Morgunblaðið - 26.10.1983, Blaðsíða 10

42
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 1983
r
LandssamDand sjálfstædiskvenna
Friðar- og afvopnunarmál
UMRÆÐUR um friðar- og af-
vopnunarmál hafa að undan-
förnu verið mjög miklar á Vest-
urlöndum. Þetta er málefni sem
allt hugsandi fólk lætur sig
varða.
Enda þótt þjóðlöndin hafi
sérstöðu eftir legu þeirra á
hnettinum — samanber lykil-
aðstöðu íslands í varnarsam-
starfi vestrænna lýðræðis-
þjóða — þá hefur samt sú ógn
sem mannkyninu stafar af
kjarnorkusprengjunni fært
það allt í sama bát.
Á fundi sem efnt var til á
Lækjartorgi í sumar flutti
séra Daila Þórðardóttir, sókn-
arprestur á Bíldudal, ávarp
sem vakti sérstaka athygli.
Hún var þá nýkomin af heims-
þingi Alkirkjuráðsins, þar sem
meðal annars var rætt um frið
og réttlæti. Séra Dalla hefur
góðfúslega gefið leyfi til að
birta ávarp hennar hér. Það
skal tekið fram að yfirskrift
þess er valin af umsjónar-
mönnum þessarar síðu:
„Það er komið
að okkur...“
Fyrir skömmu kom ég heim
af fundi fólks, sem safnast
hafði saman frá 300 kirkjum
víðs vegar um heim. Eitt aðal-
málefni fundarins, sem hald-
inn var í Vancouver í Kanada,
var að ræða það, hvernig við
sem kristið fólk gætum stuðlað
að friði og réttlæti.
Ég hitti þarna konu frá
Kyrrahafseyjum og ég lofaði
bæði henni og sjálfri mér að
láta orð hennar berast lengra.
Hún sagði: „Þið eruð að beita
ykkur gegn því að stríð brjót-
ist út og tortími ykkur. En
styrjöldin er þegar skollin á,
t.d. á Kyrrahafi."
Saklaust fólk, konur, karlar
og börn, allt saman systkini
okkar, týnir þar lífi unnvörp-
um.
Börnin laðast að fallegum,
gylltum sandi, sem fellur á
eyna þeirra. Hann reynist eitr-
að útfall kjarnorkusprengja,
og brennir hendur og flettir
hörundinu af. Geislar eyði-
leggja líffæri fólks og gera það
ófrjótt. Fjöldi barna fæðist ör-
kumla, á þau vantar limi og
sum hafa horn á höfði sér.
Hvernig yrði okkur við, ef
barnið sem við hefðum lengi
beðið, yrði lagt svona á sig
komið í hendur okkar? Annað
er enn skelfilegra. Til eru börn
sem ná aldrei fullum þroska í
móðurkviði, en fæðast sem
Dalla Þórðardóttir
hlaupkennt hrúgald, sem and-
ar og bifast í nokkrar stundir
og er svo allt. Þetta er strið,
vitfirring. Við sem erum for-
eldrar, feður og mæður, hljót-
um að skilja að þessa framtíð
viljum við ekki búa börnum
okkar.
íbúar eyjanna vilja það ekki
heldur og því reyna þeir að
reka af höndum sér ríki sem
menga loft og haf, eitra líf
þeirra. Bænaróp þeirra er:
„Gerið tilraunir í París,
sprengið í Washington, fleygið
úrgangi í Moskvu — en látið
hafið okkar kyrrt."
Þetta skiptir okkur máli.
Það er komið að okkur að láta
til okkar taka. Tal okkar um
friðarmál hefur ekki verið
heilsteypt, áróðurinn ekki
sannur, aðeins hálfur sann-
leikurinn. Hlustendur okkar
hafa greint falskan tón í tali
okkar. Okkur stafar ekki að-
eins hætta af kjarnorkuvopn-
um, þótt sé vissulega nóg.
Kjarnorkuvopn eru ekki nema
20% af öllum vopnabirgðum
heimsins, og það eru kaup á
hefðbundnum vopnum, sem
deyða nú flesta eða taka
brauðið frá svöngum munnum.
Við heyrum Bandaríkja-
mönnum nær ætíð álasað fyrir
tilraunir og söfnun vopna. En
þetta er ekki rétt. Þarna eiga
aðrir hlut að máli, Frakkar,
Japanir og Sovétmenn, og þeir
hafa m.a. búið rækilega um sig
í hafinu hér í kringum okkur.
Um þetta fréttum við lítið sem
ekkert. Kynnum okkur málið
frá öllum hliðum, svo að orð
okkar verði trúverðug og lát-
um hendur standa fram úr
ermum.
Nú er svo illa komið fyrir
heiminum og okkur, ekki svo
mjög vegna ódæða illvirkja,
heldur vegna allra þeirra, sem
vildu vel, en leyfðu sér að
þegja.

Friðarhópar
— lesefni
Hjá samtökum sjálfstæðis-
kvenna um allt land er vetra-
starfið komið í gang. Á verkefna-
skrá aðildarfélaga Landssam-
bands sjálfstæðiskvenna eru
friðar- og öryggismál.
Nokkur félög sjálfstæðis-
kvenna hafa þegar stofnað sér-
staka friðarhópa, sem vænt-
anlega munu tilkynna sig til
Friðarhreyfingar íslenskra
kvenna, Túngötu 14, 101
Reykjavík, og þannig verða að-
ilar að þeirri hreyfingu.
