Morgunblaðið - 10.12.1980, Blaðsíða 18

18
*
I
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. DESEMBER 1980
Mikið
næstu
FARÞEGAFJÖLDI með vélum
FluKleiða milli Skandinavíu ok
ísiands Bretlands ok íslands
Eigendaskipti
á Skrínunni
ÓMAR Hallsson veitinKamaður
hefur fest kaup á matsölustaðn-
um Skrínunni við SkólavörðustÍK
af Gyifa Guðnasyni. Ómar starf-
rækti Hótel Valhöll á ÞinKvöllum
síðastliðið sumar ok mun hann
einnÍK verða með Hótel Valhöll
næsta sumar.
„Ég mun brydda upp á ýmsum
nýjungum í Skrínunni en hug-
myndir eru enn ekki fullmótaðar,
þar sem svo skammt er um liðið
frá því gengið var frá kaupunum,"
sagði Ómar í samtali við blaða-
mann Mbl.
bókað
vikur
hefur verið heldur minni að
undanförnu en á sama tíma sl. ár.
Sama er að segja um farþega-
fjölda á Norður-Atlantshafsleið-
inni, en hins vegar er sætanýting
mjög svipuð þar og sl. ár. Flug-
ferðir á þcirri leið eru hins vegar
þrjár nú i stað fjögurra sl. ár.
Samkvæmt upplýsingum Sveins
Sæmundssonar er nú nóg sæta-
framboð á Skandinavíuleiðum og
búið er að setja upp aukaferðir
fyrir jólin. Eiga ekki að vera nein
vandkvæði á því að komast til og
frá íslandi á þessari leið fyrir
jólin. Þá hefur bókun sæta á
Norður-Atlantshafsleiðinni tekið
mikinn kipp að undanförnu og er
mikið að flytja allt fram í janúar
að sögn Sveins, en að öðru leyti
hefur nýting verið svipuð og und-
anfarin ár. Má segja að fullbókað
sé næstu vikur á Norður-
Atlantshafinu.
HVERJIR verða næstu áfangar í
starfi stjórnarskrárnefndar?
Þannig spurði Jóhann Ein-
varðsson (F) forsætisráðherra í
Sameinuðu þingi í gær. Er tryggt
að tillögur nefndarinnar varð-
andi breytingar á kjördæmaskip-
an og kosningaíyrirkomulagi
liggi fyrir með svo góðum fyrir-
vara. að unnt verði að afgreiða
þær fyrir lok næsta kjörtimabils?
Óánægður með
störf nefndarinnar
Jóhann Einvarósson (F) sagðist
óánægður með þann drátt, sem
orðið hefði á störfum stjórnar-
skrárnefndar. Hann s?;íði íbúa í
Reykjaneskjördæmi vera 143%
fleiri nú en 1959, er síðasta kjör-
dæmabreyting var gerð. Hafi hún Skrifari og forseti Sameinaðs þings léttir i lund meðan þingmenn
verið réttlát, miðað við íbúahlutfall ræða alvörumálin.
Biðstaða í jöfnun atkvæðaréttar:
Stjórnarskrárnefnd vísar
málinu í umsögn þingflokka
21 af 35 náðu
kjöri í flokksráð
Sjálfstæðisflokks
Á AÐALFUNDi Fulltrúaráðs
sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík
í fyrrakvöld voru kjörnir 21
maður i flokksráð. Var talningu
ekki lokið. þegar fréttin í Mbl. af
fundinum fór í prentun. Uppá-
stungur voru um 35 manns.
Undanfarin ár hafa félögin Vörð-
ur, óðinn, Hvöt og Heimdallur
gert uppástungur til fundarins,
sem þar hafa verið staðfestar
óbreyttar. Komu tillögur um 12
manns frá félögunum nú en 9 frá
fráfarandi formanni. Við bættust
svo á fundinum uppástungur uns
þær voru allar orðnar um 35 og
fór þvi kosning fram.
