Morgunblaðið - 28.03.1984, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. MARZ 1984
71
sjúkrahúsinu. En það er síst verra
fyrir þá að þurfa koma upp í
sjúkrahúsið til þeirrar meðferðar
sem þeir þarfnast hverju sinni. Þá
er hreint ekki lítið sem lagt er á
læknana, sem annast þá starf-
semi, sem fram fer á göngudeild-
inni og ekki hægt að líkja því sam-
an, hvað miklu betra í alla staði
það væri ef þessi deild væri stað-
sett í sjálfu sjúkrahúsinu.
Fyrir því skora ég nú á stjórn
sjúkrahússins, að nú þegar verði
skrifstofan flutt úr því plássi sem
hún nú er í, og göngudeildin fái
strax það pláss, sem henni var ætl-
að í hinni nýju viðbyggingu við
sjúkrahúsið.
Þá vil ég taka undir það, sem
forstjórinn sagði nýlega í blaða-
viðtali, að nauðsynlegt væri að
gera við gluggana í gömlu bygg-
ingunni. Já, það voru sannarlega
orð að sönnu, sem ekki þolir neina
bið. En svo að segja öll sjúkra-
leguplássin eru í þessari byggingu
og verða sjálfsagt á næstu árum,
þó ætlunin sé að byggja nýja
álmu, og þegar búið að teikna
hana. En verði sami seinagangur-
inn með að koma henni upp sem
að koma hinni þegar byggðu nýju
álmu í full not, býst ég við að lang-
ur tími líði, jafnvel áratugur eða
meira, þar til hún verður komin
upp. En gluggarnir í gömlu bygg-
ingunni halda hvorki vatni né
vindi. Ef svolitil gola er úti og
stendur á gluggana, eru það hrein-
ustu vandræði, og til að reyna að
forða því að stórvandræði hljótist
af, hefur það snjallræði verið tek-
ið upp, a.m.k. á nokkrum stofum,
að þétta þá með því að setja hefti-
plástur með rúðunum, svo að kaldur
vindgusturinn blási ekki beint á
sjúklingana. Þetta hefur gert þó
nokkuð gagn, en varla er það til
frambúðar, og hreint ekki til
fyrirmyndar á einu af stærstu
sjúkrahúsum landsins. Þessir
gluggar eru líka jafn gamlir og
sjúkrahúsið er, eða um 30 ára, og
alla tíð verið mesta ólán. En á
þeim tíma sem það var byggt, var
mjög svo „móðins" að hafa slíka
tlugga í öllum stærri byggingum.
!g tel ekki útilokað, þar sem nú er
nauðsyn á að spara sem allra
mest, a.m.k. í öllu því sem tilheyr-
ir ríkinu, að hægt væri að taka
þessa viðgerð á gluggunum í
áföngum, en ekki allt á einu og
sama árinu, og byrja að sunnan-
og austanverðu.
Það skal viðurkennt sem vel
hefur verið gert, og á ég þá við að
malbikuð hafa verið öll bílastæðin
og heimkeyrslan frá Þórunnar-
stræti. Þó er það mín skoðun að
meira hefði verið aðkallandi að
byrja á viðgerð glugganna. En
hver hefur sína skoðun á málun-
um, og svo er um þetta.
Ég hefi heyrt að væntanlegur sé
hingað á næstunni forstjóri Ríkis-
spítalanna, og væri það hreint
ekki fráleitt að sýna honum hvað
orðið hefur að gera í sambandi við
gluggana til að reyna að forða
vandræðum, svo og aðstöðuna með
göngudeildina.
Að loknum þessum hugleiðing-
um, sem að ofan greinir, endurtek
ég áskorun mína til stjórnar
sjúkrahússins að gera nú þegar
ráðstafanir til að flytja göngu-
deildina í sjúkrahúsið og í það
pláss, sem henni var í upphafi ætl-
að, svo og athugun og viðgerð á
gluggunum í gömlu byggingunni
og þar fyrst þar sem þörfin er
mest.
Að endingu endurtek ég einlæg-
ar þakkir mínar fyrir alla þá góðu
þjónustu, sem ég hefi orðið aðnjót-
andi í sjúkrahúsinu, þegar heilsa
mín hefur krafist þess að vera
undir handleiðslu lækna og hjúkr-
unarfólks, og notið í fyllsta mæli
sérlega góðrar meðferðar. Það er
mín einlæga ósk, að þessu ágæta
fólki séu sköpuð öll þau bestu skil-
yrði sem hugsanleg eru við sín
frábæru störf við að styðja sjúka
til sjálfsbjargar.
Akureyri, 28. febrúar 1984.
