Morgunblaðið - 06.02.1980, Blaðsíða 17

Morgunblaðið - 06.02.1980, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 1980 17 Gunnar Thoroddsen: Hef ástæðu til að ætla að fleiri þing- menn bætist í hópinn „FYRST er að vita, hvort tekst að koma stjórninni sam- an,“ sagði Gunnar Thor- oddsen. varaformaður Stjálf- stæðisflokksins, í samtali í gær á Bessastöðum, eftir að hann hafði fengið umboð til myndunar meirihlutastjórn- ar frá forseta íslands. Svarið var við spurnigunni um það, hvenær ríkisstjórnin tæki við. Gunnar sagði ennfremur: „Ég vonast til þess, að það takist og hef ástæðu til þess að vænta þess, að það verði fyrir vikulokin.“ Gunnar Thoroddsen kvað forseta íslands hafa veitt sér umboð til myndunar meiri- hlutastjórnar, en 31 þingmað- ur, sem hann hefði tryggt sér, væri þingmeirihluti, sem dygði. Hann kvað forsetann engan ákveðinn frest hafa sett sér, en hann hafði haft þá ósk, að málinu yrði hraðað eins og kostur væri. Gunnar var þá spurður um samþykkt þá sem fulltrúaráð sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík gerði í fyrradag og birt var í Morgunblaðinu í gær. Hann kvaðst ekki vilja tjá sig um hana að svo stöddu. Þá var hann spurður um það, hvort hann hefði fengið fleiri stuðningsmenn úr þingflokki sjálfstæðismanna. Gunnar sagði: „Ég vona enn að þeir verði fleiri og helzt vildi ég að allur þingflokkurinn kæmi til stuðnings við mig. Ég tel, að þar sem þetta er eini möguleikinn á þingræðisstjórn, sem við blasir, sé ástæða til að ætla að fleiri bætist í hópinn. Hinn kosturinn er utan- þingsstjórn, sem er ákaflega mikil niðurlæging fyrir Alþingi — að geta ekki myndað stjórn. Mér er kunnugt um að ýmsir þingmenn Sjálfstæðisflokksins eru í raun fylgjandi þessu stjórnarmynstri." Gunnar Thoroddsen kvað mál- efnagrundvöll stjórnarinnar ekki mundu liggja fyrir í gær, en í dag kvað hann áfram unnið að gerð hans miðað við að stjórnin komist á fyrir helgi. Þá var spurt um það, hvort ráðherrar hefðu verið ákveðnir og um skiptingu ráðuneyta. Gunnar Thoroddsen kvað enga ákvörðun liggja fyrir um slíkt. Fyrst væri að ganga frá málefnasamningi og væri það nokkuð föst venja við stjórnarmyndanir. í honum væru oft viðkvæm mál, sem hann kvað ekki mundu stranda á. Hins vegar kvað hann skiptingu ráðuneyta hafa borið á góma í viðræðunum, en endurtók að engar ákvarðanir hafi verið teknar — aðrar en um forsætið. Innan þingflokks sjálfstæð- ismanna hafa menn velt því fyrir sér, hvort flokkurinn ætti að óska eftir aðild að þessu stjórnarsam- starfi og það þannig víkkað út á flokkslegan grunn. Slíka ósk hefur Gunnar Thoroddsen látið í ljós. Þegar Morgunblaðið spurði hann, hvernig hann tæki því, kvaðst hann enga málaleitan hafa fengið þess efnis frá formanni þingflokks sjálfstæðismanna. Þá spurði Morgunblaðið, hvort til greina kæmi að annar maður yrði í forsæti en hann og svaraði þá Gunnar: „Þetta er nú undarlega spurt, þegar forseti er búinn að fela mér að reyna að gera tilraun til stjórnarmyndunar." Steingrímur Hermannsson formaður Framsóknarflokksins: Tel mig hafa geng- ið úr skugga um að Sjálfstæðisflokkur- inn vildi ekki tala