Morgunblaðið - 12.03.1986, Qupperneq 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR12. MARZ1986
Karvel Pálmason
á Alþingi:
Eini
tiltæki
kosturinn
- til að rétta hlut launþega
Karvel Pálmason (A.-Vf.) tók
þátt í umræðu í neðri deild Al-
þingis um stjórnvaldsaðgerðir í
tengslum við gerða kjarasamn-
inga. Hann vék meðal annars að
staðhæfingu Svavars Gestssonar
(Abl.-Rvk.) fyrr í sömu umræðu,
þess efnis, að verðbólga hafi ætt
yfir á undanförnum árum og
spurði: rHvenær var verðbólga
mest á Islandi? Það var einmitt
þegar hann (Svavar) var ráð-
herra.“
Karvel Pálmason kvað það
vekja athygli að þingflokkur Al-
þýðubandalagsins væri klofínn í
þessu máli. Auðvitað vildu menn,
sagði Karvel efnislega, hafa sitt-
hvað á annan veg en er í þessum
samningum, en hvenær hefur allt,
sem hugur gimist, fengist fram við
slíka samningsgerð?
Hvaða leið vilja þeir, sem hér
andmæla, fara í stað þeirrar, er hér
um ræðir? Vilja þeir fara sömu leið
og BSRB fór 1984, leið mikillar
prósentuhækkunar, sem búið var
að taka nánast um leið og samning-
ar vóm undirritaðir? Bauð staðan
upp á það að launafólk væri betur
sett að fara þá leið? Ég held ekki.
„Ég tek undir það“, sagði Karvel,
“sem menn hafa sagt hér, að hér
er um tímamótaatburð að ræða,
tímamótaatburð, sem hefði átt að
gerast fyrr.“ Síðan vék ræðumaður
að þingmönnum Bandalags jafnað-
armanna og Samtaka um kvenna-
lista, sem gagnrýndu samningana
og sagði efnislega.
Hvaða leið vildu þingmenn
Bandalags jafnaðarmanna fara?
(Hér kallar Jón Baldvin Hannibals-
son fram í: Kjósa forsætisráðherra
beint!) Og hvað Ieið vilja Kvenna-
listakonur fara? Það er afskaplega
slæleg afstaða í svona stórmáli að
sitja hjá. „Það er nánast skoðana-
laus samvizka sem slíkt gerir í stór-
máli sem þessu... að láta við-
fangsefnið lönd og leið. Slíkt er
ekki ábyrg stefna. Og hvað vildu
Kvennalistakonur í staðinn? Það er
eðlilegt að um það sé spurt. Vildu
þær fara sömu leiðina og 1984 sem
hafði þær afleiðingar sem ekki þarf
að tíunda hér? Launafólk var ver
sett eftir en áður.
Ég hygg að menn hafí ekki áttað
sig nógu vel á því að þetta er sá
eini kostur, sem var um að ræða,
að gera tilraun til að rétta hlut
launþega, - og að einhverju leyti,
ef stjórnvöld standa við sitt, að
bæta efnahag þjóðarinnar...“.
Karvel gagnrýndi hinsvegar í
lokaorðum sínum að ríkisvaldið hafí
ekki nægilega tekið undir þær til-
lögur aðila vinnumarkaðarins, sem
lúta að fjárhagslegri hlið málsins.
Hann kvað jafnaðarmenn vara við
því að ríkisstjómin láti skeika að
sköpuðu í því máli.
Þingmannafrumvarp:
Þj óðaratkvæðagreiðsla
um sölu og bruggun bjórs
Björn Dagbjartsson (S.-Ne.) og Stefán Benediktsson (Bj.-Rvk.)
hafa lagt fram frumvarp í efri deild Alþingis sem heimilar bruggun
og innflutning áfengs öls „sem er á styrkleikabilinu 4% til 5% að
rúmmáli". Afengis- og tóbaksverzlun ríkisins annist innflutninginn.
Áfengt öl, sem framleitt er til útflutnings skal ekki háð framan-
greindum styrkleikatakmörkunum. Frumvarpið gerir ráð fyrir þvi,
verði það samþykkt, að lögin öðlist gildi 1. marz 1987. „Lögin skulu
þó ekki koma til framkvæmda nema þau hafi áður hlotið samþykki
meirihluta atkvæða í þjóðaratkvæðagreiðslu, sem fari fram eigi siðar
en 31. desember 1986.“
Samkvæmt frumvarpinu skal
Áfengis- og tóbaksverzlun ríkisins
annast dreifingu og sölu bjórs, sem
frumvarp þetta §allar um, og hann
„skal seldur í margnota umbúðum".
