Morgunblaðið - 23.05.1982, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. MAÍ1982
Laxnessmyndir
Ragnheiðar Jónsdóttur
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Nýlega kom út frá forlaginu
Helgafelli mikil og fögur bók í
tilefni þeirra tímamóta í lífi
Halldórs Laxness, sem öll þjóðin
hefur fylgst með og glaðst yfir.
Bók þessi inniheldur saman-
tekt úr ljóðum Gljúfrasteins-
bóndans, nefnist „Bráðum kem-
ur betri tíð“ og er myndskreytt
af hinum kunna grafík-lista-
manni Ragnheiði Jónsdóttur.
Bók þessi er kjörgripur mikill
í útliti og hönnun, prentunin upp
á það besta í mynd og letri. Las
ég einhvers staðar, að svo ná-
kvæmlega hafi verið farið út í
það að ná fram blæbrigðum
myndanna í lit og grátónum, að
fjórar filmur hafi verið gerðar af
hverri mynd. Ég efa ekki að það
sé rétt og er þá um lofsverða
framför að ræða því að oft kem-
ur það fyrir að útgefendur spari
sér útgjöld með því að hafa film-
urnar í fæsta lagi. Slíkt tel ég
dýrasta sparnað sem hugsast
getur í útgáfu myndskreyttra
bóka fyrir utan það að meiri
ógreiða er naumast hægt að gera
nokkrum myndlistarmanni. Á
síðustu árum hefur prenttækni
fleygt svo mikið fram að mögu-
Ieikarnir í sambandi við útgáfu
vandaðra listaverkabóka eru
nær ótakmarkaðir.
Ragnheiður Jónsdóttir hefur í
lýsingu þessarar bókar valið að
reyna fyrir sér í tækni, sem mér
er ekki kunnugt um að hún hafi
hagnýtt sér áður. Myndirnar eru
mjög grafískar í eðli sínu og
unnar með ákveðinni filmu-
tækni. Umgjörð þeirra er gamlir
gluggar og sér í myndsviðið í
gegnum þá. Listamaðurinn Erró
hefur gert svipaðar myndir í
grafík í t.d. bækur eftir Matthías
Jóhannessen, en notar þá mun
frjálsara myndferli og útfærslu.
Ég sé þó ekkert því til fyrirstöðu
að aðrir reyni einnig fyrir sér í
þessari tækni því að varla er
Erró upphafsmaður hennar, en
hún er þó þess eðlis að myndir
geta orðið mjög keimlíkar svo
sem einnig leikur með ýmsar að-
ferðir í málmgrafík.
Þetta er um margt létt og
skemmtileg tækni og yfir mynd-
unum er mun ferskari blær en ef
Ragnheiður hefði t.d. valið að
vinna í málmgrafík. Það er prýði
að myndunum í bókinni og þær
kunna að marka tímamót í list-
ferli Ragnheiðar Jónsdóttur og
vonandi einnig íslenzkri bóka-
útgáfu.
Leirmunir
og teikningar
í vesturgöngum Kjarvalsstaða
getur að líta mikinn fjölda
leirmuna eftir Hauk Dór Sturlu-
son og stendur sýningin yfir til
23. maí. Haukur Dór hefur und-
anfarna níu mánuði dvalið í
Bandaríkjunum eða í Columbíu,
Maryland og eru gripirnir á sýn-
ingunni afrakstur þeirrar dval-
ar. Má með sanni segja að ger-
andinn hafi tekið til höndunum
því að gripirnir eru æði margir
og sumir hverjir stórir um sig.
Hauk Dór þekkja flestir, sem
með myndlist fylgjast á landi
hér, því hann hefur verið mjög
virkur á starfsvettvangi sínum
og að auki mikið gefið sig að
frjálsri myndlist og myndlist-
armálum. Ég rita hér myndlist í
hinni sígildu merkingu þessa
orðs en annars er erfitt að draga
línur á milli skapandi listiðnað-
ar og hreinnar myndlistar en er
þó víðast hvar gert. Skoðandinn
ætti fljótlega að kenna mynd-
listarmanninn á bak við verkin á
Kjarvalsstöðum því að þótt ein-
hverjir haldi það við fyrstu sýn,
þá eru þau fæst gerð með hag-
nýta notagildið í huga. Ekkert er
þó til fyrirstöðu að kaupendur
hagnýti sér þau sem slík en það
er hið lifandi útlit í mótun og
áferð sem mestu máli skiptir. Þá
eru sum verkanna lítið annað en
hreinir skúlptúrar, sérstæð og
forneskjuleg andlit eins og utan
við tíma og rúm.
Af þessari sýningu að marka
virðist Haukur Dór öðru fremur
vera að leita fyrir sér í traustum
og kraftmiklum vinnubrögðum
og taka slík fram fyrir frumleika
og vinsælar mótunartilraunir.
Litið til þess má vel hugsa sér,
að listamaðurinn standi á tíma-
mótum á listferli sínum og vilji
marka sér landvinninga í tvenn-
um skilningi. Hann hyggst setj-
ast að í Bandaríkjunum um
óákveðinn tíma en þangað held-
ur Haukur að sýningunni hér
lokinni og tekur upp þráðinn þar
sem frá var horfið.
Á sýningunni eru einnig all-
margar teikningar sem staðfesta
fyrra álit á hæfileikum Hauks á
því sviði. Stuðla þær ótvírætt að
sterkari heildarsvip. Listamann-
inum fylgja svo góðar óskir vest-
ur um haf.
Félag___________
Járniðnadarmanna
Félagsfundur
veröur haldinn miövikudaginn 26. mai 1982 kl. 8.30
e.h. í Domus Medica viö Egilsgötu.
Dagskrá:
1. Félagsmál
2. Frá 10. þingi MSÍ
3. Kjaramálin
4. Önnur mál
Mætiö vel og stundvíslega.
Stjórn Fólags járniðnaóarmanna.
í Kaupmonnahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI