Morgunblaðið - 31.12.1978, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 1978
19
Sjálfstœðisflokksins
að standast Alþýðubandalaginu snúning, ef
stjórnarsamstarf þessara flokka heldur áfram.
Alþýðubandalagið hefur sett sín
skilyrði og ráðið ferðinni. Eitt skilyrðið hefur
þó farið fyrir ofan garð og neðan, að
kaupmáttur launa yrði sá, sem að var stefnt
með sólstöðusamningunum 1977. Sannleikur-
inn er sá, að kaupmáttur launa er mun lægri en
þá var stefnt að og verður engu hærri en með
febrúar-maí ráðstöfunum í vetur, sem mest var
barizt á móti.
Alþýðuflokkurinn hefur að vísu í áróðri talið
sig hafa sérstöðu meðal stjórnarflokkanna og
sett samstarfsflokkum sínum skilyrði ekki einu
sinni heldur a.m.k. þrisvar, en koðnað jafnoft
niður, þegar á hefur reynt.
En það er einn stjórnarflokkanna, sem setur
ekki nein skilyrði. Framsóknarflokknum er nóg
að fá að vera með í ríkisstjórn, sjálfur er hann
stefnulaust rekald. Framsóknarmenn eru svo
fullir minnimáttarkenndar eftir fylgistapið til
Alþýðubandalagsins í sumar, að þeir þora ekki
annað en að sitja og standa eins og
Alþýðubandalagið. í orði láta Framsóknar-
menn enn í það skína, að þeir séu efnislega
sammála Alþýðuflokknum, en á borði þora þeir
ekki að slíta sig frá Alþýðubandalaginu.
Stjórnarflokkarnir sitja raunar á svikráðum
hver við annan og bíða fyrst og fremst færis að
koma hver öðrum á kaldan klakann. í því felst
veikleiki ríkisstjórnarinnar, og á meðan er
landið stjórnlaust.
x-x-x
Verðbólgan stefnir í 50—60% aukningu á
næsta ári og rekstrarstöðvun atvinnuveganna
er á næsta leiti, atvinnuleysi blasir við, ef
ekkert verður að gert.
Öll segjumst við vilja koma í veg fyrir slíka
þróun, en flest viljum við, að aðrir byrji og
röðin komi síðast að okkur, ef einhverju skal til
fórna.
Lausn vandans er auðvitað hið fornkveðna að
eyða ekki meiru en aflað er, í því felst að auka
aflann, verðmætasköpunina, og draga úr
eyðslunni.
Framleiðslan og útflutningsverðmæti verða
ekki aukin eða dregið úr eyðslu nema við búum
við rétta gengisskráningu, sem ræðst af
framboði og eftirspurn. íslenzka krónan á að
geta verið gjaldmiðill hvar sem er. Launþegar
eiga að vera frjálsir að því, hvernig þeir verja
launatekjum sínum, hvort heldur til ferðalaga
erlendis eða neyzlu innanlands. Örlög íslenzku
krónunnar eiga ekki að verða hin sömu og
þeirrar tékknesku, en þar í landi er sagt að
dollarinn seljist fyrir meira en helmingi hærra
verð hjá leigubílstjóra en í banka, að ekki sé
talað um gengið í Sviss. Það á ekki að kosta 2
ferðir í banka og margra daga bið að fá
yfirfærslu á 10 þús. kr. greiðslu eins og
viðgengst hér á landi með tilheyrandi
skriffinnsku og starfsmannahaldi.
Við íslendingar verðum eins og aðrir að
sætta okkur við það að lífskjör okkar byggjast
á því, hvaða gagn við getum gert öðrum, hvaða
verðmæti við getum látið öðrum í té að mati
þeirra sjálfra. Utanríkisverzlun okkar er
hlutfallslega mikil og því þurfa hefðbundnar
útflutningsgreinar og nýr útflutningsiðnaður á
þeim hvata að halda, sem rétt gengisskráning
felur í sér, en með sama hætti er og tryggð
hagkvæmasta ráðstöfun innflutningstekna.
