Morgunblaðið - 19.10.1978, Page 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. OKTÓBER 1978
Greinargerð höfunda
um gang skipulags-
vinnu
Skipulagsvinna
fyrri ára
Fyrstu alvarlegri tilraunir
seinni ára til þess að taka
skipulagsmál miðbæjarins föstum
tökum, var hugmyndasamkeppni
meðal arkitekta 1962.
Fram að þeim tíma hafði verið
stuðst við ýmsa uppdrætti, — skal
helst getið uppdráttar áf Akureyri
og Oddeyri frá árunum
1897—1904, en á þessum árum var
Akureyri í þessum efnum framar
öllum kaupstöðum á landinu, hvað
fyrirhyggju snerti, enda mun hér
um að ræða fyrsta heildarskipulag
yfir bæ hér á landi. Meðal helstu
frumkvöðla skipulagsmála hér á
landi um aldamótin voru þeir Páll
Briem amtmaður og Guðmundur
Hannesson prófessor, sem báðir
bjuggu hér í bæ, og létu til sín taka
bæði í ræðu og riti.
Aðalskipulag var samþykkt
1927, gilti það allt fram yfir 1970
og var löngu úrelt orðið er vinna
hófst við nýtt aðalskipulag 1971 á
vegum bæjarins og Skipulags
ríkisins.
Var aðalskipulag þetta sam-
þykkt í árslok 1975, en gildistími
þess skyldi vera allt fram til
Frá vinstrii Helgi M.
Bergs. Tryggvi Gísla-
son, Haraldur V.
Haraldsson og Svanur
Eiríksson.
flatarmetrar eftir tegund notkun-
ar
— eignaskipting á húsum og
lóðum, lóðamörk
— fjöldi íbúða og íbúa ásamt
aldursdreifingu og þéttsetu íbúa
— staða húsa í umhverfi, hús-
hæðir
— götumyndir, heillegar húsa-
samstæður o.fl.
— nýtingartölur fyrir einstakar
lóðir og reiti
— talning núverandi bílastæða,
skortur á bílastæðum miðað við
núverandi nýtingu og löggjöf. n
— umferðarkort og spár
— fjöldi vinnustaða
— gönguleiðir, opin svæði
— trjágróður á svæðinu
Unnið var við ofangreindar
athuganir sumarið og haustið
1977, samhliða því að grófar
hugmyndir voru kynntar skipu-
lagsnefnd. Hlé varð á frekari
vinnu í nokkra mánuði um síðustu
áramót, þar sem ætlunin var að
skilgreina verkefnið nánar.
1) 700—750 bílastæði eru í miðbænum.
Hugmyndir að framtíðar-
lagi miðbæjarins áAkureyri
Arkitektamir Haraldur V. Haraldsson
og Svanur Eiríkæin virma að vekrimnu
Akureyri, 13. október.
Skipulagsnefnd Akureyrar kynnti í morgun fyrir
fréttamönnum störf nefndarinnar að skipulagsmálum
miðbæjar Akureyrar, sem vænst er að ljúki næsta vor,
þannig að þá verði hægt að hefjast handa um að vinna
eftir þeim niðurstöðum, sem bæjaryfirvöld og Skipulags-
stjórn ríkisins hafa þá væntanlega samþykkt og ákveðið.
Helgi M. Bergs, bæjarstjóri, og Tryggvi Gíslason,
bæjarfulltrúi og formaður skipulagsnefndar, höfðu einkum
orð fyrir nefndarmönnum, en arkítektarnir Haraldur V.
Haraldsson og Svanur Eiríksson, sem unnið hafa að gerð
skipulagsins samkvæmt samningi milli Akureyrarbæjar
og Arkítekta- og verkfræðistofunnar, skýrðu í máli og
uppdráttum greinargerð þá, sem þeir höfðu samið og hér
fer á eftir:
ársins 1993, með endurskoðun á
nokkurra ára fresti, — en slík
skipulagsáætlun þarf að vera í
stöðugri vinnslu og endurskoðun
og fylgja þannig breyttum kröfum
tímans.
Aðalskipulagið
1972—1993
Skipulagið tekur einungis af-
stöðu til framtíðar miðbæjarins í
mjög grófum dráttum, og þá helst
varðandi meiriháttar umferð að og
frá honum, má þar nefna Glerár-
götuna og framhald hennar neðan
miðbæjarins svo og brottfellingu
Kaupvangsstrætis frá gatnamót-
um við Eyrarlandsveg upp að
Oddeyrargötu.
