Morgunblaðið - 13.05.1979, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. MAÍ1979
27
Fólk er yfirleitt mjög elskulegt.
— Einhverjum ævintýrum hef-
urðu þó lent í?
— Já, raunar lentum við í stór-
kostlegu ævintýri, þegar skipið
strandaði skammt frá Borneo og
við lágum föst á kóralrifi í þrjár
vikur, matarlítil og vatnslítil og
sjóræningjar allt í kring.
— Nútímasjóræningjar?
— Óaldarflokkar eða sjóræn-
ingjar, hvað sem maður vill kalla
þá. Fólk trúir ekki að þeir séu til.
En þeir eru þarna á hafinu í kring
um Indónesíu á litlum bátum og
neyta allra ráða til að komast um
borð í stærri skip, einkum ef þeir
halda að vopn séu um borð. Skipin
sigla hægt og þeir eru þarna á
sveimi í þessum frumstæðu og
sakleysislegu bátum sínum. Allt í
einu er kannski kominn um borð
50 manna flokkur og þá er ekki um
annað að ræða en að láta af hendi
allt eigulegt. Með það hverfa þeir
á brott. Þeir villa gjarnan á sér
heimildir. Þegar þeir komu að
okkur, þóttust þeir fyrst vera úr
lögreglunni og þegar það gekk
ekki, þá tollverðir. Stundum eru
þeir jafnvel sagðir stöðva skip á
stolnum tollbátum. Þegar ekkert
dugði, reiddust þeir og kváðust
ætla að sækja hjálp. Þá sendi
skipstjórinn skeyti til Filippseyja
og bað um hervernd, því við vorum
víst í strandhelgi Filippseyja.
Eftir þeirri vernd biðum við í þrjá
daga. Einn litli báturinn kom þá
of nærri, og varðbátarnir skutu á
hann. Þá fór í gang í þessum
hrörlega báti fínasti mótor og þeir
þeystu burt. Svo vel dulbúast þeir.
— Voruð þið ekki hrædd?
— Jú, við vorum auðvitað
hrædd. Maður skilur þetta ekki
fyrr en maður lendir í því, svarar
Sigrún Edda. — Strax þegar
skipið strandaði, greip um sig
mikill ótti meðal Kínverjanna,
sem kunnu ótal sögur um skip sem
hefðu horfið þannig og fundist
einhvers staðar með beinagrindur
einar um borð. Breskt skip hafði
nokkrum árum áður strandað
einhvers staðar á þessum slóðum
og sent út hjálparkall. Þegar hjálp
barst, höfðu ræningjar drepið
hluta áhafnarinnar. Nokkrar kon-
ur voru um borð. Þær höfðu þeir á
brott með sér og hefur ekkert til
þeirra spurst. Við slíkar sögur
setti að okkur óhug.
— Hvernig stóð á því að þið
voruð þarna á rifinu í 3 vikur. Var
ekki strax send út hjálparbeiðni?
— Jú, skipstjórinn tilkynnti um
strandið. En við fengutn boð frá
Noregi um að reyna að losna af
rifinu sjálf. Skipið var ekki í
hættu. Auk þess var norskur
dráttarbátur af nýjustu gerð í
Singapore og möguleikar á að fá
hann til að ná okkur út. Þá
mótmæltu yfirvöld í Filippseyjum,
kváðust eiga rétt til björgunar.
Þeir kröfðust vist óskaplegrar
upphæðar, og samningar tókust
ekki fyrr en eftir þrjár vikur. Á
meðan sátum við þarna föst. Eftir
viku komu tveir dráttarbátar, en
þeir toguðu bara sinn í hvora
áttina og þóttust vera að reyna.
Tóku ekki almennilega i, til að ná
okkur út, fyrr en búið var að
semja. En þetta fór allt vel.
• Sjómannakirkjan
veitir góða þjónustu
— Hvert hélduð þið þá?