við okkur hina tvo „MÉR hcfur aldrei verið tilkynnt um að Sjálfstæðisflokkurinn væri tilbúinn til viðræðna við okkur_og Alþýðubandalagið um stjórnar- myndun." sagði Steingrimur Her- mannsson formaður Framsóknar- flokksins. er Mbl. spurði hann. hvers vegna Framsóknarflokkur- inn hefði frekar kosið að ganga til stjórnarmyndunarviðræðna við Gunnar Thoroddsen. en Geir Hall- grímsson formann Sjálfstæðis- flokksins. sem hefur umboð þing- flokksins til stjórnarmyndunar- viðræðna. „Ég spurði Geir Hallgrímsson ítrekað að því, hvort Sjálfstæðis- flokkurinn sem slíkur væri ekki tilbúinn til þess að ræða við okkur og Alþýðubandalagið um stjórnar- myndun. Geir svaraði á þá leið, að út af fyrir sig vildi Sjálfstæðisflokkur- inn ekki útiloka neitt, en hann mæti stöðuna þannig, að teldi svona sam- starfsmöguleika fá mjög illar viðtök- ur hjá sjálfstæðismönnum," sagði Steingrímur. „Ég talaði við Geir föstudaginn 25. janúar og sunnudag- inn þar á eftir talaði ég tvisvar við hann, fyrst um tvöleytið og svo aftur um kvöldið. Ég fékk alltaf sama svarið og um kvöldið spurði ég hann enn , hvort sjálfstæðismenn væru reiðubúnir í viðræður. Hann sagði þá, að þeir væru tilbúnir til við- ræðna við okkur. Ég spurði þá, hvort þeir væru tilbúnir til að ræða við Alþýðubandalagið líka og ég held ég muni svar Geirs orðrétt. Það var: Við erum ekki að biðja um það. Ég veit hreint ekki, hvernig á að meta þessi svör Geirs öðru vísi en svo, að hann teldi ekki nægan vilja hjá sjálfstæðismönnum til að ganga til viðræðna við okkur og Alþýðu- bandalagið um stjórnarmyndun. Ég fæ ekki séð, hvernig menn geta túlkað afstöðu okkar sem svo, að okkur gangi það eitt til að kljúfa Sjálfstæðisflokkinn. Ég tel mig hafa gengið úr skugga um það, að Sjálf- stæðisflokkurinn sem slíkur vildi ekki ræða við okkur hina tvo.“ — En er hugsanlegt að þínu mati, að Sjálfstæðisflokkurinn geti nú komið inn í stjórnarmyndunarviðræðurn- ar? „Nú er Gunnar Thoroddsen kom- inn með umboð frá forseta íslands. Ég hygg, að úr þessu yrði æði erfitt að Sjálfstæðisflokkurinn kæmi inn í viðræðurnar, nema þá undir forystu Gunnars. Sjálfur hef ég ekkert á móti því. Stjórnin yrði þá bara sterkari með því móti. En það verða sjálfstæðismenn sjálfir auðvitað að gera upp við sig.“ Steingrímur Ilermannsson og Lúðvík Jósepsson ræðast við i Stjórnarráðshúsinu áður en þeir ganga á fund forseta íslands á mánudaginn. Lúðvík Jósepsson formaður Alþýðubandalagsins: Fengum fréttir nm tilboðGunnars frá framsóknarmönnum „Ég kannast ekki við það, að Alþýðubandalaginu hafi borizt nein tilkynning um það, að Sjálf- stæðisflokkurinn væri tilbúinn til viðræðna við okkur um stjórn- arsamstarf með Framsóknar- flokknum,“ sagði Lúðvík Jóseps- son formaður Alþýðubandalags- ins, er Mbl. spurði hann i gær, hvers vegna Alþýðubandalagið hefði gengið til stjórnarmyndun- arviðræðna við Gunnar Thor- oddsen, en ekki Geir Ilall- grímsson, formann Sjálfstæðis- flokksins, sem hefur umboð þing- flokksins til stjórnarmyndunar- viðræðna. „Geir hefur sjálfur sagt, að hann teldi svona stjórnarsamstarf mjög ólíklegt, meðal annars vegna and- stöðu í