Morgunblaðið - 09.04.1978, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. APRÍL 1978
STARF FÓSTRUNNAR
Fósturskóli íslands
Hér fer á eftir greinar-
gerð Valborgar Sigurðar-
dðttur skólastjóra um
Fósturskóla íslands:
Fósturmenntun hefur ver-
ið veitt á íslandi síðan 1946,
er Barnavinafélagið Sumar-
gjöf stofnaöi Uppeldisskóla
Sumargjafar, sem síðar
fékk nafnið Fóstruskóli
Sumargjafar. Árið 1973 var
skólinn gerður að ríkisskóla
undir nafninu Fósturskóli
íslands.
Fyrstu fóstrurnar braut-
skráðust árið 1948, aðeins
9 að tölu. Þrjátíu árum síðar
s.l. vor brautskráðust 550
fóstrur.
Fósturskóli íslands er til
húsa í Skipholti 37.
Hlutverk Fósturskóla ís-
lands:
í lögum um Fósturskóla
íslánds frá 1973 segir að
hlutverk hans eigi að vera
„að mennta fólk til uppeldis-
starfa á hvers konar upp-
eldisstofnunum fyrir börn
frá fæðingu til 7 ára aldurs,
svo sem vöggustofum, dag-
heimilum, vistheimilum,
leikskólum, forskólabekkj-
um barnaskóla og leikvöll-
um.“
Starfsvettvangur fóstr-
unnar er því mjög fjölbreyti-
legur og víðtækur, enda eru
fórstrur eftirsóttir uppalend-
ur á öllum barnaheimilum,
bæði fyrir heilbrigð börn og
þroskaheft. Atvinnuhorfur
fyrir fóstrumenntaö fólk eru
því framúrskarandi góðar,
því að mikill fóstruskortur er
enn í landinu.
Núgildandí
inntökuskilyrði
Inntökuskilyrði í Fóstur-
skóla íslands samkvæmt
lögum skólans frá 1973 eru
stúdentspróf eða gagn-
fræðapróf að viðbættu
tveggja ára námi í fram-
haldsdeild gagnfræöaskóla.
eða öðrum sambærilegum
skólum.
Heimild er til þess að
víkja frá þessum menntun-
arkröfum. Þessi heimild hef-
ur verið notuö í nokkrum
tilfellum til þess að veita
inntöku fullorðnu og
Þroskuðu fólki (25 ára og
eldri), sem unniö hefur um
árabil viö uppeldisstörf og
hefur að mati skólanefndar
næga undirstöðuþekkingu
og reynslu til þess að geta
tileinkað sér námsefni skól-
ans.
Skólinn er að sjálfsögðu
opinn jafnt körlum sem
konum, en hingað til hafa
karlmenn því miður ekki
stundað nám við skólann
eins og tíökast í vaxandi
mæli á hinum Norðurlönd-
unum.
Nám, námstími
og námstilhögun
Námstími í skólanum er 3
ár. Námiö er bæöi bóklegt
og verklegt. Verklega námið
er um ’/a af öllu námstíma-
bilinu.
Bóklega námið skiptist í
uppeldis- og sálfræðigrein-
ar, félagsgreinar, list- og
verkgreinar, móðurmáls-
greinar og náttúru- og
heilsufræðigreinar.
Kennslan byggist á því,
að nemendur hafi raunhæf-
an áhuga á uppeldisstörf-
um, geti lesið Norðurlanda-
málin (aðallega dönsku og
norsku), helst einnig ensku.
og hafi þroska til aö vinna
sjálfstætt.
Kennarar reifa kennslu-
efnið, aöallega í fyrirlestrum
eða i samræðum við nem-
endur. Nemendur fá síöan
margvísleg verkefni til um-
fjöllunar og úrlausnar, ýmist
einstaklingsverkefni eða
hópverkefni.
Verklegt nám fer fram
aöallega á dagvistarheimil-
um í Reykjavík og í stærri
kaupstööum úti á landi.
Nemendur taka virkan
þátt í starfsemi heimilanna
undir handleiöslu fóstru og
undir eftirliti og leiðsögn
verknámskennara frá Fóst-
urskólanum. Fá nemendur
einnig ýmiss konar raunhæf
verkefni til athugunar og
úrlausnar í sambandi viö
starfiö á dagvistarheimilun-
um til þess m.a. aö tengja
verklegu kennsluna sem
best bóknáminu eöa hinu
fræöilega námi.
