Morgunblaðið - 11.10.1986, Side 40

40
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. OKTÓBER 1986
ILEIÐTOGAFUNDURIIMN í REYKJAVÍKl
Morgunblaðið/Júlíus Siguijónsson
Harry Rich (tv) og Justyn Trenn-
er mótmæla framferði sovézkra
yfirvalda gegn gyðingnm þar í
landi fyrir utan Hótel Sögu í
gærkvöldi.
Mótmæltu við
Sögu í alla nótt
„VIÐ erum hér í nafni Brezku
námsmannasamtakanna (NUS) og
Heimssambands námsmanna af
Gyðingaættum (WUJS). Við ákváð-
um að koma ekki fleiri vegna
afstöðu forsætisráðherra ykkar,
þvi við viljum koma sjónarmiðum
samtakanna kurteisislega á fram-
færi og vekja jákvæð viðbrögð,“
sagði Justyn Trenner, ungur brezk-
ur gyðingur, sem mótmælti með-
ferð á sovézkum gyðingum við
Hótel Sögu i alla nótt.
Justyn stóð í rigningarveðri fyrir
utan Sögu í gærkvöldi ásamt félaga
~ sínum, Harry Rich. Kaliaði sá síðar-
nefndi upp nöfn 10.000 gyðinga
sem neitað hefur verið um leyfí til
að flytjast frá Sovétríkjunum. Flest-
ir þeirra hafa sótt ítrekað um að
fá að fara úr landi.
Piltamir hófu mótmælaaðgerðir
sínar klukkan 17 í gær, á sabbats-
degi gyðinga, og lýkur þeim eftir
hádegi í dag. Inn á milli nafnakalls-
ins löggðust þeir á bæn við fordyri
Hótel Sögu til að vekja athygli á
ofsóknum, sem þeir kölluðu svo,
gegn gyðingum í Sovétrríkjunum,
sem ekki fá að iðka trú sína óáreitt-
ir.
„Við erum fylgjandi viðræðum
stórveldanna því þær gætu orðið
skref til betra lífs. En við höfum
rökstudda ástæðu til að vantreysta
sýndum vilja Sovétmanna til af-
vopnunar meðan þeir treystast ekki
til að tryggja eðlileg réttindi
sovézkra gyðinga," sagði Justyn
Trenner.
Alþjóðleg samtök lækna gegn kjarnorkuvá:
Allar kjarnorkusprengingar
verði stöðvaðar þegar í stað
í GÆR afhenti Dr. Lachlan Forrow, fulltrúi Alþjóðlegra samtaka
lækna gegn kjarnorkuvá, sendiráðum Bandarikjanna og Sovétríkj-
anna bænabréf, þar sem farið er þess á leit við leiðtoga stórveld-
anna, að öllum kjarnorkusprengingum af þeirra hálfu verði hætt
sem fyrst. Alþjóðleg samtök lækna gegn kjamorkuvá hlutu frið-
arverðlaun Nóbels árið 1985.
Einnig leggja læknasamtökin
til, í bænabréfí sínu, að í kjölfar
slíkrar stöðvunar verði hafnar við-
ræður um alþjóðlegan sáttmála,
er banni kjamorkusprengingar til
langframa. í þriðja lagi er lagt
til, að leiðtogar stórveldanna gefí
út þá yfírlýsingu til samninga-
manna sinna í afvopnunarviðræð-
unum, að markmið þeirra eigi að
vera algjör útrýming kjamorku-
vopna, og loks, að leiðtogamir
beini þeim tilmælum til samninga-
mannanna, að sem fyrst verði
komist að samkomulagi um bann
við uppbyggingu nýrra kjamorku-
vopnakerfa og sem mestum
samdrætti á þeim vopnabúrum
sem nú eru til staðar.
I lok brefsins segir: „í tilkynn-
ingunni um veitingu friðarverð-
launa Nóbels 1985 til samtaka
okkar lætur verðlaunanefndin í
ljós þá von að „sú vakning al-
menningsálitsins, sem nú er
greinileg, bæði í austri og vestri
og norðri og suðri, geti gefíð þeim
afvopnunarviðræðum sem nú
standa yfír nýja þyngd". Þessi
vakning heldur áfram og þessi von
er sterkari en áður. Við emm full-
trúar 150.000 lækna frá 49
löndum, sem aðhyllast ólík trúar-
brögð, menningu og pólítíska
sannfæringu, en vitneskja okkar’
um afleiðingar kjamorkustríðs
sameinar okkur ásamt þeirri frið-
arlöngun sem þessi vitneskja
vekur með okkur. Friður næst að
okkar mati ekki með nýjum vopn-
um eða nýrri tækni, né heldur
með eintómum yfírlýsingum um
það, hvað sé fyrirmyndarástand.