Allar áletranir og upplýsingar á
umbúðum áfengs öls, sem ÁTVR
selur, aðrar en vörumerki, skulu
vera á íslenzku.
Árlega skal veija sem svarar 1%
af skatttekjum ríkissjóðs vegna
framleiðslu og sölu áfengs öls til
fræðslu um skaðsemi áfengis.
Menntamálaráðherra setur með
reglugerð nánari fyrirmæli um
Skammstafanir í
stjórnmálafréttum
í stjórnmálafréttum
Morgunblaðsins eru
þessar skammstafanir
notaðar.
Fyrir flokka:
A.: Alþýðuflokkur
Abl.: Alþýðubandalag
Bj.: Bandalagjafnaðarm.
F.: Framsóknarflokkur
Kl.: Kvennalisti
Kf.: Kvennaframboð
S.: Sjálfstæðisflokkur
Fyrirkjördæmi:
Rvk.: Reykjavík
VI.: Vesturland
Vf.: Vestfirðir
Nv.: Norðurland vestra
Ne.: Norðurland eystra
Al.: Austurland
Sl.: Suðurland
Rn.: Reykjanes
fræðslu og ráðstöfun fjármagns í
þessum tilgangi.
Ákvæði laganna, verði frum-
varpið samþykkt, „skulu endur-
skoðuð í ljósi fenginnar reynslu af
þeim fyrirárslok 1989“.
Frumvarp sama efnis og þetta
var flutt í neðri deild á síðasta
þingi. Fyrsti flutningsmaður var
Jón Baldvin Hannibalsson (A.-Rvk.)
„Fá mál fengu lengri né ítarlegri
umflöllun, bæði á Alþingi og þó
ekki síður í íjölmiðlum og meðal
þióðarinnar," segir í greinargerð.
„I meðferð neðri deildar tók frum-
varpið allmiklum breytingum en var
að lokum samþykkt út úr deildinni
23. maí 1985.1 efri deild var málinu
aftur á móti vísað til neðri deildar
aftur með ákvæðum um þjóðarat-
kvæðagreiðslu um efni þess. Þar
var málið svo endanlega fellt í þeim
búningi."
f greinargerð með frumvarpinu
segir áfram, orðrétt:
„Frumvarp það sem hér liggur
fyrir er orðrétt samhljóða frumvarpi
um sama efni eins og það var
afgreitt til neðri deildar við þriðju
umræðu á síðasta þingi, að við-
bættu því ákvæði 7. greinar að lögin
komi ekki til framkvæmda fyrr en
að aflokinni þjóðaratkvæðagreiðslu.
Það er alveg ljóst að þessi mynd
frumvarpsins naut ekki fylgis meiri-
hluta í neðri deild áður en málið
var sent til afgreiðslu efri deildar
sl. vor. Eftir að ljóst var um afstöðu
efri deildar reyndi ekki beinlínis í
neðri deild á fylgi við skilyrta gildis-
töku með þjóðaratkvæðagreiðslu
eins og hér er gert ráð fyrir.
Markmiðið með flutningi þessa
frumvarps nú er að freista þess að
Alþingi afgreiði þetta mál fyrir sitt
leyti en þjóðin öll fái þó jafnframt
tækifæri til að láta í ljósi álit sitt.
Alþingi þarf þá ekki að láta málið
til sín taka á nýjan leik.
Frekari athugasemdir eru raunar
óþarfar. Sú málamiðlunarlausn,
sem ofan á varð í neðri deild, var
auðvitað ekki öllum að skapi. Þó
verður að ætla að þeir, sem gátu
fellt sig við þetta orðalag frum-
varpsins þá geti það enn. Ekki ætti
að vera ástæða til langrar umfjöll-
unar heldur, svo rækileg sem hún
var fyrir ári.“
Frumvarpið er talið eiga meiri-
hlutafylgi, lítt eða ekki breytt, í
efri deild. Hins vegar er óvíst um
framgang þess í neðri deild, einkum
vegna ákvæðisins um þjóðarat-
kvæði, að því er þingmaður, kunnur
málavöxtum, tjáði fréttamanni
Morgunblaðsins.
Verður bjórinn leyfður á þessu ári?
