Morgunblaðið - 10.10.1986, Page 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 10. OKTÓBER 1986
Landsþing breska íhaldsflokksins:
Heilbrigðismálin
eru í sviðsljósinu
Frá Valdimar Unnari Valdimarssyni, Lundúnum.
NORMAN Fowler, félagsmálaráðherra Bretlands, reyndi í gser að
fullvissa fulltrúa á landsþingi breska íhaldsflokksins um að heilbrigð-
ismál væru ekki eins ilia á vegi stödd og andstæðingar ríkisstjórnar-
innar láta í veðri vaka.
Félagsmálaráðherrann taldi upp
ýmislegt sem ríkisstjóm íhalds-
flokksins hefði afrekað í þessum
málaflokki og gerði lítið úr gagn-
rýnisröddum, sem haldið hafa því
fram að bresk heilbrigðismál séu í
miklum ólestri og íjársvelti. Vakti
það einkum hrifningu landsfundar-
fulltrúa er Norman Fowler hélt á
lofti lista einum miklum og löngum
er hafði að geyma upplýlsingar um
fyrirhugaðar sjúkrahússbyggingar
í Bretlandi á næstu árum. Skoraði
hann einkum á ljósmyndara frá
stjómarandstöðublöðunum að
mynda þennan lista í bak og fýrir
svo að lesendur fengju réttar upp-
lýsingar um afrek og stefnu ríkis-
stjómarinnar í heilbrigðismálum.
Heilbrigðismálin hafa verið ýms-
um íhaldsmönnum nokkurt
áhyggjuefni, því að skoðanakann-
anir sýna að almenningi þykir
þjónustu á þessu sviði hafa hrakað
í stjómartíð Margaret Thatcher.
Fowler félagsmálaráðherra sagði
að þetta viðhorf almennings byggð-
ist á misskilningi og villandi frétta-
flutningi fjölmiðla. Sagði hann
ýmsar tölulegar upplýsingar sýna
svo að ekki yrði um villst að heil-
brigðismálum hefði síður en svo
hrakað að undanfömum árum,
meira fé væri nú veitt til þessa
málaflokks en nokkm sinni fyrr og
stefna ríkisstjómarinnar væri að
draga stórlega úr þeim biðlistum
vegna sjúkrahússvistar sem al-
menningi hefði verið svo starsýnt á
undanfarin ár. Áletrunin væri þó
ekki að auka Qárveitingar til heil-
brigðismála heldur koma á margví-
Thatcher:
Betri líðan
Bournemouth.AP.
MARGARET Thatcher, forsætis-
ráðherra Bretlands, sagði við frétta-
menn í Boumemouth í gær, er hún
kom til fundar, á þriðja degi Lands-
fundar breska íhaldsflokksins, að
sér liði betur í fætinum, bólgan
væri að minnka, en því miður kæm-
ist hún ekki á árlegan dansleik
flokkins sem fram færi á fimmtu-
dagskvöld. Thatcher sneri sig á
fæti sl. þriðjudag, er hún hrasaði
fyrir framan bygginguna þar sem
landsfundurinn er haldinn.
slegri hagræðingu, sem stuðla
mundi að betri nýtingu fjárins og
þeirra sem því væri veitt til.
Enda þótt fulltrúar á landsþingi
íhaldsflokksins fögnuðu innilega
ræðu Normans Fowler félagsmála-
ráðherra með dynjandi lófataki og
lö-ngu er ljóst margir flokksmenn
taka með varúð ýmsum yfirlýsing-
um og fullyrðingum ráðherrans um
ástand heilbriðgismála. Einn efa-
semdarmannanna sté í ræðustól og
benti á að lítt stoðaði að halda því
fram að allt væri eins og best yrði
á kosið í heilbrigðismálum þegar
almenningur hefði dag hvem fyrir
augunum langar biðraðir á sjúkra-
húsum og margir hefðu tilfinnan-
lega orðið varir við niðurskurð í
þessum málaflokki. Einnig hefur
verið bent á að félagsmálaráðher-
rann minntist ekki í ræðu sinni á
þá staðreynd að Bretar veija nú
hlutfallslega minna fé til heilbrigð-
ismála en flestar aðrar Vestur-
landaþjóðir, auk þess sem fjárveit-
ingar til þessa málaflokks hafi
undanfarin ár aðeins aukist um
helming þess sem þurft hefur til
að mæta auknum kostnaði. Em
ýmsir efnis um að Norman Fowler
og ríkisstjóminni munu takast að
sannfæra almenning um að unnt
verði að bæta heilbrigðisþjónustuna
án þess að auka fjárveitingar til
hennar. Er þetta mörgum íhalds-
manninum áhyggjuefni þar sem
fyrirsjáanlegt er að kjósendur muni
mjög taka mið af frammistöðu ríkis-
stjómarinnar í þessum málaflokki
er næst verður gengið til þing-
kosninga hér í Bretlandi.
