Morgunblaðið - 08.06.1977, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 1977.

nÞaðer
veriðað
rægjaokkur
íkaf"
„Ertu ekki nokkuð hugaður að koma
svona einn um borð og ræða við okkur
togaraskipstjórana, sem virðumst vera
stímplaðir glæpamenn af þorra þjóðar-
innar,“ sagði Áki Stefánsson, skipstjóri á
Sléttbak, er ég kom um borð í Svalbak i
Akureyrarhöfn á fimmtudag. Þrátt fyrir
þessa kveðju virtist mér Aki ekki þess-
legur að hættulegt væri að eiga orðastað
við hann og þá ekki heldur þeir félagar
hans, Halldór Halldórsson, skipstjóri á
Svalbak, og Sigurður Jóhannsson, skip-
stjóri á Harðbak. En broddurinn i
kveðjunni var sannur af þeirra hálfu.
„Það er búið að andskotast svo i þessum
fiskveiðimálum að undanförnu með alls
kyns útúrsnúningum og lygum, að okkur
finnst hreinlega, sem verið sé að rægja
okkur í kaf,“ sagði Sigurður. En ailt um
það ræddum við þarna i bróðerni um
fiskveiðimálin vítt og breitt; aflabrögð,
sókn, veiðarfæri og svæðisaðgerðir. Og
auðvitað kom smáfiskadráp til tals, svo
og bann við flotvörpu.
Það var Sigurður, sem eiginlega sneri
dæminu við með því að skjóta fram
spurningu strax i upphafi. „Hvað er
smáfiskur?" spurði hann. Og reyndar
svaraði hann líka. „Það er ekki von að
almenningur átti sig á þessu, þegar fleiri
en einn skilningur er hafður uppi á
þessu grundvallarmáli.
Fiskifræðingarnir setja hættumörkin
á 58 sentimetra, en fiskmatið er með 50
sentimetra. Það er ekki von á skynsam-
legum viðbrögðum fólks, þegar ofan á
allt annað bætist, að menn geta meint
eitt og annað með sömu orðunum.
En ég segi það alveg hreinskilninslega,
að fiskstæðin hefur ekkert breytzt. Þetta
er alveg sami fiskurinn og hér hefur
alltaf verið veiddur fyrir Norðurlandi og
vestan. En hitt er svo aftur annað mál,
að áður voru Bretarnir einir um smá-
fiskaslóðirnar, en við gátum hagað okkar,
sókn þannig að vera alltaf í stóra
fiskinum."
Ekki friðunaraógerðir
heldur bann við
togveiðum
„En nú er búið að loka þessu öllu fyrir
okkur,“ segir Aki. „Við eigum engan
aðgang að þorskmiðunum frá Eystra-
Horni að Látrabjargi og um leið er búið
að útiloka okkur fá okkar hefðbundnu
ufsamiðum á haustin.
Með öllum þessum aðgerðum er okkur
beinlínis beint á þær slóðir, sem við
höfum ekki áður sótt á. . . .“
„Þetta er svo yfirgengileg vitleysa,“
skýtur Halldór inn i. „ Ef nokkurt vit
væri í þessum stjórnunaraðgerðum, þá
ætti auðvitað að hleypa okkur á stórfiski-
slóðirnar, fvrst menn eru nú alltaf uppi
með þau orð að það sé stórfiskurinn sem
eigi að drepa.“
„. . . og það er algjört rangnefni að
kalla þessar aðgerðir friðunaraðgerðir,"
heldur Áki áfram. „Líttu bara á kortið,
sem þið Morgunblaðsmenn birtið í dag.
Sjáðu öll þessi svæði. Þetta er ekki
friðun. Þetta er bann við togveiðum og
ekkert annað.
Tökum til dæmis stóra svæðið út af
Norð-Austurlandi. Það er lokað fyrir
okkur allt árið út að 70 milum. En ein-
mitt þarna utan tuttugu mílna vitum við
af gamalli reynslu að er stórfiskaslóð. Og
hvað gerist. Jú, auðvitað er svæðið fyllt
af netum. Orðið friðun á ekki við, þegar
um það er að ræða að aðeins eitt veiðar-
færi er útilokað af svæðinu. Það ætti þá
að banna þar öll veiðarfæri. Þessar
aðgerðir eru ekkert annað en beinar
pólitiskar árásir á togarana.“
„Kolbeinseyjarsvæðið er nú bezta
dæmið upp á þetta,“ segir Sigurður.
