Morgunblaðið - 13.08.1980, Síða 1

32 SÍÐUR
180. tbl. 67. árg.
MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Stjórn innan
10 daga í Iran
HINN nýi forsætisráðherra ír-
ans, Mohammad Ali Rajaie,
sagði i gær, að hann ætti að geta
myndað stjórn innan 10 daga og
aðalsmerki stjórnar hans yrði
órjúfandi tryggð við Khomeini
trúarleiðtoga. Stjórnarmyndun
mun ryðja úr vegi síðustu hindr-
uninni, sem er í vegi fyrir
þingumræðum um gislamálið.
Ceausescu
reynir að
sætta aðila
Búkarest, 12. ágúnt. AP.
NICOLAE Ceausescu, Rúm-
eniuforseti, býr sig greinilega
undir tilraun til að leysa
deilu ísraelsmanna og Eg-
ypta samkvæmt heimildum i
Búkarest i dag.
Ceusescu hefur gefið til
kynna að hann hafi misst
trúna á samkomulaginu í
Camp David og í Búkarest er
talað um nýtt „frumkvæði" frá
forsetanum.
í Washington skoraði
bandaríska utanríkisráðun-
eytið í dag á Egypta og
Israelsmenn að taka að nýju
upp viðræður um þalestínska
heimastjórn þrátt fyrir sjálf-
helduna út af Jerúsalem.
Ráðuneytið vildi ekkert
segja beiniínis um nýbirt bréf
Menachem Begin, forsætisráð-
herra, til Anwar Sadats for-
seta þar sem hann ítrekar að
ísraelsmenn muni aldrei af-
sala sér yfirráðum yfir allri
borginni.
Vonir um frið verða að engu
ef Israelsmenn neita að semja
um afdrif Jerúsalem og leggja
niður byggðir Gyðinga á her-.
teknum svæðum sagði Sadat í
bréfi því sem hann sendi þegar
hann sleit viðræðunum. Bréfið
var birt í dag.
En Rajaie lét ekkert uppi um
afstöðu sína i gíslamálinu á
blaðamannafundi í dag. Margir
leiðtogar islamska byltingar-
flokksins vilja „njósnaréttar-
höld" gegn gíslunum, sem hafa
verið 283 daga í haldi.
Teheran-útvarpið skýrði í dag
frá meiriháttar átökum í Kúrd-
istan og það er ein vísbending um
einn mesta vanda nýrrar stjórn-
ar — ókyrrð nokkurra þjóðar-
brota í íran.
Útvarpið sagði að 155 „árás-
armenn" hefðu verið felldir í
bardögum nálægt bænum Baneh
í Vestur-íran á sunnudaginn.
Það sagði, að uppreisnarmenn
hefðu áformað árás á setuliðið í
Baneh. Þetta munu vera einhver
mestu átök á síðari mánuðum, en
fréttin er óstaðfest.
í London komu 49 af 68
írönum, sem hafa verið í haldi
síðan þeir tóku þátt í uppþotum
hjá bandaríska sendiráðinu í
síðustu viku, aftur fyrir rétt. Þeir
neituðu enn að segja frá nöfnum
sínum og heimilisföngum og veif-
uðu til stuðningsmanna á áhorf-
endapöllum. Tuttugu voru látnir
lausir gegn 60 punda tryggingu.
' T./ * ** T- *'t' •«.*»»• *
Heimalningur, hrafn og hundur, barn og svo
blikkbelja í baksýn. Sauðanes, Langanesi, N-
Þing. Ljósm. Emilía.
Afríku
Jóhannesarhorg. 12. ágúat. AP.
TVEIR blökkumenn biðu bana
þegar handsprengja sprakk i
hverfi auðugra hvitra manna i
Jóhannesarborg i dag.
Lögregla umkringdi húsið eftir
sprenginguna, sem varð í vistar-
verum þjónustufólks í sérálmu
Annar þeirra sem fórst var
kvæntur þjónustustúlku og menn-
irnir sprungu í tætlur. Sprengjan
var af suður-afrískri gerð og
rannsókn fer fram.
Skammt frá Höfðaborg var
hvítur maður grýttur til bana í
dag. Maðurinn, George Beeten,
fluttist ásamt konu sinni til Suð-
ur-Afríku fyrir sex mánuðum frá
Zimbabwe „til að búa í öruggu og
friðsamlegu landi“.
Beetem var annar tveggja
hvítra manna, sem létust af sárum
af völdum þlökkumanna þegar
þeir efndu til nýrra óeirða í
Höfðaborg og nágrenni. Óeirðirn-
ar stóðu í sambandi við tilraun
lögreglu til að brjóta á bak aftur
tilraun blökkumanna til að
hundsa strætisvagna og ferðast
með öðrum farartækjum.
Carter reynir að ná
sáttum við Kennedy
Frá (réttaritara MorKunbladsins,
önnu Bjarnadóttur, New York í gær.
JIMMY Carter forseti einbeitti sér að því i dag, eftir að endurtilnefning
hans var orðin örugg, að koma á sáttum við keppinaut sinn, Edward
Kennedy. sem hefur viðurkennt ósigur, áður en kosningabaráttan gegn
repúblikönum hefst í haust.