Maríus Helgason er íyrrverandi
umdæmisstjóri Pósts og síma á Ak-
ureyri.
Egilsstaðaflugvöllur — úr
aur í raunverulega flugbraut
— eftir Rúnar
Pálsson
í upphafi áttunda áratugarins
lét þáverandi flugmálastjóri
kanna hugsanlega byggingu flug-
vallar við Snjóholt á Fljótsdals-
héraði sem aðalflugvöll fyrir
Austurland. Hér var um stórkost-
lega mannvirkjagerð að ræða.
Flugmálastjóri fékk kunnan
flugvallasérfræðing til að kanna
aðstæður. Taldi hann Snjóholts-
stæðið fullnægja alþjóðlegum kröf-
um. Trúlega hefur fyrrverandi
flugmálastjóri, sem var stórhuga
maður, gert ráð fyrir því að Snjó-
holtsflugvöllur yrði alþjóðaflug-
völlur vegna veðurfarslegra and-
stæðna við Keflavíkurflugvöll. En
veðurfarslegar aðstæður á Snjó-
holti voru ekki kannaðar til hlítar.
Einnig var fjarlægð frá þéttbýli,
og þau mannvirki sem þegar voru
að rísa við Egilsstaðafíugvöll, til
að auka á efasemdir manna um að
hér væri um rétta staðsetningu á
framtíðarflugvelli fyrir Austur-
land að ræða, auk hins mikla
kostnaðar sem Snjóholtshug-
myndin útheimti.
Um miðjan áratuginn og reynd-
ar fyrr kom upp sú hugmynd að
byggja mætti nýja flugbraut vest-
an við núverandi flugbraut á Eg-
ilsstöðum. Könnun var gerð af
flugmálastjórn á þessu nýja flug-
vallarstæði en niðurstöður reynd-
ust neikvaæðar, þar sem talið var
að geysmikil jarðvegsskipti yrðu
að fara fram með miklum til-
kostnaði.
Út frá þessari rannsókn var tal-
ið rétt að endurbyggja núverandi
flugbraut, þar sem tilkostnaður
við þá framkvæmd yrði mun lægri
— en engin ákvörðun um fram-
kvæmdir var í sjónmáli.
Árið 1977 var stofnuð flugvall-
arnefnd Egilsstaðahrepps. Hófst
hún þegar handa við að hrista upp
í þeirri ládeyðu sem ríkt hafði í
flugvallarmálum Austfirðinga og
þá ekki síst f ákvörðunartöku um
framtíðarstaðsetningu Egils-
staðaflugvallar. Augljóst var að
núverandi flugbraut þyrfti mikilla
endurbóta við ef hún ætti að nálg-
ast þær kröfur sem til nútímaflug-
valla eru gerðar auk þeirra ann-
marka sem lega flugbrautarinnar
ákvarðar.
Haustið 1978 var þáverandi
flugmálastjóra sent bréf þar sem
ákvörðunartöku um framtíð Eg-
ilsstaðaflugvallar var krafist. í
„Vid Austfirðingar teljum
það ekki ofrausn þótt einn
flugvöllur á Austurlandi sé
þannig úr garði gerður að
treysta megi fyllsta öryggi
í flugsamgöngum til Aust-
urlands.“
svarbréfi flugmálastjóra var til-
kynnt að flugráð og flugmála-
stjórn hefðu fyrir mörgum árum
lagt eindregið til að framtíðar-
flugvöllur á Austurlandi yrði við
Snjóholt.
Þegar hér var komið sögu var
allur almenningur búinn að af-
skrifa Snjóholtsævintýrið vegna
fyrri röksemda enda var það búið
að vera nægur dragbítur á raun-
hæfa ákvörðunartöku um framtíð
aðalflugvallar á Austurlandi. Haf-
ist var handa við öflun upplýsinga
hjá hinum ýmsu aðilum. M.a. var
leitað til öryggisnefndar félags ís-
lenskra atvinnuflugmanna um þá
þrjá valkosti sem fyrir lágu,
þ.e.a.s. Snjóholt, uppbygging nú-
verandi flugbrautar og nýrrar
brautar vestan við núverandi
braut (eftirleiðis nefnd vestari
braut). Öryggisnefndin mælti ein-
dregið með byggingu vestari
brautar, því frá öryggislegu sjón-
armiði væri sá kostur bestur, M.a.
í framhaldi af þessari upplýsinga-
öflun var Verkfræðiskrifstofu
Austurlands falið að rannsaka
væntanlegt nýtt flugvallarstæði á
Egilsstöðum. Niðurstöður þessar-
ar könnunar urðu mjög jákvæðar.