Veiting lektorsstöðu í íslenskum bókmenntum:
Má næst búast við „karlabók-
menntum“ og,, kar lamál verkum ‘ ‘ ?
- spurði menntamálaráðherra. Sigríður Dúna
telur ráðherra sýna háskólanum lítilsvirðingu
SVERRIR Hermannsson,
menntamálaráðherra, lýsti því
yfir í fyrirspumatíma á Alþingi
í gær, að hann gæti ekki lagt
mikið upp úr atkvæðagreiðsl-
um í heimspekideild Háskóla
íslands, „þar sem jafnvel ný-
ráðnir Márar eiga atkvæðisrétt
um stöður í íslenskum bók-
menntum“ eins og hann komst
að orði.
Til umræðu var fyrirspum frá
Sigríði Dúnu Kristmundsdóttur
(KI.-Rvk.) um ráðningu í stöðu
lektors í íslenskum bókmenntum
við heimspekideildina 27. desem-
ber sl. Vildi þingmaðurinn vita
hvaða forsendur menntamálaráð-
herra hefði lagt til grundvallar
er hann réð í stöðuna og með
hvaða rökum hann teldi sig ekki
þurfa að taka tillit til sérstakra
meðmæla dómnefndar né til vilja
heimspekideildar í málinu.
Sverrir Hermannsson sagði,
að hann hefði ráðið Matthías
Viðar Sæmundsson í stöðuna til
þriggja ára í rannsóknarleyfí Vé-
steins Ólasonar vegna þess að
með því fengi Háskólinn vel
menntaðan mann til að gegna
stöðunni. Hann sagði, að í áliti
dómnefndar skæru tveir umsækj-
endur, Matthías Viðar og Helga
Kress, sig úr. Helga gegndi nú
þegar dósentembætti og með
Matthíasi bættist skólanum verð-
mætur starfskraftur.
Ráðherra kvaðst sem fyrr segir
ekki geta tekið mikið mark á
atkvæðagreiðslum heimspeki-
deildar. Benti hann á, að Örn Ól-
afsson, sem ekki hlaut meðmæli
dómnefndar, hefði þar fengið fleiri
atkvæði í stöðuna en Matthías
Viðar. Ef Helga Kress hefði verið
sett í lektorsstöðuna hefði hún
lækkað í stöðu og launum. Það
kynni að vera hennar mál að óska
eftir slíku, en það væri ráðherra
sem réði.
Sigríður Dúna Kristmundsdótt-
ir benti á það er hún fylgdi fyrir-
spum sinni úr hlaði, að umrædd
staða væri nær rannsóknarsviði
Helgu Kress, þ.e. kvennabók-
menntum, en Matthíasar Viðars.
Sverrir Hermannsson kvaðst hins
vegar vilja vara við tali um
„kvennabókmenntir“ og spurði
hvort næst mætti ekki búast við
karlabókmenntum og karlamál-
verkum? Taldi hann þetta út í
hött og sagði, að um væri að
ræða stöðu í íslenskum bókmennt-
um, en ekki Torfhildi Hólm eða
Guðrúnu frá Lundi.
Ráðherra færi eftir mati dóm-
nefndar, þar sem Helga Kress og
Matthías Viðar hefðu verið metin
hnífjöfn, enda þótt Helgu væri
raðað í fyrsta sæti og væri það
líklega vegna starfsreynslu henn-
ar. Þá gagnrýndi ráðherra mál-
flutning Kvennalistans og sagði
að þær hefðu ekki uppi mörg orð
um kynjamismunun þegar hann
réði kvenfólk til starfa. Vakti
hann í því sambandi athygli á
því, að hann hefði nýverið skipað
konu í prófessorsstöðu í lyfja-
fræði, enda þótt karlmanni væri
samkvæmt áliti dómnefndar rað-
að í fyrsta sæti.
Sigríður Dúna Kristmundsdótt-
ir taldi svör ráðherra útúrsnúning.
Hann hefði sýnt Háskóla íslands
fullkomna lítilsvirðingu og mis-
beitt valdi sínu og hlotið fyrir það
gagnrýni m.a. frá háskólaráði.
Þingmaðurinn las einnig upp
ályktun jafnréttisráðs frá því í
fyrradag, þar sem komist er að
þeirri niðurstöðu að með ráðningu
sinni í stöðu Iektors í íslenskum
bókmenntum í desember sl hafí
ráðherra gerst brotlegur við ný-
settjafnréttislög.