Morgunblaðið - 12.12.1981, Blaðsíða 6

38
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. DESEMBER 1981
Á kristniboðsári
Hversvegna eru tölustafir út um allt í texta Biblíunnar?
Orðið biblía þýðir bækur. BibL
ían er því eiginlega bókasafn. I
Gamla testamentinu eru 39 bæk-
ur, en í því nýja eru þær 14, og
skiptast í guðspjöllin fjögur,
postulasöguna, bréf Páls og
fleiri höfunda og loks Opinber-
unarbókin.
Það er að sjálfsögðu nauðsyn-
legt að geta fljótt og fyrirhafn-
arlítið fundið ákveðna staði í
ritningunni. Því var bókum
hennar skipt niður í kafla svo
sem algengast er, þar að auki
var hverjum kafla skipt niður í
vers og þau eru merkt með tölu-
stöfunum, sem spyrjandinn
minnist einmitt á. Við getum
tekið sem dæmi Jólaguðspjallið,
eins og það er skrifað hjá Lúkasi
í hinni nýju útgáfu biblíunnar.
Lagður í jötu
2'En það bar til um þessar
mundir, að boð kom frá Ág-
ústus keisara, að skásetja skyldi
alla heimsbyggðina. 2Þetta var
fyrsta skrásetningin og var
gjörð þá er Kýreníus var land-
stjóri á Sýrlandi. 3Fóru þá allir
til að láta skrásetja sig, hver til
sinnar borgar.
4Þá fór og Jósef úr Galíleu frá
borginni Nasaret upp til Júdeu,
til borgar Davíðs, sem heitir
Betlehem, en hann var af ætt og
kyni Davíðs, 5að láta skrásetja
sig ásamt Maríu heitkonu sinni,
sem var þunguð. 6En meðan þau
voru þar, kom sá tími, er hún
skyldi verða léttari. 7Fæddi hún
þá son sinn frumgetinn, vafði
hann reifum og lagði hann í jötu,
af því að eigi var rúm handa
þeim í gistihúsi.
Frelsari fæddur
xEn í sömu byggð voru hirðar
úti í haga og gættu um nóttina
hjarðar sinnar. 9Ogengill Drott-
ins stóð hjá þeim, og dýrð Drott-
ins ljómaði kringum þá. Þeir
urðu mjög hræddir, 1#en engill-
inn sagði við þá: „Verið óhrædd-
ir, því sjá, ég boða yður mikinn
fögnuð, sem veitast mun öllum
lýðnum: MYður er í dag frelsari
fæddur, sem er Kristur Drott-
inn, í borg Davíðs. I20g hafið
þetta til marks: Þér munuð finna
ungbarn reifað og lagt í jötu.“
l3Og í sömu svipan var með
englinum fjöldi himneskra
hersveita, sem lofuðu Guð og
Sögðu:
14 Dýrð sé Guði í upphæðum,
og friður á jörðu með
mönnum, sem
hann hefur velþóknun á.
,5Þegar englarnir voru farnir
frá þeim til himins, sögðu hirð-
arnir sín á milli: „Förum beint
til Betlehem að sjá það, sem
gjörst hefur og Drottinn hefur
kunngjört oss.“ l6Og þeir fóru
með skyndi og fundu Maríu og
Jósef og ungbarnið, sem lá í jötu.
Dýrðarsöng englanna er til
dæmis að finna í 2. kafla Lúkas-
arguðspjalls 14. versi, sem oft er
skráð þannig: Lúk. 2.14.
Fremst í hinni nýju útgáfu
biblíunnar er skrá yfir
skammstafanir á ritum hennar.
Neðanmáls á hverri síðu eru til-
vitnanir á aðra staði í biblíunni.
Er hér um að ræða lykilorð sem
skýra stað eða hugtak í textan-
um nánar, varpa á það öðru ljósi
og auðveldar þar með lesendum
skilning á textanum. Við getum
aftur tekið Jólaguðspjallið sem
dæmi. Neðanmáls á bls. 71, í
Sr. Bernharður Guðmundsson er
fréttafulltrúi þjóðkirkjunnar.
nýju útgáfu nýja testamentisins
stendur: 2.4 Betlehem Mik 5.1;
Mt 2.1+
Þetta felur í sér að orðið
Betlehem kemur fyrir hjá
spámanninum Mika, 5. kafla 1.
versi. Við flettum því upp og þar
stendur:
Stjórnandinn frá Betlehem
5alOg þú, Betlehem Efrata,
þótt þú sért einna minnst af
héraðsborgunum í Júda, þá skal
þó frá þér koma sá, er vera skal
drottnari í ísrael, og ætterni
hans vera frá umliðinni öld, frá
fortíðar dögum.
Þessi tilvitnun hjálpar þannig
lesandanum til þess að skilja
hvers vegna Jesús fæddist í
Betlehem. Svo hafði verið spáð,
hið litla þorp verður einn hlekk-
ur í fyrirhugun Guðs. Jólafrá-
sögnin fær enn nýjan flöt. Einn-
ig er vitnað til Mattheusar guð-
spjalls, annars kafla fyrsta vers.