Eftir frekari bréfaskriftir og
símhringingar var ákveðið að
flugmálastjórn setti á stofn sér-
staka verkfræðinganefnd sem
gerði endanlega úttekt á væntan-
legu flugvallarstæði í samanburði
við endurbyggingu núverandi
flugbrautar. Niðurstaða verkfræð-
inganefndarinnar varð sú að ný
flugbraut yrði lítið dýrari en
endurbygging hinnar gömlu, en
hinir tæknilegu og öryggislegu
þættir sem fylgdu hinni nýju
flugbraut vægju svo mikið að ekki
yrði framhjá þeim komist við
ákvörðunartöku.
Um sumarið 1983 héldu flugráð
og flugmálastjórn almennan fund
í Valaskjálf á Egilsstöðum þar
sem fram kom að frá faglegum og
tæknilegum sjónarmiðum ætti að
hyggja vestari flugbraut þar sem
fjárhagslegu þættirnir vægju ekki
svo mikið, enda var sú niðurstaða
staðfest skömmu síðar á fundi
flugráðs. Ýmislegt hefur síðan
verið reynt til að knýja á um póli-
tíska ákvörðun í þessu máli, m.a.
með flutningi tillagna á Alþingi
en ekkert gengið enn. Undanfarin
ár hafa fjölmargar ferðir verið
felldar niður vegna aurbleytu á
Egilsstaðaflugvelli auk þess sem
ýmis önnur röskun hefur orðið á
flugi^f sömu orsökum. Ekki má
gleyma því fjárhagslega tjóni sem
flugrekendur hafa orðið fyrir
vegna „bilana" á hjólabúnaði vél-
anna vegna aurbleytunnar, enda
skipta þær fjárhæðir hundruðum
þúsunda.
Egilsstaðaflugvöllur er og verð-
ur aðlflugvöllur fyrir Austurland.
Við Austfirðingar teljum það ekki
ofrausn þótt einn flugvöllur á
Austurlandi sé þannig úr garði
gerður að treysta megi fyllsta ör-
yggi í flugsamgöngum til Austur-
lands. Þess vegna er mjög brýnt
að þegar verði hafist handa við
framkvæmdir.
Við þessa hugleiðingu um Eg-
ilsstaðaflugvöll koma flugsam-
göngur almennt upp i hugann.
Ætli landsmenn, yfirleitt, geri sér
grein fyrir því að það fram-
kvæmdafé sem flugmálastjórn
hefur til umráða samsvarar að-
eins um einum þriðja af verði
skuttogara? Samgöngur í lofti eru
einn af meginþáttum samgangna
á íslandi drjúgan hluta ársins.
Sum byggðarlög verða svo til ein-
göngu að treysta á flugsamgöngur
á veturna til að hafa eðlilegt sam-
band við umheiminn — meira að
segja byggðarlög sem teljast ekki
afætur á íslensku þjóðfélagi að
mati helstu hagfræðivitringa
þjóðarinnar. Það er verðugt verk-
efni fyrir landsfeður vora að íhuga
þróun flugsamgangna sfðustu ára
og í næstu framtíð til að gera sér
grein fyrir mikilvægi þeirra fyrir
íslensku þjóðina. Það sinnuleysi'
sem ríkt hefur til þessa í flugmál- ■
um er búið að vera landinu dýrt.
Töluverður fjöldi fólks hefur reynt
að vekja athygli á mikilvægi
flugsamgangna en talað fyrir
daufum eyrum.
Vonandi bera ráðamenn þjóðar-
innar gæfu til þess að hlýða á
raddir þessa fólks, þvf ef svo færi
mega íslendingar vænta stórátaks
í flugmálum sínum nú strax á
næstu árum.
Rúnar Pálsson er umdæmisstjóri
FlugleiAa á Kgil.sstöAum.
Allt er
á hverfanda
hveli
„Þegar barn nam móðurmál
mótuð var þess innsta sál.“
(E. Ben.).
Svörin í síðasta þætti voru vissulega uppörvandi fyrir þá sem trúa á
bókmenntirnar að því leyti að ekki var efast um uppeldislegt gildi þeirra, og
hvaða sess þeim bæri að skipa innan grunnskólans. Vissulega var þar drepið
á margt sem vekur til umhugsunar um það hlutverk grunnskólans að standa
vörð um menningararf þann er felst í góðum bókmenntum. Hins vegar kom
þar Ijóslega fram að bókin á erfltt uppdráttar í grunnskólanum, sem annars
staðar. Þá vakna ótal spurningar. Þátturinn leggur nú tvær þeirra fyrir
Kristrúnu Eymundsdóttur kennara og Eðvarð Ingólfsson rithöfund.