Menntun og staða
fóstrunnar
í framtíðinni
Brýn þörf er á að endur-
skoöa inntökuskilyrði í Fóst-
urskóla íslands og reyndar
lögin frá 1973 í heild, þar eð
skólakerfið, sem þau
byggðust á, hefur tekið
gagngjörum stakkaskiptum
eftir gildistöku grunnskóla-
laganna. Þessi endurskoö-
un getur þó ekki farið fram
fyrr en frumvarp til laga um
samræmdan framhalds-
skóla hefur veriö afgreitt.
2. grein
Kennarar og skólastjóri
Fósturskóla íslands telja
þaö eölilega þróun, að 4 ára
framhaldsskólamenntun
verði inntökuskilyröi í Fóst-
urskólann strax og slíkir
skólar verða starfræktir. Við
teljum fráleitt, að fóstur-
menntun fari fram hingað
og þangaö í skólum fyrir
óþroskaða og óráðna ungl-
inga á aldrinum 16—19 ára
eins og lagt er til í greinar-
gerð þeirri, er fylgir frum-
varpinu um samræmdan
framhaldsskóla, sem lagt
var fyrir Alþingi í fyrra. Við
álítum, að fósturmenntun
eigi aö vera sérnám sem fari
fram í sérskóla eins og
Fósturskóla íslands eða/og
í sérdeild við Kennarahá-
skóla íslands svo aö farið sé
að dæmi Norðmanna.
Að lokum yil ég leggja
áherslu á þá þá stefnu, sem
mörkuð hefur verið á ráö-
stefnum á vegum Evrópu-
ráös varðandí menntun og
stööu fóstrunnar (í Feneyj-
um 1971, Leyden 1973,
Versailles 1975 og Bourne-
mouth 1977).
Á Þessum ráðstefnum
hefur peirri áskorun verið
beint til aöildarríkjanna, aö
Þau stuðli að Því
1) að vandað verði sér-
staklega til inntöku nem-
enda í fósturskóla, bæði
hvað snertir undirbúnings-
menntun og almennan
andlega Þroska
2) aö gerðar verði sam-
bærilegar menntunarkröf-
ur til fóstru og kennara á
grunnskólastigi
3) aö fóstrur njóti sömu
starfskjara og Þjóöfélags-
stöðu og kennarar.
Með Þessa stefnumörk-
un að leiðarljósi vonast ég
til að fósturmenntun á
íslandi verði byggö upp í
framtíðinni.
Sextugur:
Ormur Ólafsson
Á morKun 10. apríl er vinur
minn Ormur Olafsson sextugur.
f;et ekki stillt mig um að senda
honum kveðju mína suður yfir
hafið til Kanaríeyja, en það dvelja
þau hjónin á þessum degi, og fá því
ekki „sjokkið" vegna skrifa minna,
fyrr en heim kemur.
„Mér tíminn finnst horfinn sem
örvar flug og allt sem ein augna-
hlikssaga". Svo kveður stórskáldið
í Skógarilmi. Þessar ljóðlínur
koma mér svo oft í hug nu hin
seinni árin, þegar ég sé vinum
mínum og samverðamönnum
bregða fyrir í tímans og lífsins
straumi. Árin segja ekki nema
hálfa söguna, en þó sleppur maður
ekki við öll einkenni þeirra, þótt
aðeins sextíu séu að baki. Svolítið
silfraður vangi tilheyrir aldurs-
fiokknum og kannski er ekki allt
eins slétt og fellt eins og áður var.
Hvað um það, samtíðin fylgir
okkur, og við megum þakka Guði
fyrir að halda fullri heilsu, sem
|)eirrar gæfu erum aðnjótandi. Að
kvarta meðan heilsan er góð, er
dauðasynd.
Vinur minn Ormur Olafsson er
léttur á fæti og léttur í lund þótt
hann hafi þurft, á besta skeiði
æfinnar, að horfast í augu við
örlög sín, örlög, sem myndu hafa
beygt margan manninn til falls.
Ormur kom út úr þeirri raun með
lamaðan hægri handlegg en
óbilaðan kjark, von og löngun til
)>ess að sigrast á öllum erfiðleik-
um, og honum tókst það. Ormur er
alinn upp í Höfnum. Þar sleit
hann bernskuskónum og vann öll
þau störf, sem hjálpað gætu
fjölskyldunni til lífsviðurværis og
lá ekki á liði sínu. Lífsbaráttan var
oft hörð á þeim árum og stundum
dugði ekki til þótt heimilisfaðirinn
ynni myrkranna á milli, reri til
fiskjar þegar fært var, en oft var
fast sótt að sið þeirra Suðurnesja-
manna.