Þar kemur orðið Betlehem líka
fyrir, enda er þar frásögn af
komu vitringanna frá Austur-
löndum sem ekki er að finna í
jólafrásögn Lúkasar. Þessi til-
vitnun bætir þannig fleiri þátt-
um í jólafrásögnina.
Tilvitnanir neðanmáls hjálpa
lesandanum til þess að sjá text-
ann í víðara samhengi og varpa
ljósi á fleiri fleti en blasa við
augum við fyrstu sýn. Það verð-
ur býsna spennandi að lesa Bibl-
íuna á þennan hátt.
Ég er spánskur ríkisborgari og finnst það skemmtilegt hjá ís-
lendingum að halda upp á 1000 ára afmæli kristniboðs á landinu
með sérstöku kristniboðsári Hvað gerðist á kristniboðsárinu?
Það er nú engum fært að
greina hvað raunverulega gerðist
á þessu ári, 1981, sem við höfum
haldið hátíðlegt sem kristni-
boðsár. Hinsvegar er hægt að tí-
unda þá opinberu atburði sem
helzt settu mark á kristniboðs-
árið.
1. Ellefu kristniboðshátíðir voru
haldnar um land allt. 011 próf-
astsdæmin efndu til kristni-
boðshátíða, en sums staðar voru
þau fleiri saman. Söngmála-
stjóri, Haukur Guðlaugsson, út-
bjó sérstakt sönghefti, með sér-
staklega völdum sálmum sem
nær allir kirkjukórar landsins
æfðu og sungu síðan saman á
kristniboðshátíðunum. Hafa því
þúsundir manna sungið í sam-
kirkjukórum í sumar. Auk söngs
pg helgihalds, var kristniboðs á
Islandi minnst með margvísleg-
um hætti á kristniboðshátíðum í
sumar. Voru þær mikið sóttar.
2. Minnismerki um Þorvald
víðfórla og Friðrek biskup eftir
Ragnar Kjartansson, mynd-
höggvara, var settur upp við
Giljá í Húnavatnssýslu.
3. Ný útgáfa Biblíunnar kom á
árinu. Þetta verk hafði verið á
döfinni með hvíldum í 18 ár.
Mikill hluti nýja testamentisins
var endurþýddur og gamla testa-
mentið endurskoðað. Ymiss kon-
ar hjálparefni við lesturinn er að
finna í þessari nýju útgáfu Biblí-
unnar.
4. Ný handbók kirkjunnar var
tekin í notkun. í henni eru form
fyrií hinar ýmsu kirkjulegu at-
hafnir, svo sem skírn, fermingu,
brúðkaup og útfarir auk hinnar
venjulegu guðsþjónustu. Nefndin
sem vann tillögurnar að hand-
bókinni, skilaði þeim af sér ein-
huga og Kirkjuþing og síðan
prestastefna samþykktu þær
mótatkvæðalaust.
5. Frímerki sem minnist kristni-
boðsársins var gefið út. Sýnir það
gamlan róðukross og ber nú
þetta kristna tákn frá íslandi út
um allan heim.
6. IJtgáfufélagið Skálholt var
stofnað. Skal það vinna að útgáfu
ýmiss konar fræðsluefnis með
kristnum formerkjum, bæði á
um og mömmu?
Ekkcrt, þau láta alltaf
svona þegar ég minnist
á þad að við förum
saman í kirkju.
snældum sem á rituðu máli.
Skálholti er einnig ætlað að gefa
út blað, sem væri málgagn krist-
inna viðhorfa í þjóðfélaginu.
7. 12 nýir prestar vígjast til
kirkjulegrar þjónustu á kristni-
boðsári og eru nú öll prestaköll
skipuð að kalla. Aukning hefur
orðið á sérhæfðri þjónustu, svo
sem meðal alkóhólista, heyrn-
arskertra o.s.frv.
Þetta er listi yfir það sem
setja má á blað um það sem
gerðist. Það sem gerðist í hópum
eða meðal einstaklinga, í viðræð-
um þeirra eða framtaki, sem
fella má undir atburði kristni-
boðsársins, er ekki gerlggt að tí-
unda. Hinsvegar má segja að
óvenjumikil umræða hafi verið í
fjölmiðlum um kirkjuleg málefni
á þessu ári. Má þar geta bisk-
upaskipta, umræðu um friðar-
mál, ráðstefnu Lífs og lands um
trúmál.
Auk þess hefur stærsta blað
landsins, Morgunblaðið, kynnt
mjög vel viðhorf og verkefni
kirkjunnar á þessu ári og er það
mikils metið.
Jæja Sigríður mín, er
ekki kominn tími til að
ég lesi svolítið úr heil-
agri ritningu.
Jú það passar prýðilega
séra Jón. Ég laga kaffið
á meðan.
Jólí
nánd á
Islandi
\ /
/>
Er það hlutverk prests-
ins að skapa „jóla-
stemmningu“?
Hvað ætli þetta „amen“
þýði eiginlega?
Ætli það þýði ekki
eitthvað á þessa lund:
„Verið þið sæl og sjá-
umst aftur um næstu
jól.“