Morgunblaðið - 11.05.1983, Síða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. MAÍ 1983
Skólamál í Kópavogi
:i
HÖH"
Víghólaskóli, teiknaóur af nemendum í verkefnaviku.
Eina raunhæfa leiðin að reisa
fjölbrautaskóla frá grunni
eftir Guðrúnu
Sveinsdóttur
i.
Sá sem fylgst hefur með skóla-
málum í Kópavogi um og yfir
þrjátíu ár hlýtur að sannfærast
um að mikið hafi skort á að þau
væru eins og best yrði á kosið.
Kópavogur er ungur bær og hef-
ur þar af leiðandi byggst upp mjög
hratt. Þó hefur uppbygging hans
gengið hægar á síðari árum.
Mætti því búast við að skólamál
hér væru komin í betra horf. Ekki
skal því heldur neitað að sumt
hafi miðað í rétta átt. í
kaupstaðnum eru nú sex grunn-
skólar en aðeins tveir þeirra búa
við þær aðstæður sem sjálfsagðar
hljóta að teljast, einsettir í eldri
deildum og með samfellda stunda-
skrá.
II.
Fyrir tíu árum var stofnaður
menntaskóli í Kópavogi, sem átti
að vera með fjölbrautasniði. Þeim
skóla var engu að síður troðið inn
í einn af grunnskólunum. Átti sú
skipan aðeins að vera til bráða-
birgða, og voru tvö ár nefnd í því
sambandi. Ekkert hefur þó gerst
enn í húsnæðismálum mennta-
skólans. Hitt er þó lakara að skól-
inn hefur aldrei gegnt því hlut-
verki, sem hann átti samkvæmt
fyrirheitum, að vera fjölbrauta-
skóli.
Þegar menntaskólinn var stofn-
aður stóð aldrei til að hann yrði
einhver dragbítur á eðlilega þróun
grunnskólanna.
Nú virðist sú stefna hins vegar
hafa fengið byr í seglin að láta
hann hamla eðlilegri skipan og
framtíð grunnskólanna. Ekki nóg
með það heldur eru nú hugmyndir
uppi að tæta sundur alla grunn-
skólana í Austurbæ Kópavogs.
III.
Hvað eru þeir menn að hugsa,
sem halda að væntanlegur fjöl-
brautaskóli geti fengið góða nem-
endur, sem alist hafa upp við þær
aðstæður sem nú á að skapa hér
samkvæmt hinu nýja fagnaðarer-
indi. Margar spurningar hljóta að
vakna: Hvers vegna er ekki byggt
hús yfir fjölbrautaskólann og
staðið að því eins og Kópavogs-
búum var talin trú um að gert
yrði?
Halda menn virkilega að sá
hluti Kópavogs sem farinn er að
verða þannig að skólarnir eru
mannsæmandi eigi í framtíðinni
áhersla á, að það væru einungis
örfáar rannsóknir, sem nauðsyn-
legt væri að gera hjá einkenna-
lausum einstaklingum. Flestir
sérfræðingar í heimilislækningum
vinna nú inni á heilsugæslustöðv-
um á föstum launum og ekki gert
ráð fyrir því að þeir mundu fá
neinar viðbótargreiðslur til að
sinna hópskoðunum, ef um þær
yrði að ræða. Hér ráða því ekki
þau peningasjónarmið, sem Sig-
urður á við. Hins vegar leggjum
við áherslu á, að gera heilbrigðis-
þjónustuna markvissari og ódýr-
ari og þar með minnka útgjöld
hins opinbera og lækka skatta
þegnanna.
Kostnaður
I grein sinni segir Sigurður að
undirritaðir „skrökvuðu því upp,
að Hjartavemd hefði þrisvar sinn-
um meiri tekjur af tilvísunum í
rannsókn heldur en reikningar frá
árinu 1982 sýndu“. Hér gætir mik-
ils misskilnings. í fyrsta lagi mið-
ast útreikningur okkar við nú-
virði. Þær tölur sem Sigurður mið-
ar við eru teknar úr ársskýrslu
Hjartaverndar frá júlí 1981 til
júní l9822 sem er auðvitðað alj
gjörlega óraunhæft. I öðru lagi
eftir að verða draugabær? Dettur
mönnum ekki í hug að nýtt fólk
komi, þegar hinir eldri víkja?
í Austurbæ Kópavogs eru líka
tveir grunnskólar sem ekki er búið
að ljúka við, þ.e.a.s Digranesskóli,
sem er að verða tuttugu ára og
Snælandsskóli, sem er að verða tíu
ára. Væri ekki réttara fyrst að
Ijúka við þá skóla áður en „móðu-
harðindi" af mannavöldum sköp-
uðu meiri örðugleika I sjálfum
grunnskólanum. í Kópavogi eru
engir lausir skólar aðeins eins og
áður var minnst á tveir grunn-
skólar af sex sem eru þann veg
skipaðir að segja má að þeir séu
eins og grunnskólar eigi að vera.