— Við lentum í slipp í Hong
Kong eftir strandið. Það er stór-
kostleg borg. Ég kom þar fjórum
sinnum. Tók mér m.a. sumarleyfi í
viku. Og ætla að koma þar við á
leiðinni til Nýja Sjálands með
vinkonu minni, Ellen Þórarins-
dóttir hjúkrunarkonu.
— Hvar finnst þér mest gaman
að koma?
Singapore og Kuala Lumpur í
Malasíu eru fallegustu borgir sem
ég þekki. Þangað áformum við líka
að koma í ferðinni. Við ætlum að
vera þrjá mánuði á leiðinni. Verð-
um fyrst 10 daga í Noregi, fjóra
daga í Karatchi í Pakistan, þar
sem ég á finnska vinkonu. Síðan
hálfan mánuð í Kína, komum til
Shanghai, Kanton og Peking. Kína
er eini staðurinn, þar sem við
eigum pantað hótel. Þá tökum við
lest frá Kanton til Hong Kong.
Við spjöllum um þessar borgir
og hvað þar er að sjá. Komum
okkur saman um að maður þurfi
að hafa einhver sambönd eða
útgönguleið, til að komast út úr
hinu skipulagða ferðamannalífi.
— Ég hafði slíka möguleika, segir
Sigrún Edda. Við komum alltaf til
norsku sjómannakirkjunnar, þar
sem maður fær sér kaffi og getur
lesið blöðin. Og ég tek það fram,
að það er engin helgislepja jrfir
henni. Svo eru sjómanna-
klúbbarnir alveg ágætir, en
klúbburinn í Hong Kong er fín-
asta hótel. Að vísu er ekki mikið
um kvenfólk þar. Ég var sett í
herbergi í sérálmu, þegar ég gisti í
sjómannaheimilinu í Hong Kong,
segir Sigrún Edda og hlær.
Auðvitað er mikið öryggi í að
dvelja á slíkum stöðum. Við
víkjum talinu að hugsanlegum
hættum, og Sigrún segir: — Ef
maður heldur sig frá vitleysu, svo
sem eiturlyfjum og greinilega
slæmum félagsskap og gætir
peninganna sinna vel, þá er manni
óhætt.
• í fangelsi í
Indónesíu
Þó kom það eitt sinn fyrir
Sigrúnu Eddu, meðan hún var á
norska skipinu, að lenda fyrir
hreina tilviljun í fangelsi í Indó-
nesíu og sitja þar í hálfa nótt. —
Raunar var það líka fyrir svipaða
tilviljun að ég slapp út, segir hún.
Þegar hún er búin að minnast á
þetta, sleppur hún ekki við að
segja alla söguna: — Þegar skipið
lagðist að kom alltaf á þessum
stöðum straumur af tötralegum
körlum um borð og þeir bjóða
manni upp á eitthvað í landi. Það
gerðist þarna, en auðvitað hafnar
maður slíkum boðum. Seinna fór
ég svo í land ein, og einn þessara
karla var þar fyrir. Hann endur-
tók boð sitt. Þegar ég hafnaði,
reiddist hann og klagaði mig fyrir
verðinum. Heimtaði að væri gerð
leit á mér, sem ég neitaði, nema ef
sú leit væri gerð af konu. En ég
varð að tæma alla vasa. Þá vildi
svo til að ég fann einn dollara í
vasanum. í rauninni er bannað að
flytja dollara í land, þótt enginn
fari eftir því. Ég var drifin upp í
bíl og ekið meö mig í fangelsi.
— Var það ekki vond vistar-
vera?
— Hræðileg hola! Hitinn var
óskaplegur og veggirnir blautir.
Enginn kom. Og ég fékk engin
svör, þegar ég var að reyna að
spyrja fyrir hvað ég væri ákærð.
