Morgunblaðið - 13.11.1977, Blaðsíða 1

Sunnudagur
13. nóvember
Bls. 45—76
SKÁLDSAGAN
Ragtime eftir E.L. Doctorov
lýsir bandarísku þjóðlífi á öðrum
áratug þessarar aldar. Sagan er nýkomin
út hjá Almenna bókafélaginu. Hér á eftir
fer kafli úr bókinni. Sara er blökkustúlka,
sem dvelsLmeð barn sitt á heimili aðalpersónanna
Mömmu og Pabba. Ilún er trúlofuð biökkumanninuin
Coalhouse Walker píanóleikara. Hann hefur orðið fyrir
því að nýi bíllinn hans hefur verið eyðilagður af sjálfboöaliðum slökkviliðsins.
Walker er viljasterkur maður og hefur heitið því aó kvænast ekki fvrr en hann
hefur náð rétti sínum. — Ungu mennirnir, Drengurinn og Yngri Bróóir, sem
koma við sögu, eru fjölskvldumeðlimir á heimilinu, þar sem Sara hefur athvarf.
Enginn vissi hvað Sara hét að
seinna nafni, og engum datt í hug
að spyrja að því. Hvar var hún
fædd og hvar hafði hún átt heima,
þessi blásnauða, ómenntaða
svarta stúlka, sem var svona al-
gjörlega viss um hvernig fólk ætti
að haga lífi sínu? Á þessum fáu
hamingjavikum, frá þvi Coal-
house bað hennar og þangað til
hún fór fyrst að óttast að ekkert
yrði úr hjónabandinu, hafði hún
gjörbreyst, svo heita mátti að hún
bæri nú aðra ásýnd, nýja ásýnd.
Hryggð og reiði höfðu lagst á
hana eins og líkamsmein og villt
fyrir um yfirbragð hennar.
Mömmu nærri ofbauð hvað hún
var fögur. Hún hló og talaði með
mjúkurn klið. Þær hjálpuðust að
við að sauma brúðarkjólinn henn-
ar, og nú voru hreyfingar hennar
mjúkar og fullar yndirþokka.
Hún var sérlega vel vaxin, og hún
horfði stolt á mynd sína i speglin-
um. Hún hló af fögnuði yfir þvi,
að vera til. Hamingjan streymdi í
mjölkinni úr brjóstum hennar, og
barnið stækkaði óðum. Hann var
farinn að reyná aö standa upp, og
honum var ekki lengur ohætt i
vöggunni. Hann var hjá henni í
herberginu. Hún tók hann upp óg
dansaði með hann. Hún var átján
eða kennske nitján ára og loksins
sannfærð um að tilveran gæfi
manni ástæðu til að vilja lifa.
Mamma sá að hún var siðvera af
því tagi sem ekkert skilur nema
gæsku. Hún var falslaus og ein-
læg, og það var henni algjörlega
Theodore Roosewelt, forseti Bandarikjanna, á dögum ragtime-
hljómsveitarinnar.
TÓMAS GUÐMUNDSSON:
Úr
ferðahandbók
Eftirfarandi ljóð þjóðskáldsins er í hinni nýju Ijóðabók Tómasar,
Ileim til þfn, ísland. sem Helgafell gefur út. — Ný Ijóðabók eftir
Tómas Guðmundsson er mikill viðburður á lslandi og því hefur
Morgunhlaðið fengið leyfi skáldsins til að birta Úr ferðahandbók,
sem hefur að vísu nokkra sérstöðu í nýju bókinni, en tengir hana
með skemmtilegum hætti við fyrri bækur skáldsins eins og Fögru
veröld og Stjörnur vorsins.
Til Bangkok kom ég klukkan rösklega fjögur
og kynntist þvl strax, hvað borgin var Ijómandi fögur.
Sem skógur af musteriskúplum I kvöldsól hún glóði
og kliðandi silfurbjöllum varð allt að Ijóði
Og andblær þeirra þaggaði háværð og kæti.
Eg þræddi hrifinn hin litriku austrænu stræti,
og nöfn og veggspjöld þar vöktu mér hugþekk minni
Hér verzluðu Danir forðum af góðvild sinni
Með streymandi mannhafi lét ég um borgina berast,
og brátt var sýnt, að eitthvað stórt væri að gerast,
því islenzku skáldi, kunnu til sjávar og sveita,
þar sást ekki nokkur maður eftirtekt veita
Eg hugsaði: Ekki er nú andlega ástandið beysið
og alltaf segir það til sin, menntunarleysið
En áfram lét ég fólkstrauminn ferð minni ráða
og fljótlega blasti við augum skýringin þráða.
Því sjá, af hafi fer hvít og tíguleg snekkja.
og höfðingja snekkjunnar allir í Bangkok þekkja
En enginn kann tölu á öllum hans fylgikonum,
svo auðvitað bera menn lotningu fyrir honum
Og margt er hermt um höfðingjans salakynni
og hátterni það, sem menn sér temja þar inm
Þvi var ekki að undra, þótt fólkið fýsti að skoða
þær freistingar, sem stóðu þvi sjaldnast til boða
Af dýrum ilmi og losta allt loft þar tindrar
I Ijósrauðu marmarabaðinu kampavin sindrar
En öllum ber að huga að sáluhjálp sinni,
og sjálfur furstinn gerir það tiðum hér inni
Ur kóraninum þá heyrist þar hástöfum sungið
Svo hljóðnar allt jafn brátt og rödd hefði sprungið
En út kemur furstinn svo yfir sig forkláraður,
að ætla mætti, að þar færi heilagur maður
En dagleg aflausn krefst daglegra yfirsjóna
og dyggilega kvað furstinn þvi lögmáli þjóna
Því syndlaus andinn er óðar á holdsins valdi
að afloknum sálmalestri og bænahaldi
Og enginn fær sagt, að hann afræki þessa heims völdin,
þvi oftast tekur hann dagirin snemma á kvöldin,
er nýja ástmey hann kýs og kallar til rekkju.
Þá kveða við hergöngulög frá auðmannsins snekkju.
Að sjálfsögðu fyllir mig hneykslun hans háttalag
Og hvernig mundi ég bregðast við þvi i dag,
ef sæti ég einn að auði og völdum þess manns?
Nú, auðvitað mundi ég fara að dæmi hans