Þessir hlutu kosningu í flokks-
ráð: Sigurður Hafstein með 298
atkvæði, Davið Oddsson 297,
Magnús L. Sveinsson 297, Páll
Gíslason 274, Ingibjörg Rafnar
261, Hulda Valtýsdóttir 258, Sig-
urjón Fjeldsted 254, Pétur Rafns-
son 246, Gunnlaugur G. Snædal
233, Matthías Johannessen 233,
Þórir Lárusson 229, Gunnlaugur
Snædal 222, Hörður Einarsson
216, Sigríður Ásgeirsdóttir 214,
Ragnar Kjartansson 206, Garðar
Ingvarsson 204, Magnús Jó-
hannsson 202, Sveinn Björnsson,
kaupm. 198, Sólveig Pálmadóttir
193, Anders Hansen 175 og Áslaug
Ottesen 160. Voru síðar kjörnir
jafnmargir til vara í samræmi við
tillögur félaganna og fyrrv. for-
manns og þar ekki stungið upp á
fleirum.
í kjördæmum, þá er ranglætið stórt
nú. Ég skora á forsætisráðherra að
flýta störfum nefndarinnar, sagði
Jóhann. Enn liggur ekkert fyrir
nema safn hugmynda.
Málið hjá
þingflokkum
Gunnar Thoroddsen forsætls-
ráðherra sagði stjórnarskrárnefnd
hafa skilað tveimur skýrslum um
þessi mál til þingflokka. Þar væri
m.a. tekið á hugmyndum um jafn-
rétti milli stjórnmálaflokka, jafn-
ari rétt milii kjördæma, aukið
valfrelsi kjósenda milii frambjóð-
enda (ekki aðeins milli flokka).
Fjallað væri um hugmyndir varð-
andi fjölgun þingmanna, reglur
uppbótarsæta, fjölgun kjördæma
með hliðsjón af búsetubreytingum
o.fl. Ráðherra útilokaði tvær leiðir:
að gera landið allt að einu kjör-
dæmi og að taka upp einmenn-
ingskjördæmi án uppbótarsæta.
Hann sagði stjórnarskrárnefnd
bíða umsagnar og/eða tillagna frá
þingflokkum, en gera endanlegar
tillögur þegar þingflokkar hefðu
tjáð sig.
Þingmenn
óhressir með
stöðu mála
Engar tillögur frá
stjórnarskrárnefnd
Jóhann Einvarðsson (F) árétt-
aði, að engar formlegar tillögur
hefðu borizt frá stjórnarskrár-
nefnd. Boltanum hefði verið kastað
yfir til þingflokkanna. Hann beindi
eindregnum tilmælum til þing-
flokka að láta nú hendur standa
fram úr ermum.
Erindisbréf stjórn-
arskrárnefndar
ólafur G. Einarsson (S) sagði að
þingsályktun, sem stjórnarskrár-
nefnd væri kosin til að fram-
kvæma, fæli það í sér að hún hefði
átt að skila formlegum tillögum
innan tveggja ára. Það hefði nefnd-
in ekki gert. Hún hefði aðeins sent
söfnuð málsgögn í skýrsluformi til
þingflokka. Forsætisráðherra hefði
sagt nefndina í biðstöðu unz þing-
flokkar afgreiddu málið frá sér. Ég
spyr: er nefndin í starfsfríi á
meðan? Hve marga fundi hefur
nefndin haldið síðan í ágúst sl.? Er
nefndin enn á launum? Og hvað um
starfsmann hennar? Ólafur ítrek-
aði að þingið hefði sett nefndinni
erindisbréf í þingsályktun, sem
ekki væri að svo komnu máli
fullfarið eftir.
Kortlagning í
grófum dráttum
ólafur Ragnar Grímsson (Abl)
sagði ýmsar stjórnarskrárnefndir
hafa starfað án starfslykta. Þessi
hefði þó sent þingflokkum kort-
lagningu valkosta í grófum drátt-
um. Þingflokkur Alþýðubandalags-
ins myndi vinna úr þessu efni í
jólahléi þings.