Stefnuskrá flokksins er á dagskrá
flokksþingsins í dag og Kennedy
berst fyrir „raunverulegri demókrata-
stefnu". Kennedy ávarpar þingið í
kvöld og ræðir efnahagsmál, aðal-
ágreiningsmál hans og forsetans. I
umræðunum í kvöld vann Kennedy
nokkurn sigur þegar samþykkt var
stefnuskráratriði þess efnis, að
flokkurinn muni láta baráttu fyrir
Verkföll breiðast
ennþá út í Póllandi
Varsjá. 12. ágúst. AP.
Fáir strætisvagnar voru á götum Varsjár í dag vegna verkfalls
flutningaverkamanna, hins siðasta af mörgum ólöglegum verkföllum,
sem skekja pólska hagkerfið og stjórnmálakerfið.
Embættismenn minnast hinna
blóðugu verkfalla.sem leiddu til
hreinsana í stjórninni 1970 og
1976 og hafa komið nokkuð til
móts við verkamenn, sem hafa
lagt niður vinnu á um 200 vinnu-
stöðum á undanförnum sex vikum
og krafizt launahækkana, aukins
framboðs á matvælum og fleiri
leiðréttinga.
Andófsmenn segja að verka-
menn hafi lagt niður vinnu í
þremur af 10 strætisvagnamið-
stöðvum höfuðborgarinnar, en fá-
ir vagnar voru á ferli. Sumum
vögnum óku menn sem hlupu í
skarðið, en þeir urðu stundum að
biðja farþega að vísa sér til vegar.
Embættismenn sögðu, að
stjórnir fyrirtækja semdu við bíl-
stjórana en það er orðin almenn
regla, þar sem verkamenn snið-
ganga verkalýðsfélög sín og
mynda eigin „verkfallsnefndir". I
þessu felst raunveruleg viður-
kenning á hinum nýju samtökum
verkamanna að sögn kunnugra.
Verkamönnum hefur tekizt að
semja um 10—20% kauphækkan-
ir, en óttazt er að þessar hækkanir
séu eins konar tímasprengja.
Pólverjar skulda um 20 milljarða
dollara í hörðum gjaldeyri og
kauphækkanir geta haft í för með
sér aukinn skort á peningum til að
mæta hallanum.
í Lodz biðu yfirvöld jafnvel ekki
eftir verkföllum og þuðu verka-
mönnum 10% hækkun, þegar
fréttist að þeir væru óánægðir.
Verkföll hafa farið fram í Krasn-
ik, Zyrardow og Ostrow. Flutn-
ingaverkamenn í Eystrasaltsborg-
unum Gdansk og Gdynia fengu
næstum tafarlausa launahækkun
eftir stutta vinnustöðvun. Fréttir
hafa einnig borizt um verkföll frá
Chelm, Swidnik, Lubartow,
Sandomierz, Stalowa, Wola, Miel-
ec, Tczew, Zabierzow og fleiri
borgum.
fullri atvinnu ganga fyrir í innan-
landsmálum. Felld var tillaga hans
um almannatryggingar.
Aðstoðarmenn Carters og Kenne-
dys ræddust við í dag um fyrirkomu-
lag samningaumleitana, sem Jody
Powell, blaðafulltrúi sagði að færu
fram til að útkljá stefnuágreining.
Þótt aðstoðarmenn Carters létu í
ljós bjartsýni um að sættir tækjust,
ítrekuðu þeir að enn bæri mikið á
milli.
Einn þeirra, Jack Watson, sagði að
Carter væri ennþá mótfallinn kröfu
Kennedys um 12 milljarða dollara
framlag til að tryggja atvinnu og
verðlags- og kaupgjaldseftirlit. And-
rew Young, fyrrum SÞ-sendiherra,
gaf þó í skyn að Carter gæti
samþykkt málamiðlun, þar sem lýst
yrði með almennu orðalagi stuðningi
við ráðstafanir gegn atvinnuleysi, án
þess að tilgreina 12 milljarða dollara
Kennedys.
Margir stuðningsmenn Kennedys
brugðust illa við ósigri hans og hóta
að sitja heima i kosningunum eöa að
kjósa John Andersson. Stuðnings-
menn Carters samþykktu fyrir
nokkru að Kennedy ávarpaði þingið
og það var liður í tilraununum til að
ná fram sáttum.
í utanríkismálum hefur Kennedy
gagnrýnt stjórn Carters fyrir að
draga um of taum PLO, og hann
telur að ísraelsmenn og Egyptar séu
einfærir um að jafna deilur sínar.
Kennedy er andvígur herskráningu
og MX-kjarnorkueldflaugum, sem
Carter hefur leyft smíði á.
Nánari fréttir frá flokksþingi
demókrata: Sjá bls. 14.
KENNEDY HÆTTIR — Edward Kennedy tilkynnir á flokksþingi
demókrata i New York með Joan konu sina sér við hlið, að hann hafi
ákveðið að hætta við að gefa kost á sér sem forsetaefni demókrata
1980, þegar tillögur hans um breytingar á þingsköpum höfðu verið
felidar á þinginu.