Morgunblaðið - 30.08.1981, Síða 12

60
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. ÁGÚST 1981
nz zz\
Umsjón: Sérn J&n Dalbú Hróbjartxson
Séra Karl Siyurbjörvsson
Sigurövr Pdlsson
AUDROTTINSDBGI
Getum við verið
viss um Guð?
Þetta er vaxandi vanda-
mál nú á dögum. Margir
hika við að trúa á Krist,
ekki af því að þeir óttist
fórnirnar, né af því að þeir
ætli sig óhæfa til að stand-
ast kröfurnar, heldur
vegna þess að þeir spyrja
sjálfa sig: Er þetta ekki
tálvon og ímyndun? Vand-
inn er ekki: Get ég orðið
viss? heldur: Get ég reitt
mig á Guð? Á ég það víst
að Guð láti sig það nokkru
skipta, hvort við leggjum
okkur í hendur hans?
Svarið er stutt: Nei, það
átt þú ekki víst fyrr en þú
felur honum sjálfan þig
skilyrðislaust í trú. Því
Guð er enginn kenning ,
sem þarf að sanna eða
afsanna, heldur lifandi
persóna, sem við mætum.
Þú getur sannfærst um að
hornasumma þríhyrnings
sé 180 gráður með því einu
að setjast niður og vinna úr
stærðfræðilegri sönnun.
En þannig getur þú ekki
farið að varðandi persónu-
legt samfélag. Þú getur
ekki sannað, að skurðlækn-
irinn sé fær um að fram-
kvæma á þér vandasama
heilaaðgerð. Hversu vel
sem af honum er látið og
hversu marga sem hann
hefur læknað. Aðeins ef þú
leggur þig í hendur hans og
leyfir honum að fást við
þitt mein, geturðu orðið
viss um, hvort það hefur
tekist.
Reynsla, en ekki fræðileg
sönnun er leiðin til full-
vissu í öllum persónulegum
samskiptum. Ætti stúlka
að vita vissu sína um, hvort
N.N. sé rétta mannsefnið
hennar. Þá verður hún litlu
bættari þótt hún setjist
niður og reyni að sanna
það. Auðvitað er margt
sem mælir með því, en hún
veit aldrei vissu sína fyrr
en hún stígur skrefið og
giftist manninum, gefur
sig að honum fyrir fullt og
allt. Vissan skapast af
reynslunni.
Það er ekki ólíkt þessu
með Jesúm Krist, reyndar
notar Nýja testamentið
bæði líkingu af lækni og
hjónabandi til að túlka
samfélag kirkjunnar við
Krist. Auðvitað er full
ástæða til að reiða sig á
hann, en við sannfærumst
ekki fullkomlega um að við
séum ekki að blekkja okkur
sjálf, fyrr en við felum
okkur honum skilyrðis-
laust með því að treysta
honum.
En hníga þá skynsamleg
rök að því, að við förum
þannig að? Vissulega. Jafn
skynsamleg og þau rök,
sem koma okkur til að leita
læknis eða velja lífsföru-
naut.
Persóna Jesú Krists
Fyrir nærfellt tvö þús-
und árum var sveitaprédik-
ari í einum afkima Róma-
veldis, sem lifði svo ein-
stæðu lífi, að það hefur
verið ríkjandi siðgæðis-
hugsjón í heiminum síðan.
Uppeldismál, sjúkrahús,
frelsi þræla og kvenna,
félagsleg þjónusta, allt
þetta er komið frá hugsjón-
um mannsins frá Nasaret.
Víst hafði John Stuart Mill
rétt fyrir sér er hann sagði:
Jesús er einstæð persóna,
jafn ólíkur fyrirrennurum
sínum og fylgjendum. Hið
merkilegasta er, að Jesús,
mesti lærimeistari verald-
ar, lifði í raun og veru eftir
kenningum sínum.
Það er ólíkt öllum öðrum
lærimeisturum veraldar.
