Morgunblaðið - 26.05.1982, Blaðsíða 1

32 SIÐUR
112. tbl. 69. árg.
MIÐVIKUDAGUR 26. MAÍ 1982
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Brezkt herskip illa lask-
að eftir gífttrlega loftárás
IjtnHnn maí AP
London, 25. maí. AP.
ARGENTÍNSKAR herþotur gerðu meiriháttar árás á brezk her.skip við
Falklandseyjar í kvöld og eitt þeirra laskaðist illa að sögn John Nott
varnarmálaráðherra í sjónvarpsviðtali. Þrjár argentínskar Skyhawk-þotur
voru skotnar niður fyrr í dag í snörpum bardögum. Brezkar Sea Harrier-
þotur réðust á flugvöllinn í Port Stanley og önnur hernaðarmannvirki.
Nott talaði um „allverulega, meiriháttar árás“ í viðtalinu, en sagði að
fréttir væru enn að berast. Hann sagði: „Ég er hræddur um að hinar slæmu
fréttir séu þær að eitt skipa okkar hefur orðið fyrir miklu tjóni og á í
erfiðleikum." Hann sagði engar upplýsingar liggja fyrir um manntjón og
landvarnaráðuneytið sagði seinna að engar fleiri uppíýsingar yrðu veittar í
kvöld. Þó var sagt að björgunaraðgerðir stæðu yfir.
Bretar höfðu búizt við meiriháttar árás á þjóðhátíðardegi Argentínu að
sögn Nott, sem viðurkenndi „mikið hugrekki" argentínsku flugmannanna,
sem tóku þátt í hinum hættulegu árásum. Brezkir fréttaritarar sögðu að
argentínsku árásirnar hefðu verið í líkingu við sjálfsmorðsárásir japanskra
flugmanna í heimsstyrjöldinni. Einn þeirra kvað Breta vanmeta staðfestu
Argentinumanna og vilja þeirra til að hætta á mannfall.
Nott neitaði að nafngreina lask-
aða skipið, en Press Association
sagði, að talið væri að skipið væri
tundurspillir af gerðinni 42. (Sam-
kvæmt brezkum blaðafréttum
komu tveir tundurspillar af þeirri
gerð — „Southampton" og „Exeter"
— nýlega til Falklandseyja, auk
þriðja tundurspillisins af gerðinni
82). Nott sagði að Argentínumenn
hefðu orðið fyrir gífurlegu flug-
vélatjóni og gætu ekki þolað jafn-
mikið tjón öllu lengur.
Tvær brezkar freigátur — „Ard-
ent“ og „Antelope“ — hafa sokkið
eftir ioftárásir Argentínumanna
síðan Bretar stigu á land á Falk-
landseyjum á föstudaginn. Tund-
urspillinum „Sheffield" var sökkt 4.
maí.
BBC sagði í kvöld, að áhöfn dul-
arfullu brezku þyrlunnar sem lenti
í Chile hefði verið flutt á laun frá
hafnarborginni Punta Arenas í
Chile, sennilega í áætlunarflugvél,
en ekki væri vitað um ákvörðun-
arstað. BBC kvað heimildir stað-
festa að líklegasta hlutverk þyrl-
unnar hefði verið að varpa niður
víkingahermönnum á Eldlandi í
Argentínu.
Fréttamaður ITN, Michael
Nicholson, talaði um fát um borð í
brezku herskipi. Fjórum argent-
ínskum þotum hefði tekizt að
smjúga óséðum í gegn og árásin
hefði komið gersamlega á óvart.
Harrier-þotur frá brezku flugvéla-
móðurskipunum hefðu bægt flest-
um árásarflugvélunum frá herskip-
unum.
Fyrr í dag töluðu Nott og Marg-
aret Thatcher, forsætisráðherra af
bjartsýni um væntanlegan sigur
Breta í átökunum. Nott sagði í
BBC-dagskrá til Falklendinga, að
þeir gætu búizt við því að þeir yrðu
frelsaðir fljótlega. Frú Thatcher
sagði á þingi að Falklandseyjadeil-
unni lyki ekki fyrr en Argentínu-
menn hörfuðu frá eyjunum. Ef ör-
yggisráðið hvetti til vopnahlés
mundu Bretar beita neitunarvaldi
gegn því.
Ummæli hennar sýndu að af-
staða Breta hefur harðnað síðan
friðarviðræður fóru út um þúfur.
Hún kvaðst telja að Falklendingar
vildu engin tengsl við Argentínu og
sagði: „Markmið okkar er að ná
aftur Falklandseyjum. Þær eru
brezkt yfirráðasvæði og við viljum
koma brezkri stjórn aftur til
valda.“
Bretar gerðu einnig loftárásir á
Port Stanley í nótt. Nott tjáði þing-
heimi að tvö brezk hjálparskip
hefðu laskazt í argentínskum loft-
árásum á landgöngusvæðið við San
Carlos á mánudagskvöld, en sagði
að viðgerð færi fram. Hann neitaði
að liðsflutningaskipið „Canberra"
hefði orðið fyrir árás. Tilkynnt var
að Blowpiper-loftvarnaeldflaugar
væru á leið frá brezka Rínarhern-
Bretar hótuðu í dag að beita neit-
unarvaldi gegn tillögu íra um að
Öryggisráðið hvetji til 72 tíma
vopnahlés. Alexander Haig
utanríkisráðherra sagði bandarísk-
um þingmönnum að Bretar yrðu
senn í aðstöðu til að útkljá deiluna
með hernaðarlegum ráðum. Greint
var frá því að ný herskip frá Bret-
landi hefðu bætzt við Falklands-
eyjaflotann sem væri jafnöflugur
og áður.