V.
Undirrituð telur að forráða-
menn bæjarfélags sem er eins
stórt og Kópavogur er, ættu að
blygðast sín og hefðu reyndar
mátt gera það fyrir löngu að hafa
aldrei staðið að byggingu fjöl-
brautaskóla, sem gæti boðið meiri
hluta nemenda Kópavogs náms-
brautir er svöruðu til áhuga og
getu. Eina raunhæfa leiðin er að
reisa fjölbrautaskóla frá grunni,
sem hannaður væri sem slíkur.
Það er von undirritaðrar að al-
menningur fari að kynna sér
hvaða þýðingu skólar hafa, ekki
aðeins fyrir sitt eigið bæjarfélag
heldur þjóðfélagið í heild.
Sú hugsun á að hverfa að
menntun og skóli séu sitthvað og
nánast ekkert samband þar á
milli.
Höfundur greinarinnar, Guðrún
Sveinsdóttir, er kennari í Yíghóla-
skóia í Kópavogi.
var hvorki í fréttatilkynningu
okkar né á þinginu talað um að
þessar áætluðu 4 til 5 milljónir
króna rynnu allar beint til Hjarta-
verndar. Hér var verið að tala um
heildarkostnað og var þá m.a.
vinnutap tekið með í reikninginn.
Lokaorð
Að lokum viljum við taka fram
að á umræddu málþingi var fyrst
og fremst verið að benda heimil-
islæknum á leiðir til sparnaðar í
tilvísunum án þess að það kæmi
niður á skjólstæðingum þeirra.
Við höfum hvergi gagnrýnt hina
faraldsfræðilegu rannsókna-
starfsemi Hjartaverndar, þar sem
fólk er valið til rannsókna eftir
ákveðnum reglum.
Við teljum þá umræðu, sem orð-
ið hefur um hóprannsóknir og
gagnsemi þeirra vera til góðs.
Þessi mál koma almenningi sann-
arlega við og eru ekkert einkamál
lækna eins og Sigurður Samúels-
son gefur í skyn í lok greinar sinn-
ar. Kostnaður við heilbrigðisþjón-
ustuna er mál okkar allra.
Gunnar Helgi Guðmundsson,
læknir. ., ........
Jón Ágúst Sigurðsson, læknir.
Enn um hópskoðan-
ir og hjartavernd
Sigurður Samúelsson skrifaði
grein í Morgunblaðið þann 23. apr-
íl sl., sem ber heitið: „Sérfræð-
ingar í heimilislækningum og
hjartavernd".
Þar virðist aðalatriðið að
skamma heimilislækna vegna
þeirrar umræðu, sem varð eftir
málþing, sem haldið var nýlega á
vegum Félags (slenskra heimilis-
lækna um hópskoðanir og faralds-
fræðirannsóknir. 1 grein þessari
er mjög hallað réttu máli og er því
nauðsynlegt að svara grein Sig-
urðar í einstöku atriðum, svo al-
menningur megi vita hvað sann-
ara reynist.
Málþing heim-
ilislækna
Sigurður segir að heimilislækn-
ar „hafi mótað með sér nokkra
sérstöðu meðal lækna með því að
halda málþing um viss efni lækn-
isfræðinnar án þess að sjá ástæðu
til að bjóða neinum öðrum en
sjálfum sér til fyrirlestrahalds
þar“. Rétt er að benda Sigurði á,
að Félag íslenskra heimilislækna
eru mjög ung samtök og er þetta í
annað skiptið, sem haldið er mál-
þing á þeirra vegum. í fyrra skipt-
ið var það þing um of háan blóð-
þrýsting, þar sem helmingur
fyrirlesara voru sérfræðingar í
lyflækningum og auk þess sem
öðrum sérfræðingum, heimilis-
læknum, hjúkrunarfræðingum
læknanemum var einnig boðið.
þinginu sem nú var haldið voru
flestir fyrirlesarar úr hópi heimil-
islækna, en einn var þó atvinnu-
sjúkdómalæknir. Það skal einnig
tekið fram sérstaklega að full-
trúum Hjartaverndar var boðið á
ráðstefnuna, enda sat þingið
Nikul^s Sigfússon,__yfirlækniiq
Hjartaverndar. Kng petta var
Formanni
Hjartavernd-
ar svarað
„Hér ráða því ekki þau
peningasjónarmið, sem
Sigurður á við. Hins
vegar leggjum við
áherslu á, að gera heil-
brigðisþjónustuna
markvissari og ódýrari
og þar með minnka út-
gjöíd hins opinbera og
lækka skatta þegn-
anna.“
rækilega auglýst í fréttabréfi
Læknablaðsins eins og venjan er
um slíka fundi og því öllum lækn-
um heimil þátttaka.
