Morgunblaðið - 06.01.1987, Blaðsíða 37
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. JANÚAR 1987
37
um valdið okkar? Því var stolið.
Kosningavaldinu var stolið.
Þeir færa sig upp á skaftið og
það eru miklir hagsmunaárekstrar
milli þingmanna og almennings. En
almenningur vill ekki missa vald
sitt. Og þarf ekkert að útskýra
það. Þarft þú nokkuð að útskýra
það að þú viljir að atkvæði þitt sé
gilt?
Þeir sem vilja ekki hlýða því taka
bara afleiðingunum. Þeirra mál að
koma sér út í kuldann.
Til þess að styrkja vald almenn-
ings, þá er að ráða ríkisstjórnina
sér og löggjafarþingið sér og láta
þá hafa eftirlit með hver öðrum.
Ekki hafa þingið eins og tíkallasjálf-
sala fyrir lög. Og ekki láta stjórnina
stjóma með lögum heldur fram-
kvæma lög eins og við almenningur
ákveðum með kjöri alþingismanna
að þau verði.
Það á ekki að láta alþingismenn
vera í framkvæmdastússi, það er
nóg verkefni fýrir þá að fara vel
með peningana okkar og gera lög
sem em vönduð og eins og við vilj-
um hafa þau. Ef þeir vilja vera í
framkvæmdastússi er það þeirra
mál, þeir verða bara ekki á þinginu.
Þegar þingmenn vinna bara við
lög og fjárveitingar þurfum við ekki
svona marga þingmenn. Það verða
sjálfsagt einir tíu ráðherrar og sér-
stakir aðstoðarmenn forsætisráð-
herra sem væri kosinn beint. Svo
það væri nóg að hafa 40 þingmenn.
Þetta er það sem það þýðir að
kjósa ríkisstjórnina beint. Við græð-
um það á því að fá alltaf ríkisstjóm
sem við getum sjálf okkur um kennt
en ekki lotto-ríkisstjóm eins og nú
er. Og við hættum að hafa þing-
menn á kafi í skandalamálum og
fyrirgreiðslu við vini og vandamenn.
í þessu máli er það aðalatriði að
íslenska þjóðin ræður eins og hún
vill. Kosningar eiga alls ekki að
vera blanko víxill fyrir stjómmála-
menn, heldur ráðning til vinnu eins
og þjóðin vill. Og ef þjóðin vill eitt-
hvað óskynsamlegt þá ættu að vera
nægir til þess að koma skynseminni
að í fjölmiðlum. Eða kannski með
einsmálshreyfingum. Þetta verður
að segja svona á mannamáli, en
það eru til ritgerðir um þetta á
doktorsritgerðarmáli ef einhver vill.
Það er kannski tiivalið að sýna
smá sýnishom af doktorsritgerðar-
máli um þetta sama mál.
Við beint kjör framkvæmda-
valdsins með beinu sérstöku
almennu kjöri forsætisráðherra er
stigið skref til frekari aðskilnaðar
löggjafarvaldsins og framkvæmda-
valdsins en með nokkurri sanngirni
er hægt að segja að tekist hafi að
framkvæma þrátt fyrir allítarleg
ákvæði þar að lútandi í gildandi
stjórnarskrá, sem túlka verður sem
þingræðisstjómarskrá, skref sem
stjórnskipunarlega hafa verið stigin
með nokkuð mismunandi áherslum
í Bandaríkjunum, Norður-Ameríku
og Frakklandi sem eru kunnust
dæmi meðal þeirra íslendinga sem
láta sig stjórnskipunarmál sem slík
að nokkru varða og hafa um þau
fjallað í ræðu og riti almenningi og
stjórnlagafræðingum til upplýsing-
ar.
Það kann sumum að finnast að
hér sé ekki fjallað nógu innvirðu-
lega um embætti. En málið breytist
ekkert í eðli sínu þó ekki sé notað
hátíðlegt mál.
Það sem um er að ræða er að
koma í veg fýrir spillingu og sukk
eins og alltof mikið er af. Og við,
almenningur, sem erum að reyna
að kenna bömum okkar góða siði
lendum í því að við erum að siða
böm fyrir valdhafa sem hafa ekk-
ert siðferði sjálfir. Og ef okkur tekst
að siða bömin okkar munu vald-
hafarnir nota sér það til þess að
níðast á þeim og virða rétt þeirra
minna en þeir virða okkar rétt nú.