„Þar var okkur vísað burt, en þá stefndi
þangað netafloti og svæðið var bókstaf-
lega þakið netum.
Svona geðþóttaákvarðanir eru náttúr-
lega ekkert annað en vitleysa. Svo er
friðunarnafnið sett á þetta til að fela
togaramenn gerðum þá samþykkt um að
fara af svæðinu og sendum beiðni til
sjávarútvegsráðuneytisins um að
svæðinu frá Ingólfshöfða að Stokksnesi
yrði lokað fyrir öllum veiðum, vegna
smáfisks. En af þvi þetta kom frá togur-
unum, þá var því auðvitað ekki sinnt,
heldur lesin upp grútmáttlaus til-
kynning í útvarpið um að bátar væru
vinsamlegast beðnir að fara af svæðinu.
En svona kurteisi hreif nú ekki á
bátana. Þéir héldu áfram og af auknum
krafti, ef nokkuð var. En við á togurun-
um sigldum burt sjálfviljugir.
Svona vorum við nú innstiiltir þá. Og
við höfum ekkert breytzt".
— En þið voruð nú ekki beint hlýorðir
í garð friðunaraðgerðanna áðan.
„Þú kallar þetta friðunaraðgerðir en
ekki við, því friðunaraðgerðir eiga að
vera skynsamlegar og réttlátar," segir
Halldór. „Það sem hins vegar er að
gerast, er það, að það er verið að útiloka
okkur frá stórfiskssvæðum til hagræðis
fyrir netasjómenn og slikt er engin
friðun.
Friðun er að loka fyrir öll veiðarfæri
vitleysuna og fjölmiðlarnir éta upp
stríósópið; friðun, friðun! Það er ekki
nema von, að fólkið haldi að friðunin
felist í þvi að ganga af togurunum
dauðum.
Ég held til dæmis, að við séum allir
sammála um það, að svæðið sem Aki
nefndi út af Norðausturlandi, að utan
tuttugu mílnanna þar sé eina svæðið hér
nyrðra, þar sem aldrei hefur fengizt
annað er stórfiskur. Og því er lokað fyrir
okkur."
„Það má eiginlega segja að við togara-
sjómennirnir séum þeir einu, sem
sýnum raunhæfri friðun einhverja
virðingu, því við erum með svo stóra
möskva að smáfiskur sést ekki í aflan-
um,“ bætir Halldór við.
„Já og ég vil rifja upp gamla sögu i þvi
sambandi," segir Aki. „Hún er frá þeim
tíma að hrópin um friðunina voru ekki
byrjuð.
Þá var ég að veiðum við Ingólfshöfða
og allt í einu hvarf allur stóri fiskurinn
og við vorum komnir í tóma smáýsu. Við
eins og gert er með Gildruna i Þveráln-
um og svæðið á Eldeyjarbankanum. Slík-
um friðunaraðgerðum erum við hlynnt-
ir.“
Meiri helvítis
vitleysan þetta tal
um smáfiskadráp
— En hvað með smáfiskadrápið?
„Það er ekki um neitt smáfiskadráp að
ræða,“ segir Halldór. Og hann kveður
fast að orðunum. „Möskvastærðin sér til
þess, að það getur ekki verið um smá-
fiskadráp að ræða.
Enda sést það bezt á skýrslunum,
þegar í land er komið, að togararnir
moka ekki smáfiski á land.“
— Er honum þá ekki hent úti á sjó?
„Það er nú meiri helvitis vitleysan
þetta tal um að smáfiski sé hent i stórum
stíl,“ segir Sigurður.
„Ég kannast ekki við það, að við séum
að fleygja fiski i stórum stil fyrir borð
vegna þess að hann sé smáfiskur," segir
Morgunblaðið ræðir við togaraskipstjóra á Akureyri — Texti og myndir: Freysteinn Jóhannsson