Bent er á hlutverkaskiptingu
svæða innan hans. Lagt er til að
komið verði upp stofnanakjörnum
í norður- og suðurenda miðbæjar-
ins. I norðurhlutanum er gert ráð
fyrir ýmis konar opinberri stjórn-
sýslu í tengslum við bæjarskrif-
stofur, en í suðurendanum er lagt
til að rísi miðstöð menningar og
félagsmála.
Umferðarmiðstöð er valinn
staður neðan Nýja-bíós, ofan við
Glerárgötu. Minnst er á möguleika
á gerð göngugötu (Hafnarstræti).
Þá er bent á markmiðasetningu
í skiptingu landnotkunar í miðbæ
Akureyrar án þess að spáð sé í
nokkrar tölur varðandi framtíðar-
stærð svæðisins að nýtilegu gólf-
flatarmáli.
Nýtilegur gólfflötur er sagður í
miðbænum 1971 nema samtals
fyrir íbúðir, fyrirtæki og stofnanir
rúmum 70.000 m2.
Að öðru leyti er eftirfarandi lagt
til um hlutfallslega skiptingu
landnotkunar í miðbæ Akureyrar.
markmið
Landnotkun 1971 1993
íbúðir 25% 25%
verelun 18% 25%
handiðn 5% 5%
iðja 12% 10%
vörugeymslur 8% 0%
annað sérhæft (stofn.) 17% 20%
skrifstofur 15% 15%
Ennfremur er lagt til að nýt-
ingarhlutfali á miðbaejarsvæðinu
sé að öllum jafnaði ekki meira en
0,5 enda sé gengið frá bifreiða-
stæðum samkvæmt gildandi kröf-
um.
Forvinna að skipu-
lagi miöbæjarins
Vinna okkar hófst með grófum
hugmyndum, sem kynntar voru
skipulagsnefnd vorið 1977. Þessar
hugmyndir voru grundvallaðar á
gögnum, sem fyrir hendi voru:
a) fyrri skipulagsuppdráttum
frá Skipulagi ríkisins.
b) samkeppni um miðbæjar-
skipulag frá 1962.
c) gögnum Tæknideildar bæjar-
ins, kort, fasteignamat o.fl.
d) Aðalskipulagsgögnum frá
1972.
I frumdrögum okkar gerðum við
ýmsar athugasemdir við forsendur
þær, sem okkur voru settar í
aðalskipulaginu, en þessar eru
helstar.
— Færsla Glerárgötu framan
við Samkomuhús bæjarins fjær
landi en aðalskipulag og skipu-
lagsstjóri gerðu ráð fyrir. Fengist
þar á uppfyllingu töluverð land-
ræma undir brekkum neðan sam-
komuhúss, sem hugsanlega mætti
nota síðar fyrir menningarstofn-
anir.
— Hluti Kaupvangsstrætis,
efst í „gilinu“ frá Eyrarlandsvegi
upp í Þingvallastræti haldi gildi
sínu, sem mjög mikilvæg og
hefðbundin tenging miðbæjarins
við hverfin efra, þó ekki væri
nema sem einstefnuakstursgata
frá miðbænum ofan Eyrarlands-
vegar.
— Od^leyrargata og
Brekkugata tækju að hluta við
umferð á-norðurbrekkuna, þar
sem Kaupvangsgilið eitt nægði þar
ekki tif. Þó er umferðaraukning á
þessum götum ýmsum vandkvæð-
um bundin vegna íbúðarsvæðis,
sem liggur að götunni, þar sem
margar barnafjölskyldur búa. A
þessum slóðum hafa einmitt átt
sér stað kynslóðaskipti hin síðari
ár.
— Staðsetning
Umferðarmiðstöðvar, leggjum við
til að verði neðan og austan
Glerárgötu, sunnan Strandgötu
þ.e. á núverandi lóð Stefnis, þar
sem samband væri gott við far-
þegahöfnina svo og tengsli gób við
aðal bifreiðaumferð og örstutt í
miðbæjarkjarnann. Tillögu aðal-
skipulags um staðsetningu vestan
Glerárgötu teljum við íhugunar-
verða, ef önnur meiriháttar þjón-
usta umfram umferðarþjónustu
verður fyrir hendi í byggingu
þessari, sem á þessu stigi er óljóst
atriði.