Buddha flutti hálfeygan
boðskap um sjálfstjórn,
samt grét hann léttúð
æsku sinnar. Múhammeð
kenndi um gildi bænrækn-
innar, þó var hann mis-
kunnarlaus og hefnigjarn
við óvini sína. Margt er
ákaflega góð siðfræði í
kenningum Platós og
Sókratesar þó umbáru þeir
báðir kynferðisólifnað. í
persónu Jesú Krists stönd-
um við frammi fyrir ein-
stæðu fyrirbæri í mann-
kynssögunni: Manni sem
lifir fullkomnu lífi. „Hver
yðar getur sannað á mig
synd?“ sagði hann við
mannfjöldann — og fékk
ekkert svar. Um eitt voru
allir sammála: Jesús sjálf-
ur, vinir hans og óvinir að
hann gerði aldrei neitt það
sem var rangt. Sbr. það
sem JeSús segir í Jóh. 8.29:
Því ég gjöri ætíð það sem
Guði er þóknanlegt.
En Jesús fullyrti meir en
nokkur góður maður hefur
nokkurn tíma gert. Hann
kvaðst hafa rétt til að bera
nafn Guðs (Sbr. Jóh. 13:13)
og gyðingar ákváðu að ráða
hann af dögum af því að
hann gerði sig Guði jafnan.
Hann taldi sig geta það,
sem Guði einum er ætl-
andi, svo sem að fyrirgefa
syndir og dæma heiminn.
Hann taldi sig eiga rétt til
að vera tilbeðinn eins og
Guð, hann tekur því sem
sjálfsögðum hlut, þegar
Tómas fellur fram og segir:
„Drottinn minn og Guð
minn.“ Ekki mundi góður
maður iðka slíkt. Páll hörf-
aði skelfingu lostinn und-
an, er frumstæðir Asíubú-
ar reyndu að tilbiðja hann.
— Bersýnilega var Jesús
eitthvað meira en góður
maður. Við komumst ekki í
kringum vandamálið, sem
Anselmus setti svona fram:
„Aut deus, aut non bonus."
Annað hvort er hann Guð
eða hann er ekki góður.
Líf Jesú sjálfs styður
fullyrðingu hans að hann
sé vegurinn til Guðs (Jóh.
14:6) hann einn er vegur-
inn, því að hann gaf líf sitt
á krossi til að frelsa menn
frá sekt og fjötrum mis-
gerða sinna, því að hann
reis upp sigrandi frá dauð-
um til að bjóða lærisvein-
um sínum líf Guðs. Þegar
við lesum, að slíkur maður
elskaði okkur svo að hann
dó fyrir okkur, og slíkum
manni gat dauðinn ekki
haldið — er þá svo mjög
erfitt að trúa? Það er þessi
Jesús, sem allir vtina um
að hafi lifað flekklausu lífi,
kærleikur hans leiddi hann
til krossfestingar, og hlut-
lausir sagnfræðingar eins
og Tacitus telja ástæðu til
þess að segja frá því. Upp-
risa hans var svo vel vott-
fest, að Thomas Arnold
kallar hana best sannaðan
viðburð veraldarsögunnar.
— Það er þessi Jesús, sem
mætir okkur og biður um
hollustu okkar. Sjálf
persóna hans styður það
sem hann segir og gerir þá
ályktun sennilega, að hann
muni ekki sleppa af okkur
hendi.
Að trúa er að sjá
En hversu haldgóð, sem
rökin eru, þá gera þau ein
engan mann kristinn. Því
að kristin trú felst ekki
aðeins í að játa staðreynd-
ir, heldur að gefa sig Kristi
á vald. Auðvitað höfðar
það til vitnis, en einnig til
viljans. Við getum vegið og
metið rökin og falið Jesú líf
okkar á þeim grundvelli.
Þótt það sýnist þversögn,
þá geturðu ekki séð fyrr en
þú trúir. Að sjá er hér alls
ekki sama sem að trúa.
