Morgunblaðið - 23.05.1982, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. MAÍ1982
Þórarinn Ólafsson
kennari sjötugur
„Hnigna tekur heim.s magn.
Ilvar finnur vin sinn?
Kær margur fakbjörg,
forsómar manndóm.
Tryggðin er trylld sögð.
Trúin gerist veik nú.
Drepinn held ég drengskap.
Dygð er rekin í óbyggð.“
(Jón Arason)
Þegar mér verður hugsað til
góðvinar míns á Skaga, Þórarins
Olafssonar, koma mér gjarnan í
hug erindi á borð við þessa vísu
biskupsins sæla. Þangað flykkjast
líka ýmsar setningar á stangli eða
þá atvik sem frá er greint á forn-
um bókum. En þegar farið er með
jafndýrlegan skáldskap sem þessa
vísu Jóns, forföður okkar, mætti
vera að einhverjum yrði spurn:
„Yrkja þeir betur í kirkjumála-
ráðuneytinu núna? Eða mennta-
málaráðuneytinu?" Rammíslensk-
ur Djúpmaður eins og Þórarinn
telur eflaust að ólystugt orða-
hröngl stofnanamálsins bögglist
þeim á tungu fremur en alskírt,
klárt og kvitt orðafar Jóns bisk-
ups. Enda mun ýmsu tekið að
hnigna þegar bögubósar og máls-
óðar virðast orðnir eilífir augna-
kallar í þeirri stofnun þar sem
Helgi Hjörvar, Sigurður Einars-
son og Sverrir Kristjánsson sátu á
þularstóli fyrrum.
Þórarinn Ólafsson, sem við Þór-
arinn heitinn Bjarnason veittum
tignarheitið Skjaldfannarskáld og
er ekki minni sæmd að en fálka-
tyrðlum þeim sem af Innesjum
fljúga, er einn fárra nútímamanna
sem vart geta einhamir talist.
Hann er skáld gott, dvergur hagur
og vel íþróttum búinn. Hann er
svarabróðir og málvinur þeirra af-
reksmanna sem gengu hér um
garða fyrir margt löngu, hjuggu
mann og annan og brugðu sér
hvorki við sár né bana. Hann er og
félagi þeirra forfeðra vorra sem
þreyðu hér þorrann og góuna í
myrkri og kulda, hungraðir og
tötrum búnir, eldu grátt silfur við
draug og fjanda og höfðu jafnan
sigur; kunnu enda margt fyrir sér.
Og síðast en ekki sist er hann svo
bráðlifandi á atómöld að fáar nýj-
ar fregnir úr víðáttum hvolfsins
koma honum í opna skjöldu; hann
er læs á náttúruna engu síður en
sögur úr forneskju og manna létt-
astur upp á fótinn þó að dulítil
kölkun í mjöðm tefji hann um
sinn. Sú kölkun mun þó seint ná
til höfuðstöðvanna.
Þórarinn Ólafsson er, Guði sé
lof, ekkert líkur þeim hermidýrum
sem ana eftir forskriftum gírugra
auglýsingamanna í þessa áttina
eða hina. I honum er það ósvikinn
málmur að hann reynir aldrei að
sýnast. Þess vegna er hann nota-
legur félagi, allra manna kátastur,
skemmtilegur sagnasjór sem seint
verður þurrausinn.
Þórarni Ólafssyni ægja hvorki
háfjöll né jökulár og sjóhræddur
mun hann ekki. Jafnvel sprengju-
kast óðra stríðsmanna skaut hon-
um ekki skelk í bringu, ungum
námsmanni á Danagrund, enda af
sama þjóðflokki og Þorgeir Há-
varsson sem bar af öðrum mönn-
um fyrir sakir hjartaprýði eins og
segir í fornum sögum og nýjum.