Brezkir hermenn búa sig undir landgöngu á Falklandseyjum.
Það hefur krafizt diplómatískrar fimi á mörgum vígstöðvum að koma því svo
fyrir að páfinn gæti farið til Bretlands án þess að styggja Argentínumenn á
meðan bardaginn um Falklandseyjar stendur sem hæst. Liður í þeirri við-
leitni var heimsókn Basil Homes, kardinála á Englandi og í Wales, í Vatikan-
iö um siðustu helgi, en mynd þessi var tekin við upphaf hámessu í Péturs-
kirkjunni.
Páfinn fer líklega til
Argentínu að lokinni
Bretlands-heimsókn
Lundúnum, Vatíkaninu, 25. maí. AP.
ÁKVÖRÐUN Jóhannesar Páls páfa II um að fara til Bretlands þrátt fyrir
Falklandseyjadeiluna hefur vakið mikinn fögnuð í Bretlandi og í dag var
það haft eftir áreiðanlegum heimildum i Vatíkaninu að sennilega færi páfi
til Argentinu skömmu eftir að hann kemur frá Bretlandi i byrjun júní.
Páfaheimsóknin hefst á föstu- skipti í sögunni sem páfi kemur í
daginn, en þá mun páfi halda til
fundar við Elísabetu drottningu í
Buckingham-höll. Karl krónprins
verður á laugardaginn viðstaddur
messu í dómkirkjunni í Canter-
bury sem er háborg kaþólskra
manna í Bretlandi. Páfi hittir
ekki pólitíska leiðtoga, svo sem
venja er í slíkum heimsóknum, og
er ástæðan hið pólitíska ástand
sem orðið er vegna Falklands-
eyjadeilunnar. Þetta er í fyrsta
heimsókn til Bretlands, en fundur
Jóhannesar Páls II með drottn-
ingu er táknrænn fyrir batnandi
sambúð kaþólsku kirkjunnar og
ensku biskupakirkjunnar. Til
skamms tíma var ekkert samband
þar á milli eftir að Henrik VIII
sagði skilið við kaþólsku kirkjuna
árið 1534 af því að páfi vildi ekki
veita honum skilnað frá Katrínu
af Aragon svo hann gæti gengið
að eiga önnu Boleyn.
írönsk sókn
inn í írak?
Beirút, 25. maí. AP.
ÍRAKAR viðurkenndu í dag, þriðjudag, að her þeirra hefði
hörfað frá hafnarborginni Khorramshahr og íranir fógnuðu
því að hafa hrakið íraka frá síðasta vígi þeirra á suðurenda
vígstöðvanna.
í tilkynningum íraka sagði að
þeim hefði tekizt að valda eins
miklum usla í liði óvinarins og
unnt hefði verið, en íranir kölluðu
töku borgarinnar mesta sigurinn í
stríðinu.
Olíuríkin við Persaflóa, Banda-
ríkin, EBE og fleiri aðilar víðs
vegar í heiminum hvöttu strax til
samningaviðræðna til að binda
endi á bardagana.
Nú er mikilvægasta spurningin:
Nema íranir staðar á landamær-
unum eða sækja þeir inn í írak
meðan Irakar eru á undanhaldi?
Iranskir leiðtogar segjast ekki
ágirnast írakskt yfirráðasvæði, en
síðustu vísbendingar frá Teheran
eru óljósar.
Khomeini erkiklerkur gaf í skyn
að íranir létu til skarar skríða
gegn Irak eða grannríkjum við
Persaflóa og lýstu þau trúlaus
vegna samstarfs við Bandaríkin
þegar hann sagði: „Land okkar
talar nú úr sterkri aðstöðu ... ger-
ið ekkert sem neyðir okkur til að
beita lögum Kóransins ...“
15 brunnu inni
- grunur um íkveikju eftir sjónyarpsþátt
Aire-sur l'Adour, Frakklandi, 25. maí. AP.
FIMMTÁN manns létu lífið í eldsvoða sem varð í hæli fyrir
unglinga með geðræn vandamál í SV-Frakklandi í morgun.
Átta hlutu alvarleg brunasár og sjö er saknað. Á mánu-
dagskvöldið höfðu margir unglinganna sem vistaðir eru á
stofnuninni horft á sjónvarpsþátt sem nefndist „Á að brenna
geðveikrahæli?"
Eldurinn kom samtímis upp á
nokkrum stöðum á annarri hæð
hælisins kl. sex í morgun og tók
fjórar stundir að ráða niðurlögum
hans, en um helmingur húsakosts
á staðnum er í rúst. Stofnun sú
sem hér um ræðir hefur verið
starfrækt sem skóli fyrir afvega-
leidd og geðtrufluð ungmenni á
aldrinum 14 til 20 ára, en þegar
eldurinn kom upp í morgun voru í
byggingunni um 200 manns, þar af
80 unglingar.