Bokmenntir
i grunnskóla
Jenna Jensdóttir og
Sigríður Ragna Sigurðardóttir
Kristrún Eymundsdóttir
1. Hvað er til ráða, ef bók-
menntir eiga í vök að verjast
sem kennslugrein innan
grunnskólans?
Svar Kristrúnar:
Eftir því sem ég veit best er
kennsla í bókmenntum sem
kennslugrein ekki á undanhaldi í
grunnskóla, ef marka má þær
kennslubækur sem ég hef séð og
haft spurnir af. Mér virðist efnið
verða fjölbreytt og gefa kennurum
tækifæri til að glæða áhuga nem-
enda á bókmenntum. En hinu er
ekki að neita að kennarar leggja
mismikla áherslu á bókmennta-
þáttinn í íslenskukennslunni.
Svar Eðvarðs:
Á öllum tímum starfar ung-
mennum mikil ógn af öflum sem
vilja fá þau til fylgis við sig og
þykjast hafa upp á betri lífsgæði
að bjóða en önnur. Síðar kemur í
ljós að það er lítið á þessum öflum
að byggja og þau eru aðeins tál-
vonir einar og skaðvaldar í lífi
þeirra sem treysta á þau.
Á þessum síðustu og hröðu tím-
um eru m.a. á boðstólum alls kon-
ar tölvuleiktæki sem sum hver
gera meira illt en gott og eru
þannig skipulögð með lögmálum
námssálarfræðinnar að leikmað-
urinn ánetjast þeim, líkt og er með
hverja aðra fíkn. Sum þessara
tækja einangra unglinginn í leik
sínum, ögra honum og í stað út-
I rásar er árásarhvötin efld. Það
I eru líka fleiri öfl sem vilja grípa
inn í líf unglinganna. Tökum næst
myndbandaæðið sem dæmi. Um
þessar mundir fer það eins og
stormsveipur um mörg heimili
landsins. Manni virðist að ung-
menni eigi afar auðvelt með að
komast yfir þær tegundir hryll-
ings- og klámmynda, sem eru þess
eðlis, að taugasterkum, fulltíða
manni verður nóg um. Þetta
hvorttveggja sem ég hef nefnt tel
ég að ógni persónuþroska ungs
fólks og gefi því ranga heims-
mynd. Þessi ódýra afþreying dreg-
ur úr vilja unglinganna til að tak-
ast á við þau hugðarefni sem í
senn veita þeim þroska og hvetja
til sjálfstæðrar hugsunar og and-
svars.
Fátt þroskar unglinga meira en
lestur góðra bóka. Bókmennta-
kennsla í grunnskóla getur auð-
Eðvarð Ingólfsson
veldað nemandanum að skilja
sjáifan sig og samtíð sína, kennir
honum að greina bókmennta-
verkin og hvetur hann til að
mynda sér sjálfstæða skoðun á því
efni sem þau fjalla um, ræða það í
hópum og skiptast á skoðunum við
jafnaldra sína. Að ógleymdu
glæða bókmenntir máltilfinningu
og auka orðaforða, en fátt er
hverri vitsmunaveru mikilvægara
en að geta tjáð sig, tilfinningar
sínar og skoðanir. Heill einstakl-
ingsins og alls mannkyns er undir
því komið.
Mitt ráð er því að unnendur
bókmennta reyni að opna augu
sem flestra fyrir mikilvægi bók-
menntakennslunnar í grunnskól-
um. Hér þarf einfaldlega að koma
til skilningur sem flestra; for-
eldra, kennara, nemenda og ekki
síst skólayfirvalda, sem marka
línuna í þessum málum.
2. Hvers er að vænta af foreldr-
um við siíkar aðstæður?
Svar Kristrúnar:
Það er æskilegt að foreldrar
fylgist með námi barna sinna eftir
því sem tök eru á, örvi þau til
lestrar og bendi þeim á skólabóka-
söfnin sem eru í flestum grunn-
skólum.
Svar Eðvarðs:
Síðustu ár hafa foreldrafélög
verið stofnuð við skóla og mörg
hver vinna þau athyglisvert og
gott starf. Það er heillavænlegt að
foreldrar láti sig skólanám miklu
varða og fylgist grannt með því
sem þar fer fram. Mér dettur
einna helst í hug að foreldrar og
foreldrafélög fái mestu áorkað
sem þrýstihópur, reyni að opna
augu skólayfirvalda fyrir nauðsyn
þess að bókmenntir haldi stöðu
sinni sem kennslugrein í grunn-
skólum. Samvinna foreldrafélags,
kennara og yfirmanna skólamála
er auðvitað öllu skólastarfi fyrir
bestu. Helst þannig væri hægt að
koma í veg fyrir að bókmenntir
„ættu í vök að verjast" innan
skólakerfisins.