Friður krefst ákveðinnar og
áþreifanlegrar afstöðu,sem bygg-
ist á þeirri staðrejmd, að á þessari
kjamorkuöld verðum við annað-
hvort að búa saman í sátt og
samlyndi eða útrýmast."
„Alþjóðleg samtök lækna gegn
kjamorkuvá voru stofnuð af
bandarískum og sovéskum lækn-
Dr. Lachlan Forrow
um er unnið höfðu mikið saman
á sviði læknisfræðinnar og kom-
ust að þeirri niðurstöðu sameigin-
lega, að heiminum stafaði meiri
hætta af kjamorkuvánni en
nokkm öðm, og væri það því
starfsskylda þeirra að upplýsa
fólk um þessa vá“, sagði Lachlan
Forrow í samtali við Morgun-
blaðið. „En við teljum einnig að
það sé ekki nóg að koma með
sjúkdómsgreiningu, maður verður
líka að koma með tillögur um
meðferð.
Eins og stendur ríkir ekkert
traust á milli stórveldanna tveggja
og því getur fyrsta skrefíð ekki
byggst á trausti. Það verður að
byggjast á einhveiju sem auðvelt
er að hafa eftirlit með, en bann
við kjamorkusprengingum er ein-
mitt atriði, sem sérfræðingar telja
mjög auðvelt að fylgjast með
hvort staðið sé við.
Síðan við lögðum fyrst fram
þessar tillögu hafa Þingmanna-
samtök um alþjóðlegar aðgerðir í
þágu afvopnunar og þróunar
(PGA), sem Ólafur Ragnar
Grímsson veitir forstöðu, einnig
lagt fram tillögur um þetta atriði
og í síðasta mánuði samþykkti
bandaríska Fulltrúadeildin áskor-
un um stöðvun á kjamorkuvopna-
tilraunum. Það eina sem þarf nú
til þess að þetta verði að veruleika
er samkomulag milli þessara
tveggja manna, Reagans og
Gorbachevs.
Rússar áforma takmarkað-
an brottflutningf herliðs síns
Mottkvn. AP.
^ Moskvu, AP.
ÁFORM Sovétstjómarinnar um
að kalla heim hluta af herliði
sinu í Afganistan í þessum mán-
uði virðast eiga að konia í veg
IIEIMDAU.UR
Yfirheyrslur
Hverjir verða þingmenn Reykjavíkur?
— Eru framsóknarmenn á framboðslista?
í dag, laugardaginn 11. október, mun Heimdallur, Félag ungra sjálf-
stæðismanna i Reykjavik, gangast fyrir „yfirheyrslum" yfir frambjóð-
endum í prófkjöri sjálfstæðismanna i Reykjavík fyrir komandi
Alþingiskosningar. Yfirheyrslurnar fara fram i Valhöll, Háaleitisbraut
1, og hefjast kl. 14.00.
Ýmsar spurningar verða lagðar fyrir frambjóðendur sem brenna á
vörum ungs fólks. Má nefna:
Á að selja rás 2 og nýja útvarpshúsiö?
Munu þingmenn Reykjavikur styðja kartöfluskattinn á ný?
Á að leyfa áfengt öl?
Með þessum spurningum og fleirum má komast að því hvort fram-
sóknarmaöurinn blundi í einhverjum frambjóðanda.
Allir sjálfstaeðismenn velkomnir.
Heimdallur F.U.S.
Reykjaneskjördæmi
Fundur verður haldinn i kjördœmísráði Sjálfstæðisflokksins f
Reykjaneskjördæmi fimmtudaginn 16. október 1986 kl. 20.00 i Sjálf-
stæðishúsinu, Hamraborg 1, Kópavogi.
Dagskrá:
1. Tillaga frá kjörnefnd um að kjördæmisráð falli frá ákvörðun sinni
um prófkjör.
2. Tillaga um, að kjörnefnd viðhafi skriflega skoðanakönnun um sex
frambjóðendur meöal aðal- og varamanna í kjördæmisráði, aðal-
og varamanna i stjórnum fulltrúaráða og Sjálfstæðisfélaga svo
og meðmælenda prófkjörsframbjóðenda 4. okt. 1986.