Við fengum Kröflureikninginn,
við fengum Hafskipsreikninginn og
við fengum jarðraskreikninginn af
hálendinu með lækkuðu kaupi. Og
við verðum að borga.
Hvers vegna í ósköpunum ættum
við að virða þetta kerfi? Það er
dýrt, spillt og ósvífið.
Það er ekki nokkur lifandi leið
að breyta þessu kerfi nema með
því að koma valdinu til almertnings.
Og með því að kjósa ríkisstjórn sér
og löggjafarþing sér getum við, al-
menningur, ráðið. En núna fáum
við að kjósa en kerfíð er eins og í
prófkjöri hjá Alþýðuflokknum, það
er bara kosið um það sem skiftir
ekki máli, klíkan raðar fyrst á list-
ann sinn.
Það er hægt að plata fólk í nokk-
ur skifti, en ekki endalaust, auðvit-
að er þetta ekkert prófkjör hjá
Alþýðuflokki og auðvitað er sáralít-
il von til þess að vilji almennings
komi fram um ríkisstjórn við al-
þingiskosningar.
En það er rétt að taka það fram
að við álítum einnig að það þurfi
ekki að stjóma fólki sem stjómar
sér best sjálft. Það eru mismunandi
aðstæður á þessu landi og við viljum
gefa fólki meira vald um málefni
sem standa þeim nærri. Þar eigum
við við fylkjamálið.
En hver hefur svona mikið á
móti fólkinu í landinu að það megi
ekki kjósa sér þá ríkisstjórn sem
það vill? Hver er svona mikið á
móti því að fólk fái að kjósa sér
stjórn í héraði?
Það emm ekki við í BJ svo mik-
ið er víst.
Höfundur er formaður Lands-
nefndar Bandalagsjafnaðar-
manna.
Stjórn Félags forstöðumanna ríkisstofnana. Sitjandi frá vinstri: Elfa
Björk Gunnarsdóttir framkv.stj. Ríkisútvarps/hljóðvarps varaform-
aður, Óli H. Þórðarson framkv.stj. Umferðarráðs formaður, Ásgeir
Jóhannesson forstjóri Innkaupastofnunar ríkisins. Standandi frá
vinstri: Ásgeir Guðmundsson námsgagnastjóri ritari, Ágúst Guð-
mundsson forstjóri Landmælinga íslands og Guðni Karlsson forstöðu-
maður Bifreiðaeftirlits ríkisins. Úr varastjórn vantar á myndina þá
Guðlaug Þorvaldsson ríkissáttasemjara og Guðmund Einarsson for-
stjóra Skipaútgerðar rikisins.
Stjórnendur ríkisstofnana stofna félag
FYRIR skömmu var stofnað í
Reykjavik „Félag forstöðumanna
ríkisstofnana". Liðlega 70 for-
stöðumenn hinna ýmsu stofnana
á vegum ríkisins eru stofnendur
hins nýja félags.
Tilgangur félagsins er m.a. að
efla kynni og stuðla að samstarfi
félagsmanna, að vera tengiliður við
stjórnvöld varðandi gagnkvæm
málefni, og að efla kynningu félags-
manna á stofnunum hver annars.
AUGLÝSING
UMINNLAUSNARVERÐ
VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓE)S
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* 10.000 GKR. SKÍRTEINI
1973-2. fl. 25.01.87-25.01.88 kr. 17.266,35
1975-1.fl. 10.01.87-10.01.88 kr. 8.565,53
1975-2. fl. 25.01.87-25.01.88 kr. 6.463,71
1976-1. fl. 10.03.87-10.03.88 kr. 6.157,11
1976-2. fl. 25.01.87-25.01.88 kr. 4.784,74
1977-1. fl. 25.03.87-25.03.88 kr. 4.465,76
1978-1. fl. 25.03.87-25.03.88 kr. 3.027,74
1979-1. fl. 25.02.87-25.02.88 kr. 2.002,15
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 100,00
1981 -1. fl. 25.01.87-25.01.88 kr. 846,20
*lnnlausnarverð er höfuðstóli, vextir, vaxtavextir og verðbót.
Innlausn spariskírteina og árgreiöslumiðaferfram í afgreiðslu
Seðlabanka Islands, Hafnarstræti 10, og liggja þarjafnframtframmi
nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, janúar 1987
SEÐLABANKIÍSLANDS
Þrettánda
flugekflar
Opiðfrákl. 13-18 í dag
í Skátabúðinni við Snorrabraut.
20% afsláttur af öllum vörum.
E3 ILS
Styðjið okkur - stuðlið að eigin öryggi
x