En svo segir í Þórarins sögu að
hann var ungur sveinn við nám í
institúti danska ríkisins fyrir
íþróttakennara er kolgrimmir
nasistar af Þjóðverjalandi tóku
Danmörku herskildi. Nokkru síðar
bar svo við að fjendur þeirra,
Bretar, hugðust varpa sprengjum
úr flugvél yfir höfuðborgina. Buðu
yfirvöld mönnum að leita skjóls í
kjöllurum eða öðrum tryggum
stöðum. Djúpmaðurinn hafði þau
tilmæli að engu en kleif í þess stað
upp í símastaur til að fylgjast sem
gerst með hvernig þeim bresku
tækist sprengjukastið. Frá þess-
um atburðum og fleiri tíðindum er
greint í Þórarins drápu Skjald-
fannarskálds.
Vel er Þórarinn íþróttum búinn
sem fyrr segir. Hann syndir í jök-
ulvötnum meðan aðrir aka sér í
heitum pottum. Og það er til
marks um kvenhylli hans að hann
hefur fengið konur til slíks garp-
skapar með sér. Meira að segja lét
vesalingur minn ginnast út í kalt
vatn með honum; hef enda ekki
borið mitt barr síðan. Þá er Þórar-
inn fjallagarpur eins og byrjar
sönnum Djúpmanni. Fáir munu
hafa sótt fleiri vargfuglsegg á
Akrafjall en hann, enda segir í
Þórarins drápu:
„Þat vas eggja at
er við Akrafjall sat;
fojjl, er flojjit gat,
framleiddi mat.“
Seint gleymi ég atburði sem
varð, er við gengum á Fjallið einu
sinni sem oftar snemma vors. Þeg-
ar upp úr Berjadal kom tók skáld-
ið stefnu á grjóturð nokkra. Ég
hélt í humátt á eftir honum. Hann
rótar síðan til hellum sléttum sem
þar voru á brúninni, dregur fram
gönguskó góða og hefur skóskipti
með jafnfumlausum handtökum
og ljúfu brosi sem hann sæti á
rúmstokknum hjá Rannveigu
sinni. Ég þóttist þá skilja að slíkir
snillingar eiga alla ættjörðina að
heimili og athvarfi en ekki bara
einhvern smáskika eins og vér
hvunndagsmenn.
Þegar öræfaglaðir angurgapar
halda þvert yfir landið, gamlar
þjóðleiðir, svo sem Sprengisand og
Kjöl, og oftast í bílum eða sleðum
knúðum vélarafli, lætur Þórarinn
Ólafsson sig ekki muna um að
ganga yfir landið endilagt frá Eið-
um austur til Borgarfjarðarhéraðs
vestra. Hann þenur sig yfir heiða-
löndin norðaustan Vatnajökuls,
svamlar ár, strokar sig yfir
Tungnafellsjökul og nemur ekki
staðar fyrr en í góðsveitunum
borgfirsku. Að vísu fór hann þetta
við annan mann en afrekið er ekki
minna fyrir þær sakir.
Og nú er verið að reyna að telja
manni trú um að Þórarinn Ólafs-
son sé orðinn gamall maður. Trúi
þvi hver sem vill. Ég álít að slíkur
Islendingur sem hann eldist ekki
þótt árunum að baki fjölgi. Mál-
vinur Grettis, Hallgríms Péturs-
sonar og skipstjórans frá Aber-
deen er tiltölulega óháður dagatali
og klukku. Enda var nákvæmnis-
veiki tuttugustu aldar það bless-
unarlega fjarri öðlingnum Þórarni
að á löngum kennsluferli lagði
hann aldrei á sig að muna auka-
atriði eins og til að mynda í hvaða
stofu hver bekkur var hafður eða
hver átti jakkann sem hann fór í
heim í mat.