Ormur varð fljótt liðtækur á
sjónum og var ekki hár í loftinu
þegar hann var farinn að velkjast
í röstinni og sveifla þeim gula
innfyrir borðstokkinn. Hann reri
margar vertíðir úr Höfnum og var
ma. formaður á dragnóta- og
línubátum. Það hefir löngum verið
hörð lífsbaráttan í litlu sjávar-
þorpunum á íslandi þótt nú sé
margt breytt frá því sem áður var.
Ormur gekk í þann skóla í
Höfnum, hann þekkti kenjar
hafbúans og vissi að hann var ekki
auðsóttur heim. Að sækja út á opið
haf á opnum bátum svo til allan
ársins hring, var ekki neitt
hvítflibbastarf, til þess þurfti
hörkusjómenn, kjarkmenn, sem
voru uppaldir við brimgnýinn og
særokið. Lífsafkoman var ekki of
góð, þótt vel veiddist, en þekkjum
við ekki öll að þeir hafa oftast
minnst, sem mest leggja á sig,
bera þunga erfiðisins og leggja
lífið að veði. Ormur ætlaði að
verða rafvirki, hann taldi lífsaf-
komu sinni betur borgið ef hann
lærði iðn, hana var hægt að stunda
með sjónum.
Iðnnámið veittist Ormi létt,
enda bæði skarpur og laginn.
Mænuveikin breytti öllum
áformum. Að standast þá raun og
koma heill á sál og sinni til starfa
á ný, taka breyttum lífsviðhorfum
með jafnaðargeði og bjartsýni,
gera ekki nema vel gerðir menn.
Eg minnist löngu liðinna ára,
þegar Reykjavíkurflugvöllur var
allur umluktur rammgerðri girð-
ingu, vitni og skrift stríðsáranna,
og við sem störfuðum við flugmál
íslendinga, í bernsku þeirra, þurft-
um að fara til vinnu okkar um
varðstöðvar við Öskjuhlíð og
Skerjafjörð.
Það bar við einn dag að nýr
maður var kominn í varðskýlið við
Skerjafjörð. Þarna var korninn
Ormur Ólafsson, ungur sjómaður
úr Höfnum.
Ungir menn geystust um hliðið
á bílum sínum og lífið virtist brosa
við þeim heilbrigðum, en ungi
sjómaðurinn lauk upp og lokaði
hliðinu af skyldurækni. Hann
hafði nægan tíma til þess að hugsa
stöðu sína í þessu fallvalta lífi,
með hægri höndina lamaða. Margt
hefir verið hugsað í litla varðskýl-
inu við Skerjafjörð í þá daga.
En Ormur átti margt, sem aðrir
áttu ekki, hann var skáld, hann
hafði fallega söngrödd og hann
hafði óbilandi trú á það góða í
lífinu. Skáldskapargáfuna hafði
hann fengið ríkulega í vöggugjöf.
Það er því ekki að undra þótt
Ormur eignaðist fljótt vini og
aðdáendur, enda var hann hrókur
alls fagnaðar og gladdist með
vinum á góðri stund. Ormur hefir
glöggt auga fyrir skoplegum hlið-
um mannlífsins og yrkir stundum
snilldarlega um þær án þess þó að
særa nokkurn, það hefir hann
ávallt forðast. Undir niðri býr þó
alvörugefni og glögg dómgreind
hins yfirvegaða manns. Ormur er
alinn upp við lífsskilyrði gamla
skólaans og ber öll einkenni hans.
Hann er samviskusamur maður og
trúr sérhverju því, sem honum er
falið að annast, hann kann ekki að
svíkjast um eða svíkja aðra, það er
hans aðalsmerki.
Ég ætlaði mér ekki að rekja
ævisögu þessa góða vinar míns, en
langaði til þess að minnast þeirra
ára þegar við vorum saman á sjó
og rerum til fiskjar úr Kirkjuvogi.
Við rerum ekki vegna lífsafkomu
okkar heldur vegna þeirrar lífs-
fyllingar og þeirrar ánægju, sem
sjórinn veitir þeim, se, aldir eru
upp við hans blíða og oft ógnvekj-
andi barm. Vel útbúinn bátur með
öllum öryggistækjum, vel málaður
og vel hirtur var Ormi að skapi.
Hann var því tíður gestur í
bragganum á flugvellinum þegar
við félagarnir Þorsteinn flugstjóri
og ég vorum að mála og dytta að
Herjólfi með hækkandi sól.
