Morgunblaðið - 23.10.1984, Síða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. OKTÓBER 1984
« Ef Kepp^i^ (/er5u/jöíVv;o(ettu
aP loaki."
Ég segi þér eins og er. — Ef þú
ekki tekur vaxtarkipp þá hætti ég
að vera med þér!
Ég er búinn að tyggja gulræturnar
sex sinnum eins og þú skipaðir
mér og hvað á ég þá að gera við
þær?
HÖGNI HREKKVlSI
LATTU /M|ö SVO f’A FlStc HAMPA {?£SSOV\
VIMALEGA KeTTl."
Bréfritari er þeirrar skoðunar að með skrifum sínum hafi Skúli Helgason veist ómaklega að bændastéttinni.
Vegið að bændastéttinni
Kæri Velvakandi.
Oft verður landbúnaðurinn á Is-
landi fyrir aðkasti i fjölmiðlum. Á
síðum þínum 26. ágúst sl. er feit-
letruð fyrirsögn „Búa íslendingar
við ofríki bænda?“ Og það er Skúli
Helgason sem skrifar um hvað
„margt er skrítið í kýrhaus okkar
íslendinga", eins og hann kemst
að orði.
Mér er ekki ljóst hver meiningin
er með svona skrifum, ef þetta á
að vera grín þá er það ailt of gróft,
og þess vegna ekkert sniðugt. Ef
þetta er meining mannsins, þá er
það því óskiljanlegra.
Hann virðist ósáttur við forfeð-
urna, og talar um að þeir hafi eytt
gróðri „af sem allra mestu kost-
gæfni, hver á sínu svæði". Eins og
þeir hafi fyrst og fremst haft það í
huga að eyðileggja landið, en ekki
að bjarga sínum skepnum, og þar
með sinni afkomu. Hann talar um,
að manni finnst með sama skiln-
ingsleysinu, að bændur hafi gert
landið að eyðimörk með því að rífa
upp og brenna skóga.
Og þessi setning er líka í grein-
inni, „en samt eigum við hin að
greiða allan kostnað af upp-
græðslu landsins og áburðinn sem
árlega er dreift yfir stór land-
svæði“. Hver erum við hin sem
ekki eru komin af þeim hrjáðu
bændum, sem voru kjarni okkar
þjóðar?
Það að við erum til, þú og ég, er
vegna þess að forfeður okkar kom-
ust af, voru menn til að meta
hvernig þeir gætu komist af, bæði
með því aö nýta landið og sækja
fisk í sjó.
öll umfjöllun greinarinnar um
eignarrétt bænda vekur undrun,
og ekki hægt að ræða á þeim for-
sendum sem þar eru gefnar. Sem
betur fer hafa mennirnir sett
lagabókstafi um eignarrétt bæði
bænda og annarra, annars væri nú
meiri ófriðurinn, því ágirndin er
alls staðar, eða hver er meiningin
í orðunum, „við hin, sem ekkert
megum eiga“?
Mikil býsn eru þeir öfundaðir
sem erfðu land, þeir sem eftir
urðu er aðrir fluttu á mölina.
Bændur landsins eru ekki öfunds-
verðir af sínum kjörum, þeir verða
að vinna alla daga ársins, jafnt
helga sem aðra, og launin þeirra
flestra eru ekki há. Margir eru á
jörðum sínum, í sumum tilfellum
hlunnindajörðum, sem greinar-
höfundur virðist líta í hillingum
fjarlægðarinnar, aðeins af tryggð
við staðinn. Þetta land er þeim
helgur dómur. Oft hefur þessu
fólki sviðið undan pennaglöðum
hvítflibbamönnum, þeir hafa kall-
að það ómaga á þjóðfélaginu og
haft við fleiri stór orð og ósæmi-
leg. Þetta fólk vinnur hörðum
höndum við að framleiða mat sem
öllum er nauðsynlegur og skapar
fjölda manns atvinnu og líka þeim
sem ekki kunna að meta slíka
máttarstólpa þjóðfélagsins.
Bændur eru vitanlega misjafnir
í sinni kröfugerð sem aðrir þegnar
þjóðfélagsins. Oft verða þeir fyrir
stórum skaða, sem hvergi kemur
fram. En því skyldu þeir ekki fá úr
sameiginlegum sjóðum sem aðrir,
þegar nauðsyn ber til?.
Sjaldan sjást þeir með kröfu-
spjöld um meiri laun þeim til
handa, þó þeir fái stóran hluta af
launum sínum ekki fyrr en ári eða
árum eftir að verkin eru unnin.
Það er margt sem þessi stétt
hefur orðið að þola. Vegna erfiðs
tíðarfars á landi sem er á mörkum
hins byggilega heims, og vegna
skilningsleysis og rangfærslu mis-
viturra manna. En hún hefur til-
einkað sér þolinmæði og þraut-
seigju og það er vonin um vorið
sem hefur haldið hugum manna
heilum.
Og þó að bændastéttinni sé veg-
ið, er hún bjartsýn á framtíð sína
og þeirra sem njóta góðs af henn-
ar elju.
Grétar Haraldsson.
Skerðing á sjálfstæði?
Kæri Velvakandi.
Á liðnum árum hefur nokkrum
sinnum opinberlega verið rætt um
verðlagningu innfluttra vara á ís-
ienskum markaði. Meðal annars
hefur það borið á góma þegar
verðlagskönnun Verðlagseftirlits-
ins hefur verið kynnt að rekja
mætti óeðlilega hátt vöruverð á
sumum sviðum til þess að ekki
væri keypt milliliðalaust inn til
íslands, heldur væri millistig, um-
boðsmannakerfi í Danmörku eða
öðrum Norðurlöndum.
Þannig lægi í málinu að fyrir-
tæki á heimsmarkaði gerðu samn-
inga við umboðsmenn á Norður-
löndum um að þeir hefðu auk
sinna eigin landa tiltekin önnur
lönd í sinni umsjá þ.á m. ísland.
Því hreyfi ég þessu máli nú að
fyrir augu mín bar skýrslu um
meiriháttar útboð á efni til opin-
berra framkvæmda. Af því mátti
sjá að ótrúlega margar vöruteg-
undir sem hér eru seldar hafa
milliliði i Danmörku.
Ég hef aldrei séð því hreyft að
hér væri bæði um skerðingu á
sjálfstæði (selstöðuverslun) að
ræða, auk þess sem um aukaút-
gjöld væri að ræða. Mér sýnist að
þetta mál sé vert nánari könnunar
og það sem er öllu vandasamara
að við reynum að losna úr viðjum
þessarar nýju selstöðuverslunar.
Málið er ekki mjög alvarlegt
þegar um meiriháttar útboð er að
ræða þar sem þá ræður verð. í
framhjáhiaupi má geta þess að
lægstbjóðendur í Blönduvirkjun
höfðu engan umboðsmann hér á
landi, eftir því sem fram kom þeg-
ar útboðin voru opnuð á dögunum.
Hinsvegar er minnstur hluti
innflutningsins byggður á útboö-
um og því er markaðurinn ber-
skjaldaður í þessu efni.
í framhaldi af því sem hér hefur
verið fram talið vildi ég beina
þeirri hugmynd til viðskiptaráð-
herra Matthíasar Mathiesen hvort
ekki sé mögulegt að gera átak í
þessu máli. Sennilega hefur við-
skiptaráðuneytið athugað þetta
mál og væri því æskilegt að fá ein-
hver viðbrögð við þessari fyrir-
spurn.