Morgunblaðið - 16.11.1986, Qupperneq 4

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. NÓVEMBER 1986
Bjarnfriður er mikið fyrir útíveru, hjólar og gengur mikið. Hér
sést hún á hjóli upp við byggðasafnið að Görðum þar sem kútter
Sigurfari sómir sér vel, uppgerður.
Á Verkamannasambandsþingi 1979, við hlið félaga af Akranesi,
f.v.: Garðar Halldórsson, Herdis Ólafsdóttir, Bjamfríður og Skúli
Þórðarson.
Skúli Halldórsson og Guðmundur
Guðjónsson skemmtu með söng og
undirleik á ballinu og ég spjallaði
mikið við þá á bamum. Þeir buðu
mér að koma í hús á eftir, hafa
sennilega haldið að ég væri alvön
drykkjumanneskja og þaulvön bar-
setum. Þegar ballið var búið kom
Jóhannes til mín með kápuna mína.
Þá var tungan í mér orðin þykk,
en ég sagðist ætla að fara í húsið
sem mér var boðið í. Hann kom
með mér þangað, en spurði fljótlega
hvort ég vildi ekki koma heim, eins
og ég var vön að spyija hann. En
ég var aldeilis ekki á þeim buxunum
og skemmti mér konunglega fram
undir morgun.
Daginn eftir var ég mjög illa
haldin og krakkamir spurðu mig
af hveiju ég væri svona skrýtin.
Þá fékk ég auðvitað samviskubit.
Jóhannes minntist hins vegar aldrei
á neitt, en eftir þetta fóru að ganga
sögur um að nú væri Bjamfríður
byijuð að drekka.
Fljótlega fórum við á aðra
skemmtun og var mér þá boðið í
glas. Ég þáði það og varð vel full
og á eftir fórum við heim til vina-
fólks. Þar kom til mín góður
kunningi og sagðist ætla að kyssa
mig. „Nei,“ sagði ég, „þú gerir það
ekki neitt." Svo hljóp ég út úr hús-
inu í einhveijum galsa og niður í
§öru sem er rétt fyrir neðan, og
maðurinn á eftir mér. Við hlaupum
eitthvað um sandinn og ég ranka
ekki við mér fyrr en ég heyri hús-
bóndann kalla á okkur. Ég var á
sokkaleistunum og því orðin söndug
og illa til reika, og skammaðist mín
mikið. Fólkið hafði allt orðið vart
við þennan eltingaleik og sá ástand-
ið á mér. Við Jóhannes fóram
fljótlega heim og sagði hann aldrei
orð um þetta, en aumingja kona
mannsins sem elti mig gleymdi
þe'ssu aldrei og hélt því lengi fram
að við ættum vingott hvort við ann-
að. En því var ekki að heilsa.
Þetta seinna fyllerí gerði það að
verkum að ég ákvað að drekka
ekki áfengi oftar. Mér fannst þetta
bijálað fjör og fann að ég var kom-
in inn á svið sem ég gæti haft
gaman að. Allt í einu var ég ekki
lengur stíf og hrædd og með ásak-
anir á manninn minn út af drykkju.
Þegar manni finnst makinn leiðin-
legur með víni, myndast spenna sem
líklega getur aukið á drykkjuna.
En nú hafði ég gert uppreisn og
hugsaði bara um að skemmta mér.
Ég fann hvað þetta var skemmti-
legt og setti lit á lífið. Ég varð
kæralaus og afslöppuð. En einmitt
það atriði gerði mig hrædda. Ég
vissi að óhófsdrykkja var til í föður-
ætt minni og ég gæti lent í vand-
ræðum. Jóhannes fann að hann
yrði að passa mig ef ég neytti
áfengis, en það breytti samt ekki
drykkjuhneigð hans. Hann fór á
sína túra eftir sem áður. Storkun
við hann á þennan hátt var því
heimskuleg. Ég fann að ég yrði að
taka ábyrgð á heimilinu, annars
færi allt í upplausn og ég vissi að
fjölskylda mín var farin að óttast
að ég myndi lenda í óreglu og vit-
leysu. Ég tók mér því tak og ákvað
að nú væri leikaraskapnum lokið.
Næst þegar við fóram á ball
saknaði ég þess að geta ekki verið
jafn kæralaus og áður, en ábyrgðar-
kennd mín gagnvart bömunum réði
því að ég smakkaði ekki vín eftir
þetta. Eftir að ég varð ein og böm-
in uppkomin, kemur fyrir að ég
dreypi á víni með vinum og kunn-
ingjum. Það er þó allt í hófi, því
óttinn við að ég geti ekki ráðið við
drykkjuna blundar í mér. Mér er í
fersku minni hvemig áfengið fór
með manninn minn.
Vegna afskipta sinna af verka-
lýðsmálum á Akranesi um árabil,
tók Bjarnfríður þátt í störfum
Alþýðusambandsins og Verka-
mannasambandsins. Hún sat í
miðstjórn ASÍ 1976 tíl 1980, eftir
Foreldrar Bjarnfríðar,
Málfríður Bjarnadóttír og
Leó Eyjólfs son, ásamt börnum
sínum, f.v.: Bjamfríður, Hallgera
Guðný og Ragnar.
