-
ársveit, eins og til Keflavíkur og
til Þorlákshafnar, eða um það bil
50 km. (En fyrir Hvalfjörð, með
væntanlegum lagfæringum á veg-
inum, verða um 90 km frá Reykja-
vík upp i Leirársveit.)
Hér hefur iðnað og fiskveiðar
borið á góma, en ekki má gleyma
landbúnaðinum. Suðurlands-
undirle'’ .. o. Borgarfjarðarhérað
eru jtærstu 'andbúnaðarhéruð
landsins og jafnframt einhver hin
bestu, þegar hentugar heyþurr-
kunaraðferðir hafa verið þróaðar.
Vel ræktuð munu þessi héruð
standa undir þeirri framleiðslu,
sem dugir öllu þéttbýli landshlut-
ans, enda munu húsdýrin þá
ganga meira og minna á ræktuðu
landi.
Margumtalaður kostnaður við
landbúnaðinn herlendis á mikið
rót sína að rekja til hinna dreifðu
byggða, en i svona miklum
ræktunar- og framleiðsluhéruð-
um eins og hér gætu orðið verður
aðra sögu að segja að ýmsu leyti,
enda munu stuttar og góðar sam-
gönguæðar téngja saman fram-
leiðsluna og markaðinn. Auk
áðurnefndra góðvega þarf þá að
hugsa til endurlagningar á aðal-
vegi um uppsveitir Árnessýslu.
Hér hefur verið bryddað á nýrri
tegund byggðarstefnu, sem mið-
ast mest við tíunda hluta lands-
ins, sem er suðvesturhornið. Þar
verði fiskveiðar efldar eftir getu,
öflugur iðnaður á allmörgum
stöðum, mikið land ræktað og lagt
víðtækt og gott vegakerfi.
I öðrum landshlutum lifi fólk
einkum á tekjuháum fiskveiðum
og fiskiðnaði, sem vonandi verður
svo, með skynsamlegri nýtingu
fiskimiðanna, auk nokkurs land-
búnaðar og smáiðnaðar, og njóti
allrar þeirrar þjónustu sem tiltæk
er í strjálbýli.
Eigi málin eftir að skipast á
þennan veg er reiknað með að
megin hluti þeirrar 80 þús.
manna aukningar, sem búast má
við á landinu til aldamóta lendi á
suðvesturhorninu, og þá þarf Suð-
vesturland á þvi stjórnmálaafli og
kröfugerð að halda, sem ber keim
af baráttu fámennu landshlut-
anna nú til dags.
Hér að framan var getið um
líklegan mannfjölda um aldamót
og hugsanlega stöðnun
fólksfjölgunar síðar. Verði búið
að byggja yfir fólkið og skapa því
atvinnutækifæri í höfuðborginni
og nágrannaherruðum, þá dugir
varla minna en óliklegan óliu-
fund til að breyta búsetunni veru-
lega á ný. Örlögin gætu þvi verið
ráðin fyrir aldir. Mætti þetta
verða þeim til umhugsunar, sem
hafa raunverulegan áhuga á jafn-
ari dreifingu landsbúa eftir
landshlutum, ef þá einhverjir
slíkir finnast meðal stjórnmála-
manna eða annarra?
P.S.
Skyldi fólk, sem reykir, nokk-
urn tima hafa áhyggjur af meng-
un frá verksmiðjum?
Valdimar Kristinsson.
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU
Aðventukvöld 1
Hallgrímskirkju
í Saurbæ
NÆST KOMANDI sunnudag
verður haldin aðventusamkoma 1
Hallgrimskirkju i Saurbæ og
hefst hún kl. 21 um kvöldið. Flutt
verður vönduð dagskrá f tónum
og tali.
Kirkjukór Borgarness syngur
aðventulög undir stjórn Guðjóns
Pálssonar organleikara og Jóns
Björnssonar skólastjóra. Asgeir
Pétursson sýslumaður flytur
ræðu. Samkomunni lýkur með
Ritningarlestri og bæn.
Góð aðsókn í
Háhól á Akureyri
Þetta er í fyrsta sinn, sem að-
ventusamkoma er haldin i
Hallgrimskirkju í Saurbæ og
einnig i fyrsta sinn, sem Kirkju-
kór Borgarness syngur í kirkj-
unni.
SÝNINGARGESTIR í hinu
nýopnaða Gallery Háhól á
Akureyri eru nú orðnir um
500 og 23 verk hafa selzt
þar. Á meðfylgjandi mynd
sjást nokkur verkin á sýn-
ingunni, en yfir hundrað
verk fjölmargra þekktustu
listamanna þjóðarinnar
eru á sýningunni.
Allir eru hjartanlega velkomnir
á þessa aðventusamkomu og er
þess eindregið vænzt, að sem
flestir megi njóta.
Jón Einarsson
sóknarprestur.
; Emanuelle
'POPhúsTd j
—mw '