Þórarinn Ólafsson valdi sér
konu sem er slík í sjón og raun að
margur vildi hana átt hafa. Þar
skilur með honum og Þorgeiri Há-
varssyni að hann kann vel að meta
kvenkynið enda sýslungi Þormóðs
Kolbrúnarskálds. Rannveig Hálf-
danardóttir er eyfirsk að uppruna
og börnin þeirra fjögur atgervis-
fólk eins og foreldrarnir.
Á sjötugsafmæli Þórarins send-
um við hjónin þeim öllum árnað-
aróskir og kærar þakkir. Ófáar
stundirnar höfum við átt með
þeim síðan fundum bar fyrst sam-
an á Skaga. Betri vini er ekki hægt
að kjósa sér. Og þó að heimurinn
fari kannski ekki batnandi, garp-
skapur gerist fátíðari en „áður á
tíðum", flatrímaður eða órímaður
leirburður fylli „nú breiða byggð"
búa bestu eðliskostir íslendingsins
í einu brjósti á Skaga. Þar er
hvorki drengskapur drepinn né
dygð „rekin í óbyggð".
Olafur Haukur Árnason
d

Dagskrá Hjólreiðadagsins
mikla
sunnudaginn 23. maí
Kl. 13.00: Safnast saman
á eftirtöldum stöðum:
í Reykjavík: Hagaskóla, Hvassaleitisskóla, Hlíðaskóla,
Langholtsskóla, Réttarholtsskóla, Laugar-
nesskóla, Breiöholtsskóla, Árbæjarskóla, Selja-
skóla, Fellaskóla.
I Mosfellssveit: Við Varmaskóla.
í Kópavogi: Viö Kópavogsskóla og Kársnesskóla.
I Garóakaupstaö: Viö Flataskóla.
í Hafnarfirói: Viö Víðistaðaskóla.
Á Seltjarnarnesi: Við Mýrarhúsaskóla.
Lagt verður af stað frá öllum þessum skólum um kl.
14.00 og hjólað í fylgd lögreglunnar og félaga úr Hjól-
reiöafélagi Reykjavikur inn á aöalleikvanginn i Laugar-
dal A eftir hverjum hópi verður einnig sendiferðabif-
reið ef einhver hjól skyldu bila. Uthlutað verður húfum
og þátttökunumerum við alla skólana áður en lagt
verður af stað. Númerin gilda sem happdrættismiði á
Laugardalsleikvanginum.
A Laugardalsvelli kl. 14.30—16.30
verður þessi dagskrá:
1 Skólahljómsveit Mosfellssveitar leikur. Stjórnandi
Birgir D. Sveinsson.
2. Afhending söfnunarfjár og viðurkenningarskjala.
3. Tobbi-Trúður kemur í heimsókn.
4. Stuttur leikþáttur.
5. Verksmiðjan Vífilfell hf. býður öllum þátttakendum
Coca-Cola, Freska, Fanta, Sprite og nýja drykkinn
TAB.
6. Flugdrekasýning frá Tómstundahúsinu, Lauqaveai
164.
7. Fallhlífastökk — lent á Laugardalsvelli.
8. Dregið i happdrætti dagsins:
1. Motobecane 3ja gíra torfærureiðhjól frá „Míl-
unni".
2. 9 reiðhjól frá „Fálkanum", þar af fimm 10—12
gira. DBS-hjól frá nýju samsetningarverksmiðju
„Fálkans".
9. Haldið heimleiðis — Viðurkenningarmiða Umferð-
arráðs og Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra settir á
reiðhjól þátttakenda.
Kynning: Bryndís Schram og Þorgeir Ástvaldsson.
ðllum hagnaöi Hjólreiðadagsins verður varið til eflingar málefnum aldraðra. Allt hjólreiöafólk er hvatt til aö vera meö og
foreldrar eru sérstaklega hvattir til aö hjóla með sínum börnum.
Kjörorð dagsins er:
Látum öldruöum
líöa vel.
Styrktarfélag
lamaðra og fatlaðra.

♦ •♦♦

LIONSKLÚBBURINN
NJÖRÐUR