Margir sáu Jesú og komu
mjög nærri honum án þess
að trúa á hann. Jafnvel
bræður hans og systur
trúðu ekki á hann. Þessu er
öfugt farið, sá sem trúir,
hann sér. Sá, sem trúir
kemst í persónusamband
við Jesúm milliliðalaust.
Þannig fór um Mörtu, Fil-
ippus og Tómas (Jón. 11:40,
14:8, 20:29). Hvert um sig
fékk fulla vissu við það að
komast í persónulegt sam-
band við Jesúm og þetta er
jafnmögulegt og nauðsyn-
legt fyrir fólk 20. aldarinn:
ar eins og það var þá. I
báðum tilvikum hvetja
röksemdirnar okkur til
trúar. Hvorugir sjá, fyrr en
þeir trúa. Enginn öðlast
reynslu af Kristi, fyrr en
hann snýr sér til hans. Það
er enginn möguleiki á að
sannreyna það, sem hann
segir, annar er sá, að fram-
ganga í þeirri trú, að hann
segi sannleikann og þá
reynist það svo.
Vel getur þetta líkst því
að stökkva beint af augum
fram út í myrkrið, en þú
hefur ekki fyrr stokkið en
þú veist, að þú hefur fastan
grundvöll undir fótum.
(Fyrirmynd: The
Brink of Decision eft-
ir Micheal Green.)
Tveir menn í helgidóminum
11. sunnudag eftir brenningarhátíð.
Lúk 18, 9—14.
Tveir menn gengu í helgidóminn til að finna
Guð, segir Jesús í dæmisögunni, sem er Guðspjall
dagsins. En annar for erindisleysu. Hvers vegna?
Þetta er sagan um mig og þig, og Guð, og orð hans
sem berst til okkar.
Faríseinn var hinn vammlausi maður, allt var
hjá honum slétt og fellt. Og vissulega hafði hann
margt að þakka fyrir. Nú heyrði hann rödd Guðs
í sálmum, ritningarlestrum, prédikun. Og hvað sá
hann og heyrði í þessu öllu? Hann heyrði dóm
Guðs yfir syndinni og náð Guðs sem blessar,
fyrirgefur, sýknar. Þetta heyrum við líka þegar
orð Gus berst okkur til eyrna. En hann heyrði
þetta á sérstakan hátt. Eins og þú og ég svo oft.
Hann heyrði dóm Guðs yfir náunga sínum, en náð
handa sér.
Guð talar jafnan til okkar persónulega. Orðið í
Biblíunni er boðskapur til þín. Fordæming Guðs á
syndinni, er áminning til til þín, spegill, svo þú
getir séð þá synd, sem með þér býr. Náðin og
fyrirgefningin er gjöf Guðs þeim, sem iðrast og
trúir. Allir hafa syndgað, segir Guðs orð. Allir
hafa þörf á fyrirgefningu Guðs. Við viljum draga
í dilka og raða á skala: „Dýrðlingur, syndgari,
tollheimtumaður og farísei — ég er þó ekki nærri
því eins slæmur og ... En í augum Guðs er aðeins
einn mælikvarði, og það er ekki náungi þinn,
heldur kærleikurinn. Sá kærleikur, sem við
sjáum og reynum í Jesú Kristi. Sá kærleikur sem
sýknar og reisir á fætur, læknar og lýsir.
Faríseinn sá aldrei sjálfan sig í ljósi Guðs orðs,
aðeins aðra. Og hann sá ekki, að kærleiksleysi,
hroki og fordómar eru í augum Guðs engu minni
synd en ósiðlæti, þjófnaður og aðrir almennt
viðurkenndir og augljósir lestir. Faríseinn sá
aldrei mynd sína og því aldrei náð Guðs.
Þessi saga er spegill. Hvað sérðu í þessum
spegli? Guð gefi, að þú sjáir þig eins og þú ert. Og
bænin vakni, sönn og sterk: Guð vertu mér
syndugum líknsamur!