íhaldsmenn vilja inn-
leiða dauðarefsingn á
ný
Ljóst er að góður hljómgmnnur
er fyrir því að meðal fulltrúa á
landsþingi breska íhaldsflokksins
að dauðarefsing verði lögfest hér í
Bretlandi á nýjan leik.
Imprað var á þessu atriði er
landsþingið fjallaði í gær um dóms-
mál og löggæslu. Sté einn þingfull-
trúinn í ræðustól og sagði að því
fyrr sem íhaldsflokkurinn beitti sér
fyrir lögfestingu dauðarefsingar því
betur væri breskum borgumm og
réttarfari öllu borgið. Er skemmst
frá því að segja að landsþingið tók
undir orð ræðumannsins með dynj-
andi lófataki og fagnaðarhrópum.
Lét Margrét Thatcher ekki stit eft-
ir liggja en öðm máli gegndi um
Douglas Hurd innanríkisráðherra,
sem virtist láta sér fátt um finnast.
I ræðu sinni á landsþinginu í gær
tók innanríkisráðherrann ekki undir
áskoranir um lögfestingu dauðar-
efsingar en ljóst er að meirihluti
flokksmanna er dauðarefsingu
fylgjandi. Norman Tebbit, formaður
íhaldsfiokksins, sagði til dæmis í
sjónvarpsviðtali í dag að viðhorf
meirihluta íhaldsmanna í þessu efni
væri einfandlega í samræmi við
afstöðu meirihluta bresku þjóðinn-
ar, sem teldi dauðarefsingu nauð-
synlega til að draga úr alvarlegum
glæpum, sem fjölgaði nú ár frá
ári. Dauðarefsing verður þó vitan-
lega ekki lögfest nema meirihluti
fáist fyrir því aí breska þinginu en
slíkum meirihluta hefur ekki verið
að heilsa. Norman Tebbit sagði að
þingið hlyti fyrr eða síðar að sjá
sig um hönd og hegða sér í sam-
ræmi við meirihluta þjóðarinnar í
þessu efni.
Margaret Thatcher
Bandaríkin:
Skammtíma fjár-
veitingar samþykktar
Waahington, AP.
FULLTRÚADEILD Bandaríkja-
þings samþykkti í gær frumvarp
um tímabundin fjárlög, sem veita
munu stjórninni heimild til fjár-
veitinga fram til föstudags. Þessi
heimild á að renna út kl. 4.00 á
fimmtudagsnótt. Samþykkti full-
trúadeildin Iögin með 264
atkvæðum gegn 151 og sendi
frumvarpið þannig til öldunga-
deildarinnar.
Þetta er í annað sinn, sem slík
skammtímalög eru samþykkt, síðan
þetta fjárhagsár ríkissjóðs Banda-
ríkjanna hófst 1. okt. sl. Frumvarpið
var samþykkt, eftir að Reagan for-
seti tjáði andstæðingum sínum
meðal demókrata, að krafa þeirra
um að haldið verði fast við takmark-
anir varðandi langdrægar kjarn-
orkueldflaugar, ógnaði störfum
stjómarinnar. Hafa deilur demó-
krata við republikana og við
Bandaríkjastjóm hindrað allar til-
raunir til málamiðlunar varðandi
fjárlagafrumvarpið, sem inniheldur
^árveitingar til 13 ráðuneyta fyrir
allt fjárhagsárið. Á miðvikudag
hafnaði Reagan tilboði frá demó-
krötum, sem var á þann veg, að
frestað yrði umræðum um eldflaug-
amar, þangað til forsetinn sneri
aftur heim eftir leiðtogafúnd hans
og Gorbachevs á íslandi nú um
helgina. „Hvaða gagn er í því?,“
var haft eftir forsetanum. „Maður-
inn, sem ég ræði við hinum megin
við borðið, myndi þá vita, að allt
sem hann þarf að gera, væri að
bíða og fulltrúdadeild þingsins
myndi aðstoða hann við verkið."
Reagan heldur því fram, að skil-
yrði deildarinnar, sem m. a. fela í
sér bann við kjanorkuvopnatilraun-
um og takmarkanir á geimvopnatil-
raunum, mjmdu binda hendur hans
í viðræðunum við Sovétmenn.
Noregur:
Flaggaði f ölsku
nafni í símanum
Jan Erik Laure, fréttaritari Morgunblaðsins i Ósló.