Mér vildi það til að einhver
smástrákur hafði horft á það sem
gerðist á hafnarbakkanum. Hann
fór til skipstjórans og bauðst til að
segja honum það fyrir borgun. Og
um miðja nótt komu umboðs-
maður skipsins og skipstjórinn, og
mér var sleppt. Ég var að reyna að
spyrja fyrir hvað ég hefði verið
tekin. Það var fátt um svör.
Einhver sagði fyrir mótmæli eða
uppreisn. Maður stendur uppi
alveg bjargarlaus þegar svona
kemur fyrir. Staðirnir eru þó
misjafnir. Mér er sagt að hvergi sé
fólk eins illa varið fyrir slíku sem
á Taiwan. Einhver prestur hafði
gert gangskör að því að leita að
fólki, sem horfið hafði þar og
rakst á menn í fangelsi, sem setið
höfðu inni lengi fyrir nær ekkert.
— Það kemur ekki í veg fýrir að
þú leggir aftur land undir fót? Og
ekki á sjó í þetta skipti? Hvað
varstu lengi á skipinu?
— í átta mánuði. Mér fannst
það alveg stórkostlegt og hefði
viljað fara aftur á sjó. En ástandið
er enn verra nú en áður og ég
veigra mér við að bíða eftir skips-
rúmi. Enda sitja Norðmennirnir
fyrir.
• Útþrá og
eirðarleysi
— Af hverju komstu heim fyrir
tveimur árum?
— Ég ætlaði að læra líffræði í
Noregi, en það eru betri atvinnu-
möguleikar hér fyrir meinatækna,
svo að ég fór í það nám og var að
ljúka því eftir tvö ár.
— Svo þú gerir þá ráð fyrir að
koma heim til starfa á endanum?
Af hverju • viltu fara til Nýja
Sjálands?
— Já, það er að minnsta kosti á
dagskrá að koma heim til íslands.
Enn er þó í mér útþrá og eirðar-
leysi. Og Norðurlönd freista mín
ekki lengur. Mig langar til að
komast eitthvað langt í burtu.
Kynnast einhverju nýju. Við vin-
konurnar höfðum skrifað til
ýmissa landa og leitað fyrir okkur.
Og sýndist einna álitlegast að fá
atvinnuleyfi á Nýja Sjálandi. Við
ætlum að vera hálfan mánuð í
Hong Kong, og fara svo til Bang-
kok í Thailandi og þaðan til
Penang í Malasíu. Við hyggjumst
eyða hálfum mánuði í Malasíu og
ferðast niður til Singapore, vera
þar í viku og hafa síðan þriggja
vikna viðdvöl í Indónesíu. Fara
loks um Ástralíu til Nýja
Sjálands, þar sem við ætlum að
reyna að vinna um hríð. Þá höfum
við hug á að vinna kannski síðar í
Ástralíu. Stóri draumurinn minn
er að komast til Suður-Ameríku.
En ég er enn mállaus á spænsk-
una.
— Sigldirðu ekki þangað?
— Nei, við sigldum til
Mið-Ameríkuríkjanna, komum
m.a. við í Panama og Nicaragua.
— Hefur Ellen Þórðardóttir
vinkona þín hug á að gera það
sama? Hafið þið áður ferðast
saman?
— Já, við fórum saman til
Tyrklands í fyrrasumar og vorum
þar í mánuð. Ferðuðumst víðs
vegar um landið í rútubílum með
bakpokana okkar. Við héldum frá
Istambúl suður yfir Litlu-Asíu og
dvöldum lengst í þorpum á suður-
ströndinni. Þarna er ákaflega gott
og greiðvikið fólk og mjög gestris-
ið. Lítið er um ferðamenn. Maður
hefur ströndina fyrir sig og
sjórinn er tær og hreinn. Þeir eru
að byrja að reyna að laða að sér
ferðamenn þarna á suðurströnd-
inni, en kunna ekki undirstöðu-
atriði í þrifnaði.
• Borðaði
steiktan hund
— Hefurðu aldrei veikst í þess-
um ferðum þínum, þar sem maður
er óvanur matnum og heimagerl-
unum?