Samstarf þingflokka
Kjartan Jóhannsson (A) sagði
nefndina hafa sett fram hug-
myndasafn, ekki tillögur, eins og til
hefði staðið. Þingflokkum væru
heldur ekki sett tímamörk í um-
fjöllun sem gæti þýtt, að málið
kæmist í eindaga, þar eð nefndin
héldi ekki áfram störfum fyrr en
þingflokkar allir hefðu tjáð sig.
Skoraði Kjartan á þingflokka að
taka nú þegar upp viðræður og
samstarf um framhaldið, svo skrið-
ur kæmist á það.
Nefndin enn að störfum
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra sagði nefndina enn að
störfum. Hún fjallaði nú um mann-
réttindaþátt stjórnarskrárinnar,
sem væri 100 ára, svo þar þyrfti
ýmsu að breyta og bæta við til
samræmis við breyttar aðstæður
og tíma.
Málið þarf að
afgreiða 1981
Matthias Á. Mathiesen (S) sagði
ljóst að stjórnarskrárnefnd væri á
lygnum sjó í málinu unz þingflokk-
ar létu frá sér heyra, að orðum
forsætisráðherra að dæma. Frá
henni væri ekki að vænta fastmót-
aðra tillagna í bráð. Þingflokkar
þurfa því að taka upp viðræður um
þetta þýðingarmikla réttlætismál
og stefna að því að hægt verði að
afgreiða það á útmánuðum næsta
árs.
Verri kostur nú en
á dönskum tímum
ólafur Þ. Þórðarson (F) sagði
Vestfirðinga hafa tapað hlutdeild í
mannfjölda á íslandi. Ekki bendir
það til þess að völd þeirra á Alþingi
séu of mikil! Ekki er hægt að taka
afgreiðslu á kosningareglum og
kjördæmaskipan út úr stjórnar-
skrármálinu sem heild. Þar þarf að
ræða skiptingu valdsins í þjóðfé-
laginu, sem þarf m.a. að færa frá
Alþingi eða ríkinu til sveitarfélaga,
dreifa því. Fráleitt er, sagði ólafur,
að Vestfirðingar sitji t.d. við verri
kost til nýtingar fiskveiðilandhelgi
út af Vestfjörðum undir innlendri
stjórn en var undir danskri.
Anna Bjarnadóttir skrifar frá Washington:
Hart deilt um byssueign vegna
margra morða að undanfömu
Washington. 9. desember,
frá fréttaritara Mbl.,
önnu Bjarnadóttur.
John Lennon var myrtur I New
York á mánudagskvöld. Dr.
Michael Halberstam. hjartasér-
fræðinKur og rithöfundur. var
myrtur í Washington DC á
föstudagskvöld. Réttarhöld,
sem enn eru i gangi. yfir Jean
Harris, sem er ásökuð fyrir að
hafa myrt elskhuga sinn dr.
Ilerman Tarnower, höfund
Scarsdale-megrunarkúrsins,
hafa vakið mikla athygli. Dauði
þessara manna hefur verið for-
siðufrétt i bandarískum blöð-
um. Þeir voru frægir og urðu
allir byssukúlum að bráð.
Skotsár eru banamein fleiri en
frægra manna í Bandaríkjunum,
en það eru „hversdagsleg" morð,
sem vekja litla sem enga athygli.
Á laugardag fannst t.d. 23 ára
piltur skotinn á leikvelli í Wash-
ington og annar 15 ára var
skotinn á benzínstöð í hita rifr-
ildis við kunningja sinn. Á
mánudag lézt viðskiptavinur
banka í Washington eftir að
hann skaut á bankaræningja en
varð sjálfur kúlu ræningjans að
bráð.