Hafnir voru Ormi efst í huga
enda öllu kunnungur þar, fiski-
slóðum og innsiglingu. Það var því
úr að við hæfum róðra úr Höfnum
og fengum ból í Kirkjuvogi. Við
félagar Orms, sem sáum hann
draga stórufsann, stundum fimm í
einu, og sveifla þeim inn fyrir
borðstokkinn með annarri hendi,
undruðumst hve harður þessi
maður var. Við dáðumst að ósér-
hlífni hans, en henn gekk að
hverju verki sem alheill maður og
oftast betur.
Fiskurinn lyktaði upp færi
Orms og kræktist þar á frekar en
hjá öðrum, það var eins og færið
hans hefði einhvern seiðkraft.
Mörg skemmtileg vísa flaug á
sjónum og ekki var í kot vísað
þegar Vilhjálmur Hinrik hrepp-
stjóri í Merkinesi renndi upp að
síðunni í röstinni og kastaði fram
vísu af sinni alkunnu snilld.
Með kynnum mínum af Hafna-
mönnum eignaðist ég ógleymanleg
ár í lífinu. Ég dáðist að þraut-
seigju og dugnaði þessara afburða
sjómanna, sem bjóða byrginn
sjóum Atlantshafsins, hringiðum
og brotsjóum rastanna, brimsorf-
inni og skjerjóttri ströndinni við
vályndustu veðrahvörf norðursins.
Éinn sægarpanna í Höfnum
verður mér ávallt minnisstæður.
Hann heitir Vilhjálmur Magnús-
son og býr að Brautarhóli. Ormur
hafði komist í hann krappan með
honum á aðfangadagskvöld, í
biluðum bát þegar stórviðri skall
á og landtaka varð ógjörleg í
náttmyrkrinu. Eiríkur Kristófers-
son skipherra bjargaði þá mönn-
um úr sjávarháska, það hafði hann
oft gert áður. Um þessa sjóferð
hefir verið skrifað í bók um
svaðilfarir á sjó. Vilhjálmur var
okkar hald og traust á Herjólfi,
hann fylgdist með ferðum okkar,
og við með honum. Við töldum
okkur óhætt að vera úti ef hann
var þar, en ef hann setti stefnu á
land, fylgdum við fast á eftir, hann
þekkti sjólagið og er manna
veðurglöggastur. Ógleymanlegar
eru margar stundirnar að
Brautarhóli hjá þeim úrvals hjón-
um Vilhjálmi og Ástu konu hans.
Listaverk þau fjölmörgu, sem hún
hefir unnið í höndunum, meðan
maður hennar var á sjónum, sýna
hve mikið er spunnið í þessa úrvals
konu. Kynni mín af þeirri fjöl-
skyldu svo og öllu Hafnafólki á ég
Ormi Ólafssyni að þakka.
Þegar hausta tók og setja skyldi
báta í naust, kom lærdómsríkur
kafli. Hafnamenn kunna vel að
ganga frá bátum, verja þá og
geyma til næsta vors.
Nú er Herjólfur ekki lengur í
Höfnum en rær á önnur mið með
aðra menn innanborðs. Ormur orti
saknarljóð þegar báturinn var
seldur og gerði það af mikilli
snilld.
Ormur Ólafsson hefir nú á hendi
ábyrgðarmikið trúnaöarstarf hjá
Flugleiðum, hann er póstmeistari
félagsins auk annarra trúnaðar-
starfa. Honum er treystandi til
hvaða starfs sem er og það vita
forráðamenn félagsins. Það færi
betur ef allir starfsmenn þessa
þjóðþrifafyrirtækis skildu jafnvel
hve samstarf og samstarfsvilji er
nauðsynlegur til heilla flugmálun-
um og þjóðinni allri. Margur má í
dag minnast gamla máltækisins
að sameinaðir stöndum vér, en
föllum sundraðir.
Umhyggja Orms Ólafssonar
fyrir öldruðum föður sínum sýnir
hann eins og hann er , ég þekki
ekki fegurra dæmi.
Á þessum afmælisdegi óska ég
og fjölskylda mín Ormi, Ölfu konu
hans og öllu hans góða fólki til
hamingju. Ég sendi þeim kveðju
yfir álinn og þakka öll gömlu góðu
árin, áratuga vináttu og kynni við
hann og allt hans fólk.
Jóhannes R. Snorrason.

'.■MMrfMMIMMMMÍMhMMMMaMMMMMttttMlíMfMÍtÚUMÉMttkMMÍiÚUUl