Stjórnin.
fyrir gagnrýni á leiðtogafundin-
um í Reykjavík á nær 7 ára
hersetu Rússa í Afganistan.
Sovézkir embættismenn hafa
haldið því óspart á loft að undanf-
ömu, að fyrir dyrum standi brott-
flutningur á tíunda hluta sovézka
herliðsins í Afganistan. Hefur þetta
verið’ endurtekið hvað eftir annnað
í hinum ríkisreknu fjölmiðlum Sov-
étríkjanna og að fyrirhugað sé að
senda vestræna blaðamenn þangað
til þess að þeir geti fylgzt með heim-
för þessa herliðs.
Fréttir af því, að ætlunin sé að
byija þennan brottflutning á mið-
vikudaginn kemur, komu fram
samtímis því sem undirbúningur
hófst undir leiðtogafundinn í
Reykjavík og kann að vera ætlað
að vekja þá skoðun, að nú sé unnið
að því að binda endi á stríðið í
Afganistan.
Eduard Shevardnadze, utanríkis-
ráðherra Sovétreíkjanna, minntist á
fyrihugaðan brottflutning herliðsins
í heimsókn sinni til Bandaríkjanna
og Kanada fyrir skömmu. Varð
vestrænum blöðum tíðrætt um þessi
ummæli hans, en hins vegar var
ekki minnzt á þau í sovézkum fjöl-
miðlum.
Nikolai Shislin, einn af áróður-
smálasérfræðingum kommúnista-
flokksins, sem nú er staddur í
Reykjavík vegna leiðtogafundarins,
vildi ekki skýra blaðamönnum þar
frá því í gær, hve margir sovézkir
hermenn væru í Afganistan nú, en
sagði hins vegar, að tölur vest-
rænna fjölmiðla væru „að meira eða
minna leyti nákvæmar", en sam-
kvæmt þeim er talið, að í sovézka
herliðinu í Afganistan séu 115.000
- 120.000 manns.
Holland:
Leiðtogafundur
og landkynning
Frá Eggert H. Kjartanssyni, fréttaritara Morgunbladsins í Hollandi.
ÞAÐ HEFUR ekki farið fram hjá neinum hér í HoIIandi, að þeir
Reagan og Gorbachev ætla að hittast í Reykjavík og ræða heimsmál-
in. Oll helstu dagblöð og tímarit landsins auk annarra fjölmiðla
hafa beint athygli sinni að fundinum og væntanlegri útkomu hans.
Einnig hafa nokkur dagblaðanna gert landi og þjóð góð skil.
Það er óhætt að fullyrða, að aldr-
ei áður hefur verið um jafn almenna
og jafn góða umíjöllun hollenskra
fjölmiðla að ræða. Svona sem dæmi
um áhrif fundarins og þau skil, sem
honum hafa verið gerð, má nefna,
að í umræðum þingmanna um
stefnu ríkisstjómarinnar fyrir
næsta ár var fundurinn í Reykjavík
tekinn fyrir. Einnig birtist í veður-
fregnunum orðið Reykjavík á
skerminum og engu er líkara en
að veðurguðimir séu búsettir ein-
mitt þar þessa dagana. Fréttaritar-
ar frá Hollandi, sem eru staddir á
íslandi, hafa reynt að gera sér grein
fyrir hegðun landsmanna eftir bestu
getu og einn fullyrti, að Reykjavík
samanstæði af 90.000 ríkis- og
borgarstarfsmönnum á sama tíma
og annar reyndi að átta sig á því,
að á fimmtudögum er ekkert sjón-
varp. Flestir hafa þó beint athygli
sinni að sjálfum fundinum og hafa
litlar áhyggjur af öðm.
Greinilegt er, að vonir em bundn-
ar við fundinn af hálfu opinberra
aðila hér auk þess sem friðarhreyf-
ingar og vel upplýstur almenningur
lætur sig dreyma um, að á íslandi
verði brotið í blað í vígbúnaðarkapp-
hlaupinu og unnt verði að fara að
vinna að auknum friði í heiminum.
Ekki er laust við, að einstaka Hol-
lendingur óski þess, að landið þeirra
væri svo friðsælt, að þeir Reagan
og Gorbachev hefðu valið það sem
fundarstað, enda mikil og góð aug-
lýsing. Það er því vonandi að
Islendingum takist að fylgja um-
ijölluninni.eftir til að nýta hana sem
best. Er það skoðun þeirra, sem ég
hef rætt við og eitthvað hafa með
ísland og íslenskar vömr í Hollandi
að gera.