Siðlaus framkoma?
Sigurður telur það vera siðlausa
framkomu að auglýsa útdrætti úr
einstökum fyrirlestrum í fjölmiðl-
um daginn fyrir málþingið. Við
undirritaðir sitjum í fræðslunefnd
Félags íslenskra heimilislækna og
sáum um undirbúning þessa mál-
þings. Við erum einfaldlega á ann-
arri skoðun og töldum eðlilegt að
vekja áhuga almennings og fjöl-
miðla á þingi þessu enda voru
okkur kunnar niðurstöður ein-
stakra fyrirlestra. Algengt er að
.t*lHyjlnA&rjct.raín í fréttatilkynn-
ingu örstutt efniságrip málþinga,
Sérfræðingar ‘ Saiernd
lækningum oghgt
og gefst þá fólki, sem áhuga hefur
á að sækja þingið, kostur á að
kynnast nánar því sem þar fer
fram.
Ósæmilegar
aðdróttanir?
Sigurður talar um að við höfum
„í frammi ósæmilegar aðdróttanir
um störf margra sérfræðinga og
sérgreina þeirra innan læknis-
fræðinnar". Þetta er ekki satt. Á
málþinginu var heimilislæknum
bent á að umfangsmiklar hóp-
rannsóknir á einkennalausu fólki
væru gagnslitiar fyrir einstakling-
inn, sem tæki þátt í þeim og í því
sambandi tekið sem dæmi tilvís-
anir heimilislækna til rannsókna-
stofu Hjartaverndar. í því fólst
engin gagnrýni á einstaka starfs-
menn stofnunarinnar og ekki
minnst einu orði á það hvernig
einstakir sérfræðingar hjá
Hjartavernd starfa. Við viljum
sérstaklega taka það fram að á
þingi þessu var ekki verið að
opinbera okkar eigin niðurstöður
eða skoðanir heldur voru þarna
kynntar niðurstöður fjölda vís-
indarannsókna um efnið. Á þing-
inu voru því færð fram all ítarleg
rök fyrir gagnsemi og gagnsleysi
vissra allsherjarrannsókna.
Peningasjónarmið ?
Sigurður segir að meðal heimil-
islækna sé „fyrst og fremst um
peningasjónarmið að ræða og hin
„nýja stétt“ mundi gleypa við öll-
um þeim hópskoðunum, sem þeir
gætu fengið". Hér kemur fram
mikill misskilningur Sigurðar.
Hann gerir ráð fyrir að heimilis-
læknar mundu gera allar þær
rannsóknir, sem framkvæmdar
. ifAÍ tfm mí ftí.art?v.e/nd- __
A málþingmu var lögð mikil
eftir SigurA
SamúelMO" tor■
mann Hiarta-
cerndar
ss2£i
- ’S1".
vtrti.l trt.”
,’1 í* , K*>k)»v'k *"’d'br*I
„ _____ „,;rr..irt. ..
arggfega
onnur
„Vnum »nd» 7,*kn»fíl
ítuwtl til nánnri »thu*un»r
Eru íinliWr**'
l,.gar rtnnsókmr n»uft
»Kwn — - .nnt6Lnir o« hvor»i ’ "?{£L *» l*L
^nr.bb»m«in.f* M wmToluv.rt öðruvto.
v»r boöin þáltuk. >*knn'._*í* »„„,.t M friftuml«»r
þvt * h.m.
,M »(ni l*km»fr*ð-
i ah »iá áitmöu t,l »®
1 - .jilfum
mrö»' l*kn*
mátþinc um “
inn»r. án pr' „»itum
»tð»»l voru l' .k_ir oc hvorki
s'r' rtr--í
•itj» Þ»* S /*.. ,kki l»kn» dýrr ? liLur torðunum »*
“"‘Æ' SSÍ-S-v-;
'.•sssSSsvírrS zzSísíssez
r.*n,T. bíánu.tu V»rl. *r
vift »llk« |»onu»Y* .
SftSKSSS
» hftfu*borg»r.v-<hnu « ^
stSaw—
«?S£sr
,n*» hrtur r,nn»6kn»
S!VSSírtESS|í5
•krOkvuftu þvl “PP » U wkjur
hcfft' þr,»*»r mnnum m
, , ■ t r»n»»ftkn
»f tilvlounun, 19(0
•■ "‘HX. L.
•ynðu •*** [nr» »ll»r I
frmm •» 71 “
rfk.tur»k«itn»» vtrwl þvi
,»r,nn»r.o«n»i,rrjj' hjt,
,t*rf» t»rpl»** bb,m*m.(*l»«' ,
t þ»»»u ári
Sérmenntun