Morgunblaðið - 06.03.1983, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR
54. tbl. 70. árg.
SUNNUDAGUR 6. MARZ 1983
Prentsmiöja Morgunblaðsins
Mikilli kjörsókn spáð
í V-Þýzkalandi
Frá Val Ingimundarsyni, fréttaritara MorgunblaAsins í Bonn, 5. mars.
V-ÞJÓÐVERJAR ganga að kjörborðinu á morgun. Þrettán flokkar bjóða
fram, en aöeins fimm eiga möguleika á tilskildum 5% atkvæða: kristilegir
demókratar (CDU-CSU), sósíaldemókratar (SPD), frjálsir demókratar (FDP)
og Græningjar.
Yamani
bjartsýnn
á að sam-
komulag
náist
Lundúnum, 5. mars. Al\
SÉRFRÆÐINGAR í olíumálefnum
ræða ágreiningsatriði varðandi olíu-
framleiðslukvóta og olíuverð fyrir
luktum dyrum í dag og á morgun,
meöan breskir öryggisverðir undir-
búa formlega OPEC-ráðstefnu sem
hefst á mánudag. Allir þrettán olíu-
ráðherrar OPEC-ríkjanna munu
væntanlega sækja ráðstefnuna.
Ahmed Zaki Yamani, olíuráð-
herra Saudi-Arabíu, sagði í gær-
kvöldi að hann væri bjartsýnn á
samkomulag um olíuverð og fram-
leiðslukvóta tækist með ríkjunum
og þannig tækist að koma í veg
fyrir verðstríð milli olíufram-
leiðsluríkja.
„Svo virðist sem við höfum
nokkra valkosti... Ég held að við
komumst að samkomulagi," sagði
Yamani, en hann hefur ásamt sjö
öðrum olíuráðherrum fundað um
málefni OPEC-ríkjanna á undan-
förnum dögum í Lundúnum.
Þessir átta ráðherrar sem hafa
fundað að undanförnu buðu fimm
ráðherrum þeirra aðildarríkja sem
ekki sendu fulltrúa á þann fund að
koma til ráðstefnunnar á mánudag
til að reyna að ná lokasamkomu-
lagi.
Ekki hefur verið gefið upp hverj-
ir sitja í sérfræðingaráði því sem
nú þingar yfir helgina eða um hvað
er rætt nákvæmlega. Blaðið „Fin-
ancial Times" segir í frétt í dag að
„nokkrir alvarlegir erfiðleikar“ séu
í veginum varðandi niðurskurð á
olíuframleiðslu.
Ekki hefur fengist nein opinber
staðfesting á því að olíuráðherr-
arnir fimm komi til viðræðnanna á
mánudag, en haft er eftir áreiðan-
legum heimildum að svo verði.
Ástralía:
Gengið að
kjörborði
Sydney, 5. mars. Al\
NÍU MILUÓNIR Ástralíubúa ganga
að kjörborði í dag, en þetta er í
sjötta skipti sem þingkosningar fara
þar fram á tíu árum. Skoðanakann-
anir spá Verkamannaflokknum
miklum sigri.
Þær skoðanakannanir, sem gerð-
ar hafa verið undanfarna viku, spá
því allar aö Verkamannaflokkurinn
fái tíu til ellefu prósent meira fylgi
en stjórn frjálslynda flokksins undir
forystu Malcolm Fraser.
Leiðtogi Verkamannaflokksins,
Bob Hawke, sem er 53 ára gamall,
hefur aðeins verið í forsæti flokks-
ins frá 3. febrúar, en þann dag
boðaði Fraser til kosninganna.
Hann var áður forseti ástralska
verkalýðssambandsins.
Kosningaveður var hið besta í
Ástralíu í dag og vænst var meiri
þátttöku í kosningunum nú en áð-
ur. Öllum er gert skylt að kjósa að
viðlagðri tíu dollara refsingu fyrir
að skila ekki atkvæði sínu í kjör-
kassann.
Á kjörskrá eru 43,4 milljónir,
sem kjósa 397 þingmenn, þar af
248 kosnir í einmenningskjör-
dæmum, en 249 hlutbundinni
kosningu. Kjósendur hafa sýnt
kosningabaráttunni mikinn áhuga
og búizt er við metkjörsókn. Kohl
kanslari og Vogel kanslaraefni
segjast báðir sigurvissir. Þó spá
flestir kristilegum demókrötum
sigri, en það getur þó ráðist af því
hvort frjálsir demókratar komast
að.
komist á þing. Þeir segjast munu
veita minnihlutastjórn sósíal-
demókrata brautargengi með viss-
um skilyrðum, en sósíaldemókrat-
ar segjast ekki hafa áhuga, en
vilja þó ekki útiloka þennan kost. í
fylkiskosningum i Hessen og
Hamborg fengu þeir yfir 5% at-
kvæða.