— Aldrei veikst nema í Tyrk-
landi, þar sem ég fékk maga-
krampa, og var veik í 3 daga. Samt
borða ég allt, sem mér er boðið.
Borðaði meira að segja einu sinni
steiktan hund í Manilla. Ég vissi
að vísu ekki fyrr en ég var hálfnuð
með máltíðina að þetta var hund-
ur. En þá var þetta svo góður
matur og allir borðuðu hann, svo
ég lét mig hafa það. Og varð ekki
meint af. Þetta var á einni knæp-
unni niðri við höfnina, þar sem
sjómenn fá sér gjarnan einn bjór,
áður en þeir halda upp í borgina.
Það er annað sem plagar mig hvar
sem ég fer. Það eru moskitó-
flugurnar, sem komast í feitt þar
sem ég er. Þegar komið er af sjó,
fer þeirra að gæta er skipið
nálgast land. Ég var farin að fá
moskitóbit sólarhring áður en við
komum að landi, þótt enginn
annar yrði þeirra var.
— Mín reynsla er sú að víða
fari landinn og maður rekst oft á
Islendinga á ferðum sínum. Hefur
þú ekki hitt Islendinga?
— Nei, það hefi ég ekki gert.
Hefi ég þó alltaf spurt um þá,
þegar ^g hefi komið í sjómanna-
heimilin og til sjómannakirkjunn-
ar. Einu sinni rakst ég á Græn-
lending, sem verið hafði á Islandi,
og færeyska stelpu hitti ég í Hong
Kong. En til íslendinga spurði ég
ekki. Aftur á móti sá ég margar
greinar um Island í blöðum. Til
dæmis man ég eftir því að hafa
lesið um íslenzka kvennaárið í
japönsku blaði og einnig i blaði í
Hong Kong. Þótt blöð víðs vegar
að liggi frammi í sjómannaheimil-
unum, finnast þar aldrei íslenzk
blöð. Ég saknaði þess. Það væri
gaman að fá send í sjómanna-
heimilin íslenzkt blað, þó ekki
væri nema eitt í mánuði. Þegar ég
kom til New York, fór ég í íslenzku
ræðismannsskrifstofuna og fékk
að líta í blöðin og hafði mjög
gaman af því.
Að lokum spjöllum við svolítið
um fyrirhugað ferðalag, sem þær
Sigrún og Ellen eru að búa sig
undir. Þetta er löng og dýr ferð.
Farið eitt kostar um það bil hálfa
milljón héðan og suður til Nýja
Sjálands, enda hinum megin á
hnettinum. — Mér finnst óréttlátt
hvernig farið er með ferðafólk,
sem þarf á gjaldeyri að halda hér
á íslandi, segir Sigrún Edda. Fólk
getur flutt inn hvað sem er fyrir
erlendan gjaldeyri og engin tak-
mörk fyrir því. En ef maður vill
ferðast og sjá sig um, er eins og
maður sé að sníkja gjaldeyri að
gjöf. Þó eru lagðar stórar upphæð-
ir ofan á verð gjaldmiðilsins. Ég
er t.d. látin greiða 50 þús. ofan á
400 þúsund kr. yfirfærslu. Það
þykir mér nokkuð mikið!
— Áður en við skiljum, segðu
mér þá Sigrún hvar þér hefur þótt
fallegast í heimihum. Hvaða stund
heillaði þig mest?
— Þegar við sigldum í heilan
sólarhring milli Filippseyjanna.
Þær eru eldbrunnar, en skógi
vaxnar niður í fjöru. Það var
stórkostlegt!
Væntanlega eiga þær Sigrún og
Ellen nú fyrir höndum stórkost-
legar stundir og kannski heillandi
ævintýri. Við óskum þeim góðrar
ferðar — og heilladrjúgrar heim-
komu einhvern tímann. — E.Pá.