Einhver náungi frá Hawaii
var augljóslega ákveðinn í að
myrða John Lennon. Hann hafði
fylgzt með ferðum hans nokkurn
tíma og keypt sér skammbyssu
fyrir nokkru. Lennon var líklega
einn sá síðasti, sem fólk bjóst við
að yrði myrtur. Hann var átrún-
aðargoð milljóna. Á meðan Paul,
George og Ringo vöktu hrifningu
flestra, vakti John oft hneyksl-
un, sem gerði hann oft meira
spennandi en hina. Einn lög-
regluþjónanna sem vinnur að
rannsókn morðsins í New York
sagði, að rannsóknin væri „jafn
mikilvæg og rannsókn morðsins
á John F. Kennedy". Gamall
aðdáandi Lennons í Washington,
þar sem, stjórnmál eru oft efst í
huga margra, sagði: „John var
myrtur í New York um svipað
leyti og Ronald Reagan kom
þangað. Það var þá, sem bítla-
öldin endaði og gamli tíminn tók
aftur við.“
Innbrotsþjófur skaut dr.
Michael Halberstam, þegar hann
kom óvænt heim ásamt konu
sinni á föstudagskvöld. Halb-
erstam keyrði sjálfur á sjúkra-
húsið, en á leiðinni sá hann
innbrotsþjófinn á hlaupum og
keyrði hann niður. Halberstam
lézt skömmu síðar. Þjófurinn
reyndist vera flóttafangi, sem
bjó mjög vel í einu betra út-
hverfi Washington og sagði ná-
grönnum sínum, að hann verzl-
aði með verðbréf og fasteignir.
Hann kallaði sig Norm Hamil-
ton, en heitir Bernard Charles
Welch jr. Hann hafði rænt og
ruplað í Washingtqn í 5 ár, þegar
hann loks náðist. Lögreglan
sagðist hafa vitað af honum
lengi, en hann hefði verið of
slægur fyrir þá og alltaf horfið
sporlaust, þegar hann virtist
vera í seilingarfæri.
Réttarhöldunum yfir Jean
Harris er enn ekki lokið og
sagan af henni og Dr. Tharnow-
er ekki öll sögð. Harris var
kvennaskólastýra einkaskóla í
úthverfi Washington þangað til
hún var ákærð fyrir morðið á
Tarnower fyrr í ár. Hún hafði
átt vingott við hann í mörg ár og
vann með honum að útgáfu
bókarinnar „The Scarsdale diet“,
sem hefur selzt í milljónum
eintaka og hjálpað mörgum að
losna við nokkur pund. Tarnower
var flugríkur og Harris heim-
sótti hann oft á heimili hans í
New York. En hann átti vingott
við aðra konu, sem Harris líkaði
miður, svo kvöld eitt keyrði hún
frá Washington til New York og
skaut lækninn þar sem hann lá í
rúminu. Hvort hún gerði það
með köldu blóði eða hvort hún
ætlaði sér að fremja sjálfsmorð
er kviðdómendanna að skera úr
um.
Dauði þessara þriggja manna
hefur leitt til háværari umræðu
um byssueign í Bandaríkjunum
en gerist og gengur. Umræðan á
sér ávallt stað, en hún er ekki
daglegt leiðaraefni stórblaðanna
eða hugðarefni vinnufélaga.
Mörgum þykir það skerðing á
mannréttindum að mega ekki
eiga eins mörg skotvopn og
hugurinn girnist eða að þurfa að
skrá þau svo að yfirvöld geti
fylgzt með útbreiðslu þeirra.
Öðrum þykir hættan af tak-
markalausri útbreiðslu vopn-
anna veigameiri en frelsisskerð-
ingin við að banna þau eða skrá.
En í allri þessari umræðu hafa
orð dr. Halberstam í sjónvarps-
viðtali aðeins nokkrum dögum
áður en hann var myrtur vakið
athygli. Hann sagði: „Ég vil ekki
vera sá, sem er skotinn af því að
ég flauta á manninn í næsta bíl
og hann teygir sig í hanzkahólfið
og byrjar að skjóta. Ég vil ekki,
að sonur minn sé skotinn, af því
að einhver vitleysingur reynir að
ræna benzínstöðina, þar sem
hann vinnur og verður hræddur
og byrjar að skjóta."