— Vöruaðkoma að húsum
KEA, AMARO o.fl. leggjum við til
að verði þjónað einungis um
Oddagötu, en Gilsbakkavegur
lokaður fyrir vöruflutningaum-
ferð, vegna takmarkaðrar burðar-
getu í framtíðinni að öðru
óbreyttu. Á fundum skipulags-
nefndar var sá möguleiki ræddur,
að tengja Bjarmastíg suður á brú
yfir Skátagilið yfir á vöruhlað
fyrrgreindra húsa. Þessa lausn
teljum við koma til greina en
miður heppilega með hliðsjón af
framtíðarhlutverki Skátagilsins
sem útivistarsvæðis bæjarbúa.
Hugmynd kom fram um lagningu
sérstakrar vöruaðkomugötu þvert
yfir baklóðir vestan Brekkugötu
frá Oddeyrargötu til suðurs. Þessa
lausn teljum við síst koma til
greina, þar sem umræddar baklóð-
ir, einmitt á svæðinu frá Oddeyr-
argötu að Skátagili, eru mjög
gróðursælar og bjóða upp á
framtíðar útivistarmöguleika, í
beinum tengslum við miðbæjar-
kjarnann.
Að öllu þessu áthuguðu teljum
við að Oddagatan ein, með smá-
vægilegum lagfæringum og
breikkun, nægi til þess að leysa
þetta hlutverk.
Skilgreining skipu-
lagsverkefnisins
Aðal vinnan hófst með því að
gerð var vinnsluáætlun fyrir
skipulagsverkefnið, sem skiptist í
2 meginþætti:
a) Uttekt á núverandi ástandi
miðbæjarins.
b) Nýjar deiliskipulagstillögur
að enduruppbyggingu svæðisins
ásamt tillögum að nýju umferðar-
kerfi.
Úttekt á núverandi ástandi fól í
sér- könnun m.a. eftirfarandi
atriða:
— efni, aldur og ástand húsa,
varðveislumat
— tegund húsrýmis og gólf-
Samningur um
skipulagsverkefnið
Gerður var endanlegur samn-
ingur milli Akureyrarbæjar og
Arkitekta- og verkfræðistofunnar
s/f í febrúar 1978.
Samningur þessi fjallar um
verkefni í tveimur áföngum. I fyrri
hluta að gerðar verði 3 mismun-
andi skipulagstillögur í grófum
dráttum. Verði þar um að ræða
valkosti, sem gangi mismunandi
langt til breytinga á reitum og
gatnakerfi, niðurrifi og endur-
nýjunar á húsum eða uppbyggingu
á auðum svæðum.
I tillögum þessum veröur meðal
annars fjallað um eftirtalin atriði:
— umferðarkerfi, flokkun
gatna, staðsetning bílastæða,
vöruaðkomu
— gönguleiðir, opin svæði, torg,
útivistarsvæði
— nýting einstakra reita og
lóða
— hæðir húsa, nýbyggingar og
form
— eignaskiptingu lóða, maka-
skipti, breytingar á reitum.
í síðari hluta verkefnisins, skal
sérstaklega gera grein fyrir út-
færslu Hafnarstrætis og Ráðhús-
torgs, sem göngugötu — og úti-
vistarsvæðis, ef hugmyndir um
slíkt verða ráðandi.
Stefnt er að því að ljúka þessum
áföngum verkefnisins fyrir n.k.
áramót, þannig að úrvinnsla
hinnar endanlega útvöldu tillögu
geti hafist í upphafi næsta árs.
Skipulagsvinna og
kynning hugmynda
Unnið hefur verið við verkefnið
svo til stöðugt og í nánu samráði
við skipulagsnefnd. Fjallað hefur
verið um hina einstöku þætti í
þróun skipulagsvinnunar á
mánaðarlegum fundum með
nefndarmönnum. Hefur það sam-
starf verið með ágætum að okkar
mati. Jafnframt hefur verkefnið
verið unnið í samvinnu við tækni-
menn bæjarins.
Gert er ráð fyrir að efnt verði til
kynningar meðal bæjarbúa á
skipulagshugmyndum, þegar þær
hafa verið endanlega mótaðar og