Morgunblaðið - 11.10.1981, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. OKTÓBER 1981
Henning Koppel
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Flestir, sem eitthvað fylgjast
með framvindunni í listiðnaði og
hönnun í heiminum vita að Dan-
ir standa þar mjög framarlega.
Þetta má í senn þakka því, að
Danir hafa verið opnir fyrir
áhrifum utan frá, þeir hafa úr
ríkum sjóðum erfðavenju að
ausa og svo eiga þeir ágætar
menntastofnanir í hand- og
listmenntun. Eitt er víst og það
•er, að „Danish Design" er heims-
frægt vörumerki.
Einn af þeim er lögðu grunn-
inn að nútíma listhönnun í
Danmörku var Henning Koppel
er lést á miðju sl. sumri aðeins
63 ára gamall. Nafn þessa
manns hefur greinarhöfundur
þekkt í áratugi og hefur notið
Danski lista-
maðurinn
Henning Kopp-
el bar hróður
danskrar list-
hefðar vitt um
heimsbyggðina.
Teikning af konu listamannsins, æting.
margra ánægjustunda fyrir
framan listgripi þessa snillings,
svo mér fannst ég vera honum
skuldbundinn um kynningu hér í
blaðinu.
— Henning Koppel var fædd-
ur 1918 og var sonur Valdemars
Koppel, sem var aðalritstjóri
stórblaðsins Politiken. Hann hóf
iistnám í teikniskóla 17 ára gam-
all og mun hafa hlotið góða
þjálfun í undirstöðuatriðum svo
og þolinmæði hjá kennara sínum
Bizzie Höyer. Meðal nemenda
Höyer var m.a. arkitekt, sem
heilt kennslumisseri gerði ekk-
ert annað en að teikna egg án
þess að hún yrði ánægð og gefur
það svolitla innsýn í form
kennslunnar. Henning Koppel
ætlaði sér alltaf að verða
myndhöggvari og stundaði nám
hjá Utzon-Frank á Listaháskól-
anum í K.höfn og hjá frönskum
myndhöggvara í París, Malfrey
að nafni.
Koppel kom fyrst fram á
Haustsýningunni 1935, gerðist
félagi í listahópi nokkrum og þar
voru m.a. fyrir Jeppe Vontillius
og Mogens Andersen, sem nú eru
meðal þekktustu málara Dan-
merkur. Hann dvaldist land-
flótta í Stokkhólmi í seinni
heimsstyrjöldinni og vann fyrst
hjá steinhöggvara við að höggva
risastóra styttu eftir Milles í
granít. í Stokkhólmi var Koppel
svo heppinn að komast undir
Silfurskál, 1948. Hlaut gullmedalíu á Triennalinum í Milanó
árið 1951.
Tekanna úr silfri, 1952. Hlaut gullmedaliu á Triennalinum i
Miianó árið 1954.
verndarvæng listvina er tryggðu
honum 50 krónur á mánuði hver
en í staðinn gerði hann högg-
myndir og teikningar fyrir þá.
Hann vann og mikið í vatnslita-
myndum sem honum gekk vel að
selja og m.a. keypti Eugen prins
eina mynd, og fyrirtæki nokkuð
heila myndaröð og stakk upp á
því um leið, að hann reyndi fyrir
sér í hönnun skartgripa. Þetta
varð til þess að Henning Koppel
opnaðist nýtt og víðfemt svið og
hann var ekki fyrr kominn til
heimalands síns eftir stríðið en
hann gerði samning við silfur-
verksmiðju Georgs Jensens og
var það upphaf samstarfs er stóð
í 20 ár. Teljast silfurgripir H.K.
merkast framlag til nýsköpunar
notagildishluta í Danmörku á
seinni tímum.
Verksvið Hennings Koppel var
nær ótakmarkað, hann var
framúrskarandi teiknari og
vatnslitamálari, sem hinar fag-
urlega skreyttu postulínsskálar
hans eru til vitnis um. Hann var
góður penni og þar naut hann
föður síns, skrifaði bækur og sá
um létt pár um allt milli himins
og jarðar í laugardagsútgáfu
Politiken um árabil.
í stuttu máli þá mótaði hann
skúlptúra, málaði, teiknaði, vann
í silfri, postulíni, hannaði frí-
merki, stóla, lampa, matarföt,
könnur, hnífapör o.fl., o.fl. —
Vann á breiðu efnissviði og
markaði sér svo persónulegan
stíl, að hann hlaut m.a. þrisvar
gullmedalíu á Triennalinum í
Mílanó, og svo mjög sóttust
menn eftir að líkja eftir gripum
hans, að hann hélt hæstaréttar-
lögmann til að gæta hagsmuna
sinna og sá var í stöðugum mála-
ferlum út af meintum hug-
myndastuldi óprúttinna.
Verk Hennings Koppel hafa
öðru fremur yfir sér svipmót
hins skapandi mótunarlista-
manns og verka gjarnan á áhorf-
andann sem sjálfstæðir, svip-
miklir skúlptúrar. Þau eru í rík-
um mæli lífræn og gædd hár-
nákvæmu jafnvægi á milli
hreyfingar og hrynjandi, sýna
svo ekki verður um villst hve
mjög hann nýtur þess að hafa
byrjað í hreinni myndlist. Þá
reynslu yfirfærði hann svo með
glæsibrag á vettvang skapandi
listiðnaðar og gaf hér fagurt og
raunhæft fordæmi.
Bragi Ásgeirsson.