FDP stendur verr að vígi nú en
þegar flokkurinn sleit stjórnar-
samvinnunni við sósíaldemókrata.
Margir kjósendur hafa snúið baki
við flokknum og FDP hefur fengið
slæma útreið í fylkiskosningum
eftir stjórnarskiptin.
Græningjar hafa verið skot-
spónn kristilegra og frjálsra
demókrata og sakaðir um ábyrgð-
arleysi. Frans Josef Strauss sagði
í fyrradag að væri Græningjum
gefið tækfæri til að hafa áhrif á
stjórnarstefnuna hefði það hættu
í för með sér fyrir alla Evrópu.
Eins og stendur er Kohl sigur-
stranglegri en Vogel, en skv. skoð-
anakönnun eftir síðustu sjón-
varpsumræður töldu 49% Vogel
standa sig best, en aðeins 25%
Kohl. Mikil kosningaþátttaka hef-
ur oftast komið sósíaldemókrötum
betur en kristilegu flokkunum
Bæði Kohl og Vogel hafa mikla
í dag
reynslu: Kohl hefur verið formað-
ur CDU um langt skeið og Vogel
hefur verið ráðherra og borgar-
stjóri í Múnchen í 11 ár. Reynsla
Kohls er þó e.t.v aðeins meiri.
Vogel þurfti hins vegar að fylla
skarð Helmut Schmidt og taka við
forystuhlutverki sósíaldemókrata
við erfiðar aðstæður.
Málefni skipa þó líklega veg-
legri sess en frambjóðendur.
Fimm mál hefur borið hæst í
kosningabaráttunni: atvinnuleysi,
skuldir ríkissjóðs, afvopnunar-,
húsnæðis- og skattamál. Fullyrt
hefur verið að þetta séu mikilvæg-
ustu kosningar í V-Þýskalandi um
árabil.
Útlit er fyrir að Græningjar
Súrrigning á undanhaldi
sökum hægari hagvaxtar
Strashure, 5. mars. Al\
Strasburg, 5. mars. Al\
IIÆGUR hagvöxtur í Evrópu hefur
m.a. lagt sitt af mörkum til þess að
auka jafnvægið í náttúrunni, að því
er segir í skýrslu, sem landbúnaðar-
nefnd Evrópuráðsins sendi frá sér í
vikunni. Lakari efnahagut hefur
gert það að verkum, að súrrigning
og uppsöfnun úrgangsþungamálms í
náttúrunni hefur orðið minni en áð-
ur.
Minnkandi áhrif af völdum
súrrigningar stafa m.a. af því, að
verulegur samdráttur hefur orðið
í brennslu kola, bensins og olíu á
undanförnum árum. Segir í
skýrslunni, að nauðsynlegt sé að
vera á varðbergi, því með batn-
andi efnahag aukist súrrigningin
á ný.
Á meðal efna í súrrigningunni
má nefna brennistein og köfnun-
arefni. Þessi efni valda í sam-
vinnu við önnur efnasambönd
tæringu í byggingum og menga
jarðveg þegar þau falla til jarðar
með rigningu.
í skýrslu nefndarinnar segir, að
minnka megi súrrigningu um
helming í iðnaðarhéruðum Mið-
Evrópu og ennfremur í Banda-
ríkjunum. Leggur hún til, að haf-
ist verði handa í apríl við undir-
búning verndunaraðgerða.
Það er helst kostnaðurinn sam-
fara því að stemma stigu við þess-
um vágesti, sem staðið gæti
verndunaraðgerðum fyrir þrifum
á þessum erfiðu tímum efnahags í
Evrópu. Talið er að kostnaðurinn
verði ekki undir 2,2 milljörðum
dollara. Þegar hefur verið gripið
til ýmissa aðgerða í Evrópu, en
þær ekki gefið nægilega góða
raun.
Sér í lagi virðist Svíþjóð hafa
orðið illa fyrir barðinu á súrrign-
ingunni. Talið er að um 14.000
stöðuvötn þar í landi innihaldi
„hættulegt magn“ eiturefna og
4.000 til viðbótar hafa verið af-
skrifuð, sem líffræðilega dauð.
Alls eru um 100.000 stöðuvötn í
Svíþjóð.
Þá er þess getið í skýrslu nefnd-
arinnar, að 80% allra fiskteg-
unda, sem veiðast f norskum
stöðuvötnum, séu annaðhvort á
verulegu undanhaldi eða þegar út-
dauð. Er þar kennt um súrrign-
ingarskýjum, sem berast til Nor-
egs, sér í lagi frá Bretlandi.