Gengi íslenzku krónunnar verður stöðugt, ef
við gerum ekki meiri kröfur til atvinnuveg-
anna, opinberrar þjónustu og fjárfestingar en
tekjur okkar sem þjóðarheildar segja til um, —
ella hljótum við að þurfa að þynna út
gjaldmiðilinn, og lækka gengi íslenzku krón-
unnar, eins og reynslan hefur sýnt okkur.
x-x-x
En eftir sem áður er sá vandi óleystur hvernig
við eigum að skipta tekjunum innbyrðis okkar
á milli og hins opinbera, ríkis og sveitárfélaga.
Við Sjálfstæðismenn höldum því fram, að
einstaklingarnir skapi verðmætin og því eigi
þeir að halda sem mestu af sjálfsaflafé sínu.
Sönnunarbyrðin hvíli á skattlagningarvaldinu,
að peningunum verði betur ráðstafað af hinu
opinbera en einstaklingunum sjálfum. Sam-
kvæmt þessu viljum við takmarka útgjöld
ríkisins við ákveðið mark af þjóðarframleiðslu.
Fráfarandi ríkisstjórn tókst að koma útgjöld-
um ríkisins niður í tæp 28% af þjóðarfram-
leiðslu úr 31—32% en nú sækir aftur í sama
farið. Á næsta ári nema 4% þjóðarfram-
leiðslu tæpum 30 milljörðum króna. Skatt-
heimta ríkisins verður því 25—30 milljörðum
króna meiri en fráfarandi ríkisstjórn miðaði
við og er engu að síður stefnt í umtalsverðan
hallarekstur ríkissjóðs á næsta ári.
Allir eru sammála um, að hallarekstur
ríkissjóðs virkar eins og olía á verðbólgueldinn,
og almennari skilningur en áður er að vakna á
skaðsemi of mikillar skattheimtu. Hreyfingar
erlendis, bæði austan hafs og vestan bera þessu
vitni, og eru ummæli sænska nóbelsverðlauna-
hafans í hagfræði Gunnars Myrdal, sem ekki
verður sakaður um hægri villu, nýjasta dæmið
um það.
Auknar skattaálögur ríkis og sveitarfélaga
hér á landi eins og þær birtast í gerðum vinstri
stjórna í landi og höfuðborg eru til þess fallnar
að auka spennu og kaupkröfur, sem magna
munu verðbólguna. En auk þessa stríðir slík
skattaáþján gegn réttarvitund almennings.
Hafi beinir skattar áður einkum verið
launþegaskattar eykst misræmið og misréttið
enn. Herskari skattalögreglu stoðar hér ekki ef
menn telja siðferðilega afsakanlegt og mögu-
legt að skjóta undan skatti. Skattalög verða að
vera í samræmi við réttarvitund almennings og
skilyrði þess er, að einstaklingar og fyrirtæki
fái að halda a.m.k. helming af síðustu
krónunni, sem unnið er fyrir.
X - X - X
Hemill og síðan samdráttur í útgjöldum hins
opinbera er nauðsynlegur en tekst ekki nema
afnumin verði eða fækkað sjálfvirkum ákvæð-
um um kostnaðarþátttöku ríkisins. Hér er
vissulega úr vöndu að ráða, því að menntun,
öryggi og heilsugæzlu viljum við tryggja öllum
landsmönnum án tillits til efnahags. En
sívaxandi afskiptasemi hins opinbera af öllum
sviðum mannlegs lífs krefst nýrra stofnana og
starfsliðs til eftirlits og skriffinnsku, sem hleður
utan á sig kostnaði fyrir hinn almenna
skattborgara. Og nýjasti tillöguflutningur á
Alþingi bendir til þess að það sé hugsjón nýrra
þingmanna, að háleitasta hlutverk íslendinga
sé að rannsaka líf og starf hvers annars fremur
en að vera sinnar eigin gæfu smiðir.
Skatttekjur hins opinbera fara bæði í
SJA NÆSTU SÍDU