Sjálfstæðisflokknum og af fréttum að dæma er mjög augljós andstaða í Sjálfstæðisflokknum gegn stjórnarsamstarfi við Alþýðu- bandalagið og þá meðal annars vegna Afganistansmálsins," sagði Lúðvík. „Geir hefur að vísu aldrei útilokað neinn möguleika í samtali við mig, en samkvæmt frásögn Steingríms Hermannssonar lét Geir í það minnsta að því liggja, að ekki hafi verið miklar líkur á samstarfi þessara þriggja flokka. Síðan gerðist það, að Gunnar bauðst til að standa að þessari tilraun. Við fáum okkar fréttir frá framsóknarmönnum, sem segja að þessi möguleiki sé fyrir hendi. Nú, Gunnar óskaði eftir því í þingflokki sjálfstæðismanna á föstudag, að Sjálfstæðisflokkurinn tæki upp viðræður við okkur hina. Tillögu hans um þetta var vísað frá og þar með virðist þingflokkur sjálfstæð- ismanna hafa hafnað þessum möguleika, nema þá að formaður Sjálfstæðisflokksins kæmi í stað varaformannsins." — Kom það ekki til greina að ykkar áliti? „Mér virðist af því sem á undan var gengið, að ekki hefði verið hægt að rifta því, nema tefla öllu í tvísýnu og reyndar byrja upp á nýtt og þá á viðræðum, sem Sjálfstæðisflokkurinn sem slíkur hafði raunar hafnað. Ég hygg að samningaviðræður hefðu orðið til muna erfiðari, ef málið hefði komið þannig fyrir og reyndar lítil von á öðru, en að út úr þeim kæmi ekki neitt og menn þá staðið uppi slyppir og snauðir, hvað meiri- hlutastjórn varðar.“ — Þið teljið þá 30 stuðningsmenn og vantraustsvörn Alberts tryggja meirihlutastjórn? „Já. Það verður að teljast meiri- hlutastjórn, þar sem 31 þingmaður er skuldbundinn til að verja hana vantrausti. Ég sagði forseta íslands á sínum tíma að ég teldi stjórn Alþýðu- flokks og Sjálfstæðisflokks meiri- hlutastjórn með 31 þingmann. Það er meirihluti á Alþingi, þótt erfið- ara sé að fullyrða um starfshæfn- ina. Slík stjórn getur afgreitt fjárlög og varist vantrausti. Og hún hefur alltaf meirihluta í ann- arri þingdeildinni. Framgangur mála í hinni yrði þá að byggjast á samstarfi.“ — Er megintilgangur Alþýðu- bandalagsins með þessum viðræð- um að stuðla að klofningi í Sjálf- stæðisflokknum ? „Það er alrangt. Hér er um að ræða möguleika á að mynda meiri- hlutastjórn Framsóknarflokks og Alþýðubandalags með stuðningi þessara sjálfstæðismanna. Þegar Gunnar Thoroddsen vildi fá viður- kenningu síns flokks á viðræðun- um, þá var hann að bjóða Sjálf- stæðisflokknum upp á aðild. Þessu vísaði þingflokkur sjálfstæð- ismanna frá. Hvort Sjálfstæðisflokkurinn klofnar vegna þessa eða ekki, er algjört innanflokksmál sjálfstæð- ismanna." — En getur Sjálfstæðisflokkurinn að þinu mati komið inn í þessar viðræður nú? „Það er mín skoðun, að það sem þegar hefur verið gengið frá, sé að Gunnar Thoroddsen verði forsætis- ráðherra þessarar stjórnar og stjórnarsamningur hefur verið gerður í meginatriðum. Þetta hefur Alþýðubandalagið samþykkt. Ef Sjálfstæðisflokkurinn vill ganga inn í þetta, þá stendur honum stjórnarsamstarfið efalaust opið. Ég hugsa, að ef Sjálfstæðis- flokkurinn saniþykkti þetta, þá dytti engum í hug að neita honum um aðild að ríkisstjórninni."

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.