I sannleika
sagt
Eftir helgina kemur út
hjá Forlaginu lífssaga
Bjamfríðar Leósdóttur frá
Akranesi, ogbókin heitið
„ísannleika sagt“, skráð
afEIísabetu Þorgeirsdóttur
rithöfundi.
Bjarnfríður er kunn bar-
áttukona. Sem barn skynj-
aði hún þann stéttamun sem
var á fólki á Efri- ogNeðri-
Skaga, ogfrá unglingsárum
tók hún þátt ífélagsmálum
á Akranesi. Hún satístjórn
Verkalýðsfélags Akraness í
aldarfjórðung og varfélagi
í Alþýðubandalaginu frá
stofnun þess ogsat um
skeið á Alþingi. Bjarnfríður
kvaddi flokkinn ífebrúar
síðastliðnum, þegarhenni
þótti hugsjónir hans fyrir
borð bornar afforystu-
mönnunum.
ísögu sinni kemur
Bjarnfríður víða við og seg-
irfrá þvísem á daga hennar
hefurdrifið. Þarsegir
margt afmannlífinu á
Akranesi, síldarsöltun og
leikfélagi. Einnig greinir
hún frá störfum sínum í
verkalýðs- og stjórnmálum.
Hér verður gripið niður á
tveim stöðum íbókinni.
Fyrst er þar komið sögu
að Bjarnfríður er gift Jó-
hannesi Finnssyni frá
Flateyri ogþau eiga þijú
böm. Frásögn hennaraflífi
húsmóður og drykkju-
mannskonu á sjötta og
sjöunda áratugnum ereink-
ar áhrifamikil.
ið hjónin tókum
mikinn þátt í
menningarlífi á
Akranesi. Oft
var mikið um að
vera, árlegar
skemmtanir hjá
mörgum Télögum, fyrir utan leik-
listar- og kórlífið. Eftir framsýning-
ar var vani að halda hóf og stundum
var þó nokkur drykkjuskapur í
kringum slíkan gleðskap. Ótti minn
gagnvart víndrykkju Jóhannesar
var stöðugur á öllum böllum sem
við fóram á. Ef hann byijaði að
drekka, gat það þýtt viku eða hálfs-
mánaðar túr.
Einu sinni voram við boðin á
árshátíð hjá iðnaðarmönnum á hót-
elinu, því við Þórleifur og Alfreð
lékum þátt úr íslandsklukkunni á
skemmtuninni. Við sátum því til
borðs með Þórleifi og konu hans,
Sigríði Hjartar, og Ninna og
Ríkharður vora þarna líka. Jóhann-
es var nýbúinn að vera á fylleríi
og ég var logandi hrædd um að
þetta ba.ll yrði til þess að hann dytti
aftur. Á ballinu var í fyrsta sinn
gefið leyfi til að hafa opinn bar, en
venjulega kom fólk sem vildi drekka
með vín með sér. Ég vildi því biðja
Jóhannes að koma heim, þegar
ég var búinn að leika, en
þegar ég kem fram í sal
er hann horfinn frá
borðinu. Það er þungt
í mér og mikil
spenna, eins og vill
verða þegar óttinn nag-
ar mann að innan, og
þegar ég sé að Jóhann-
es er sestur við barinn,
bregður mér mjög. En þá
var allt í einu eins og égv
gæfist upp og ég hugsaði
með mér: Fyrst hann er
dottinn, er best að ég
reyni að
skemmta
mér, í
stað þess að sitja uppspennt og
ómöguleg eins og ég er vön.
Ég sest því á barinn við hliðina
á Jóhannesi og kunningi okkar
stendur við hliðina á honum. Þegar
hann sér mig, spyr hann hvort ekki
megi bjóða mér í glas, og ég segi:
„Jú takk, það má bjóða mér það
sama og Jóhannes er með.“ Þjónn-
inn þekkir mig og heldur að ég sé
að leika mér og ætlar að leika leik-
inn með mér. En þegar ég sé að
hann ætlar að láta eintómt kók í
glasið, segi ég að mér sé full al-
vara, ég vilji fá tvöfaldan vodka
eins og Jóhannes. Hann réttir mér
þá glas með vodka í og ég segi við
Jóhannes og vin hans: „Jæja, skál,
strákar mínir!" En þá stendur Jó-
hannes upp án þess að skála og
skilur glasið sitt eftir. Hann sagði
ekki orð við mig, svo það kom upp
í mér þijóska og það sem eftir var
dansleiksins sat ég á sama stað.
Ég drakk úr mfnu glasi og glasinu
hans líka og skemmti mér konung-
lega. Barinn blasti við danssalnum
og ég var í hvítum kjól, svo það fór
ekki framhjá neinum hvað ég að-
hafðist. Ninna systir kom til mín
og sagði: „Ert þú að verða sjóðandi
vitlaus?" „Láttu mig
bara vera, ég ætla
að vera hér,“
sagði ég þá og
sat kyrr á bar-
stólnum. Mér
var boðið upp
m í dans og ég
dansaði, en
i aldrei kom
Jóhannes.
Hann sat
bara við borðið
okkar og fylgdist
með mér, en drakk
ekkert. Að minnsta
kosti kom hann
aldrei að bamum
til að ná sér í
Bjarnfrxðar Leósdóttur