Til að auðvelda þessum hóp-
um að hefja störf hefur verið
tekinn saman listi yfir efni um
friðar-, afvopnunar- og örygg-
ismál, sem tiltækt er og eftir-
sóknarvert aflestrar. Vænst er
að leshópar og aðrir sem vilja
afla sér þekkingar á málefninu
geti haft gagn af þessum
ábendingum.
Benedikt Gröndal: Stormar og
stríð, útg. Almenna bókafél. 1963;
Varnarliðið á íslandi, sérpr. úr
Viðhorf, tímariti um alþjóðamál 6.
hefti 1982, útg. Varðberg og Sam-
tök um vestræna samvinnu.
V
Bjarni Benediktsson: Oryggismál
íslands og utanríkisstefna, 13
greinar i Land og lýðveldi I. s.
203—287, útg. Almenna bókafél.
1965; Utanríkismál íslands,
Sjálfstæðisstefnan, ræður og rit-
gerðir 1929—1979, útg. Heimdallur,
1979, s. 45-55.
Jóhann Hafstein: Þjóðmálaþætt-
ir, greinasafn, Almenna bókafél.
1976; sjá einkum Um utanrfkismál
Islands, s. 76—84, Stefna Sjálf-
stæðisflokksins f öryggis- og varn-
armálum, s. 85—93, Framtfð Atl-
antshafsþjóðanna, s. 94—103 og
Stefnufesta f utanrfkismálum er
líftaug hverrar þjóðar, s. 104—106.
Þór Whitehead: Lýðveldi og
herstöðvar, grein f Skfrni, tlmariti
Hins ísl. bókmenntafélags, 1976;
Raunsæi og þjóðernishyggja, Upp-
reisn frjálshyggjunnar, greinasafn,
útg. 1979, s. 124-137; ísland í sfð-
ari heimsstyrjöld — ófriður f að-
sigi, Almenna bókafél. 1980.
Björn Bjarnason: I öryggismál-
um er enginn annar kostur, Upp-
reisn frjálsh. s. 107—123; Greina-
skrif að staðaldri f Morgunblaðið.
Viðhorf, tímarit um alþjóðamál,
sjá einkum: Atlantshafsbandalagið
1949-1979: Friður f 30 ár, 5. hefti
1979; Aukin þátttaka íslendinga f
SiÓOMÍtAI
Birgir ísleifur Gunnarsson:
Greinaskrif að staðaldri um friðar-
og öryggismál f Morgunblaðið frá
vori 1982.
Sr. Gunnar Kristjánsson:
Greinaskrif f ýmis blöð og tfmarit
um friðarstarf.
Utanrikismálanefnd Sjálfstæðis-
flokksins: Utanríkisstefnan og
Sjálfstæðisflokkurinn, fjölrit frá
ráðstefnu á vegum nefndarinnar í
okt. 1981; Einhliða afvopnun, þrf-
blöðungur 1982.
Heimdallur og SUS: Vilja ekki
ALLIR frið?, smárit f mars 1982;
Hvað eru þeir að gera hér?, fjór-
blöðungur f maf 1983.
Til athugunar: Smárit, blöðung-
ar og annað efni sem gefið er út á
vegum Sjálfstæðisflokksins og fé-
lagasamtaka hans er flest fáanlegt
f Valhöll, Háaleitisbraut 1, s. 82900,
rit öryggismálanefndar f helstu
bókaverslunum og á skrifstofu
nefndarinnar, Laugavegi 170—172,
s. 26512 og útgáfur á vegum Varð-
bergs og Samtaka um vestræna
samvinnu á skrifstofunni, Garða-
stræti 42, s. 10015. Önnur rit vænt-
anlega fáanleg f verslunum og til
útláns á bókasöfnum.
vörnum landsins, eftir Kjartan
Gunnarsson, 7. hefti 1982;
START-viðræðurnar milli Sovét-
ríkjanna og Bandarfkjanna, eftir
Richard R. Burt, aðstoðarutanrfk-
isráðherra Bandarfkjanna, 8. hefti
1983.
öryggismálanefnd: GIUK-hliðið,
eftir Gunnar Gunnarsson, útg. f
jan. 1982; Vígbúnaður og friðun-
arviðleitni við Indlandshaf, eftir
Albert Jónsson, útg. f aprfl 1982;
Kjarnorkuvopnalaus svæði, eftir
Þórð Ingva Guðmundsson, útg. f
sept. 1982.
Edward Kennedy og Mark Hat-
field: Stöðvun kjarnorkuvfgbúnað-
ar, útg. Mál og menning 1983.
Umsjón: Sólrún Jen.dóttir, Björg Eínaradóttir, Áadis J. Ratnar
J
Bíóhöllin sýnir „Hr. mamma“
Úr kvikmyndinni „Hr. mamma“.
BÍÓHÖLLIN hefur hafið sýningar á
bandarísku kvikmyndinni „Mr.
Mom“, sem á íslenzku hefur hlotið
nafnið „Hr. mamma". Þetta er
kvikmynd, sem frumsýnd var í
Bandaríkjunum fyrir tveimur mán-
uðum og fyrirhugað er að hún verði
frumsýnd í London síðar á þessu ári.
í Bandaríkjunum hefur myndin
að sögn kvikmyndahússins verið
ein aðsóknarmesta kvikmynd þar í
landi og fjallar hún um hjón, sem
lifa ósköp venjulega, en skyndi-
lega missir húsbóndinn vinnuna
og kona hans fær vinnu hjá aug-
lýsingafyrirtæki. Verður þá hús-
bóndinn að sjá um börn þeirra
þrjú.
Aðalhlutverk leika Michael
K.eaton og Teri Garr. Leikstjóri er
Stan Dragoti.