NORSKI þingmaðurinn Hallgrim
Berg úr Hægriflokknum var
staðinn að þvi að segja rangt tU
Bandarískur læknir flýr til Sovétríkjanna:
Kveðst hafa sætt ofsóknum
ve&rna stjórnmálaskoðana
Moskvn ápA*1 J
Moskva, AP.
BANDARlSKUR krabbameins-sérfræðingur baðst í gær hælis í
Sovétríkjunum sem póUtiskur flóttamaður. Maðurinn segist hafa
sætt ofsóknum af hendi stjómvalda i Bandaríkjunum vegna stjórn-
málaskoðana sinna. Fréttir af flótta mannsins og fjölskyldu hans
voru á forsíðum allra helstu dagfolaða í Sovétríkjunum. Fyrirsagn-
imar vom flestar á sama veg; „Ég kaus frelsið".
Maðurinn heitir Amold Lock-
shin og hefur að sögn sovéskra
fjölmiðla verið forstöðumaður
krabbameinsdeildar Sankti Jósefs
sjúkrahússins í Houston í Banda-
ríkjunum síðustu fimm ár.
Lockshin flúði til Sovétríkjanna
ásamt eiginkonu sinni, Lorraine,
og þremur bömum. Sovéska
fréttastofan Tass átti ítarlegt
samtal við fjölskylduna og birtist
það bæði í sjónvarpi og dagblöð-
um. „Við teljum að hér getum við
alið upp böm okkar án þess að
þau þurfi að lifa í sífelldum ótta.
Auk þess vonast ég til að fá frið
til að geta sinnt mínum störfum"
sagði Amold Lockshin. Tass hafði
einnig eftir Lockshin að hann og
fjölskylda hans hefðu verið ofsótt
sökum þess að hann væri ósam-
mála stefnu Bandaríkjastjómar í
utanríkismálum. Sagði hann að
bandaríska alríkislögreglan , FBI,
hefði m.a. látið hlera símtöl fjöl-
skyldunnar.
Talsmaður Bandaríkjastjómar
sagði í gær að ásaknir Lockshins
væru „fráleitar" en bætti jafn-
framt við að Lockshin og Qöl-
skyldu hans væri vitaskuld frjálst
að flytjast úr landi.
Yfirmenn sjúkrahússins í
Houston í Texas sögðu að Locks-
hin hefði verið vikið úr starfi í
ágústmánuði „sökum vanhæfni í
starfi".
í viðtalinu við Tass lofaði Lock-
shin mjög krabbameinsrannsóknir
í Sovétríkjunum og kvaðst vonast
til að hann gæti orðið að liði þeg-
ar hann hefði náð völdum á
rússneskri tungu. Hann lauk einn-
ig lofi á stefnu Sovétstjómarinnar
í afvopnunarmálum og sagði millj-
ónir Bandaríkjamanna styðja
einhliða bann þeirra við kjam-
orkutilraunum.
Fréttaskýrendur telja almennt
að flótti Amolds Lockshin og fjöl-
skyldu hans muni styrkja áróðurs-
stöðu Sovétstjómarinnar
gagnvart ásökunum ríkja Vestur-
landa um mannréttindabrot
stjómvalda þar eystra.
nafns í sima og hefur heldur
sett ofan fyrir tiltækið. Hann
hringdi i útvarpsþátt þar sem
verið var að ræða fjárlög stjórn-
arinnar og þóttist vera annar en
hann er.
Hallgrim var á skrifstofu sinni í
Stórþinginu þegar hann hringdi í
norska ríkisútvarpið. Gaf hann upp
nafnið „Reiulf Steinöygarden" og
vildi leggja nokkrar spumingar fyr-
ir Gunnar Berge, fjármálaráðherra
Verkamannaflokksstjómarinnar.
Það var sjálfsagt mál en stjómend-
ur þáttarins báðu hann um að gefa
upp símanúmerið til að þeir gætu
hringt í hann aftur.
Stjómendur þáttarins, blaða-
menn, sem skrifa um stjómmál,
þekktu númerið og könnuðust auk
þess við röddina þótt Hallgrim
reyndi að gera hana torkennilega.
„Þetta var nú bara grín hjá mér
og auk þess vildi ég athuga hve
auðvelt er að komast að í svona
þáttum," segir Hallgrim um uppá-
tækið. Kveðst hann sjá eftir þessu
og ætlar að skrifa útvarpinu afsök-
unarbréf. Jo Benkow, forseti
Stórþingsins, segir það heldur leitt,
að þingmaður skuli haga sér svona
en hann telur þó ekki ástæðu til
að áminna hann sérstaklega.